«Աստվածություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

15:51, 18 Օգոստոսի 2020-ի տարբերակ

Աստված ենթադրյալ գերբնական կամ անմահ անձնավորություն է, ով կարող է դիտվել որպես սուրբ, աստվածային կամ սրբազան։ Ավելի լայն իմաստով՝ պաշտամունքի և երկրպագության առարկա:

Աստվածությունները պատկերված են տարբեր ձևերով, բայց ավելի հաճախ՝ մարդու կամ կենդանու տեսքով: Որոշ համոզմունքներ և ավանդույթներ համարում են, որ աստծուն որևէ հատուկ ձևով պատկերելը աստվածանարգություն է: Որպես կանոն, նրանք անմահ են և սովորաբար ունենում են անհատականություն, օժտված են գիտակցությամբ, բանականությամբ, ցանկություններով և հույզերով, ինչպիսին բնորոշ է մարդուն : Բնության այդպիսի երևույթներ, ինչպիսիք են կայծակը, ջրհեղեղները, փոթորիկները, այլ «ֆորս մաժորային իրավիճակները» և հրաշքները վերագրվում են աստվածություններին: Հաճախ համարվում էն, որ նրանք ունեն իշխանություն մարդկային կյանքի տարբեր ասպեկտների վրա (օրինակ՝ ծննդյան կամ մահվան): Որոշ աստվածություններ, հավատացյալների համոզմունքների համաձայն, իրենց ճակատագրի տնօրինողներն են, վերևից քարոզում են բարոյականություն ու թելադրում մարդկային օրենքները, և, ի վերջո, համարվում են մարդկային արժանապատվության և պահվածքի դատավորները: Երբեմն աստվածությունները համարվում են նաև Երկրի և Տիեզերքի ստեղծողներ:

Կրոնները կարելի է դասակարգել երկրպագվող աստվածությունների քանակով։ Մոնոտեիստական կրոնները հավատում են միայն մեկ աստվածության^[1], պոլիտեիստական կրոններում՝ հավատում են մի քանի աստվածների^[2]: Գենոտեիզմի համար բնորոշ է մեկ գերագույն աստվածայնության առկայությունը՝ առանց մյուսների ժխտման, որոնք դիտվում են որպես մեկ բացարձակ Աստվածության ասպեկտներ^[3]: Ոչ աստվածային կրոնները ժխտում են ցանկացած բարձրագույն աստվածների գոյությունը, բայց ընդունում են աստվածների պանթեոնը, որոնք ապրում են, մահանում են և կարող են վերածնվել, ինչպես ցանկացած այլ արարած:

Պատկերասրահ

Մայր Աստվածուհին Չաթալ-Հյուուկից
Ասերը հավաքված Բալդայի մարմնի շուրջ, նկար Քրիստոֆեր Վիլհելմ Էկկերսբերգ, 1817
Վիշնուի Տիեզերական ձևը՝ վաիշնավիզմի հիմնական աստվածությունը

Վիշնուի Տիեզերական ձևը՝ վաիշնավիզմի հիմնական աստվածությունը

Տես ավելին

Ծանոթագրություններ

↑ Bob Becking, Meindert Dijkstra, Marjo Korpel, Karel Vriezen Only One God?: Monotheism in Ancient Israel and the Veneration of the Goddess Asherah. — Bloomsbury Publishing, 2002-02-01. — С. 189. — 232 с. — ISBN 9780567232120
↑ Jeannine K. Brown Scripture as Communication: Introducing Biblical Hermeneutics. — Baker Academic, 2007-03-01. — С. 72. — 320 с. — ISBN 9781585583133
↑ С. Пахомов Индия. Боги Индии // Энциклопедия для детей. Том 21. Общество. Ч.2. Культуры мира / Глав. ред. Е. Ананьева; вед. ред. М. Боярский. — Москва: Аванта+, 2004. — С. 85. — 640 с. — ISBN 5-94623-079-4

[1] Bob Becking, Meindert Dijkstra, Marjo Korpel, Karel Vriezen Only One God?: Monotheism in Ancient Israel and the Veneration of the Goddess Asherah. — Bloomsbury Publishing, 2002-02-01. — С. 189. — 232 с. — ISBN 9780567232120

[2] Jeannine K. Brown Scripture as Communication: Introducing Biblical Hermeneutics. — Baker Academic, 2007-03-01. — С. 72. — 320 с. — ISBN 9781585583133

[3] С. Пахомов Индия. Боги Индии // Энциклопедия для детей. Том 21. Общество. Ч.2. Культуры мира / Глав. ред. Е. Ананьева; вед. ред. М. Боярский. — Москва: Аванта+, 2004. — С. 85. — 640 с. — ISBN 5-94623-079-4

[1]

[2]

