«Էնդեմիկ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
|||
| Տող 20. | Տող 20. | ||
|year=1994 |volume=43 |issue=3 |pages=438–441 |url=http://www-museum.unl.edu/research/entomology/BiogeographyWS/Morrone1994.pdf |doi=10.1093/sysbio/43.3.438}} |
|year=1994 |volume=43 |issue=3 |pages=438–441 |url=http://www-museum.unl.edu/research/entomology/BiogeographyWS/Morrone1994.pdf |doi=10.1093/sysbio/43.3.438}} |
||
* {{cite journal |title=Global hotspots of species richness are not congruent with endemism or threat |author=CDL Orme, RG Davies, M Burgess, F Eigenbrod |volume=436 |issue=7053 |pages=1016–9 |date=օգոստոսի 18, 2005 |pmid=16107848 |doi=10.1038/nature03850 |journal=Nature |author2=and others |displayauthors=1 |bibcode=2005Natur.436.1016O |last3=Burgess |last4=Eigenbrod |last5=Pickup |last6=Olson |last7=Webster |last8=Ding |last9=Rasmussen |last10=Ridgely |last11=Stattersfield |last12=Bennett |last13=Blackburn |last14=Gaston |last15=Owens}} |
* {{cite journal |title=Global hotspots of species richness are not congruent with endemism or threat |author=CDL Orme, RG Davies, M Burgess, F Eigenbrod |volume=436 |issue=7053 |pages=1016–9 |date=օգոստոսի 18, 2005 |pmid=16107848 |doi=10.1038/nature03850 |journal=Nature |author2=and others |displayauthors=1 |bibcode=2005Natur.436.1016O |last3=Burgess |last4=Eigenbrod |last5=Pickup |last6=Olson |last7=Webster |last8=Ding |last9=Rasmussen |last10=Ridgely |last11=Stattersfield |last12=Bennett |last13=Blackburn |last14=Gaston |last15=Owens}} |
||
* {{cite journal |title=Species Richness, Endemism, and the Choice of Areas for Conservation |author=JT Kerr |journal=Conservation Biology |date=October 1997 |volume=11 |issue=55 |pages=1094–1100 |url=http://www.macroecology.ca/pdf/consbiol1997.pdf |jstor=2387391 |doi=10.1046/j.1523-1739.1997.96089.x}} |
* {{cite journal |title=Species Richness, Endemism, and the Choice of Areas for Conservation |author=JT Kerr |journal=Conservation Biology |date=October 1997 |volume=11 |issue=55 |pages=1094–1100 |url=http://www.macroecology.ca/pdf/consbiol1997.pdf |jstor=2387391 |doi=10.1046/j.1523-1739.1997.96089.x |access-date=2013-03-10 |archive-date=2017-08-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170809090441/http://macroecology.ca/pdf/consbiol1997.pdf |dead-url=yes }} |
||
{{Արտաքին հղումներ}} |
{{Արտաքին հղումներ}} |
||
05:42, 16 հունվարի 2021-ի տարբերակ
Էնդեմիկ, էնդեմ, բնաշխարհիկ (հուն․՝ endemos - տեղական), բույսերի ու կենդանիների տեղական տեսակներ կամ այլ կարգաբանական միավորներ, որոնք տարածված են աշխարհագրական համեմատաբար ոչ մեծ տարածքում՝ մայրցամաքում, կղզիներում, լեռներում և ոչ մի այլ վայրում չեն հանդիպում։ Էնդեմիկ բառը ծագել է նոր լատիներեն՝ endēmicus, հունարեն՝ ενδήμος, endēmos, «բնիկ» բառից։ Endēmos-ը կազմված է en՝ «մեջ» ևdēmos՝ «մարդիկ» բառերից[1]։
Էնդեմիկները որևէ բուսական կամ կենդանական աշխարհի յուրահատուկ բաղադրիչներն են։ Էնդեմիկներիի առաջացմանն ու զարգացմանը նպաստում են աշխարհագրական մեկուսացումը, կլիմայական պայմանները, կենսածին գործոնները (մակաբուծություն, մրցակցություն և այլն)։ Տեսակի (կամ ենթատեսակի) համար էնդեմիկությունը կարող է լինել խիստ սահմանափակ՝ մինչև մի քանի կմ² տարածքում։ Առավել հաճախ էնդեմիկները հանդիպում են կղզիներում, լեռնային շրջաններում և մեկուսացած ջրամբարներում։
Տարբերում են հնաբնաշխարհիկներ՝ մնացուկային անհետացող տեսակներ, և նորբնաշխարհիկներ՝ զարգացող նոր ձևեր և տեսակներ, որոնք առաջացել են վերջին շրջանում՝ մեկուսացած տարածքներում։
Հայաստանը հարուստ է էնդեմիկ բույսերով և էնդեմիկ կենդանիներով։
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Juan J. Morrone (1994). «On the Identification of Areas of Endemism» (PDF). Systematic Biology. 43 (3): 438–441. doi:10.1093/sysbio/43.3.438.
- CDL Orme, RG Davies, M Burgess, F Eigenbrod; Burgess; Eigenbrod; Pickup; Olson; Webster; Ding; Rasmussen; Ridgely; Stattersfield; Bennett; Blackburn; Gaston; Owens; և այլք: (օգոստոսի 18, 2005). «Global hotspots of species richness are not congruent with endemism or threat». Nature. 436 (7053): 1016–9. Bibcode:2005Natur.436.1016O. doi:10.1038/nature03850. PMID 16107848.
{{cite journal}}: Explicit use of et al. in:|author2=(օգնություն); Unknown parameter|displayauthors=ignored (|display-authors=suggested) (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - JT Kerr (October 1997). «Species Richness, Endemism, and the Choice of Areas for Conservation» (PDF). Conservation Biology. 11 (55): 1094–1100. doi:10.1046/j.1523-1739.1997.96089.x. JSTOR 2387391. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017-08-09-ին. Վերցված է 2013-03-10-ին.
{{cite journal}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էնդեմիկ» հոդվածին։ |
| ||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|