«Լեոնիդաս I»–ի խմբագրումների տարբերություն

Լեոնիդաս I; հին հունարեն՝ Λεωνίδας Α΄
	Լեոնիդաս I-ը Թերմոպիլեյի ճակատամարտի ժամանակ
Ծնվել է	մ․թ․ա․ 520 թվականից առաջ
Ծննդավայր	Սպարտա, Հունաստան
Մահացել է	մ․թ․ա․ 480 թվական
Մահվան վայր	Թերմոպիլե կիրճ, Հունաստան
Գերեզման	Սպարտա և Tomb of Leonidas in Sparta
Քաղաքացիություն	Սպարտա
Ազգություն	սպարտացի
Կրոն	Հին հունական կրոն
Մասնագիտություն	կառավարիչ
Գործունեություն	ռազմական գործիչ
Ամուսին	Գորգո
Ծնողներ	Անակսանդրիդ II
Զբաղեցրած պաշտոններ	Սպարտայի արքա
Երեխաներ	Պլիստրախ
	Leonidas I Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

13:50, 18 Մայիսի 2020-ի տարբերակ

Լեոնիդաս I (հին հունարեն՝ Λεωνίδας Α΄), Սպարտայի ռազմիկ-արքա, որն իշխել է մ․թ․ա․ 491-480 թվականներին։ Նա սերել է Ագիադների արքայատոհմից և եղել է 17-րդ ժառանգը։ Նրա տոհմը համարվել է Հերակլեսի և Կադմոսի ժառանգների տոհմ։ Եղել է Գորգոյի ամուսինը, որը Կլեոմենես I արքայի դուստրն էր։ Լեոնիդասը մասնակցել է հունա-պարսկան երկրորդ պատերազմում, որի ժամանակ առաջնորդել է հունական միացյալ զորքերը և զոհվել Թերմոպիլեի ճակատամարտում՝ պարսիկներից պաշտպանելով նեղ կիրճ-անցումը^[3]։

Կենսագրություն

Լեոնիդաս I-ը եղել է Անակսանդրիդ II-ի 4 որդիներից 3-րդը, սակայն Կլեոմենես I-ի և Դորեիուսի մահից հետո ընդունել է արքայական իշխանությունը։

Լեոնիդասը Կլեոմենես I-ի կրտսեր եղբայրն էր և գահակալեց այն բանից հետո, երբ Կլեոմենեսը մահացավ՝ չթողնելով տղամարդկանց սերունդ

- Հերոդոտոս^[4]

Իր գահակալման տասը տարիների ընթացքում նա ոչ մի նշանակալի բան չի արել, սակայն անմահացրել է իր անունը Թերմոպիլեի ճակատամարտում^[5]: Նա 6 հազար մարտիկների (այդ թվում՝ 300 սպարտացիներից կազմված անձնական գվարդիայի) հետ պաշտպանել է Թերմոպիլե կիրճը պարսկական զորքերի հարձակումից։ Աքեմենյան Պարսկաստանի արքա Քսերքսես I-ը մ․թ․ա․ 480 թվականի ամռանը հարձակվել է Հունաստանի վրա: Նրան ընդառաջ է եկել Լեոնիդաս I-ը 300 սպարտացիներից բաղկացած ջոկատով և այլ քաղաքներից հավաքված 5620 մարտիկներով: Հույներն ամրացել են Թերմոպիլե կիրճում՝ հնարավորինս երկար այդ նեղ անցումը պաշտպանելու մտադրությամբ․ այն ամենակարճ ուղին էր, որը տանում էր դեպի երկրի խորքը։

