«Դերբայ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ հեռացնում եմ անավարտի պիտակը, քանի որ հոդվածը ունի 3126 բայթ ծավալ
No edit summary
Տող 3. Տող 3.
Ժամանակակից հայերենն ունի ութ դերբայ, որոնցից չորսն անկախ են, չորսը՝ կախյալ։
Ժամանակակից հայերենն ունի ութ դերբայ, որոնցից չորսն անկախ են, չորսը՝ կախյալ։


Անկախ դերբայները ունեն ինքնուրույն շարահյուսական կիրառություն և անկախ բառային միավորներ են։ Ժամանակակից հայերենի անկախ դերբայներն են՝
Անկախ դերբայները ունեն ինքնուրույն շարահյուսական կիրառություն և անկախ բառային միավորներ են։ Ժամանակակից հայերենի անկախ դերբայներն են՝ աաաաաաաաաաաա
*[[անորոշ դերբայ]]
*[[անորոշ դերբայ]]
*[[ենթակայական դերբայ]]
*[[ենթակայական դերբայ]]

13:23, 11 Դեկտեմբերի 2020-ի տարբերակ

Դերբայները բայի անդեմ ձևերն են, որոնք, ունենալով բայիմաստ ու սեռի քերականական կարգ, ցույց են տալիս գործողություն՝ առանց եղանակի, ժամանակի, դեմքի ու թվի[1]։

Ժամանակակից հայերենն ունի ութ դերբայ, որոնցից չորսն անկախ են, չորսը՝ կախյալ։

Անկախ դերբայները ունեն ինքնուրույն շարահյուսական կիրառություն և անկախ բառային միավորներ են։ Ժամանակակից հայերենի անկախ դերբայներն են՝ աաաաաաաաաաաա

Կախյալ դերբայները, որ կոչվում են նաև ձևաբայեր, ինքնուրույն շարահյուսական կիրառություն չունեն և նախադասության մեջ գործածվում են միայն օժանդակ բայի ներկայի ու անցյալի ձևերի հետ։ Կախյալ դերբայները, գործածվելով օժանդակ բայերի հետ, նախադասության մեջ կարող են դառնալ միայն պարզ ստորոգյալ։

Ժամանակակից հայերենի կախյալ դերբայներն են՝

Դերբայ Հիմք Վերջավորություն
Անորոշ Կարդ, պատմ ալ, ել
Ենթակայական կարդ, պատմ ացող, ող
Հարակատար կարդ, պատմ ացած, ած
Համակատար կարդ, պատմ ալիս, ելիս
Անկատար կարդ, պատմ ում, ում
Վաղակատար կարդ, պատմ ացել, ել
Ապակատար կարդ, պատմ ալու, ելու
Ժխտական կարդ, պատմ ա, ի

Ածականական դերբայ

Դերբայների այն ձևերը, որոնք բայական հիմնական հատկանիշների հետ ունեն նաև ածականական կիրառություններ անվանվում են ածականական դերբայներ: Հայերենում այսպիսի նշանակություն ունեն հարակատար, ապակատար, ենթակայական դերբայները: Օրինակ՝ պատռած նամակ, վազող նապաստակ և այլն[2]:

Ծանոթագրություններ

  1. Հ. Պետրոսյան, Հայերենագիտական բառարան, Երևան,1987, էջ 180185:
  2. Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան (խմբ. Էդ. Բ. Աղայան), Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի հրատարակչություն», 1975, էջ 5։