«Մասնակից:Անահիտ Ավագյան/Ավազարկղ2»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 2. Տող 2.
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}


'''Ալեքսեյ Նիկոլաևիչ Լեոնծև''' ({{ԱԾ}}), խորհրդային հոգեբան, փիլիսոփա, մանկավարժ և գիտության կազմակերպիչ: Զբաղվել է ընդհանուր հոգեբանության խնդիրներով (հոգեկանի էվոլուցիոն զարգացումը, հիշողություն, ուշադրություն, անձ և այլն) և հոգեբանական հետազոտության մեթոդաբանությամբ: Մանկավարժական գիտությունների դոկտոր (1940), Ռուսաստանի գիտության ակադեմիայի լիիրավ անդամ (1950), Մոսկվայի պետական համալսարանի հոգեբանության ֆակուլտետի առաջին դեկան: Կ. Դ. Ուշինսկու մեդալի (1953), Լենինի մրրցանակի (1963) դափնեկիր, Լոմոնոսովի անվան մրցանակի I աստիճանի դափնեկիր (1976), Փարիզի և Բուդապեշտի համալսարանների վաստակավոր դոկտոր: Հունգարիայի Գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամ:
'''Ալեքսեյ Նիկոլաևիչ Լեոնծև''' ({{ԱԾ}}), խորհրդային հոգեբան, փիլիսոփա, մանկավարժ և գիտության կազմակերպիչ: Զբաղվել է ընդհանուր հոգեբանության խնդիրներով (հոգեկանի էվոլուցիոն զարգացումը, հիշողություն, ուշադրություն, անձ և այլն) և հոգեբանական հետազոտության մեթոդաբանությամբ: Մանկավարժական գիտությունների դոկտոր (1940), Ռուսաստանի գիտության ակադեմիայի լիիրավ անդամ (1950), Մոսկվայի պետական համալսարանի հոգեբանության ֆակուլտետի առաջին դեկան: Կ. Դ. Ուշինսկու մեդալի (1953), Լենինի մրցանակի (1963) դափնեկիր, Լոմոնոսովի անվան մրցանակի I աստիճանի դափնեկիր (1976), Փարիզի և Բուդապեշտի համալսարանների վաստակավոր դոկտոր: Հունգարիայի Գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամ:


Լ. Ս. Վըգոտսկու աշակերտ և խմբագիր, Խարկովի հոգեբանական դպրոցի առաջատարներից է, գործունեության տեսության ստեղծողն է:
[[Լև Վիգոտսկի|Լ. Ս. Վիգոտսկու]] աշակերտ և խմբագիր, Խարկովի հոգեբանական դպրոցի առաջատարներից է, գործունեության տեսության ստեղծողն է:

<br />


== Կենսագրություն ==
== Կենսագրություն ==
Ծնվել է Լեոնտևների ընտանիքում, փետրվարի 5-ին <ref>После [[Юлианский календарь#Вытеснение григорианским календарём| календарной реформы 1918 года]] дата изменилась. Однако сам Леонтьев обычно отмечал свой день рожденья 5 февраля</ref>: Ավարտելով առաջին իսկական ուսումնարանը, ընդունվել է ՄՊՀ-ի սոցիալական գիտությունների ֆակուլտետ, որն ավարտել է 1923 կամ 1924 թվականին: Այդ ժամանակ նրա ուսուցիչների շարքում էին` Գ. Ի. Չելպանովը և Գ. Գ. Շպետը: Համալսարանն ավարտելուց հետո մնացել է Հոգեբանության ինստիտուտում` պրոֆեսորի գործունեությանը պատրաստվելու նպատակով: Այդ ժամանակ պաշտոնանկ է արվել համալսարանի հիմնադիր Գ. Ի. Չելպանովը<ref>''[[Леонтьев, Алексей Алексеевич (лингвист)|Леонтьев А. А.]], [[Леонтьев, Дмитрий Алексеевич|Леонтьев Д. А.]], Соколова Е. Е.'' Предисловие // ''Леонтьев А. Н.'' Деятельность, сознание, личность. — М.: Смысл, 2005. С. 19</ref>: Այդ ընթացքում ինստիտուտում Լեոնտևի գործընկերներն էին` Ն. Ա. Բերնշտեյնը, Ա. Ռ. Լուրիյան, վերջինիս հետ կատարել էին մի քանի վաղ հետազոտություններ, Պ. Պ. Բլոնսկին, ավելի ուշ` Լ. Ս. Վիգոտսկին:
Ծնվել է Լեոնտևների ընտանիքում, փետրվարի 5-ին <ref>После [[Юлианский календарь#Вытеснение григорианским календарём| календарной реформы 1918 года]] дата изменилась. Однако сам Леонтьев обычно отмечал свой день рожденья 5 февраля</ref>: Ավարտելով առաջին իրական ուսումնարանը, ընդունվել է ՄՊՀ-ի սոցիալական գիտությունների ֆակուլտետ, որն ավարտել է 1923 կամ 1924 թվականին: Այդ ժամանակ նրա ուսուցիչների շարքում էին` Գ. Ի. Չելպանովը և Գ. Գ. Շպետը: Համալսարանն ավարտելուց հետո մնացել է Հոգեբանության ինստիտուտում` պրոֆեսորի գործունեությանը պատրաստվելու նպատակով: Այդ ժամանակ պաշտոնանկ է արվել համալսարանի հիմնադիր Գ. Ի. Չելպանովը<ref>''[[Леонтьев, Алексей Алексеевич (лингвист)|Леонтьев А. А.]], [[Леонтьев, Дмитрий Алексеевич|Леонтьев Д. А.]], Соколова Е. Е.'' Предисловие // ''Леонтьев А. Н.'' Деятельность, сознание, личность. — М.: Смысл, 2005. С. 19</ref>: Այդ ընթացքում ինստիտուտում Լեոնտևի գործընկերներն էին` Ն. Ա. Բերնշտեյնը, Ա. Ռ. Լուրիյան, վերջինիս հետ կատարել էին մի քանի վաղ հետազոտություններ, Պ. Պ. Բլոնսկին, ավելի ուշ` Լ. Ս. Վիգոտսկին:


1925 թվականից Ա. Ն. Լեոնտևը Վիգոտսկու ղեկավարությամբ աշխատել է մշակութային-պատմական տեսության վրա, մասնավորապես` հիշողության մշակութային զարգացման խնդիրների վրա: Այդ հետազոտություններին անդրադարձող գիրքը` «Հիշողության զարգացումը: Բարձրագույն հոգեբանական ֆունկցիաների փորձառական հետազոտությունը» հրատարակվել է 1931 թվականին:
1925 թվականից Ա. Ն. Լեոնտևը Վիգոտսկու ղեկավարությամբ աշխատել է մշակութային-պատմական տեսության վրա, մասնավորապես` հիշողության մշակութային զարգացման խնդիրների վրա: Այդ հետազոտություններին անդրադարձող գիրքը` «Հիշողության զարգացումը: Բարձրագույն հոգեբանական ֆունկցիաների փորձառական հետազոտությունը» հրատարակվել է 1931 թվականին:


* 1931 թվականի վերջին` Ուկրաինայի նյարդահոգեբուժական ակադեմիայի հոգեբանության բաժնի ամբիոնի վարիչ (մինչև 1932 թվականը` Ուկրաինայի նյարդահոգեբուժական ինստիտուտ) Խարկովում:
* 1931 թվականի վերջին` Ուկրաինայի նյարդահոգեբուժական ակադեմիայի հոգեբանության բաժնի ամբիոնի վարիչ (մինչև 1932 թվականը` Ուկրաինայի նյարդահոգեբուժական ինստիտուտ) [[Խարկով|Խարկովում]]:
* 1933—1938- ական թվականներ Խարկովի մանկավարժական ինստիտուտի ամբիոնի վարիչ:
* 1933—1938- ական թվականներ` Խարկովի մանկավարժական ինստիտուտի ամբիոնի վարիչ:
* 1941 թվականից -որպես հոգեբանության ինստիտուտի աշխատակից` ՄՊՀ-ի պրոֆեսոր (1941 թվականի դեկտեմբերից տարհանվել է Աշխաբադ):
* 1941 թվականից որպես հոգեբանության ինստիտուտի աշխատակից` ՄՊՀ-ի պրոֆեսոր (1941 թվականի դեկտեմբերից տարհանվել է [[Աշխաբադ]]):
* 1943 թվականից ղեկավարել է վերականգնողական հոսպիտալի գիտաական մասը ( [[Սվերդլովսկի մարզ]], գյուղ Կոուրովկա), 1943 թվականի վերջից` Մոսկվայում:
* 1943 թվականից ղեկավարել է վերականգնողական հոսպիտալի գիտաական մասը ( [[Սվերդլովսկի մարզ]], գյուղ Կոուրովկա), 1943 թվականի վերջից` Մոսկվայում:
* 1947 թվականից Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցությանն անդամագրվելու թեկնածու, Ռուսաստանի կրթության ակադեմիայի թղթակից-անդամ
* 1947 թվականից Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցությանն անդամագրվելու թեկնածու, Ռուսաստանի կրթության ակադեմիայի թղթակից-անդամ
* 1948 թվականից Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության անդամ:
* 1948 թվականից Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության անդամ:
* 1950 թվականից Ռուսաստանի կրթության ակադեմիայի փաստացի անդամ: Հոգեբանության բաժնի ակադեմիական քարտուղար (1950—1957), ակադեմիայի փոխնախագահ (1959-1961):
* 1950 թվականից Ռուսաստանի կրթության ակադեմիայի փաստացի անդամ: Հոգեբանության բաժնի ակադեմիական քարտուղար (1950—1957), ակադեմիայի փոխնախագահ (1959-1961):
* 1951 թվականից ՄՊՀ-ի փիլիսոփայության ֆակուլտետի հոգեբանության ամբիոնի վարիչն էր:
* 1951 թվականից ՄՊՀ-ի փիլիսոփայության ֆակուլտետի հոգեբանության ամբիոնի վարիչն էր:
* 1966 թվական` հիմնադրել է ՄՊՀ-ի հոգեբանության ֆակուլտետը և ղեկավարել շուրջ 12 տարի: Ֆակուլտետի շենքի վրա տեղադրված է հուշատխտակ:
* 1966 թվական` հիմնադրել է ՄՊՀ-ի հոգեբանության ֆակուլտետը և ղեկավարել շուրջ 12 տարի: Ֆակուլտետի շենքի վրա տեղադրված է հուշատախտակ:
* 1976 թվականին բացել է ընկալման հոգեբանության լաբորատորիա, որը գործում է առ այսօր:
* 1976 թվականին բացել է ընկալման հոգեբանության լաբորատորիա, որը գործում է առ այսօր:
* 1979 թվականի հունվարի 21-ին մահացել է Մոսկվայում: Թաղված է Կունցևոյի գերեզմանատանը<ref>[http://www.moscow-tombs.ru/2004/leontyev_aa.htm Могила Леонтьевых на Кунцевском кладбище]</ref>:
* 1979 թվականի հունվարի 21-ին մահացել է Մոսկվայում: Թաղված է Կունցևոյի գերեզմանատանը<ref>[http://www.moscow-tombs.ru/2004/leontyev_aa.htm Могила Леонтьевых на Кунцевском кладбище]</ref>:

17:17, 21 Մարտի 2020-ի տարբերակ

Անահիտ Ավագյան/Ավազարկղ2

Ալեքսեյ Նիկոլաևիչ Լեոնծև (), խորհրդային հոգեբան, փիլիսոփա, մանկավարժ և գիտության կազմակերպիչ: Զբաղվել է ընդհանուր հոգեբանության խնդիրներով (հոգեկանի էվոլուցիոն զարգացումը, հիշողություն, ուշադրություն, անձ և այլն) և հոգեբանական հետազոտության մեթոդաբանությամբ: Մանկավարժական գիտությունների դոկտոր (1940), Ռուսաստանի գիտության ակադեմիայի լիիրավ անդամ (1950), Մոսկվայի պետական համալսարանի հոգեբանության ֆակուլտետի առաջին դեկան: Կ. Դ. Ուշինսկու մեդալի (1953), Լենինի մրցանակի (1963) դափնեկիր, Լոմոնոսովի անվան մրցանակի I աստիճանի դափնեկիր (1976), Փարիզի և Բուդապեշտի համալսարանների վաստակավոր դոկտոր: Հունգարիայի Գիտությունների ակադեմիայի պատվավոր անդամ:

Լ. Ս. Վիգոտսկու աշակերտ և խմբագիր, Խարկովի հոգեբանական դպրոցի առաջատարներից է, գործունեության տեսության ստեղծողն է:

Կենսագրություն

Ծնվել է Լեոնտևների ընտանիքում, փետրվարի 5-ին [1]: Ավարտելով առաջին իրական ուսումնարանը, ընդունվել է ՄՊՀ-ի սոցիալական գիտությունների ֆակուլտետ, որն ավարտել է 1923 կամ 1924 թվականին: Այդ ժամանակ նրա ուսուցիչների շարքում էին` Գ. Ի. Չելպանովը և Գ. Գ. Շպետը: Համալսարանն ավարտելուց հետո մնացել է Հոգեբանության ինստիտուտում` պրոֆեսորի գործունեությանը պատրաստվելու նպատակով: Այդ ժամանակ պաշտոնանկ է արվել համալսարանի հիմնադիր Գ. Ի. Չելպանովը[2]: Այդ ընթացքում ինստիտուտում Լեոնտևի գործընկերներն էին` Ն. Ա. Բերնշտեյնը, Ա. Ռ. Լուրիյան, վերջինիս հետ կատարել էին մի քանի վաղ հետազոտություններ, Պ. Պ. Բլոնսկին, ավելի ուշ` Լ. Ս. Վիգոտսկին:

1925 թվականից Ա. Ն. Լեոնտևը Վիգոտսկու ղեկավարությամբ աշխատել է մշակութային-պատմական տեսության վրա, մասնավորապես` հիշողության մշակութային զարգացման խնդիրների վրա: Այդ հետազոտություններին անդրադարձող գիրքը` «Հիշողության զարգացումը: Բարձրագույն հոգեբանական ֆունկցիաների փորձառական հետազոտությունը» հրատարակվել է 1931 թվականին:

  • 1931 թվականի վերջին` Ուկրաինայի նյարդահոգեբուժական ակադեմիայի հոգեբանության բաժնի ամբիոնի վարիչ (մինչև 1932 թվականը` Ուկրաինայի նյարդահոգեբուժական ինստիտուտ) Խարկովում:
  • 1933—1938- ական թվականներ` Խարկովի մանկավարժական ինստիտուտի ամբիոնի վարիչ:
  • 1941 թվականից որպես հոգեբանության ինստիտուտի աշխատակից` ՄՊՀ-ի պրոֆեսոր (1941 թվականի դեկտեմբերից տարհանվել է Աշխաբադ):
  • 1943 թվականից ղեկավարել է վերականգնողական հոսպիտալի գիտաական մասը ( Սվերդլովսկի մարզ, գյուղ Կոուրովկա), 1943 թվականի վերջից` Մոսկվայում:
  • 1947 թվականից Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցությանն անդամագրվելու թեկնածու, Ռուսաստանի կրթության ակադեմիայի թղթակից-անդամ
  • 1948 թվականից Խորհրդային Միության կոմունիստական կուսակցության անդամ:
  • 1950 թվականից Ռուսաստանի կրթության ակադեմիայի փաստացի անդամ: Հոգեբանության բաժնի ակադեմիական քարտուղար (1950—1957), ակադեմիայի փոխնախագահ (1959-1961):
  • 1951 թվականից ՄՊՀ-ի փիլիսոփայության ֆակուլտետի հոգեբանության ամբիոնի վարիչն էր:
  • 1966 թվական` հիմնադրել է ՄՊՀ-ի հոգեբանության ֆակուլտետը և ղեկավարել շուրջ 12 տարի: Ֆակուլտետի շենքի վրա տեղադրված է հուշատախտակ:
  • 1976 թվականին բացել է ընկալման հոգեբանության լաբորատորիա, որը գործում է առ այսօր:
  • 1979 թվականի հունվարի 21-ին մահացել է Մոսկվայում: Թաղված է Կունցևոյի գերեզմանատանը[3]:

Ընտանիք

  • Որդի` հոգեբան, լեզվաբան Ա. Ա. Լեոնտև
    • Թոռ` — հոգեբան Դ. Ա. Լեոնտև

Գիտական գործունեություն

Ա. Ն. Լեոնտևի գիտական ներդրումը կապված է մշակութային-պատմական հոգեբանության կառուցման ծրագրի հետ, որը դարձել է նրա գիտական աշխատության խաչմերուկային թեման: Գիտական կենսագրության առաջին փուլերը կապված են ուսումնասիրությունների հետ `ցույց տալու համար այս մոտեցման սկզբունքները հիշողության նյութի և կամային կարգավորման մասին: Ընդ որում 1930-ական թվականներին Լ. Ս. Վիգոտսկու կողմից առաջադրված խնդիրների լուծման նրա տարբերակը ձևավորվել է որպես համեմատաբար անկախ ուղղություն՝ գործունեության ընդհանուր հոգեբանական տեսություն:

Լեոնտևը հայտնի է որպես փորձարար և տեսաբան, ով աշխատում է մեծ մասշտաբի խնդիրների դաշտում՝ շարժման վերականգնումից, մանկավարժությունից և կենդանաբանական հոգեբանությունից մինչև անձի ձևավորում և հոգեբանության փիլիսոփայական տեսանկյուն:

1940 թվականի դոկտորական ատենախոսությունը նվիրված էր ֆիլոգենեզում հոգեկանի զարգացմանը ( «Հոգեկան զարգացման խնդիրները» գիրքը): Ա. Ն. Լեոնտևը առաջարկել է այս զարգացման փուլերի իր դասակարգումը (элементарная сенсорная психика, перцептивная психика и стадия интеллекта) և հիմնավորել է հոգեկանի և գիտակցության հետազոտման չափանիշները:

Խարկովի հոգեբանական խումբը նրա գլխավորությամբ հայտնի է երեխաների զարգացման, խաղի, ինքնակառավարման հետազոտությամբ, Харьковская психологическая группа под его руководством известна плеядой исследований детского развития, игры, саморегуляции на основе анализа становления психических процессов ребёнка как субъекта деятельности.


Նրա ղեկավարությամբ Խարկովի հոգեբանական խումբը հայտնի է երեխայի զարգացման, խաղերի, ինքնակարգավորման ուսումնասիրություններով՝ գալակտիկայի հիման վրա, որը հիմնված է երեխայի հոգեկան գործընթացների, որպես գործունեության առարկայի վրա:

С 1960-х годов А. Н. Леонтьев обращается к проблеме личности, обобщив свои идеи в монографии 1975 года «Деятельность. Сознание. Личность». В это же десятилетие он активно занимается проблемами восприятия. В частности, Леонтьев обосновывал систему категорий для анализа сознания: чувственная ткань, предметное значение и личностный смысл. Среди его учеников, разрабатывающих проблемы личности и сознания: А. Г. Асмолов, В. Ф. Петренко, Ф. Е. Василюк, Ю. Б. Гиппенрейтер, Б. М. Величковский, В. В. Столин, С. Б. Новосёлова, Б. С. Братусь и др.

