«Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
Տող 16. Տող 16.


== Ակադեմիական հեղինակություն==
== Ակադեմիական հեղինակություն==
ՀԱԱՀ-ն համագործակցում է [[ԱՊՀ]] երկրների ագրարային բուհերի և միջազգային կազմակերպությունների կրթական ծրագրերի (Միջազգային գիտատեխնիկական կենտրոնի, [[Նիդեռլանդներ]]ի Գյուղատնտեսության բնագավառում կիրառական հետազոտությունների զարգացման միջազգային կենտրոնի (ICRA), Հյուսիսատլանտյան դաշինք («Գիտություն հանուն խաղաղության» ծրագիր), [[Էստոնիա]]յի գյուղատնտեսական հետազոտությունների կենտրոնի, «[[Կենսաբազմազանություն]]» միջազգային կազմակերպության ([[Հռոմ]]), [[ՄԱԿ]]-ի [[Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպություն|Պարենամթերքի և գյուղատնտեսության կազմակերպության]] (FAO), Չորային տարածքներում գյուղատնտեսական հետազոտությունների միջազգային կենտրոնի (ICARDA)), [[եվրոպա]]կան (Վայհենշտեֆանի կիրառական գիտությունների համալսարան, Կասսելի համալսարան՝ Գերմանիա [[Շվեդիա]]յի գյուղատնտեսական գիտությունների համալսարան, ամերիկյան (Ֆրեզնոյի ) համալսարանների հետ։ [[Տեխասի A&M համալսարան|Տեխասի գյուղատնտեսության ու մեքենայացման (A & M) համալսարան]]ի հետ համագործակցության արդյունքում 1999 թ. հիմնադրվեց hայ-ամերիկյան համատեղ [[Ագրոբիզնեսի ուսուցման կենտրոն]]ը (ԱՈՒԿ)։
ՀԱԱՀ-ն համագործակցում է [[ԱՊՀ]] երկրների ագրարային բուհերի և միջազգային կազմակերպությունների կրթական ծրագրերի (Միջազգային գիտատեխնիկական կենտրոնի, [[Նիդեռլանդներ]]ի Գյուղատնտեսության բնագավառում կիրառական հետազոտությունների զարգացման միջազգային կենտրոնի (ICRA), Հյուսիսատլանտյան դաշինք («Գիտություն հանուն խաղաղության» ծրագիր), [[Էստոնիա]]յի գյուղատնտեսական հետազոտությունների կենտրոնի, «[[Կենսաբազմազանություն]]» միջազգային կազմակերպության ([[Հռոմ]]), [[ՄԱԿ]]-ի [[Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպություն|Պարենամթերքի և գյուղատնտեսության կազմակերպության]] (FAO), Չորային տարածքներում գյուղատնտեսական հետազոտությունների միջազգային կենտրոնի (ICARDA)), [[եվրոպա]]կան (Վայհենշտեֆանի կիրառական գիտությունների համալսարան, Կասսելի համալսարան՝ Գերմանիա, [[Շվեդիա]]յի գյուղատնտեսական գիտությունների համալսարան, ամերիկյան (Ֆրեզնոյի ) համալսարանների հետ։ [[Տեխասի A&M համալսարան|Տեխասի գյուղատնտեսության ու մեքենայացման (A & M) համալսարան]]ի հետ համագործակցության արդյունքում 1999 թ. հիմնադրվեց hայ-ամերիկյան համատեղ [[Ագրոբիզնեսի ուսուցման կենտրոն]]ը (ԱՈՒԿ)։


Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանում գործում է դոկտորի և թեկնածուի գիտական աստիճաններ շնորհող մասնագիտական 4 խորհուրդ՝ գյուղատնտեսության արտադրության մեքենայացման և մեքենաների, ագրոնոմիայի, անասնաբուժության և անասնաբուծության, տնտեսագիտության։ Նշված խորհուրդներում դոկտորի և թեկնածուի գիտական աստիճան է շնորհվում ագրարային ոլորտի 9 մասնագիտությունների գծով։ Մասնագետների պատրաստումը հաջողությամբ զուգակցվում է տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող գիտական հիմնախնդիրների լուծման հետ։ Աշխատանքներ են տարվում խաղողի և դաշտային մշակաբույսերի տարբեր սորտերի ստացման և ներդրման, նոր արդյունավետ պեստիցիդների ստացման և փորձարկման, գյուղատնտեսական բույսերի մշակման տեխնոլոգիաների կատարելագործման, լեռնային երկրագործության մեքենայացման և այլ բնագավառներում։
Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանում գործում է դոկտորի և թեկնածուի գիտական աստիճաններ շնորհող մասնագիտական 4 խորհուրդ՝ գյուղատնտեսության արտադրության մեքենայացման և մեքենաների, ագրոնոմիայի, անասնաբուժության և անասնաբուծության, տնտեսագիտության։ Նշված խորհուրդներում դոկտորի և թեկնածուի գիտական աստիճան է շնորհվում ագրարային ոլորտի 9 մասնագիտությունների գծով։ Մասնագետների պատրաստումը հաջողությամբ զուգակցվում է տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող գիտական հիմնախնդիրների լուծման հետ։ Աշխատանքներ են տարվում խաղողի և դաշտային մշակաբույսերի տարբեր սորտերի ստացման և ներդրման, նոր արդյունավետ պեստիցիդների ստացման և փորձարկման, գյուղատնտեսական բույսերի մշակման տեխնոլոգիաների կատարելագործման, լեռնային երկրագործության մեքենայացման և այլ բնագավառներում։


== ՀԱԱՀ պատմական ակնարկ ==
== ՀԱԱՀ պատմական ակնարկ ==
[[1994]]<nowiki/>թ. Հայկական գյուղատնտեսական և Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտների միավորման արդյունքում կազմավորվել է Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիան։ Հիմք ընդունելով ներկայացված առաջարկությունները՝ [[ԽՍՀՄ]] Կենտգործկոմը և Ժողկոմխորհը [[1930]] թ. [[հուլիս]]ի 23-ին որոշում են ընդունում (N 40/237) [[Երևանի պետական համալսարան]]ի գյուղատնտեսական ֆակուլտետի բազայի վրա հիմնադրել [[Երևան]]ի գյուղատնտեսական ինստիտուտը։ [[1932]] թ. ինստիտուտում կազմակերպվում է հեռակա ուսուցումը՝ սկզբում միայն ագրոնոմիական, իսկ հետագայում մյուս մասնագիտությունների գծով։ [[1928]] թ. հունիսի 28-ին ՀամԿ(բ) կ [[Անդրկովկաս]]ի երկրկոմը որոշում ընդունեց Երևանում հիմնադրել Անդրկովկասյան անասնաբուժական ինստիտուտ։ Նույն թվականի [[հուլիս]]ի 12-ին իր աշխատանքները սկսեց բուհի ստեղծման կազմկոմիտեն, որի նախագահ նշանակվեց հողագործության ժողովրդական կոմիսար Ա.Երզնկյանը։ Սեպտեմբերի 18-ին, ինստիտուտի առաջին հրամանի համաձայն, տնօրեն նշանակվեց պրոֆեսոր Բ.Գ.Մասինոն, իսկ նոյեմբերի 8-ին կայացավ ինստիտուտի հանդիսավոր բացումը, որին ներկա էին Հայաստանի քաղաքական և կուսակցական ղեկավարները՝ Ա.Խանջյանը, Ա.Մռավյանը, Ս.Կասյանը, Ռ.Դաշտոյանը և ուրիշներ։ 1930 թ. Երևանի գյուղատնտեսական ինստիտուտում գործում էր անասնաբուծական ֆակուլտետ։ Մեկ տարի անց՝ [[1931]] թ. [[հոկտեմբեր]]ի 25-ին, որոշում է ընդունվում անասնաբուժական ինստիտուտի և անասնաբուծական ֆակուլտետի բազայի վրա հիմնադրել Երևանի անասնաբուժական-անասնաբուծական ինստիտուտը, որը հետագայում՝ [[1932]] թ., վերանվանվում է Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտ։
[[1994]]<nowiki/>թ. Հայկական գյուղատնտեսական և Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտների միավորման արդյունքում կազմավորվել է Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիան։ [[ԽՍՀՄ]] Կենտգործկոմը և Ժողկոմխորհը [[1930]] թ. [[հուլիս]]ի 23-ին որոշում են ընդունում (N 40/237) [[Երևանի պետական համալսարան]]ի գյուղատնտեսական ֆակուլտետի բազայի վրա հիմնադրել [[Երևան]]ի գյուղատնտեսական ինստիտուտը։ [[1932]] թ. արդեն Հայկական գյուղատնտեսական ինստիտուտում կազմակերպվում է հեռակա ուսուցումը՝ սկզբում միայն ագրոնոմիական, իսկ հետագայում նաև մյուս մասնագիտությունների գծով։ [[1928]] թ. հունիսի 28-ին ՀամԿ(բ) կ [[Անդրկովկաս]]ի երկրկոմը որոշում ընդունեց Երևանում հիմնադրել Անդրկովկասյան անասնաբուժական ինստիտուտ։ Նույն թվականի [[հուլիս]]ի 12-ին իր աշխատանքները սկսեց բուհի ստեղծման կազմկոմիտեն, որի նախագահ նշանակվեց հողագործության ժողովրդական կոմիսար Ա.Երզնկյանը։ Սեպտեմբերի 18-ին, ինստիտուտի առաջին հրամանի համաձայն, տնօրեն նշանակվեց պրոֆեսոր Բ.Գ.Մասինոն, իսկ նոյեմբերի 8-ին կայացավ ինստիտուտի հանդիսավոր բացումը, որին ներկա էին Հայաստանի քաղաքական և կուսակցական ղեկավարները՝ Ա.Խանջյանը, Ա.Մռավյանը, Ս.Կասյանը, Ռ.Դաշտոյանը և ուրիշներ։ 1930 թ. Երևանի գյուղատնտեսական ինստիտուտում գործում էր անասնաբուծական ֆակուլտետ։ Մեկ տարի անց՝ [[1931]] թ. [[հոկտեմբեր]]ի 25-ին, որոշում է ընդունվում անասնաբուժական ինստիտուտի և անասնաբուծական ֆակուլտետի բազայի վրա հիմնադրել Երևանի անասնաբուժական-անասնաբուծական ինստիտուտը, որը հետագայում՝ [[1932]] թ., վերանվանվում է Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտ։



[[1932]] թ. ինստիտուտին առընթեր հիմնադրվել է հեռակա ուսուցման ինստիտուտը, որը [[1950]] թ. վերակազմավորվել է հեռակա ուսուցման ֆակուլտետի։ Հայաստանի Հանրապետության Կառավարության [[1994]] թ. [[հուլիս]]ի 7-ի որոշման համաձայն՝ Հայկական գյուղատնտեսական և Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտների բազայի վրա կազմավորվեց Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիան, որը հետագայում Կառավարության [[2005]] թ. [[սեպտեմբեր]]ի 15-ի թիվ 1597 որոշմամբ վերանվանվեց Հայաստանի պետական ագրարային համալսարան։ Իսկ 2012 թվականի հունիսի 14-ի թիվ 872-Ն որոշմամբ վերանվանվեց Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան։ Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիայի առաջին ռեկտոր նշանակվեց Ա.Ց. Խաչատրյանը (1994-1998), 1998-2018թթ. բուհը ղեկավարել է [[ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիա]]յի իսկական անդամ Ա.Պ.Թարվերդյանը։

