«Եկեղեցի (շինություն)»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 9. | Տող 9. | ||
{{ՀՍՀ}} |
{{ՀՍՀ}} |
||
[[Կատեգորիա:Շենքերի և շինությունների տեսակներ]] |
[[Կատեգորիա:Շենքերի և շինությունների տեսակներ]] |
||
[[af:Katedraal]] |
|||
[[an:Seu (edificio)]] |
|||
[[ar:كاتدرائية]] |
|||
[[bat-smg:Suobors]] |
|||
[[be:Сабор, храм]] |
|||
[[bg:Катедрала]] |
|||
[[br:Iliz-veur]] |
|||
[[ca:Catedral]] |
|||
[[cs:Katedrála]] |
|||
[[cy:Eglwys gadeiriol]] |
|||
[[da:Domkirke]] |
|||
[[de:Kathedrale]] |
|||
[[en:Cathedral]] |
|||
[[eo:Katedralo]] |
|||
[[es:Catedral]] |
|||
[[et:Katedraal]] |
|||
[[eu:Katedral]] |
|||
[[fa:کلیسای جامع]] |
|||
[[fi:Katedraali]] |
|||
[[fr:Cathédrale]] |
|||
[[fy:Katedraal]] |
|||
[[gl:Catedral]] |
|||
[[he:קתדרלה]] |
|||
[[hr:Katedrala]] |
|||
[[hu:Székesegyház]] |
|||
[[id:Katedral]] |
|||
[[io:Katedralo]] |
|||
[[is:Dómkirkja]] |
|||
[[it:Cattedrale]] |
|||
[[ja:大聖堂]] |
|||
[[ka:საკათედრო ტაძარი]] |
|||
[[ko:주교좌 성당]] |
|||
[[la:Cathedralis]] |
|||
[[lb:Kathedral]] |
|||
[[li:Kathedraal]] |
|||
[[lt:Katedra]] |
|||
[[lv:Katedrāle]] |
|||
[[mr:प्रमुख चर्च]] |
|||
[[ms:Katedral]] |
|||
[[my:ကသီဒရယ် ဘုရားရှိခိုးကျောင်း]] |
|||
[[nl:Kathedraal]] |
|||
[[nn:Domkyrkje]] |
|||
[[no:Katedral]] |
|||
[[nrm:Cathédrale]] |
|||
[[oc:Catedrala]] |
|||
[[pl:Katedra]] |
|||
[[pt:Catedral]] |
|||
[[qu:Kathidral]] |
|||
[[scn:Cattidrali]] |
|||
[[sh:Katedrala]] |
|||
[[simple:Cathedral]] |
|||
[[sk:Katedrála]] |
|||
[[sl:Stolnica]] |
|||
[[sq:Katedralja]] |
|||
[[sr:Саборна црква]] |
|||
[[sv:Katedral]] |
|||
[[sw:Kanisa kuu]] |
|||
[[th:มหาวิหาร]] |
|||
[[tl:Katedral]] |
|||
[[tr:Katedral]] |
|||
[[uk:Собор (храм)]] |
|||
[[vi:Nhà thờ chính tòa]] |
|||
[[vls:Kathedroale]] |
|||
[[war:Catedral]] |
|||
[[zh:主教座堂]] |
17:57, 30 Մարտի 2012-ի տարբերակ
Եկեղեցի քրիստոնեական դավանանքի պաշտամունքային շենքը, ուր կատարվում է քրիստոնյաների կրոնական ծիսակատարությունը` ժամասացությունը: Այդ նպատակով եկեղեցական աոաջին շենքերը կառուցվել են 4–րդ դարում, քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն ընդունած Արևելքի երկրներում (Ասորիք, Հայաստան, Բյուզանդիա): 4 – 6-րդ դարերում եկեղեցի ասելով հասկացվել է աղոթարան, ժողովարան, վկայարան, կաթողիկե, վանք: Եկեղեցի անվանվող, բայց գործածական տարբեր նշանակություն ունեցող հիշյալ կառույցները տարբերվում են իրենց չափերով, ծավալային լուծումով և այլ հատկանիշներով: Պատմական տարբեր ժամանակաշրջաններում, դավանական հոսանքների ներգործմամբ փոփոխվել է եկեղեցու ծիսակատարությունը` փոփոխելով նաև նրա հատակագծային լուծումը և ճարտարապետական կերպարը, ըստ գաղափարական և գեղարվեստական ըմբռնումների. օրինակ, ասորիքյան բազիլիկ, բյուգանդական և հայկական գմբեթավոր, ռոմանական, գոթական և Վերածննդի շրջանի եկեղեցիները: Բոլոր ժամանակների եկեղեցական շենքի պարտադիր տարրերն են աղոթասրահը, ավագ խորանը` բեմի և դասի մասով: Տարբեր եկեղեցիներ ունեցել են նաև իրենց ինքնատիպ այլ տարրեր` նախասրահ (նարտեքս), վերնահարկ (խորոսներ, էմպորաներ), պրեսբիտերիում, կապելլաների պսակ: 4-ից—5–րդ դարերում հայկական եկեղեցիները բազիլիկ և դահլիճ տիպի են, ավագ խորանին կից մեկ կամ երկու սենյակներով, սյունասրահներով (Քասախ, Թանահատ, Երերույք և այլն): Պահպանվել են նաև գմբեթավոր եկեղեցիներ: 6-ից 7-րդ դարերում հայկական եկեղեցիները բացառապես գմբեթավոր են և իրենց հետաքրքրական բազմազան լուծումներով քրիստոնյա աշխարհի ճարտ. մեջ եզակի արժեքներ են: 10-ից 13-րդ դարերում իշխող դարձան գմբեթավոր դահլիճ և ներսից խաչաձև (չորս ավանդատներով) գմբեթավոր տիպերը, եկեղեցուն արևմուտքից կցվում էր հայկական ճսւրտարապետության համար խիստ ինքնատիպ գավիթն ու ժամատունը:
-
Եղիպատրուշի եկեղեցին
-
Ֆլորենցիա, Սանտա-Մարիա-դել-Ֆիորե եկեղեցու գմբեթը
-
Պոկրով, Ս. Նիկոլայ հրաշագործի եկեղեցին
-
Բարսելոնա, Սուրբ Ընտանիքի քավության մայր տաճար (Սագրադա Ֆամիլիա)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |