«Կիրակոս Գանձակեցի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Հոդվածում կարճ, բայց շատ միտք պարունակող տեքստ է Կիրակոս Գանձակեցու կյանքի վերաբերյալ: |
չNo edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
=== Կյանքը === |
|||
{{Տեղեկաքարտ Անձ}} |
|||
Կիրակոս Գանձակեցին սիրում է պատմության թելը ընդհատել և խոսել իր մտերիմների ու մտերմական հարաբերությունների մասին, մի բան, որ շատ հաճելի ու անհրաժեշտ մի զեղում է, և որից հաճախ կարևոր տեղեկություններ ենք իմանում: |
|||
'''Կիրակոս Գանձակեցի''' ([[1203]], [[Գանձակ]]ի շրջան - [[1271]]), հայ պատմիչ և եկեղեցական գործիչ։ |
'''Կիրակոս Գանձակեցի''' ([[1203]], [[Գանձակ]]ի շրջան - [[1271]]), հայ պատմիչ և եկեղեցական գործիչ։ |
||
17:53, 19 Ապրիլի 2019-ի տարբերակ
Կյանքը
Կիրակոս Գանձակեցին սիրում է պատմության թելը ընդհատել և խոսել իր մտերիմների ու մտերմական հարաբերությունների մասին, մի բան, որ շատ հաճելի ու անհրաժեշտ մի զեղում է, և որից հաճախ կարևոր տեղեկություններ ենք իմանում:
Կիրակոս Գանձակեցի (1203, Գանձակի շրջան - 1271), հայ պատմիչ և եկեղեցական գործիչ։
Կենսագրություն
Ծնվել է «յաշխարհն Գանձակայ», ոչ բուն Գանձակում:
Մանուկ հասակում, 1209-1212 թվականներին հավանաբար, ուսումնառությունն սկսում է Մխիթար Գոշի՝ Նոր Գետիկի դպրոցում։ Կիրակոս Գանձակեցին այստեղ է մնացել, ըստ երևույթին, մինչև 1215-1216 թվականները։ Այնուհետև մեկնել է Խորանաշատ վանքի դպրոցը, որը հիմնադրել է Գոշի աշակերտ Հովհաննես Վանականը։
1225 թվականին Խորեզմի սուլթան Ջալալէդդինը ասպատակում է նաև Տավուշը, որտեղ էր Խորանաշատ վանքը։ Հովհաննես Վանականը իր աշակերտների հետ տեղափոխվում է Լորուտ գյուղի մոտ փորել տված քարայրը և շարունակում է ուսուցանել։ Սակայն 1236 թվականին մոնղոլ Մոլար Նուինի հրոսակները հասնում են մինչև Տավուշ, գրավում այն և կողոպտում քարայր-դպրոցն ու այնտեղ ապաստանած ժողովրդին։ Նրանք ուսուցչապետ Հովհաննես Վանականին և նրա աշակերտներից մի քանիսին, այդ թվում և Կիրակոսին, գերեվարում են։ Մի քանի ամիս անց փրկագնով Հովհաննես Վանականը ազատվում է, իսկ Գանձակեցին անմիջապես դիմում է փախուստի։ Գերեվարության ժամանակ նա ծանոթանում է մոնղոլ-թաթարական սովորույթներին, կենցաղային մանրամասներին, մասամբ նաև լեզվին, որոնց վերաբերյալ հետագայում բավականին նյութ է հաղորդել իր «Պատմություն Հայոց» աշխատության մեջ։
Գանձակեցին պարբերաբար եղել է մերձակա կենտրոնական վանքերում, այդ թվում և Հաղպատում, որտեղ էլ Վարդան Արևելցուն խնդրել է գրել «Մեկնութիւն Երգոց երգոյն» աշխատությունը։
Կիրակոս Գանձակեցին մինչև կյանքի վերջը զբաղվել է մատենագիտական աշխատանքով։ Մահացել է 1271 թվականի աշնանը, հավանաբար Նոր Գետիկի վանքում, որտեղ էլ թաղվել է։
Աշխատություններ
Գրականություն
- Առաքելյան Վ. Դ., Կիրակոս Գանձակեցի (Մահվան 700-ամյակի առթիվ).- «Պատմա-բանասիրական հանդես», 1972, № 1 . էջ 48-62։
- John Andrew Boyle, Kirakos of Ganjak on the mongols,- Central Asiatic Journal, 1963, vol. 3. no. 3, pp. 200-214.
Ծանոթագրություններ
|
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կիրակոս Գանձակեցի» հոդվածին։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կիրակոս Գանձակեցի» հոդվածին։ |
|