[[1932]] թ. ինստիտուտին առընթեր հիմնադրվել է հեռակա ուսուցման ինստիտուտը, որը [[1950]] թ. վերակազմավորվել է հեռակա ուսուցման ֆակուլտետի։ Հայաստանի Հանրապետության Կառավարության [[1994]] թ. [[հուլիս]]ի 7-ի որոշման համաձայն՝ Հայկական գյուղատնտեսական և Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտների բազայի վրա կազմավորվեց Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիան, որը հետագայում Կառավարության [[2005]] թ. [[սեպտեմբեր]]ի 15-ի թիվ 1597 որոշմամբ վերանվանվեց Հայաստանի պետական ագրարային համալսարան հիմնադրամի։ Իսկ 2012 թվականի հունիսի 14-ի թիվ 872-Ն որոշմամբ վերանվանվեց Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան։ Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիայի առաջին ռեկտոր նշանակվեց Ա.Ց. Խաչատրյանը (1994-1998), 1998-2018թթ. բուհը ղեկավարել է [[ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիա]]յի իսկական անդամ Ա.Պ.Թարվերդյանը։
{{Համայնապատկեր|build.jpg|900px|Համալսարանի առաջին մասնաշենքը}}
{{Համայնապատկեր|build.jpg|900px|Համալսարանի առաջին մասնաշենքը}}
== ՀԱԱՀ Ֆակուլտետներ ==
== ՀԱԱՀ Ֆակուլտետներ ==
Տող 37. Տող 39.
== ՀԱԱՀ Գիտահետազոտական ինստիտուտներ ==
== ՀԱԱՀ Գիտահետազոտական ինստիտուտներ ==
[[Պատկեր:(ANAU-ATC) Tarverdyan Giving Speech.jpg|մինի|ՀԱԱՀ նախկին ռեկտոր [[Արշալույս Թարվերդյան]]ը (կանգնած)]]
[[Պատկեր:(ANAU-ATC) Tarverdyan Giving Speech.jpg|մինի|ՀԱԱՀ նախկին ռեկտոր [[Արշալույս Թարվերդյան]]ը (կանգնած)]]
Գիտական կենտրոնը կազմավորվել է 1998 թ. օգոստոսին՝ ՀԳԱ-ի գիտության վարչության վերակազմավորման արդյունքում։ Դեռևս 1972 թ. Հայկական գյուղատնտեսական, Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտներում գործել են գիտահետազոտական սեկտորներ, որոնց հիմնական նպատակն է եղել համակարգել ու կազմակերպել ինստիտուտներում կատարվող տնտպայմանագրային գիտական թեմաների աշխատանքները։ Գիտական կենտրոնի կազմում են ընդգրկված գիտական պրոբլեմային լաբորատորիաները, ասպիրանտուրայի, մագիստրատուրայի, հրատարակչական-խմբագրական, արտոնագրման բաժինները։ ՀՊԱՀ-ի գիտական խորհրդի որոշմամբ գիտական կենտրոնի կազմում 2005 թ. հունվար ամսից գործում են հետևյալ պրոբլեմային լաբորատորիաները՝
Գիտական կենտրոնը կազմավորվել է 1998 թ. օգոստոսին՝ ՀԳԱ-ի գիտության վարչության վերակազմավորման արդյունքում։ Դեռևս 1972 թ. Հայկական գյուղատնտեսական, Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտներում գործել են գիտահետազոտական սեկտորներ, որոնց հիմնական նպատակն է եղել համակարգել ու կազմակերպել ինստիտուտներում կատարվող տնտպայմանագրային գիտական թեմաների աշխատանքները։ 2012 թվականի ապրիլից գիտական կենտրոնը վարակազմավորվել է Գիտության դեպարտամենտի: Մինչև 2018 թվականը դեպարտամենտը ղեկավարել է տեխն.գիտ.դոկտոր, պրոֆ. Դ.Պետրոսյանը, 2018թ. օգոստոսից՝ գիտական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր, տնտեսագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր Հրաչյա Սերգեյի Ծպնեցյանը: Գիտության դեպարտամենտն իր մեջ ներառում է

* պեստիցիդների և բույսերի պաշտպանության
=== '''3 գիտահետազոտական ինստիտուտ''' ===
* բույսերի գենոֆոնդի և սելեկցիայի

