«Իլիական»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Տող 55. Տող 55.
== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանցանկ}}
{{Ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==

{{Commons category|Iliad}}
{{wikisource|The Iliad|''The Iliad''}}
{{wikisourcelang|el|Ιλιάς|Ἰλιάς}}
{{Library resources box |by=no |onlinebooks=yes |others=yes |about=yes |label=Iliad
|viaf= |lccn= |lcheading= |wikititle= }}
* D. B. Monro, [https://archive.org/details/homeriliadbooks00monrgoog ''Homer: Iliad, Books I–XII, with an Introduction, a Brief Homeric Grammar, and Notes'' (3rd ed., 1890)]
* D. B. Monro, [https://archive.org/details/iliadbooks1324wi1324homeuoft ''Homer: Iliad, Books XIII–XXIV, with Notes'' (4th ed., 1903)]
* D. B. Monro, [https://archive.org/details/grammarofhomeric00monruoft ''A Grammar of the Homeric Dialect'' (2nd ed., 1891)]
* ''Iliad'' : [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Hom.+Il.+1.1 from the Perseus Project] ([[Perseus Project|PP]]), with the Murray and Butler translations and hyperlinks to mythological and grammatical commentary
* [http://moebio.com/iliad/ ''Gods, Achaeans and Troyans'']. An interactive visualization of ''The Iliad''{{'}}s characters flow and relations.
* [http://www.cummingsstudyguides.net/TheIliad.html#Iliad ''The Iliad'': A Study Guide]
* [http://www.iliadtranslation.com/The-Iliad-About.html Comments on background, plot, themes, authorship, and translation issues] by 2008 translator Herbert Jordan.
* [http://www.mccunecollection.org/Iliad%20of%20Homer.html Flaxman illustrations of the ''Iliad'']
* [http://www.shmoop.com/iliad/ The ''Iliad''] study guide, themes, quotes, teacher resources
* [http://www.gutenberg.org/ebooks/16452 ''The Iliad of Homer''], Books I–XXIV, Translated into English Blank Verse by [[William Cowper]], edition c.1860. Online at [[Project Gutenberg]].
* [https://archive.org/details/langhomeriliad00homerich ''The Iliad of Homer''], done into English prose by Andrew Lang, Walter Leaf and Ernest Myers. Revised edition, 1892. (25MB PDF at Archive.org)
* [https://www.youtube.com/watch?v=OB91m1kqbzk&feature=results_main&playnext=1&list=PL0A9139699B2DD602 ''The Opening to the Iliad (Proem)''], Read in Ancient Greek with a simultaneous translation.
* [http://www.communitywalk.com/iliad_map/map/1436374 ''The Iliad'' Map], map of locations in ''The Iliad''
* [http://records.viu.ca/~johnstoi/homer/homertranslations.htm Published English translations of Homer], with samples and some reviews by translator and scholar [[Ian Johnston (translator)|Ian Johnston]]
* [http://daten.digitale-sammlungen.de/0005/bsb00050607/images/index.html?fip=193.174.98.30&id=00050607&seite=1 Digital facsimile of the first printed publication (''editio princeps'') of the ''Iliad'' in Homeric Greek by Demetrios Chalkokondyles, Bayerische Staatsbibliothek]
* {{librivox book | title=The Iliad | author=HOMER}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Իլիական]]
[[Կատեգորիա:Իլիական]]
[[Կատեգորիա:Կրոնը Հին Հունաստանում]]
[[Կատեգորիա:Կրոնը Հին Հունաստանում]]

15:31, 7 Մարտի 2019-ի տարբերակ

Իլիական
հին հունարեն՝ Ἰλιάς
Տեսակգրական ստեղծագործություն, էպոս և oral poetry?
Ժանրհերոսական վեպ
Ձևբանաստեղծություն
ՀեղինակՀոմերոս
ԵրկիրՀին Հունաստան
Բնագիր լեզուHomeric Greek? և հին հունարեն
Գրվել էմ.թ.ա. 8-րդ դար
ԿերպարներՀեկտոր, Անդրոմախի, Էրիս, Աֆրոդիտե, Ապոլլոն, Արես, Արտեմիս, Դիոնե, Լետո, Սկամանդր (դիցաբանություն), Աթենաս, Պոսեյդոն, Հերա, Հեփեստոս, Հերմես, Թետիս, Զևս, Paean?, Իրիս, Հեբե, Մոյրաներ, Հիպնոս, Աքիլլես, Ագամեմնոն, Ajax the Lesser?, Ajax the Great?, Asteropaios?, Կալխաս, Կասսանդրա, Դեիֆոբուս, Diomedes?, Dolon?, Հեկաբե, Հեղինե Չքնաղ, Էնեաս, Glaucus?, Մաքաոն, Մենելայոս, Myrmidons?, Նեստոր, Pandarus?, Պարիս, Պատրոկլուս, Polypoetes?, Պրիամոս, Rhesus of Thrace?, Sarpedon?, Ոդիսևս, Eudoros?, Alcimedon?, Menesthius?, Peisander and Hippolochus? և Ակամաս
ՇարքEpic Cycle?
ՆախորդCypria?
ՀաջորդAethiopis? և Posthomerica?
Թվային տարբերակԻլիական
 Iliad

