«Հաճարենի անտառային»–ի խմբագրումների տարբերություն
gallery added |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տաքսոտուփ2|Վիքիդատա=այո}} |
|||
{{taxobox|name={{PAGENAME}}|image file=Fagus sylvatica 020-2.jpg|image title=|image descr=|regnum=Բույսեր|phylum=|classis=|ordo=[[Հաճարածաղկավորնե]]ր|familia=[[Հաճարազգիներ]]|genus=[[Հաճարենի]]|species=Հաճարենի անտառային|latin=Fagus sylvatica|author=L.|syn=|arm_syn=|typus=}} |
|||
''' |
'''Հաճարենի անտառային''' ({{lang-lat|Fagus sylvatica}}), [[հաճարազգիներ]] ընտանիքի, [[հաճարենի]] ցեղի բույս։ |
||
== Նկարագրություն == |
== Նկարագրություն == |
||
Ծառեր են` մինչև 30 (երբեմն` 50) մ բարձրությամբ, ձվաձև հզոր սաղարթով և հորիզոնական ուղղությամբ դասավորված տերևներով։ Անտառային խիտ տնկարկներում |
Ծառեր են` մինչև 30 (երբեմն` 50) մ բարձրությամբ, ձվաձև հզոր սաղարթով և հորիզոնական ուղղությամբ դասավորված տերևներով։ Անտառային խիտ տնկարկներում |
11:57, 16 Հուլիսի 2020-ի տարբերակ
Հաճարենի անտառային | |
Հաճարենի անտառային | |
Դասակարգում | |
Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
Կարգ | Հաճարածաղկավորներ (Fagales) |
Ընտանիք | Հաճարազգիներ (Fagaceae) |
Ենթաընտանիք | Fagoideae |
Ցեղ | Հաճարենի (Fagus) |
Տեսակ | Հաճարենի անտառային (F. sylvatica) |
Միջազգային անվանում | |
Fagus sylvatica | |
Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ Քիչ մտահոգող տեսակ Տաքսոնի տարածվածությունը |
Հաճարենի անտառային (լատին․՝ Fagus sylvatica), հաճարազգիներ ընտանիքի, հաճարենի ցեղի բույս։
Նկարագրություն
Ծառեր են` մինչև 30 (երբեմն` 50) մ բարձրությամբ, ձվաձև հզոր սաղարթով և հորիզոնական ուղղությամբ դասավորված տերևներով։ Անտառային խիտ տնկարկներում բունը ուղիղ է և գլանաձև, գետնից բավականին բարձր տեղադրված սաղարթով։ Երիտասարդ բնի վրա կեղևը մոխրագորշավուն է, ծեր ծառերի վրա մոխրագույն, հաճախ` թեփուկավոր, հարթ և բարակ։ Երիտասարդ ընձյուղները բաց շագանակագույն են, սկզբում մազմզուկապատ, ավելի ուշ՝ մերկ։ Բողբոջները իլիկաձև են, մինչև 2 սմ երկարությամբ, սրածայր։ Բացվում են ապրիլի սկզբին։ Տերևները էլիպսաձև են, հիմքում և գագաթում սեղմված, 4 — 10 սմ երկարությամբ և 2,5—6 սմ լայնությամբ, եզրերը թեթևակի ալիքավոր, նոսր ատամնաեզր, վերևի կողմից մուգ կանաչ և փայլուն, ներքևից ավելի բաց գույնի, նոր բացված տերևները մետաքսյա աղվամազապատ են, ավելի ուշ՝ մազմզուկապատ միայն ջղերի ուղղությամբ, թարթիչավոր։ Աշնանը սկզբում ստանում են դեղին, այնուհետևգորշ գունավորում։ Տերևակոթունները մազմզուկապատ են 0,5— 1 սմ երկարությամբ։ Առէջային ծաղիկների ծաղկապատը ձագարազանգականման է, գծանման կամ գծաբլթակավոր, 2,5 —5,0 մմ երկարությամբ, եզրերին սպիտակ մազմզուկներով։ Առէջները 4 — 15 հատ են։ Պտղագավաթի կողմնային տերևիկները մախաթանման են, կոթունը՝ մազմզուկապատ, 0,8 —1,8 սմ երկարությամբ։ Ընկուզիկները 3 անկյունանի են, 1—1,6 սմ երկարությամբ, հասունանում են հոկտեմբեր-նոյեմբերին։
Տարածվածություն
Բնական պայմաններում տարածված է համարյա ողջ Արևմտյան Եվրոպայում, արևելքում հասնելով մինչև Ղրիմի հարավային ափերը։ Լայնասաղարթ անտառների գոտու բնորոշ ծառատեսակ է։ Առաջացնում է հսկայածավալ մաքուր և խառը անտառներ՝ կաղնու, եղևինի և այլ ծառատեսակների հետ միասին։ Այս հաճարենու անտառները տարածված են Ղրիմում, արևմտյան Ուկրաինայում, Բելառուսիայում, Կալինինգրադի մարզում։ Ալպյան լեռներում հաճարենու անտառները հանդիպում են մինչև 1300 — 1500 մ բարձրության վրա։
Կիրառություն
Ունի հսկայական անտառտնտեսական և արդյունաբերական նշանակություն։ Արմատային մացառներ չի տալիս։ Արևելյան հաճարենու հետ համեմատած ավելի ցրտադիմացկուն է, երբեմն աճում է ավելի աղքատ ու քարքարոտ հողերում։ Հողի գերխոնավացումը և հաճախակի ողողումները վատ է տանում։[1]:
-
Հաճարենու տապակած ընկույզները
Ծանոթագրություններ
- ↑ Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. (1), Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ (171)։