* մելիորացիայի, ջրային պաշարների կառավարման, հողաշինարարության և երկրագործության
* [https://anau.am/hy/science/scri/47-2011-06-22-08-28-59 Պարենամթերքի տեխնոլոգիաների, սննդի անվտանգության և կենսատեխնոլոգիայի]
* գյուղատնտեսական կենդանիների գենետիկայի և սելեկցիայի, կերակրման
* [https://anau.am/hy/science/scri/46-2011-06-22-08-25-55 Գյուղատնտեսության մեքենայացման, էլեկտրիֆիկացման և ավտոմոբիլային փոխադրումների]
* անասնաբուժության և անասնաբուծական սանիտարական փորձաքննության
* [https://anau.am/hy/science/2013-02-28-11-06-51/774-2013-02-28-11-05-42 Ագրարային քաղաքականության եվ տնտեսագիտության հետազոտական կենտրոն (ԱՔՏ ՀԿ)]
* էկոլոգիական և օրգանական գյուղատնտեսության

=== '''3 գիտական կենտրոններ''' ===

* [https://anau.am/hy/science/2013-02-28-11-06-51/869-2013-05-18-06-44-20 Ագրոկենսատեխնոլոգիայի գիտական կենտրոն]
* [https://anau.am/index.php?option=com_content&view=article&id=870&Itemid=155 Խաղողապտղագինեգործության գիտական կենտրոն]
* [https://anau.am/index.php?option=com_content&view=article&id=871&Itemid=155 Հ. Պետրոսյանի անվան հողագիտության, ագրոքիմիայի և մելիորացիայի գիտական կենտրոն]

=== 5 պրոբլեմային լաբորատորիաներ ===


*[https://anau.am/index.php?option=com_content&view=article&id=52&Itemid=36 պեստիցիդների սինթեզի և բույսերի պաշտպանության]
2010 թ. կենդանական ծագման հումքի և մթերքների, գինու և կոնյակի տեխնոլոգիայի, մոլեկուլային կենսաբանության և կենսատեխնոլոգիայի պրոբլեմային լաբորատորիաների հիմքի վրա կազմավորվեցին ''պարենամթերքի տեխնոլոգիաների'', ''սննդի անվտանգության և կենսատեխնոլոգիայի'', իսկ գյուղատնտեսության մեքենայացման և էլեկտրիֆիկացման պրոբլեմային լաբորատորիայի հիմքի վրա՝ ''գյուղատնտեսության մեքենայացման'', ''էլեկտրիֆիկացման և ավտոմոբիլային տրանսպորտի գիտահետազոտական ինստիտուտները''։
*[https://anau.am/index.php?option=com_content&view=article&id=55&Itemid=36 բույսերի գենոֆոնդի և սելեկցիայի]
*[https://anau.am/index.php?option=com_content&view=article&id=53&Itemid=36 գյուղատնտեսական կենդանիների գենետիկայի և կերակրման]
*[https://anau.am/index.php?option=com_content&view=article&id=56&Itemid=36 անասնաբուժության և անասնաբուժական սանիտարական փորձաքննության]
*[https://anau.am/index.php?option=com_content&view=article&id=54&Itemid=36 էկոլոգիայի և օրգանական գյուղատնտեսության]