Քննադատները քննարկում են Լեոնտևին, որ մասնակցել է խորհրդային հոգեբանության գաղափարական հիմքերի մասին իր ժամանակի համար բնորոշ քննարկումներին: Նրա ակտիվ մասնակցությամբ ընթացել են մի շարք հոգեբանական քննարկումներ, որտեղ պաշտպանվել է այն տեսակետը, որ հոգեկանը հիմնականում ձևավորվում է արտաքին գործոններով: Իր աշխատություններում, այդ թվում «Գործունեություն, գիտակցություն, անձնավորություն» (1975), ծրագրային գրքում, գիտնականը հետևականորեն մեջբերում թեզը: «Ժամանակակից աշխարհում հոգեբանությունը իրականացնում է գաղափարական գործառույթ, և ծառայում է դասակարգային շահերին, սա անտեսել հնարավոր չէ»:

1950 թվականին Պավլովսկու նստաշրջանի

1950 թ.-ին երկու ակադեմիաների «Պավլովյան» նստաշրջանում Բ. Մ. Թեպլովն հանդիմանել Ա. Ն. Լեոնտևին այն բանի համար, որ «... Պավլովի ուսմունքների հիման վրա« ... չի կարելի գտնել բավարար հետևողական և մանրամասն աշխատանք վերականգնման հոգեբանության վրա »:

Ա. Չնայած, ըստ էության, Ա. Ն. Լեոնտևի գաղափարների մի մասը ծագում է Պավլովից, այս գրքի մասին այս մասին չի խոսվում, քանի որ Պավլովի վարդապետության այն բաժինը, որը առկա էր հեղինակի դոկտորական դիսերտացիայում (պաշտպանված է 1941-ին): գրեց տվյալ գիրքը, չնայած նա ներկայացնում է այս դիսերտացիան

В 1950 году на «Павловской» сессии двух академий Б. М. Теплов упрекнул в том числе и А. Н. Леонтьева в том, что «…нельзя найти достаточно последовательной и развернутой работы по перестройке психологии на основе учения Павлова»:Կաղապար:Начало цитатыВ книге А. Н. Леонтьева «Очерк развития психики» (1947), посвящённой развитию психики от её возникновения у низших животных до сознания человека социалистического общества, имя Павлова упоминается лишь два раза, и притом по частным поводам. Хотя по сути некоторые из идей А. Н. Леонтьева ведут своё начало от Павлова, но об этом в данной книге ни слова не говорится, так как раздел, посвящённый учению Павлова, имевшийся в докторской диссертации автора (защищена в 1941 г.), не попал в книгу, о которой идёт речь, хотя она излагает эту диссертацию[4]:

Примечания

  1. После календарной реформы 1918 года дата изменилась. Однако сам Леонтьев обычно отмечал свой день рожденья 5 февраля
  2. Леонтьев А. А., Леонтьев Д. А., Соколова Е. Е. Предисловие // Леонтьев А. Н. Деятельность, сознание, личность. — М.: Смысл, 2005. С. 19
  3. Могила Леонтьевых на Кунцевском кладбище
  4. «К 40-летию «Павловской» сессии двух академий». Психологический журнал, Т. 11, № 4. М. 1990. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-05-03-ին. Վերցված է 2015-05-03-ին. «…в специальных научных трудах по психологии, вышедших у нас за последние годы, нельзя найти достаточно последовательной и развернутой работы по перестройке психологии на основе учения Павлова.» {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |deadlink= (օգնություն)

Գրականություն

Արտաքին հղումներ

Նախորդող՝
Անատոլի Ալեքսանդրովիչ Սմիրնով
ԽՍՀՄ Հոգեբանների հասարակության նախագահ
1963—1968
Հաջորդող՝
Բորիս Ֆյոդորովիչ Լոմով
Նախորդող՝
нет
ՄՊՀ- հոգեբանության ֆակուլտետի դեկան
1966—1979
Հաջորդող՝
Ալեքսանդր Ալեքսանդրովիչ Բոդալյով