Պարսից 200-հազարանոց բանակը երկու օր շարունակ անհաջող հարձակումներ է իրականացրել Թերմոպիլե կիրճի ուղղությամբ։ Սակայն դավաճան Էֆիալթեսը պարսկական «անմահների» ջոկատը լեռնային արահետով անց է կացրել Լեոնիդասի զորքերի թիկունք՝ նրանց այնտեղից հարվածելու նպատակով։ Տեղեկանալով այդ մասին՝ Լեոնիդասը զորքի մեծ մասին ուղարկել է երկրի խորքերը, իսկ ինքն իր 300 թիկնապահների հետ մասին մնացել կիրճում։ Հայտարարելով, որ Լեոնիդասին միայնակ չեն թողնի՝ սեփական կամքով Լեոնիդասի մոտ են մնում նաև 700 ֆեսպիներ, որոնց ղեկավարն էր Դեմոֆիլան և 400 թեբեացիներ՝ Լեոնտիադայի ղեկավարությամբ։ Լեոնիդասը գրոհել է պարսիկների վրա և անհավասար մարտում զոհվել։ Բարկացած Քսերքսես I-ը հրամայել է գտնել Լեոնիդասի մարմինը, կտրել նրա գլուխը և դնել ցցի վրա, իսկ մարմինն ամրացնել անձնական նավին։

Լեոնիդաս I-ն արվեստում

Լեոնիդաս թագավորը Վալերիո Մանֆրեդի «Սպարտացին» վեպի (բնօրինակ անվանումը՝ «Թալոսի վահան», իտալ.՝ «Lo scudo di Talos») կերպարներից մեկն է:

Լեոնիդասը Թերմոպիլեի ճակատամարտի և դրան նախորդող իրադարձությունների մասին պատմող երկու ֆիլմերի գլխավոր կերպարն է: Այդ ֆիլմերն են 1962 թվականին նկարահանված «300 սպարտացիները», որտեղ նրա դերակատարը եղել է Ռիչարդ Էգանը և 2006 թվականին նկարահանված «300 սպարտացիները», որտեղ նրան մարմնավորել է Ջերարդ Բաթլերը:

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ Παυσανίας 3.14.1 // Description of Greece (հին հունարեն.)
↑ Morris, 25
↑ Robert Chambers, Book of Days
↑ Հերոդոտոս. Պատմություն (գիրք VII, գլուխ 205).
↑ Oman, Charles (1898). «The death of Leonidas». A History of Greece from the Earliest Times to the Death of Alexander the Great. Longmans, Green, and Company. էջեր 199–206.

[_de8af57a716b36da-1] Παυσανίας 3.14.1 // Description of Greece (հին հունարեն.)

[Morris_25-2] Morris, 25

[3] Robert Chambers, Book of Days

[4] Հերոդոտոս. Պատմություն (գիրք VII, գլուխ 205).