Իլիական (հին հունարեն՝ Ἰλιάς), Հոմերոսին վերագրվող վիպերգ (էպիկական պոեմ), հին հունական գրականության հնագույն հուշարձաններից մեկը։ «Իլիականի» նյութը շարադրված է 15,700 տողում, որոնք դեռ անտիկ գիտնականները, ըստ հին հունական այբուբենի տառերի թվի, բաժանել են 24 գրքի կամ երգի։

Աշխարհաբար հայերենը թարգմանվել է երեք անգամ՝ (գրաբարից) Մկրտիչ Խերանյանի և (հունարենից) Հ. Արսեն Ղազիկեանի և Համազասպ Համբարձումյանի կողմից[1][2][3]։

Իլիականի սկիզբը

Իլիականի առաջին տողերը՝ հունարեն
Թարգմանությունը՝ Մ. Խերանյանի Թարգմանությունը՝ Հ. Համբարձումյանի
Երգի՛ր, Մուսա, քենը երգի՛ր Պելևսածին Աքիլլեսի,
Քենը դժնյա, որ անհամար ցավեր բերեց աքայեցոց,
Որ բազմաթիվ դյուցազների գահավիժեց դըժոխքն ի վար
Եվ դին նըրանց դարձըրեց կեր թըռչունների և շների։
Կատարվում էր Արամազդի կամքը այսպես, երբ մի անգամ
Վեճի մտան իրարու հետ ու մեկ-մյուսից գըժտըվեցին
Ատրիդեսը՝ արանց արքան և Աքիլլեսն աստվածազարմ։
Զայրույթն երգիր, աստվածուհի, Պելևսածին Աքիլլեսի,
Զայրույթն ահեղ, որ աքայանց մատնեց անթիվ աղետների
Եվ փառապանծ շատ քաջերի հոգիները դժոխք նետեց։
Զևսի կամքով դա կատարվեց, սկսվելով այն օրվանից,
Երբ չարաղետ պառակտվեցին զարհուրելի
Ագամեմնոն արանց արքան և Աքիլլեսն աստվածազարմ։

«Իլիականի» և «Ոդիսականի» հիմքում ընկած հունական առասպելի համառոտ սյուժեն

Տրոյա քաղաք-պետության արքայազն Ալեքսանդրը (Պարիս) փախցնում է հույների Սպարտայի թագավոր Մենելայոսի կնոջը՝ Հեղինեին։ Հեղինեն Զևսի դուստրն էր, որն ուներ առասպելական գեղեցկություն։ Ահա այս գեղեցկուհուն առևանգում է տրոյացի արքայազն Պարիսը, և այս հանգամանքը դառնում է տրոյական պատերազմի պատճառը (իսկ ավելի շուտ՝ պատրվակը)։ Հույների (աքայացիների) զորքերի հրամանատարը Ագամեմնոնն է։ Նրանց կողմից են հերոսներ Աքիլլեսը, Պատրոկլեսը, հնարամիտ Ոդիսևսը և ուրիշներ։ Պատերազմը ձգձգվում է, և տասը տարի անց հակամարտության վերջը չի երևում։ Սակայն Ոդիսևսը իր հնարամտությամբ վերջ է դնում պատերազմին։ Նրա խորհրդով կառուցվում է փայտե մի մեծ ձի, որի մեջ թաքնվում են մի քանի հույն հերոսներ՝ Ոդիսևսը նրանց թվում։ Ձին թողնվում է քաղաքի դարպասների առաջ, իսկ հունական զորքը թաքնվում է հարևան կղզիներում, այդպիսով թողնելով տպավորություն, որ հույները ընդունել են իրենց պարտությունը և վերադարձել տուն։ Տրոյացիները փայտե ձին ներս են տանում, և տոնում են իրենց «հաղթանակը»։ Գիշերով, երբ խրախճանքից հարբած տրոյացիները քնած են, հույն հերոսները դուրս են գալիս ձիուց, կոտորում քաղաքի պահակազորը, և բացում դարպասները։ Հունական զորքը ներխուժում է Տրոյա, որի բնակչությունը կամ սրի է քաշվում, կամ գերեվարվում։ Հինավուրց քաղաքը կրակի է մատնվում և ավերվում։ Հեղինեն վերադարձվում է ամուսնուն, իսկ հույները տուն են մեկնում հսկայական ավարով։

Հեղինեն և Պարիսը

Գրականություն

Ծանոթագրություններ

  1. Իլիական / Հոմերոս, գրաբարից թարգմ.՝ Մ. Խերանյան, Երևան, ԵՊՀ, 1987, 500 էջ։
  2. Հոմերի Իլիական, բնագրէն թարգմանեց Հ. Արսէն Ղազարոս Ղազիկեան, Վենետիկ-Ս. Ղազար, Մխիթարեան տպագրութիւն, 1911, 835 էջ։
  3. Իլիական [Վիպերգ] / Հոմերոս, հին հուն. բնագր. թարգմ.՝ Հ. Համբարձումյան, խմբ.՝ Ս. Վահունի, Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 512 էջ։

Արտաքին հղումներ

Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանում կան նյութեր այս թեմայով՝
The Iliad
Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանի պատկերանիշը
Հունարեն Վիքիդարանում կա այս հոդվածին վերաբերող բնօրինակ տեքստ:
Տես Ιλιάς

Կաղապար:Library resources box

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իլիական» հոդվածին։