2009 թ. գիտական կենտրոնի կազմում ստեղծվեցին միջազգային գիտական դրամաշնորհների, 2010 թ.` տեղեկատվական տեխնոլոգիաների բաժինները։ Գիտական կենտրոնը սերտորեն համագործակցում է ինչպես մեր երկրի գյուղատնտեսական բնագավառի, այնպես էլ միջազգային գիտական կենտրոնների հետ, որոնցից են ICARDA-ն, IPGRI-ն, IFPRI-ն, Հունաստանի գյուղատնտեսական հետազոտական կենտրոնը։ Կենտրոնը համակարգում է համալսարանում կատարվող ագրարային գիտահետազոտական աշխատանքները` վերահսկելով գիտական թեմաների ֆինանսական գործունեությունը, գիտական հետազոտությունների ընթացքն ու արդյունքների ներդրումը։
2009 թ. գիտական կենտրոնի կազմում ստեղծվեցին միջազգային գիտական դրամաշնորհների, 2010 թ.` տեղեկատվական տեխնոլոգիաների բաժինները։ Գիտական կենտրոնը սերտորեն համագործակցում է ինչպես մեր երկրի գյուղատնտեսական բնագավառի, այնպես էլ միջազգային գիտական կենտրոնների հետ, որոնցից են ICARDA-ն, IPGRI-ն, IFPRI-ն, Հունաստանի գյուղատնտեսական հետազոտական կենտրոնը։ Կենտրոնը համակարգում է համալսարանում կատարվող ագրարային գիտահետազոտական աշխատանքները` վերահսկելով գիտական թեմաների ֆինանսական գործունեությունը, գիտական հետազոտությունների ընթացքն ու արդյունքների ներդրումը։

07:02, 31 Օգոստոսի 2018-ի տարբերակ

Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան
ռուս.՝ Государственный аграрный университет Армении և ռուս.՝ Национальный аграрный университет Армении
ՀապավումՀԱԱՀ
Տեսակհիմնադրամ և համալսարան
Միջազգային անվանումArmenian National Agrarian University Foundation
Հիմնադրված է1930[1]
ՌեկտորՎարդան Ուռուտյան
(նորանշանակ)[2]
Երկիր Հայաստան
ՏեղագրությունԵրևան
Հասցե74 Տերյան փողոց, Երևան 0009
Պարգևներ
«Պատվո նշան» շքանշան
Կայքanau.am
Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան (Հայաստան)##
Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան (Հայաստան)
Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան, Հայաստան
 Armenian National Agrarian University Վիքիպահեստում

Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան (նախկին անվանումներ՝ Հայկական գյուղատնտեսական ինստիտուտ, Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիա, Հայաստանի պետական ագրարային համալսարան), հայաստանյան բարձրագույն ուսումնական հաստատություն։ Համարվում է ագրարային ոլորտի համար կադրեր պատրաստող առաջատար բուհը։ Համալսարանը մասնաճյուղեր ունի Սիսիանում, Վանաձորում և Շիրակում: Բացի այդ ՀԱԱՀ բազայի վրա գոծում են Մոսկվայի Կ.Ի.Սկրյաբինի անվան անասնաբուժական բժշկագիտության և կենսատեխնոլոգիայի պետական ակադեմիայի և Կ.Ա.Տիմիրյազևի անվան Ռուսաստանի պետական ագրարային համալսարանի երևանյան մասնաճյուղերը:

Հայաստանի Հանրապետության Կառավարության 1994 թվականի հուլիսի 7-ի որոշման համաձայն՝ Հայկական գյուղատնտեսական և Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտների բազայի վրա կազմավորվեց Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիան[3]։

Ակադեմիական հեղինակություն

ՀԱԱՀ-ն համագործակցում է ԱՊՀ երկրների ագրարային բուհերի և միջազգային կազմակերպությունների կրթական ծրագրերի (Միջազգային գիտատեխնիկական կենտրոնի, Նիդեռլանդների Գյուղատնտեսության բնագավառում կիրառական հետազոտությունների զարգացման միջազգային կենտրոնի (ICRA), Հյուսիսատլանտյան դաշինք («Գիտություն հանուն խաղաղության» ծրագիր), Էստոնիայի գյուղատնտեսական հետազոտությունների կենտրոնի, «Կենսաբազմազանություն» միջազգային կազմակերպության (Հռոմ), ՄԱԿՊարենամթերքի և գյուղատնտեսության կազմակերպության (FAO), Չորային տարածքներում գյուղատնտեսական հետազոտությունների միջազգային կենտրոնի (ICARDA)), եվրոպական (Վայհենշտեֆանի կիրառական գիտությունների համալսարան, Կասսելի համալսարան՝ Գերմանիա, Շվեդիայի գյուղատնտեսական գիտությունների համալսարան, ամերիկյան (Ֆրեզնոյի ) համալսարանների հետ։ Տեխասի գյուղատնտեսության ու մեքենայացման (A & M) համալսարանի հետ համագործակցության արդյունքում 1999 թ. հիմնադրվեց hայ-ամերիկյան համատեղ Ագրոբիզնեսի ուսուցման կենտրոնը (ԱՈՒԿ)։

Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանում գործում է դոկտորի և թեկնածուի գիտական աստիճաններ շնորհող մասնագիտական 4 խորհուրդ՝ գյուղատնտեսության արտադրության մեքենայացման և մեքենաների, ագրոնոմիայի, անասնաբուժության և անասնաբուծության, տնտեսագիտության։ Նշված խորհուրդներում դոկտորի և թեկնածուի գիտական աստիճան է շնորհվում ագրարային ոլորտի 9 մասնագիտությունների գծով։ Մասնագետների պատրաստումը հաջողությամբ զուգակցվում է տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող գիտական հիմնախնդիրների լուծման հետ։ Աշխատանքներ են տարվում խաղողի և դաշտային մշակաբույսերի տարբեր սորտերի ստացման և ներդրման, նոր արդյունավետ պեստիցիդների ստացման և փորձարկման, գյուղատնտեսական բույսերի մշակման տեխնոլոգիաների կատարելագործման, լեռնային երկրագործության մեքենայացման և այլ բնագավառներում։

ՀԱԱՀ պատմական ակնարկ

1994թ. Հայկական գյուղատնտեսական և Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտների միավորման արդյունքում կազմավորվել է Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիան։ ԽՍՀՄ Կենտգործկոմը և Ժողկոմխորհը 1930 թ. հուլիսի 23-ին որոշում են ընդունում (N 40/237) Երևանի պետական համալսարանի գյուղատնտեսական ֆակուլտետի բազայի վրա հիմնադրել Երևանի գյուղատնտեսական ինստիտուտը։ 1932 թ. արդեն Հայկական գյուղատնտեսական ինստիտուտում կազմակերպվում է հեռակա ուսուցումը՝ սկզբում միայն ագրոնոմիական, իսկ հետագայում նաև մյուս մասնագիտությունների գծով։ 1928 թ. հունիսի 28-ին ՀամԿ(բ) կ Անդրկովկասի երկրկոմը որոշում ընդունեց Երևանում հիմնադրել Անդրկովկասյան անասնաբուժական ինստիտուտ։ Նույն թվականի հուլիսի 12-ին իր աշխատանքները սկսեց բուհի ստեղծման կազմկոմիտեն, որի նախագահ նշանակվեց հողագործության ժողովրդական կոմիսար Ա.Երզնկյանը։ Սեպտեմբերի 18-ին, ինստիտուտի առաջին հրամանի համաձայն, տնօրեն նշանակվեց պրոֆեսոր Բ.Գ.Մասինոն, իսկ նոյեմբերի 8-ին կայացավ ինստիտուտի հանդիսավոր բացումը, որին ներկա էին Հայաստանի քաղաքական և կուսակցական ղեկավարները՝ Ա.Խանջյանը, Ա.Մռավյանը, Ս.Կասյանը, Ռ.Դաշտոյանը և ուրիշներ։ 1930 թ. Երևանի գյուղատնտեսական ինստիտուտում գործում էր անասնաբուծական ֆակուլտետ։ Մեկ տարի անց՝ 1931 թ. հոկտեմբերի 25-ին, որոշում է ընդունվում անասնաբուժական ինստիտուտի և անասնաբուծական ֆակուլտետի բազայի վրա հիմնադրել Երևանի անասնաբուժական-անասնաբուծական ինստիտուտը, որը հետագայում՝ 1932 թ., վերանվանվում է Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտ։


