Շատրվան

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Շատրվան (այլ կիրառումներ)

Շատրվան Հռոմում

Շատրվան, ճարտարապետության մեջ՝ կառույց, որը ավազանի համալիրում հիմք է ցայտող կամ հոսող ջրի շիթերի համակարգերի համար։ Ջրի շիթի զուգակցումը ճարտարապետական, քանդակագործական տարրերի և կանաչապատման հետ լայնորեն օգտագործվել է պարտեզա-պուրակային արվեստում և քաղաքային անսամբլներում։ Շատրվաններ կառուցվել են անտիկ, միջնադարյան, արևմտաեվրոպական քաղաքներում, Արևելքի երկրներում։ Շատրվանի համալիրներ կան Ֆրանսիայում (Վերսալ), Իտալիայում (Հռոմ, Ֆլորենցիա), Ռուսաստանում (Պետերգոֆ)։ Հին և միջնադարյան Հայաստանում արքունական և իշխանական պալատներին կից կառուցվել են ջրավազաններ՝ շատրվաններով, որոնց մասին պահպանվել են միայն գրավոր տեղեկություններ։ Շատրվաններ կային նաև Հայաստանի օտար կառավարիչների պալատներում։ Խորհրդային շրջանում շատրվանի կառուցումն ընդունել է քաղաքաշինությանը համապատասխան ընթացք։

Շատրվաններ Հայաստանում

Առաջին շատրվաններից է Ստեփան Շահումյանի արձանի համալիրում կառուցվածը (1930, ճարտարապետ Իվան Ժոլտովսկի)։ Ետպատերազմյան տարիներին շատրվաններ կառուցվել են Երևանի Լենինի (1955, ճարտարապետ Էդուարդ Սարապյան) և Սպանդարյանի անվան (1957-1958, ճարտարապետ Ա․ Մինասյան) հրապարակներում, Շահումյանի անվան պուրակում՝ նվիրված Երևանի 2750-ամյակին (1968, ճարտարապետ Լիպարիտ Սադոյան), 26 կոմիսարների անվան (1972, ճարտարապետ Գ․ Մուշեղյան) և օղակաձև (1976-1978, ճարտարապետ Ֆենիքս Դարբինյան, ինժեներ Ա․ Կաժոյան) զբոսայգիներում, գլխավոր պողոտայում (1979, ճարտարապետ Արմեն Զարյան), Նորքի զանգվածում (1981, նկարիչ Վլադիմիր Աթանյան, ճարտարապետ Է․ Սաֆարյան), Վանաձորի (1965, ճարտարապետ Շ․ Սահակյան), Գյումրու(1968, ճարտարապետ Լ․ Սադոյան, Գուրգեն Մուշեղյան) քաղխորհուրդների և Էջմիածնի կենտրոնական (1976, ճարտարապետ Գարրի Ռաշիդյան) հրապարակներում։

• 
  Էրեբունի-Երևանի հիմնադրման 2750-ամյակի շատրվաններ
• 
  Ստեփան Շահումյանի հուշարձանի համալիրի շատրվաններ

Վիքիբառարան

Ընթերցե՛ք «շատրվան» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 459)։