«Ֆրանսիական հիմքով կրեոլական լեզուներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
կարճ էջ
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Կարճ էջ|2018,10,11}}
'''Ֆրանսիական հիմքով կրեոլական լեզուներ''' ({{lang-fr|réoles à base lexicale française}}), [[պիջին]]ի, [[կրեոլական լեզուներ|կրեոլական]] խառը և պարզեցված լեզուներ [[Ֆրանսերեն|ֆրանսիական]] հիմքով, որոնք առաջացել են աշխարհի տարբեր մասերում: Այդ լեզուները հիմնականում սկսեցին առաջանալ 17-րդ դարում ֆրանսիական [[կոյնե]]ի հիման վրա, որը տարածված էր [[Փարիզ]]ում, Ֆրանսիայի ատլանտյան նավահանգիստներում և ֆրանսիական գաղութներում: Այս բարբառի վրա առաջացած լեզուն իր հետևորդներն է ունեցել [[Կանադա]]յում (հիմնականում [[Քվեբեկ]]ում), [[Լուիզիանա]]յում (լուիզիանական կրեոլյան լեզուների հետ մեկտեղ), [[Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզի|Սեն Բարտելմում]] (կղզու քամուց պաշտպանված մասերում) և Ամերիկայի այլ շրջաններում<ref>Fournier, Robert; Wittmann, Henri (ed.). ''Le français des Amériques''. Presses universitaires de Trois-Rivières, 1995. ISBN 2-9802307-2-3</ref>:
'''Ֆրանսիական հիմքով կրեոլական լեզուներ''' ({{lang-fr|réoles à base lexicale française}}), [[պիջին]]ի, [[կրեոլական լեզուներ|կրեոլական]] խառը և պարզեցված լեզուներ [[Ֆրանսերեն|ֆրանսիական]] հիմքով, որոնք առաջացել են աշխարհի տարբեր մասերում: Այդ լեզուները հիմնականում սկսեցին առաջանալ 17-րդ դարում ֆրանսիական [[կոյնե]]ի հիման վրա, որը տարածված էր [[Փարիզ]]ում, Ֆրանսիայի ատլանտյան նավահանգիստներում և ֆրանսիական գաղութներում: Այս բարբառի վրա առաջացած լեզուն իր հետևորդներն է ունեցել [[Կանադա]]յում (հիմնականում [[Քվեբեկ]]ում), [[Լուիզիանա]]յում (լուիզիանական կրեոլյան լեզուների հետ մեկտեղ), [[Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզի|Սեն Բարտելմում]] (կղզու քամուց պաշտպանված մասերում) և Ամերիկայի այլ շրջաններում<ref>Fournier, Robert; Wittmann, Henri (ed.). ''Le français des Amériques''. Presses universitaires de Trois-Rivières, 1995. ISBN 2-9802307-2-3</ref>:

== Դասակարգում ==
; Ամերիկա
* Տարատեսակներ ''արե'' առաջադիմության ցուցանիշով<ref>with variants ''ap'' and ''pe'', from the koiné French progressive aspect marker ''àprè'' <après> (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[https://web.archive.org/web/20080819213214/http://homepage.mac.com/noula/ling/1995a-fda.pdf]</ref>
** Հայիթիական կրեոլյան լեզուներ (kreyol ayisyen, créole haïtien) — [[Հայիթի]], 10 միլիոն մարդ
** Լուիզիանյան կրեոլյան լեզու (Kréyol La Lwizyàn, créole louisianais) — [[Լուիզիանա]] նահանգ (ԱՄՆ), մոտ է հայիթիական կրեոլին, հավանաբար ծագել է նրանից
* Տարատեսակներ ''ka'' առաջադիմության ցուցանիշով<ref>from the Karipúna substrat (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[https://web.archive.org/web/20080819213214/http://homepage.mac.com/noula/ling/1995a-fda.pdf]</ref>
** [[Անտիլյան ֆրաս-կրեոլական լեզու]] (Kreyol, Kwéyòl, Patwa, Antillean Creole) — [[Փոքր Անտիլյան կղզիներ]]ում տարածված մի քանի տարատեսակների համադրություն, մոտ 1,2 միլոն մարդ
*** գվադելուպո-մարտինինյան բարբառ (créole guadeloupéen-martiniquais) — [[Գվադելուպա]], [[Մարտինիկա]], [[Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզի]] (կղզու հողմակողմ մասը)
*** դոմինիկյան-սենտլուիսյան բարբառ (créole dominicain-sainte-lucien) — [[Դոմինիկա]], [[Սենտ Լյուսիա]], [[Գրենադա]], Սոնտ-Վինսենտ, [[Տոբագո]]
**** սան-միգրելյան բարբառ (San Miguel Creole French) — 3 մարդ Պանամայում, XIX դարում Սենտ-Լուիսից վերաբնակեցվածների հետնորդները
** Գվինեական կրեոլյան լեզու (Guyanais, Patwa, créole guyanais, French Guiana Creole, French Guianese Creole) — [[Ֆրանսիական Գվիանա]], մոտ է անթիլյան բարբառին, շուրջ 50 հազար մարդ:
*** ամապանյան բարբառ (Amapá Creole, Karipuna do Amapá, Karipúna do Uaçá, Lanc-Patuá) — մի քանի շատ մոտ բարբառներ, որոնք տարածված են [[Բրազիլիա]]յի ծայր հյուսիսում Ֆրանսիական Գվիանայի հետ սահմանին բնակվող չորս հնդկական ցեղերի միջև ([[Ամապա]] նահանգի հյուսիսում գտնվող [[Օյապոկի]] քաղաք):
;Հնդկական օվկիանոս
*Մասկարենյան կրեոլյան լեզու (բուրբոնյան; créole bourbonnais, créole mascarin, Bourbonnais Creole) — Հնդկական օվկիանոսի կղզիներ, ժամանակակից կամ նախկին ֆրանսիական գաղութների հավանաբար երկու լեզու<ref>with variants ''apre'' and ''pe'', from the koiné French progressive aspect marker ''àprè'' <après> (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[https://web.archive.org/web/20080819213214/http://homepage.mac.com/noula/ling/1995a-fda.pdf]</ref>
** Ռեյունոնյան բարբառ (Kréol Réyoné, créole réunionnais, Réunion Creole) — [[Ռեյունյոն]], 600 հազար մարդ:
** Մավրիկա-սեյշելյան բարբառ — Հնդկական օվկիանոսի մյուս բոլոր բարբառները (բացի ռեյունոնսկյանից) միավորող լեզվի պայմանական անվանումը, շուրջ 720 հազար մարդ

== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ծանցանկ}}

14:05, 11 Հոկտեմբերի 2018-ի տարբերակ

Ֆրանսիական հիմքով կրեոլական լեզուներ (ֆր.՝ réoles à base lexicale française), պիջինի, կրեոլական խառը և պարզեցված լեզուներ ֆրանսիական հիմքով, որոնք առաջացել են աշխարհի տարբեր մասերում: Այդ լեզուները հիմնականում սկսեցին առաջանալ 17-րդ դարում ֆրանսիական կոյնեի հիման վրա, որը տարածված էր Փարիզում, Ֆրանսիայի ատլանտյան նավահանգիստներում և ֆրանսիական գաղութներում: Այս բարբառի վրա առաջացած լեզուն իր հետևորդներն է ունեցել Կանադայում (հիմնականում Քվեբեկում), Լուիզիանայում (լուիզիանական կրեոլյան լեզուների հետ մեկտեղ), Սեն Բարտելմում (կղզու քամուց պաշտպանված մասերում) և Ամերիկայի այլ շրջաններում[1]:

Դասակարգում

Ամերիկա
  • Տարատեսակներ արե առաջադիմության ցուցանիշով[2]
    • Հայիթիական կրեոլյան լեզուներ (kreyol ayisyen, créole haïtien) — Հայիթի, 10 միլիոն մարդ
    • Լուիզիանյան կրեոլյան լեզու (Kréyol La Lwizyàn, créole louisianais) — Լուիզիանա նահանգ (ԱՄՆ), մոտ է հայիթիական կրեոլին, հավանաբար ծագել է նրանից
  • Տարատեսակներ ka առաջադիմության ցուցանիշով[3]
Հնդկական օվկիանոս
  • Մասկարենյան կրեոլյան լեզու (բուրբոնյան; créole bourbonnais, créole mascarin, Bourbonnais Creole) — Հնդկական օվկիանոսի կղզիներ, ժամանակակից կամ նախկին ֆրանսիական գաղութների հավանաբար երկու լեզու[4]
    • Ռեյունոնյան բարբառ (Kréol Réyoné, créole réunionnais, Réunion Creole) — Ռեյունյոն, 600 հազար մարդ:
    • Մավրիկա-սեյշելյան բարբառ — Հնդկական օվկիանոսի մյուս բոլոր բարբառները (բացի ռեյունոնսկյանից) միավորող լեզվի պայմանական անվանումը, շուրջ 720 հազար մարդ

Ծանոթագրություններ

  1. Fournier, Robert; Wittmann, Henri (ed.). Le français des Amériques. Presses universitaires de Trois-Rivières, 1995. ISBN 2-9802307-2-3
  2. with variants ap and pe, from the koiné French progressive aspect marker àprè <après> (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[1]
  3. from the Karipúna substrat (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[2]
  4. with variants apre and pe, from the koiné French progressive aspect marker àprè <après> (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[3]