1932 թ. ինստիտուտին առընթեր հիմնադրվել է հեռակա ուսուցման ինստիտուտը, որը 1950 թ. վերակազմավորվել է հեռակա ուսուցման ֆակուլտետի։ Հայաստանի Հանրապետության Կառավարության 1994 թ. հուլիսի 7-ի որոշման համաձայն՝ Հայկական գյուղատնտեսական և Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտների բազայի վրա կազմավորվեց Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիան, որը հետագայում Կառավարության 2005 թ. սեպտեմբերի 15-ի թիվ 1597 որոշմամբ վերանվանվեց Հայաստանի պետական ագրարային համալսարան հիմնադրամի։ Իսկ 2012 թվականի հունիսի 14-ի թիվ 872-Ն որոշմամբ վերանվանվեց Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարան։ Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիայի առաջին ռեկտոր նշանակվեց Ա.Ց. Խաչատրյանը (1994-1998), 1998-2018թթ. բուհը ղեկավարել է ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամ Ա.Պ.Թարվերդյանը։

Համալսարանի առաջին մասնաշենքը
Համալսարանի առաջին մասնաշենքը

ՀԱԱՀ Ֆակուլտետներ

ՀԱԱՀ Գիտահետազոտական ինստիտուտներ

ՀԱԱՀ նախկին ռեկտոր Արշալույս Թարվերդյանը (կանգնած)

Գիտական կենտրոնը կազմավորվել է 1998 թ. օգոստոսին՝ ՀԳԱ-ի գիտության վարչության վերակազմավորման արդյունքում։ Դեռևս 1972 թ. Հայկական գյուղատնտեսական, Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտներում գործել են գիտահետազոտական սեկտորներ, որոնց հիմնական նպատակն է եղել համակարգել ու կազմակերպել ինստիտուտներում կատարվող տնտպայմանագրային գիտական թեմաների աշխատանքները։ 2012 թվականի ապրիլից գիտական կենտրոնը վարակազմավորվել է Գիտության դեպարտամենտի: Մինչև 2018 թվականը դեպարտամենտը ղեկավարել է տեխն.գիտ.դոկտոր, պրոֆ. Դ.Պետրոսյանը, 2018թ. օգոստոսից՝ գիտական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր, տնտեսագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր Հրաչյա Սերգեյի Ծպնեցյանը: Գիտության դեպարտամենտն իր մեջ ներառում է

3 գիտահետազոտական ինստիտուտ

3 գիտական կենտրոններ

5 պրոբլեմային լաբորատորիաներ

2009 թ. գիտական կենտրոնի կազմում ստեղծվեցին միջազգային գիտական դրամաշնորհների, 2010 թ.` տեղեկատվական տեխնոլոգիաների բաժինները։ Գիտական կենտրոնը սերտորեն համագործակցում է ինչպես մեր երկրի գյուղատնտեսական բնագավառի, այնպես էլ միջազգային գիտական կենտրոնների հետ, որոնցից են ICARDA-ն, IPGRI-ն, IFPRI-ն, Հունաստանի գյուղատնտեսական հետազոտական կենտրոնը։ Կենտրոնը համակարգում է համալսարանում կատարվող ագրարային գիտահետազոտական աշխատանքները` վերահսկելով գիտական թեմաների ֆինանսական գործունեությունը, գիտական հետազոտությունների ընթացքն ու արդյունքների ներդրումը։

Ծանոթագրություններ

  1. ROR Data — v1.19 — 2023. — doi:10.5281/ZENODO.7644942
  2. «Ագրարային համալսարանը ռեկտորի ժամանակավոր պաշտոնակատար է ընտրել». «panorama.am». հուլիսի 31, 2018. Վերցված է օգոստոսի 1, 2018-ին.
  3. ՀՀ խմբ․ հանձնաժողով՝ Հ․ Մ․ Այվազյան (գլխ․ խմբ) և ուրիշ, Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հ. 3 (ՀՀ գլխ․ խմբ․), Երևան, «Հայկական հանրագիտարանի գլխավոր խմբագրություն», 1999, էջ 246 — 896 էջ. — 5000 հատ, ISBN 5-89700-010-7։

Աղբյուրներ

Արտաքին հղումներ