[3]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-[[Պատկեր:Letohrádek_Kinských_-_Musaion_712.jpg|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Letohr%C3%A1dek_Kinsk%C3%BDch_-_Musaion_712.jpg|մինի|Մարենա, մահվան եւ բնության աստվածուհի սլավոնական հեթանոսությունում, կապված ձմռան եւ մղձավանջների հետ:]]
+[[Պատկեր:Letohrádek_Kinských_-_Musaion_712.jpg|link=https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Letohr%C3%A1dek_Kinsk%C3%BDch_-_Musaion_712.jpg|մինի|Մարենա, մահվան և բնության աստվածուհի սլավոնական հեթանոսությունում, կապված ձմռան և մղձավանջների հետ:]]
-Աստված ենթադրյալ [[գերբնական]] կամ անմահ անձնավորություն է, ով կարող է դիտվել որպես սուրբ, աստվածային կամ սրբազան։ Ավելի լայն իմաստով՝ [[Պաշտամունք|պաշտամունքի]] եւ [[Երկրպագություն|երկրպագության]] առարկա:
+Աստված ենթադրյալ [[գերբնական]] կամ անմահ անձնավորություն է, ով կարող է դիտվել որպես սուրբ, աստվածային կամ սրբազան։ Ավելի լայն իմաստով՝ [[պաշտամունք]]ի և [[Երկրպագություն|երկրպագության]] առարկա:
-Աստվածությունները պատկերված են տարբեր ձևերով, բայց ավելի հաճախ՝ մարդու կամ կենդանու տեսքով: Որոշ համոզմունքներ և ավանդույթներ համարում են, որ աստծուն որևէ հատուկ ձևով պատկերելը աստվածանարգություն է: Որպես կանոն, նրանք անմահ են և սովորաբար ունենում են անհատականություն, օժտված են գիտակցությամբ, բանականությամբ, ցանկություններով և հույզերով, ինչպիսին բնորոշ է մարդուն : Բնության այդպիսի երևույթներ, ինչպիսիք են կայծակը, ջրհեղեղները, փոթորիկները, այլ «ֆորս մաժորային իրավիճակները» և հրաշքները վերագրվում են աստվածություններին: Հաճախ համարվում էն, որ նրանք ունեն իշխանություն մարդկային կյանքի տարբեր ասպեկտների վրա (օրինակ՝ ծննդյան կամ մահվան): Որոշ աստվածություններ, հավատացյալների համոզմունքների համաձայն, իրենց ճակատագրի տնօրինողներն են, վերևից քարոզում են [[բարոյականություն]] ու  թելադրում մարդկային օրենքները, և, ի վերջո, համարվում են մարդկային արժանապատվության և պահվածքի դատավորները: Երբեմն աստվածությունները համարվում են նաև Երկրի և [[Տիեզերք|Տիեզերքի]] ստեղծողներ:
+Աստվածությունները պատկերված են տարբեր ձևերով, բայց ավելի հաճախ՝ մարդու կամ կենդանու տեսքով: Որոշ համոզմունքներ և ավանդույթներ համարում են, որ աստծուն որևէ հատուկ ձևով պատկերելը աստվածանարգություն է: Որպես կանոն, նրանք անմահ են և սովորաբար ունենում են անհատականություն, օժտված են գիտակցությամբ, բանականությամբ, ցանկություններով և հույզերով, ինչպիսին բնորոշ է մարդուն : Բնության այդպիսի երևույթներ, ինչպիսիք են կայծակը, ջրհեղեղները, փոթորիկները, այլ «ֆորս մաժորային իրավիճակները» և հրաշքները վերագրվում են աստվածություններին: Հաճախ համարվում էն, որ նրանք ունեն իշխանություն մարդկային կյանքի տարբեր ասպեկտների վրա (օրինակ՝ ծննդյան կամ մահվան): Որոշ աստվածություններ, հավատացյալների համոզմունքների համաձայն, իրենց ճակատագրի տնօրինողներն են, վերևից քարոզում են [[բարոյականություն]] ու  թելադրում մարդկային օրենքները, և, ի վերջո, համարվում են մարդկային արժանապատվության և պահվածքի դատավորները: Երբեմն աստվածությունները համարվում են նաև Երկրի և [[Տիեզերք]]ի ստեղծողներ:
-[[Կրոն|Կրոնները]] կարելի է դասակարգել  երկրպագվող աստվածությունների քանակով։ Մոնոտեիստական կրոնները հավատում են միայն մեկ աստվածության<ref>{{Книга|автор=Bob Becking, Meindert Dijkstra, Marjo Korpel, Karel Vriezen|заглавие=Only One God?: Monotheism in Ancient Israel and the Veneration of the Goddess Asherah|ссылка=https://books.google.ru/books?id=eMneBAAAQBAJ&pg=PA189&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|издательство=Bloomsbury Publishing|год=2002-02-01|страницы=189|страниц=232|isbn=9780567232120}}</ref>, պոլիտեիստական կրոններում՝  հավատում են մի քանի աստվածների<ref>{{Книга|автор=Jeannine K. Brown|заглавие=Scripture as Communication: Introducing Biblical Hermeneutics|ссылка=https://books.google.ru/books?id=5QJjyGoxEzkC&redir_esc=y|издательство=Baker Academic|год=2007-03-01|страницы=72|страниц=320|isbn=9781585583133}}</ref>: Գենոտեիզմի համար բնորոշ է մեկ գերագույն աստվածայնության առկայությունը՝  առանց մյուսների ժխտման, որոնք դիտվում են որպես մեկ բացարձակ Աստվածության ասպեկտներ<ref>{{Книга|автор=С. Пахомов|часть=Индия. Боги Индии|заглавие=Энциклопедия для детей. Том 21. Общество. Ч.2. Культуры мира|ответственный=Глав. ред. Е. Ананьева; вед. ред. М. Боярский|издание=|место=Москва|издательство=Аванта+|год=2004|страницы=85|страниц=640|isbn=5-94623-079-4|isbn2=5-94623-001-8}}</ref>: Ոչ աստվածային կրոնները ժխտում են ցանկացած բարձրագույն  աստվածների գոյությունը, բայց ընդունում են աստվածների պանթեոնը, որոնք ապրում են, մահանում են եւ կարող են վերածնվել, ինչպես ցանկացած այլ արարած:
+[[Կրոն]]ները կարելի է դասակարգել  երկրպագվող աստվածությունների քանակով։ Մոնոտեիստական կրոնները հավատում են միայն մեկ աստվածության<ref>{{Книга|автор=Bob Becking, Meindert Dijkstra, Marjo Korpel, Karel Vriezen|заглавие=Only One God?: Monotheism in Ancient Israel and the Veneration of the Goddess Asherah|ссылка=https://books.google.ru/books?id=eMneBAAAQBAJ&pg=PA189&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|издательство=Bloomsbury Publishing|год=2002-02-01|страницы=189|страниц=232|isbn=9780567232120}}</ref>, պոլիտեիստական կրոններում՝  հավատում են մի քանի աստվածների<ref>{{Книга|автор=Jeannine K. Brown|заглавие=Scripture as Communication: Introducing Biblical Hermeneutics|ссылка=https://books.google.ru/books?id=5QJjyGoxEzkC&redir_esc=y|издательство=Baker Academic|год=2007-03-01|страницы=72|страниц=320|isbn=9781585583133}}</ref>: Գենոտեիզմի համար բնորոշ է մեկ գերագույն աստվածայնության առկայությունը՝  առանց մյուսների ժխտման, որոնք դիտվում են որպես մեկ բացարձակ Աստվածության ասպեկտներ<ref>{{Книга|автор=С. Пахомов|часть=Индия. Боги Индии|заглавие=Энциклопедия для детей. Том 21. Общество. Ч.2. Культуры мира|ответственный=Глав. ред. Е. Ананьева; вед. ред. М. Боярский|издание=|место=Москва|издательство=Аванта+|год=2004|страницы=85|страниц=640|isbn=5-94623-079-4|isbn2=5-94623-001-8}}</ref>: Ոչ աստվածային կրոնները ժխտում են ցանկացած բարձրագույն  աստվածների գոյությունը, բայց ընդունում են աստվածների պանթեոնը, որոնք ապրում են, մահանում են և կարող են վերածնվել, ինչպես ցանկացած այլ արարած:
 == Պատկերասրահ ==
@@ Տող 10. / Տող 10. @@
 Պատկեր:Ankara Muzeum B20-10.jpg|Մայր Աստվածուհին Չաթալ-Հյուուկից
 Պատկեր:Peter Cramer - Balders Død - 1779.jpg|[[Ասեր]]<nowiki/>ը հավաքված Բալդայի մարմնի շուրջ, նկար Քրիստոֆեր Վիլհելմ Էկկերսբերգ, 1817
-Պատկեր:Narada found Vishnu as macroform.jpg|[[Վիշնու|Վիշնուի]] Տիեզերական ձևը՝ վաիշնավիզմի հիմնական աստվածությունը
+Պատկեր:Narada found Vishnu as macroform.jpg|[[Վիշնու]]ի Տիեզերական ձևը՝ վաիշնավիզմի հիմնական աստվածությունը
 </gallery>
@@ Տող 17. / Տող 17. @@
 * [[Ալլահ]]
 * [[Աստվածուհի]]
-* Աստված [[Բուդդիզմ|բուդդիզմում]]
+* Աստված [[բուդդիզմ]]ում
-* Աստված [[Հինդուիզմ|հինդուիզմում]]
+* Աստված [[հինդուիզմ]]ում
 * [[Լուսնային աստվածություն]]
 * [[Խթոնյան աստվածներ|Խթոնյան աստվածություն]]
@@ Տող 25. / Տող 25. @@
 == Ծանոթագրություններ ==
 <references group="" responsive="1"></references>
 [[Կատեգորիա:Աստվածներ]]
 [[Կատեգորիա:Կրոն]]