«Ֆրանսիական հիմքով կրեոլական լեզուներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
կարճ էջ |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Կարճ էջ|2018,10,11}} |
|||
'''Ֆրանսիական հիմքով կրեոլական լեզուներ''' ({{lang-fr|réoles à base lexicale française}}), [[պիջին]]ի, [[կրեոլական լեզուներ|կրեոլական]] խառը և պարզեցված լեզուներ [[Ֆրանսերեն|ֆրանսիական]] հիմքով, որոնք առաջացել են աշխարհի տարբեր մասերում: Այդ լեզուները հիմնականում սկսեցին առաջանալ 17-րդ դարում ֆրանսիական [[կոյնե]]ի հիման վրա, որը տարածված էր [[Փարիզ]]ում, Ֆրանսիայի ատլանտյան նավահանգիստներում և ֆրանսիական գաղութներում: Այս բարբառի վրա առաջացած լեզուն իր հետևորդներն է ունեցել [[Կանադա]]յում (հիմնականում [[Քվեբեկ]]ում), [[Լուիզիանա]]յում (լուիզիանական կրեոլյան լեզուների հետ մեկտեղ), [[Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզի|Սեն Բարտելմում]] (կղզու քամուց պաշտպանված մասերում) և Ամերիկայի այլ շրջաններում<ref>Fournier, Robert; Wittmann, Henri (ed.). ''Le français des Amériques''. Presses universitaires de Trois-Rivières, 1995. ISBN 2-9802307-2-3</ref>: |
'''Ֆրանսիական հիմքով կրեոլական լեզուներ''' ({{lang-fr|réoles à base lexicale française}}), [[պիջին]]ի, [[կրեոլական լեզուներ|կրեոլական]] խառը և պարզեցված լեզուներ [[Ֆրանսերեն|ֆրանսիական]] հիմքով, որոնք առաջացել են աշխարհի տարբեր մասերում: Այդ լեզուները հիմնականում սկսեցին առաջանալ 17-րդ դարում ֆրանսիական [[կոյնե]]ի հիման վրա, որը տարածված էր [[Փարիզ]]ում, Ֆրանսիայի ատլանտյան նավահանգիստներում և ֆրանսիական գաղութներում: Այս բարբառի վրա առաջացած լեզուն իր հետևորդներն է ունեցել [[Կանադա]]յում (հիմնականում [[Քվեբեկ]]ում), [[Լուիզիանա]]յում (լուիզիանական կրեոլյան լեզուների հետ մեկտեղ), [[Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզի|Սեն Բարտելմում]] (կղզու քամուց պաշտպանված մասերում) և Ամերիկայի այլ շրջաններում<ref>Fournier, Robert; Wittmann, Henri (ed.). ''Le français des Amériques''. Presses universitaires de Trois-Rivières, 1995. ISBN 2-9802307-2-3</ref>: |
||
== Դասակարգում == |
|||
; Ամերիկա |
|||
* Տարատեսակներ ''արե'' առաջադիմության ցուցանիշով<ref>with variants ''ap'' and ''pe'', from the koiné French progressive aspect marker ''àprè'' <après> (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[https://web.archive.org/web/20080819213214/http://homepage.mac.com/noula/ling/1995a-fda.pdf]</ref> |
|||
** Հայիթիական կրեոլյան լեզուներ (kreyol ayisyen, créole haïtien) — [[Հայիթի]], 10 միլիոն մարդ |
|||
** Լուիզիանյան կրեոլյան լեզու (Kréyol La Lwizyàn, créole louisianais) — [[Լուիզիանա]] նահանգ (ԱՄՆ), մոտ է հայիթիական կրեոլին, հավանաբար ծագել է նրանից |
|||
* Տարատեսակներ ''ka'' առաջադիմության ցուցանիշով<ref>from the Karipúna substrat (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[https://web.archive.org/web/20080819213214/http://homepage.mac.com/noula/ling/1995a-fda.pdf]</ref> |
|||
** [[Անտիլյան ֆրաս-կրեոլական լեզու]] (Kreyol, Kwéyòl, Patwa, Antillean Creole) — [[Փոքր Անտիլյան կղզիներ]]ում տարածված մի քանի տարատեսակների համադրություն, մոտ 1,2 միլոն մարդ |
|||
*** գվադելուպո-մարտինինյան բարբառ (créole guadeloupéen-martiniquais) — [[Գվադելուպա]], [[Մարտինիկա]], [[Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզի]] (կղզու հողմակողմ մասը) |
|||
*** դոմինիկյան-սենտլուիսյան բարբառ (créole dominicain-sainte-lucien) — [[Դոմինիկա]], [[Սենտ Լյուսիա]], [[Գրենադա]], Սոնտ-Վինսենտ, [[Տոբագո]] |
|||
**** սան-միգրելյան բարբառ (San Miguel Creole French) — 3 մարդ Պանամայում, XIX դարում Սենտ-Լուիսից վերաբնակեցվածների հետնորդները |
|||
** Գվինեական կրեոլյան լեզու (Guyanais, Patwa, créole guyanais, French Guiana Creole, French Guianese Creole) — [[Ֆրանսիական Գվիանա]], մոտ է անթիլյան բարբառին, շուրջ 50 հազար մարդ: |
|||
*** ամապանյան բարբառ (Amapá Creole, Karipuna do Amapá, Karipúna do Uaçá, Lanc-Patuá) — մի քանի շատ մոտ բարբառներ, որոնք տարածված են [[Բրազիլիա]]յի ծայր հյուսիսում Ֆրանսիական Գվիանայի հետ սահմանին բնակվող չորս հնդկական ցեղերի միջև ([[Ամապա]] նահանգի հյուսիսում գտնվող [[Օյապոկի]] քաղաք): |
|||
;Հնդկական օվկիանոս |
|||
*Մասկարենյան կրեոլյան լեզու (բուրբոնյան; créole bourbonnais, créole mascarin, Bourbonnais Creole) — Հնդկական օվկիանոսի կղզիներ, ժամանակակից կամ նախկին ֆրանսիական գաղութների հավանաբար երկու լեզու<ref>with variants ''apre'' and ''pe'', from the koiné French progressive aspect marker ''àprè'' <après> (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[https://web.archive.org/web/20080819213214/http://homepage.mac.com/noula/ling/1995a-fda.pdf]</ref> |
|||
** Ռեյունոնյան բարբառ (Kréol Réyoné, créole réunionnais, Réunion Creole) — [[Ռեյունյոն]], 600 հազար մարդ: |
|||
** Մավրիկա-սեյշելյան բարբառ — Հնդկական օվկիանոսի մյուս բոլոր բարբառները (բացի ռեյունոնսկյանից) միավորող լեզվի պայմանական անվանումը, շուրջ 720 հազար մարդ |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
||
{{ծանցանկ}} |
{{ծանցանկ}} |
14:05, 11 Հոկտեմբերի 2018-ի տարբերակ
Ֆրանսիական հիմքով կրեոլական լեզուներ (ֆր.՝ réoles à base lexicale française), պիջինի, կրեոլական խառը և պարզեցված լեզուներ ֆրանսիական հիմքով, որոնք առաջացել են աշխարհի տարբեր մասերում: Այդ լեզուները հիմնականում սկսեցին առաջանալ 17-րդ դարում ֆրանսիական կոյնեի հիման վրա, որը տարածված էր Փարիզում, Ֆրանսիայի ատլանտյան նավահանգիստներում և ֆրանսիական գաղութներում: Այս բարբառի վրա առաջացած լեզուն իր հետևորդներն է ունեցել Կանադայում (հիմնականում Քվեբեկում), Լուիզիանայում (լուիզիանական կրեոլյան լեզուների հետ մեկտեղ), Սեն Բարտելմում (կղզու քամուց պաշտպանված մասերում) և Ամերիկայի այլ շրջաններում[1]:
Դասակարգում
- Ամերիկա
- Տարատեսակներ արե առաջադիմության ցուցանիշով[2]
- Տարատեսակներ ka առաջադիմության ցուցանիշով[3]
- Անտիլյան ֆրաս-կրեոլական լեզու (Kreyol, Kwéyòl, Patwa, Antillean Creole) — Փոքր Անտիլյան կղզիներում տարածված մի քանի տարատեսակների համադրություն, մոտ 1,2 միլոն մարդ
- գվադելուպո-մարտինինյան բարբառ (créole guadeloupéen-martiniquais) — Գվադելուպա, Մարտինիկա, Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզի (կղզու հողմակողմ մասը)
- դոմինիկյան-սենտլուիսյան բարբառ (créole dominicain-sainte-lucien) — Դոմինիկա, Սենտ Լյուսիա, Գրենադա, Սոնտ-Վինսենտ, Տոբագո
- սան-միգրելյան բարբառ (San Miguel Creole French) — 3 մարդ Պանամայում, XIX դարում Սենտ-Լուիսից վերաբնակեցվածների հետնորդները
- Գվինեական կրեոլյան լեզու (Guyanais, Patwa, créole guyanais, French Guiana Creole, French Guianese Creole) — Ֆրանսիական Գվիանա, մոտ է անթիլյան բարբառին, շուրջ 50 հազար մարդ:
- ամապանյան բարբառ (Amapá Creole, Karipuna do Amapá, Karipúna do Uaçá, Lanc-Patuá) — մի քանի շատ մոտ բարբառներ, որոնք տարածված են Բրազիլիայի ծայր հյուսիսում Ֆրանսիական Գվիանայի հետ սահմանին բնակվող չորս հնդկական ցեղերի միջև (Ամապա նահանգի հյուսիսում գտնվող Օյապոկի քաղաք):
- Անտիլյան ֆրաս-կրեոլական լեզու (Kreyol, Kwéyòl, Patwa, Antillean Creole) — Փոքր Անտիլյան կղզիներում տարածված մի քանի տարատեսակների համադրություն, մոտ 1,2 միլոն մարդ
- Հնդկական օվկիանոս
- Մասկարենյան կրեոլյան լեզու (բուրբոնյան; créole bourbonnais, créole mascarin, Bourbonnais Creole) — Հնդկական օվկիանոսի կղզիներ, ժամանակակից կամ նախկին ֆրանսիական գաղութների հավանաբար երկու լեզու[4]
- Ռեյունոնյան բարբառ (Kréol Réyoné, créole réunionnais, Réunion Creole) — Ռեյունյոն, 600 հազար մարդ:
- Մավրիկա-սեյշելյան բարբառ — Հնդկական օվկիանոսի մյուս բոլոր բարբառները (բացի ռեյունոնսկյանից) միավորող լեզվի պայմանական անվանումը, շուրջ 720 հազար մարդ
Ծանոթագրություններ
- ↑ Fournier, Robert; Wittmann, Henri (ed.). Le français des Amériques. Presses universitaires de Trois-Rivières, 1995. ISBN 2-9802307-2-3
- ↑ with variants ap and pe, from the koiné French progressive aspect marker àprè <après> (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[1]
- ↑ from the Karipúna substrat (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[2]
- ↑ with variants apre and pe, from the koiné French progressive aspect marker àprè <après> (Henri Wittmann. 1995, «Grammaire comparée des variétés coloniales du français populaire de Paris du 17e siècle et origines du français québécois», in Fournier, Robert & Wittmann, Henri, Le français des Amériques, Trois-Rivières: Presses universitaires de Trois-Rivières, pp. 281—334.[3]