«Լոր (Սյունիքի մարզ)»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ clean up, replaced: աղյուսկաում → աղյուսակում using AWB (7852) |
չ Ռոբոտը կատարեց փոփոխումներ ԱՎԲ ծրագրով |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Բնակավայր |
{{Բնակավայր |
||
|կարգավիճակ |
|կարգավիճակ = Գյուղ |
||
|հայերեն անվանում |
|հայերեն անվանում = Լոր |
||
|բնագիր անվանում |
|բնագիր անվանում = |
||
|ենթարկում |
|ենթարկում = |
||
|երկիր |
|երկիր = Հայաստան |
||
|մարզ |
|մարզ = Սյունիք |
||
|երկրի քարտեզի չափ |
|երկրի քարտեզի չափ = 290 |
||
|երկրամասի քարտեզի չափ |
|երկրամասի քարտեզի չափ = |
||
|շրջանի քարտեզի չափ |
|շրջանի քարտեզի չափ = |
||
|երկրամասի տեսակ |
|երկրամասի տեսակ = Մարզ |
||
|երկրամաս |
|երկրամաս = Սյունիք |
||
|երկրամասը աղյուսակում |
|երկրամասը աղյուսակում = |
||
|շրջանի տեսակ |
|շրջանի տեսակ = |
||
|շրջան |
|շրջան = |
||
|շրջանը աղյուսակում |
|շրջանը աղյուսակում = |
||
|համայնքի տեսակ |
|համայնքի տեսակ = |
||
|համայնք |
|համայնք = |
||
|համայնքը աղյուսակում |
|համայնքը աղյուսակում = |
||
|երկրի քարտեզ |
|երկրի քարտեզ = |
||
|երկրամասի քարտեզ |
|երկրամասի քարտեզ = |
||
|շրջանի քարտեզ |
|շրջանի քարտեզ = |
||
|ներքին բաժանում |
|ներքին բաժանում = |
||
|զինանշան |
|զինանշան |
||
|զինանշանի լենություն |
|զինանշանի լենություն |
||
|զինանշանի նկարագրում |
|զինանշանի նկարագրում |
||
|դրոշ |
|դրոշ |
||
|դրոշի լենություն |
|դրոշի լենություն |
||
|դրոշի նկարագրում |
|դրոշի նկարագրում |
||
|պատկեր |
|պատկեր = |
||
|ղեկավարի տեսակ |
|ղեկավարի տեսակ = Գյուղապետ |
||
|ղեկավար |
|ղեկավար = [[Դավիթ ARUSTAMYAN]] |
||
|գյուղ է |
|գյուղ է = |
||
| |
|առաջին հիշատակում = |
||
| |
|այլ անվանումներ = |
||
|կարգավիճակ |
|կարգավիճակ = գյուղ |
||
|տարածք |
|տարածք = 17,97 |
||
|բարձրության տեսակ |
|բարձրության տեսակ 1680 |
||
|բնակավայրի կենտրոնի բարձրություն |
|բնակավայրի կենտրոնի բարձրություն |
||
|կլիմա |
|կլիմա |
||
|պաշտոնական լեզու |
|պաշտոնական լեզու = |
||
|բնակչություն = 419 (2009) |
|||
|ազգային կազմ = |
|||
|էթնոհորոնիմ = լորեցի |
|||
|ժամային գոտի |
|ժամային գոտի = |
||
|DST |
|DST = կա |
||
|փոստային ինդեքս |
|փոստային ինդեքս = 3511 |
||
|փոստային ինդեքսներ |
|փոստային ինդեքսներ = |
||
|ավտոմոբիլային կոդ |
|ավտոմոբիլային կոդ = |
||
|կայք |
|կայք = |
||
}} |
}} |
||
07:16, 27 Հունիսի 2012-ի տարբերակ
Գյուղ | ||
---|---|---|
Լոր | ||
Երկիր | Հայաստան | |
Մարզ | Սյունիք | |
Գյուղապետ | Դավիթ ARUSTAMYAN | |
Մակերես | 17,97 կմ² | |
ԲԾՄ | 1680 մետր | |
Պաշտոնական լեզու | հայերեն | |
Բնակչություն | 419 (2009) մարդ | |
Տեղաբնականուն | լորեցի | |
Ժամային գոտի | UTC+4 | |
Փոստային ինդեքս | 3511 | |
| ||
Լոր - գյուղ Սյունիքի մարզի Սիսիանի տարածաշրջանում: Ծովի մակերևույթից բարձր է 1680 մետր: Հեռավորությունը մարզկենտրոն Կապանից 134 կմ է, նախկին շրջկենտրոն Սիսիանից՝ 30 կմ: Մակերեսը 17.97 քառակուսի կիլոմետր է: Բնակչությունը 2009թ. հունվարի 1-ի դրությամբ` 419 է: Գյուղապետն է Դավիթ Արզումանյանը:
Պատմությունը
