«Մարիա Թերեզիա ֆոն Պարադիս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Տող 39. Տող 39.
[[Կատեգորիա:Ավստրիացի կոմպոզիտորներ]]
[[Կատեգորիա:Ավստրիացի կոմպոզիտորներ]]
[[Կատեգորիա:Ավստրիացի երաժիշտներ]]
[[Կատեգորիա:Ավստրիացի երաժիշտներ]]
[[Կատեգորիա:Ավստրիացի երգչուհիներ]]

09:01, 16 Հունիսի 2020-ի տարբերակ

Մարիա Թերեզիա ֆոն Պարադիս
Բնօրինակ անունգերմ.՝ Maria Theresia von Paradis
Ծնվել էմայիսի 15, 1759(1759-05-15)[1][2][3]
Վիեննա, Հաբսբուրգի միապետություն[2][4]
Երկիր Ավստրիական կայսրություն
Մահացել էփետրվարի 1, 1824(1824-02-01)[5][3][4] (64 տարեկան)
Վիեննա, Ավստրիական կայսրություն[2][4]
ԺանրերԴասական ժամանակաշրջան
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր, դաշնակահարուհի և երգչուհի
Երգչաձայնսոպրանո
Գործիքներդաշնամուր և վոկալ
 Maria Theresia von Paradis Վիքիպահեստում

Մարիա Թերեզիա ֆոն Պարադիս (գերմ.՝ Maria Theresia von Paradis, մայիսի 15, 1759(1759-05-15)[1][2][3], Վիեննա, Հաբսբուրգի միապետություն[2][4] - փետրվարի 1, 1824(1824-02-01)[5][3][4], Վիեննա, Ավստրիական կայսրություն[2][4]), ավստրիացի երաժիշտ և կոմպոզիտոր: Վաղ տարիքում կորցրել է տեսողությունը: Նրան Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտը նվիրել է դաշնամուրի և նվագախմբի համար № 18 սի-բեմոլ մաժոր կոնցերտը:

Կենսագրություն

Մարիա Թերեզիա ֆոն Պարադիսը ծնվել է 1759 թվականի մայիսի 15-ին Վիեննայում՝ կառավարական խորհրդատու Յոզեֆ Անտոն Պարադիսի և նրա կնոջ՝ Մարիա Ռոզալիայի ընտանիքում: Դստերը անվանակոչեցին ի պատիվ կայսրուհի Մարիա Թերեզայի, ում արքունիքում աշխատում էր հայրը: Չորս տարեկան հասակից աղջիկը կորցնում է տեսողությունը արյունազեղության պատճառով: Սակայն այս հանգամանքը պատճառ չի դառնում, որպեսզի չզբաղվի սիրելի զբաղմունքով՝ երաժշտությամբ: 1776 թվականի ավարտից մինչև 1777 թվականի կեսերը աղջիկը բուժվում էր հայտնի բժիշկ Ֆրանց Անտոն Մեսմերի մոտ:

Յոթ տարեկան հասակից Մարիա Թերեզիան արդեն որպես սոպրանո պարտիա էր երգում Ջովաննի Բատիստա Պերգոլեզիի «Stabat Mater» ստեղծագործությունում, ինչպես նաև սովորում էր երգեհոն նվագել: Նրա ելույթները այն աստիճան գրավեցին կայսրուհուն, որ նա հրամայեց թոշակ նշանակել Մարիային, որպեսզի կարողանա շարունակել կրթությունը:

Մարիա Թերեզիա ֆոն Պարադիսի ուսուցիչները ժամանակի ականավոր երաժշտագետներն էին՝ դաշնամուր դասավանդում էր Լեոպոլդ Կոժելուխը, իսկ երգեցողություն և կոմպոզիցիա՝ Անտոնիո Սալիերին:

Սկսած 1775 թվականից Մարիան զբաղվում է մշտական համերգային գործունեությամբ, ելույթ ունենալով ոչ միայն որպես դաշնակահարուհի, այլև կամպոզիտոր: Նրա ստեղծագործություններում կան տրիոներ, կոնցերտներ, սոնատներ դաշնամուրի համար:

Շրջագայություն Եվրոպայում

Մարիա Թերեզիա ֆոն Պարադիսի եվրոպական շրջագայության քարտեզը

Մարիա Թերեզիա ֆոն Պարադիսը 1783-ից 1786 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում երաժշտական շրջագայության է մեկնում եվրոպական երկրներ: Ելույթներով հանդես է գալիս Փարիզում, Լոնդոնում, Բրյուսելում:

Ծանոթագրություններ

  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Wurzbach D. C. v. Paradis, Maria Theresia von (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt habenWien: 1856. — Vol. 21. — S. 286.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Český hudební slovník osob a institucí (չեխերեն)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Haas G. 210 österreichische Komponistinnen vom 16. Jahrhundert bis zur Gegenwart (գերմ.): Biographie, Werk und BibliographieSalzburg, Wien, F: Residenz Verlag, 2001. — S. 296—300. — ISBN 978-3-7017-1215-1
  5. 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

Գրականություն

  • Michael Lorenz: Marion Fürst: Maria Theresia Paradis, Köln: Böhlau 2005 (ISBN 3-412-19505-7), Mozart-Jahrbuch 2007/2008, (Kassel: Bärenreiter, 2011) Review online
  • Rudolph Angermüller: Antonio Salieri. Dokumente seines Lebens. 3 Bde. Bock, Bad Honnef, 2002.
  • Marion Fürst: Maria Theresia Paradis — Mozarts berühmte Zeitgenossin. Böhlau, Köln, 2005.
  • Stanley Sadie (Hrsg.): The New Grove Dictionary of Music and Musicians. (2. Auflage) Grove Dictionaries, New York, 2000.
  • Ruth Halliwell: The Mozart Family: Four Lives in a Social Context. Claredon Press, Oxford, 1998.
  • Alexander Mell: Encyklopädisches Handbuch des Blindenwesens Verlag von A. Pichlers Witwe und Sohn, Wien, Leipzig, 1900, S. 576—578.
  • Brian O'Doherty: «The Strange Case of Mademoiselle P.». Vintage, London 1992, ISBN 0 09 922371 6.
  • BBI (Hrsg.): 200 Jahre Blindenbildung im deutschen Sprachraum. Wien 2004, S. 56.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարիա Թերեզիա ֆոն Պարադիս» հոդվածին։