«Կենսաբանական դասակարգում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ r2.6.4) (Ռոբոտը փոփոխում է․: zh-min-nan:Seng-bu̍t-ha̍k hun-lūi
KENSABANUTJUN
Տող 123. Տող 123.
Այս դասակարգման մեջ ''բաժին'' տերմինի փոխարեն կարելի է օգտագործել նաև ''տիպ'' տերմինը:
Այս դասակարգման մեջ ''բաժին'' տերմինի փոխարեն կարելի է օգտագործել նաև ''տիպ'' տերմինը:


ix kingdoms of life, Thomas Cavalier-Smith]
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.pnas.org/content/87/12/4576.abstract Towards a natural system of organisms]
* [http://waynesword.palomar.edu/trfeb98.htm The Five Kingdoms Of Life]
* [http://www.ru.all-biz.info/news/index.php?newsid=36427 Предложена новая классификация эукариот]
* [http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0000790 Phylogenomics Reshuffles the Eukaryotic Supergroups]
* [http://www.cladocera.de/protozoa/cavalier-smith_2004_prs.pdf Only six kingdoms of life, Thomas Cavalier-Smith]


{{Կենսաբանություն-անավարտ}}
{{Կենսաբանություն-անավարտ}}
Տող 174. Տող 169.
[[it:Classificazione scientifica]]
[[it:Classificazione scientifica]]
[[ja:生物の分類]]
[[ja:生物の分類]]
[[ka
[[ka:ბიოლოგიური კლასიფიკაცია]]
[[kaa:Haywanlar sistematikası]]
[[kbd:Биологиэ систематикэ]]
[[kn:ಜೈವಿಕ ವಿಂಗಡಣೆ]]
[[ko:생물 분류]]
[[ku:Dabeşandina biyolojîk]]
[[la:Classificatio biologica]]
[[lmo:Clasificasiù scentìfica]]
[[lt:Mokslinė klasifikacija]]
[[lv:Organismu klasifikācija]]
[[mhr:Биологий классификаций]]
[[mr:जैविक वर्गीकरण]]
[[ms:Pengelasan biologi]]
[[my:ဇီဝဆိုင်ရာ အမျိုးအစား ခွဲခြားခြင်း]]
[[nl:Taxonomie#Taxonomie in de biologie]]
[[nn:Biologisk klassifisering]]
[[no:Biologisk klassifikasjon]]
[[nov:Siential klasifikatione]]
[[oc:Classificacion scientifica]]
[[pl:Klasyfikacja biologiczna]]
[[pnb:جیون ٹولی بنانا]]
[[pt:Classificação científica]]
[[qu:Mitan kamay katiguriya]]
[[ro:Clasificare științifică]]
[[ru:Биологическая систематика]]
[[rue:Біолоґічна класіфікація]]
[[sah:Биология классификацията]]
[[sc:Classificatzione sientìfica]]
[[scn:Classificazzioni scintìfica]]
[[sh:Taksonomske kategorije]]
[[si:Scientific classification]]
[[simple:Biological classification]]
[[sk:Vedecká klasifikácia]]
[[sl:Znanstvena klasifikacija živih bitij]]
[[sr:Таксономске категорије]]
[[sv:Vetenskapligt namn]]
[[sw:Uainishaji wa kisayansi]]
[[ta:உயிரியல் வகைப்பாடு]]
[[th:การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์]]
[[tk:Biologik sistematika]]
[[tl:Pag-uuring biyolohikal]]
[[to:Fakafaʻafaʻahinga fakasaienisi]]
[[tr:Bilimsel sınıflandırma]]
[[tt:Биологик классификация]]
[[uk:Біологічна класифікація]]
[[ur:جماعت بندی]]
[[vec:Clasificasion sientìfega]]
[[vi:Phân loại sinh học]]
[[war:Biyolohika nga pagarangay]]
[[zh:生物分類法]]
[[zh-min-nan:Seng-bu̍t-ha̍k hun-lūi]]
[[zh-yue:物種分類]]

12:33, 12 Նոյեմբերի 2011-ի տարբերակ

Կենդանի օրգանիզմները դասակարման մի քանի տարբերակներ կան: Կարլ Վյոզեն 1990թ.-ին կենդանի օրգանիզմներին բաժանեց 3 կայսրությունների՝

Այս բաժանման հիմնական տարբերությունը նախորդներից այն էր, որ բակտերիաները բաժանվեցին 2 խմբի՝ նախակենդանիներ ու կորիզավորներ:

Պատկեր:Phylogenetic tree.ru.svg
Այս պատկերում ցույց է տրված կենդանական աշխարհի դասակարգումն ըստ 3 կայսրությունների

Դասակարգման այլընտրանքային տարբերակներից մեկի դեպքում կենդանի օրգանիզմները բաժանվում են 2 կայսրության՝ կորիզավորներ (Eukaryota) և նախակորիզավորներ (Prokaryota): Վերջինիս մեջ են միավորվում բոլոր բակտերիաները: Մեկ այլ դասակարգման ժամանակ առանձնացվում են 5 թագավորություններ. նախակորիզավորներ, միաբջիջներ կամ պրոտիստներ (Protista), սնկեր (Fungi), բույսեր (Plantae) և կենդանիներ (Animalia):

2004թ.-ին Կավալյե Սմիթի կողմից առաջարկվել է հետևյալ դասակարգումը.

  • Նախակորիզավորների կայսրություն
    • Բակտերիաների թագավորություն
      • Negibacteria ենթաթագավորություն
      • Unibacteria ենթաթագավորություն
  • Կորիզավորների կայսրություն
    • Միաբջիջների թագավորություն
    • Կենդանիների թագավորություն
    • Սնկերի թագավորություն
    • Բույսերի թագավորություն
    • Քրոմիստների թագավորություն

Էուկարիոտների մեջ են մտնում (այլ դասակարգման համաձայն).

  • Կենդանիների թագավորություն (Kingdom Animalia)
  • Բույսերի թագավորություն (Kingdom Plantae կամ Archaeplastida )
  • Սնկերի թագավորություն (Kingdom Fungi)
  • Ցածրակարգ միաբջիջների թագավորություն ((Kingdom Protista (Protoctista))

2007 թ.-ին Օսլոյի համալսարանի գիտնականների հետազոտությունների հիման վրա առաջարկվեց կորիզավորների ոչ աստիճանակարգային հետևյալ բաժանումը.

  • բույսեր - բույսեր, կանաչ և կարմիր ջրիմուռներ
  • Opisthokonts - արմատոտանիներ (ամեոբաներ), սնկեր և կենդանիներ
  • Excavates - նախկինում միաբջիջների բաժին, ներառում է ազատ ապրող և մակաբույծային ձևերը,
  • SAR - Stramenophiles, Alveolates и Rhizaria

Կենդանիների թագավորություն

Կենդանիների դասակարգման տարբեր մոտեցումներ կան:Դրանցից մեկի համաձայն այն հետևյալ տեսքը ունի.

  • Իսկական բազմաբջիջների կամ էումետազոյների ենթաթագավորություն (Eumetazoa)
    • Աղեխորշավորներ (Coelenterata) կամ Ճառագայթային համաչափներ (Radiata) բաժին
      • Կատարավորներ (Ctenophora) unranked
      • հիդրաներ Cnidaria
    • Երկկողմ համաչափների (Bilateria) բաժին
      • Առաջնաբերանայիններ (Protostomia)
        • Acoelomorpha տիպ
        • Օրտոնեկտիդներ (Orthonectida)
        • Դիցիեմիդներ (Dicyemida կամ Rhombozoa)
        • Տափակ որդեր (Plathelmintes)
        • Նեմերտիններ (Nemertina կամ Nemertini)
        • Փորաթարթիչավոր որդեր կամ գաստրոտրիխներ (Gastrotricha)
        • Գնատոստոմուլիդներ (Gnathostomulida)
        • Micrognathozoa
        • Անվակիրներ (Rotatoria կամ Rotifera)
        • Գլանաճիճուներ կամ կարթաճիճուներ կամ ականտոցեֆալներ (Acanthocephala)
        • Գլխակնճիթավորներ (Cephalorhyncha)
        • Entoprocta
        • Կլոր որդեր (Nematoda)
        • Թելորդներ (Gordiacea կամ Nematomorpha)
        • Ցիկլիոֆորներ (Cycliophora)
        • Փափկամարմիններ, կակղամորթներ կամ մոլյուսկներ (Mollusca)
        • Սիպունկուլիդներ (Sipunculida)
        • Օղակավոր որդեր (Annelida)
        • Էխիուրիդներ (Echiura)
        • Tardigrada
        • Օնիխոֆորներ (Onichophora)
        • Հոդվածոտանիներ (Arthropoda) - սարդակերպեր, խեցգետնակերպեր, միջատներ և այլն
        • Ֆորոնիդներ (Phoronida)
        • Bryozoa (Ectoprocta)
        • Ուսոտանիներ (Brachiopoda)
      • Երկրորդաբերանայիններ (Deuterostomia)
        • Փշամորթներ (Echinodermata)
        • Խոզանածնոտավորներ կամ շոշափուկածնոտավորներ (Chaetognatha)
        • Կիսաքորդավորներ (Hemichordata)
        • Քորդավորներ (Chordata)
  • Պրոմետազոյների ենթաթագավորություն (Prometazoa)
    • Սպունգանմաններ (Spongia կամ Porifera)
    • Թերթավորներ (Placozoa կամ Mesenchymia)