Լորը հարուստ պատմական անցյալ ունեցող գյուղ է: Գտնվելով Սիսիանի երեք ենթագոտիներից մեկի՝ Լորաձորի կենտրոնում, Լորը հեռավոր անցյալում հսկայական տնտեսական ու քաղաքական ազդեցություն է ունեցել շրջապատի բնակավայրերի վրա և ավելի քան երկու հազար տարի դիմացել ժամանակների դաժան փորձություններին: Լոր գյուղի մասին առաջին գրավոր հիշատակությունը վերաբերում է 839 թվականին: Ստեփանոս Օրբելյան պատմիչը իր նշանավոր «Պատմութիւն տանն Սիսական» գրքում հրապարակել է Սյունյաց եպիսկոպոս Տեր-Դավթի կազմած «Հավիտենական կտակը», որտեղ գրված է, որ Տաթևի վանքի կալվածքները ընդլայնելու խնդրանքով առաջնորդը դիմել է Սյունյաց Փիլիպպե 1-ին գահերեց իշխանին և նրանից գնել Տաթևին հարող Արծիվ գյուղը՝ ամբողջ տարածքով: Միաժամանակ Սյունյաց տեր Փիլիպպեն կալվածքներ է նվիրել վանքին, այդ թվում և Տաթև գյուղը: Այդ կտակ-փաստաթուղթը, որ Փիլիպպեից և Տեր-Դավթից բացի ստորագրել են հոգևոր ու աշխարհիկ մի շարք տերեր, որոշել է նաև Տաթևի վանքի տիրույթների սահմանները, որոնց արևմտյան սահմանը հասնում է մինչև Լոր գյուղի անունը կրող Լորաձորի սկիզբը: Տաթևի շրջակա սահմանները որոշող հաջորդ վավերագիրը կազմվել է 906 թ., երբ ավարտվել է Տաթևի վանային համալիրի մայր՝ Պողոս-Պետրոս եկեղեցու շինարարությունը: Այդ առիթով Սյունյաց հոգևոր աթոռը նոր գյուղեր և կալվածքներ է ստացել: Փաստաթղթի տակ, մի խումբ հոգևոր և աշխարհիկ տերերի հետ, ստորագրել են ոչ միայն Սյունյաց տեր Փիլիպպեի հաջորդ Աշոտը և նրա որդիները, այլ նաև հայոց թագավոր Սմբատ Բագրատունին, որ եկել էր եկեղեցու նավակատիքին: Այստեղ նույնպես Տաթևի արևմտյան սահմանը համարվում է Լորաձորի սկիզբը: Այս փաստաթղթերը, սակայն, Լորի վաղեմությունն ապացուցող գրավոր աղբյուրներ են միայն: 1950-ական թվականներին ականավոր պատմաբան Մորուս Հասրաթյանը Լորում պեղումներ կատարելիս հայտնաբերել է հեթանոս ծեսով թաղված երեխայի դամբարան: Այդ փոքրիկի (հավանաբար իշխանական ընտանիքի զավակ) բերանում դրել էին մետաղադրամ, որը կտրվել է Պարսից Շապուհ արքայի օրոք (383-389թթ.): Սա ապացուցում է, որ դեռևս հայոց թագավորության շրջանում Լորը գոյություն է ունեցել, գուցե և որոշիչ դեր կատարել ամբողջ ենթագավառում: Չէ որ նրա անունով էր կոչվում շուրջ 15 գյուղ ներառող այդ գետահովիտը: Լորը ենթագավառում իր գերակշիռ դիրքը (Աղվերծ-Դարպասի հետ) պահպանել է նաև միջնադարում: Ստեփանոս Օրբելյանի «Պատմությանը» կցված` Սյունիքի 12 գավառների 677 գյուղերի ցուցակի համաձայն, վերոհիշյալ երկու գյուղերի շուրջը համախմբված էին Մրուց, Մարդակայք, Տատան, Մազազնի, Լծեն, Որոտն, Ոպնի, Երեմք, Մոգույք, Մշկաձոր, Սապատաձոր գյուղերը: Ուշ միջնադարում այստեղ կազմավորվել են մինչև օրս գոյատևող Շենաթաղ և Գետաթաղ գյուղերը: Հետագա դարերում Լորի բարձրացումը կապվում է Սյունյաց Օրբելյանների իշխանության հաստատման և հզորացման հետ: Ըստ որում, եթե իշխանության անցնելուց հետո Օրբելյանները Սյունիքի ենթագավառներում կառավարիչներ կամ կուսակալներ էին նշանակում իրենց իշխանական տան ներկայացուցիչներին, ապա Լորում նրանք դաշն կնքեցին տեղի Որոտշահ անվանվող իշխանազուն տոհմի հետ: Այդ մասին պատմագրությունը պահպանել է երկու ծանրակշիռ վկայություն:
Նշանավոր լորեցիներ
Լոր գյուղում է ծնվել բանաստեղծ Համո Սահյանը։
Հղումներ