[Oman1898-5] Oman, Charles (1898). «The death of Leonidas». A History of Greece from the Earliest Times to the Death of Alexander the Great. Longmans, Green, and Company. էջեր 199–206.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Տող 31. / Տող 31. @@
 }}
-'''Լեոնիդաս I''' ({{lang-grc|Λεωνίδας Α΄}}), [[Սպարտա]]յի ռազմիկ-արքա, որն իշխել է մ․թ․ա․ 491-480 թվականներին։ Նա սերել է Ագիադների արքայատոհմից և եղել է 17-րդ ժառանգը։ Նրա տոհմը համարվել է [[Հերակլես]]ի և [[Կադմոս (առասպելական հերոս)|Կադմոսի]] ժառնագների տոհմ։ Նա եղել է Գորգոյի ամուսինը, որը Կլեոմենես I արքայի դուստրն էր։ Նա մասնակցել է [[հունա-պարսկան երկրորդ պատերազմ]]ում, որի ժամանակ առաջնորդել է հունական միացյալ զորքերը և զոհվել [[Թերմոպիլեի ճակատամարտ]]ում՝ պաշտպանելով նեղ կիրճ-անցումը պարսիկներից<ref>Robert Chambers, Book of Days</ref>։
+'''Լեոնիդաս I''' ({{lang-grc|Λεωνίδας Α΄}}), [[Սպարտա]]յի ռազմիկ-արքա, որն իշխել է մ․թ․ա․ 491-480 թվականներին։ Նա սերել է Ագիադների արքայատոհմից և եղել է 17-րդ ժառանգը։ Նրա տոհմը համարվել է [[Հերակլես]]ի և [[Կադմոս (առասպելական հերոս)|Կադմոսի]] ժառանգների տոհմ։ Եղել է Գորգոյի ամուսինը, որը Կլեոմենես I արքայի դուստրն էր։ Լեոնիդասը մասնակցել է [[հունա-պարսկան երկրորդ պատերազմ]]ում, որի ժամանակ առաջնորդել է հունական միացյալ զորքերը և զոհվել [[Թերմոպիլեի ճակատամարտ]]ում՝ պարսիկներից պաշտպանելով նեղ կիրճ-անցումը<ref>Robert Chambers, Book of Days</ref>։
 == Կենսագրություն ==
@@ Տող 39. / Տող 39. @@
 {{քաղվածք|Լեոնիդասը Կլեոմենես I-ի կրտսեր եղբայրն էր և գահակալեց այն բանից հետո, երբ Կլեոմենեսը մահացավ՝ չթողնելով տղամարդկանց սերունդ|[[Հերոդոտոս]]<ref>''[[Հերոդոտոս]]''. [[Պատմություն (Հերոդոտոս)|Պատմություն]] (գիրք VII, գլուխ 205).</ref>}}
-Իր գահակալման տասը տարիների ընթացքում նա ոչ մի նշանակալի բան չի արել, սակայն անմահացրել է իր անունը [[Թերմոպիլեի ճակատամարտ]]ում<ref name="Oman1898">{{cite book|last=Oman|first=Charles|title=A History of Greece from the Earliest Times to the Death of Alexander the Great|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZcMXAAAAIAAJ&pg=PA205|year=1898|publisher=Longmans, Green, and Company|pages=199–206|chapter=The death of Leonidas}}</ref>: Նա 6 հազար մարտիկների (այդ թվում ՝ 300 սպարտացիներից կազմված անձնական գվարդիայի) հետ միասին պաշտպանել է [[Թերմոպիլե]] կիրճը պարսկական զորքերի հարձակումից։ [[Աքեմենյան Պարսկաստան]]ի արքա [[Քսերքսես I]]-ը մ․թ․ա․ 480 թվականի ամռանը հարձակվել է [[Հին Հունաստան|Հունաստանի]] վրա: Նրան ընդառաջ է եկել Լեոնիդաս I-ը 300 սպարտացիներից բաղկացած ջոկատով և այլ քաղաքներից հավաքված 5620 մարտիկներով: Հույներն ամրացել են Թերմոպիլե կիրճում՝ հնարավորինս երկար այդ նեղ անցումը պաշտպանելու մտադրությամբ․ այն ամենակարճ ուղին էր, որը տանում էր դեպի երկրի խորքը։
+Իր գահակալման տասը տարիների ընթացքում նա ոչ մի նշանակալի բան չի արել, սակայն անմահացրել է իր անունը [[Թերմոպիլեի ճակատամարտ]]ում<ref name="Oman1898">{{cite book|last=Oman|first=Charles|title=A History of Greece from the Earliest Times to the Death of Alexander the Great|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZcMXAAAAIAAJ&pg=PA205|year=1898|publisher=Longmans, Green, and Company|pages=199–206|chapter=The death of Leonidas}}</ref>: Նա 6 հազար մարտիկների (այդ թվում՝ 300 սպարտացիներից կազմված անձնական գվարդիայի) հետ պաշտպանել է [[Թերմոպիլե]] կիրճը պարսկական զորքերի հարձակումից։ [[Աքեմենյան Պարսկաստան]]ի արքա [[Քսերքսես I]]-ը մ․թ․ա․ 480 թվականի ամռանը հարձակվել է [[Հին Հունաստան|Հունաստանի]] վրա: Նրան ընդառաջ է եկել Լեոնիդաս I-ը 300 սպարտացիներից բաղկացած ջոկատով և այլ քաղաքներից հավաքված 5620 մարտիկներով: Հույներն ամրացել են Թերմոպիլե կիրճում՝ հնարավորինս երկար այդ նեղ անցումը պաշտպանելու մտադրությամբ․ այն ամենակարճ ուղին էր, որը տանում էր դեպի երկրի խորքը։