Բույսերի թագավորություն

Պատկեր:Diversity of plants image version 3.png
  • Կանաչ ջրիմուռների ենթաթագավորություն (Green algae)
        • Կանաչ ջրիմուռների բաժին (Chlorophyta)
        • Charophyta բաժին
  • Ցամաքային բույսերի կամ բարձրագույն բույսերի ենթաթագավորություն ((Land plants (embryophytes))
    • Մամռանմաններ ((Non-vascular land plants (bryophytes)) unranked
        • Լերդամամուռների բաժին (Marchantiophyta)
        • Անտոցերոտային մամուռներ (Anthocerotophyta) բաժին
        • Իսկական ջրիմուռներ (Bryophyta) բաժին
    • Անոթավոր բույսեր ((Vascular plants (tracheophytes)) unranked
        • Գետնամուշկեր կամ գետնամուշկանմանների (Lycopodiophyta) բաժին
        • Պտերանմաներ (Pteridophyta) բաժին
        • Ձիաձետեր կամ ձիաձետանմաններ (Equisetopsida) բաժին
      • Սերմավոր բույսերի վերնաբաժին (Spermatophyta)
        • Ծածկասերմեր կամ ծաղկավոր բույսեր (Magnoliophyta) բաժին
        • Մերկասերմեր (Pinophyta) բաժին
        • Գինգոնմաններ (Ginkgophyta) բաժին
        • Գնետոնմաններ (Gnetophyta) բաժին
        • Սագոյենինմաններ կամ ցիկադայիններ (Cycadophyta) բաժին

Դասակարգման այլ տարբերակներ կան, որոնց համաձայն անոթավոր բույսերը դիտարկվում են, որպես ենթաթագավորություն, իսկ վերջին 4 բաժինները միավորվում են մերկասերմների վերնաբաժնի մեջ, այդ պարագայում մերկասերմների բաժինը կթարգմավի որպես փշատերև բույսեր: Դասակարգման մեջ նշված չեն բրածո բույսերի խմբերը:

Սնկերի թագավորություն

Սնկերի թագավարությունը պաշտոնապես ճանաչվեց 1970-ական թվականներին, թեև Է. Ֆրիսը դեռևս 1831 թ.-ին էր առաջարկել սնկերը առանձնացնել առանձին թագավորության մեջ, իսկ Կարլ Լիննեյը ընդհակառակը սնկերը դիտարկում էր բույսերի թագավորության մեջ:

2007-2010թ.-ի դասակարգումների ընդհանրական պատկերը հետևյալն է.

  • Սնկերի թագավորություն (Fungi kingdom)
      • Միկրոսպորիդների (Microsporidia) բաժին
      • Խիտրիդիոմիցետներ (Chytridiomycota) բաժին
      • Բլաստոկլադիոմիցետներ (Blastocladiomycota) բաժին
      • Գլոմերոմիցետներ (Glomeromycota) բաժին
      • Նեոկալլիմաստիգոմիցետներ (Neocallimastigomycota) բաժին
      • Զիգոմիցետներ Zygomycota բաժին
    • Բարձրագույն սնկերի (Dikarya) ենթաթագավորություն
      • Ասկոմիցետներ կամ պարկավոր սնկեր (Ascomycota) բաժին
      • Բազիդիոմիցետներ (Basidiomycota) բաժին
        • Entomophthoromycotina (unranked) ենթաբաժին
        • Kickxellomycotina (unranked)
        • Mucoromycotina (unranked)
        • Zoopagomycotina (unranked)

Այս դասակարգման մեջ բաժին տերմինի փոխարեն կարելի է օգտագործել նաև տիպ տերմինը:

ix kingdoms of life, Thomas Cavalier-Smith]

[[ka