-Պարսից 200-հազարանոց բանակը երկու օր շարունակ անհաջող հարձակումներ է իրականացրել Թերմոպիլե կիրճի ուղղությամբ։ Սակայն դավաճան [[Էֆիալթես (դավաճան)|Էֆիալթեսը]] պարսկական «անմահների» ջոկատը լեռնային արահետով անց է կացրել Լեոնիդասի զորքերի թիկունք՝ նրանց այնտեղից հարվածելու նպատակով։ Տեղեկանալով այդ մասին՝ Լեոնիդասը զորքի մեծ մասին ուղարկում է երկրի խորքերը, իսկ ինքն իր 300 թիկնապահների հետ մասին մնում կիրճում։ Հայտարարելով, որ Լեոնիդասին միայնակ չեն թողնի՝ սեփական կամքով Լեոնիդասի մոտ են մնում նաև 700 ֆեսպիներ, որոնց ղեկավարն էր Դեմոֆիլան և 400 [[Թեբե (Հունաստան)|թեբեացիներ]]՝ Լեոնտիադայի ղեկավարությամբ։ Լեոնիդասը գրոհել է պարսիկների վրա և անհավասար մարտում զոհվել։ Բարկացած Քսերքսես I-ը հրամայել է գտնել Լեոնիդասի մարմինը, կտրել նրա գլուխը և դնել ցցի վրա, իսկ մարմինը ամրացնել անձնական նավին։
+Պարսից 200-հազարանոց բանակը երկու օր շարունակ անհաջող հարձակումներ է իրականացրել Թերմոպիլե կիրճի ուղղությամբ։ Սակայն դավաճան [[Էֆիալթես (դավաճան)|Էֆիալթեսը]] պարսկական «անմահների» ջոկատը լեռնային արահետով անց է կացրել Լեոնիդասի զորքերի թիկունք՝ նրանց այնտեղից հարվածելու նպատակով։ Տեղեկանալով այդ մասին՝ Լեոնիդասը զորքի մեծ մասին ուղարկել է երկրի խորքերը, իսկ ինքն իր 300 թիկնապահների հետ մասին մնացել կիրճում։ Հայտարարելով, որ Լեոնիդասին միայնակ չեն թողնի՝ սեփական կամքով Լեոնիդասի մոտ են մնում նաև 700 ֆեսպիներ, որոնց ղեկավարն էր Դեմոֆիլան և 400 [[Թեբե (Հունաստան)|թեբեացիներ]]՝ Լեոնտիադայի ղեկավարությամբ։ Լեոնիդասը գրոհել է պարսիկների վրա և անհավասար մարտում զոհվել։ Բարկացած Քսերքսես I-ը հրամայել է գտնել Լեոնիդասի մարմինը, կտրել նրա գլուխը և դնել ցցի վրա, իսկ մարմինն ամրացնել անձնական նավին։
 == Լեոնիդաս I-ն արվեստում ==
 Լեոնիդաս թագավորը Վալերիո Մանֆրեդի «Սպարտացին» վեպի (բնօրինակ անվանումը՝ «Թալոսի վահան», {{lang-it|«Lo scudo di Talos»}}) կերպարներից մեկն է:
-Լեոնիդասը Թերմոպիլեի ճակատամարտի և դրան նախորդող իրադարձությունների մասին պատմող երկու ֆիլմերի գլխավոր կերպարն է: Այդ ֆիլմերն են [[1962]] թվականին նկարահանված «[[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 1962)|300 սպարտացիները]]», որտեղ նրա դերը կատարել է [[Ռիչարդ Էգան]]ը և [[2006]] թվականին նկարահանված «[[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 2006)|300 սպարտացիները]]», որտեղ նրան մարմնավորել է [[Ջերարդ Բաթլեր]]ը:
+Լեոնիդասը Թերմոպիլեի ճակատամարտի և դրան նախորդող իրադարձությունների մասին պատմող երկու ֆիլմերի գլխավոր կերպարն է: Այդ ֆիլմերն են [[1962]] թվականին նկարահանված «[[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 1962)|300 սպարտացիները]]», որտեղ նրա դերակատարը եղել է [[Ռիչարդ Էգան]]ը և [[2006]] թվականին նկարահանված «[[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 2006)|300 սպարտացիները]]», որտեղ նրան մարմնավորել է [[Ջերարդ Բաթլեր]]ը:
 == Տես նաև ==