«Չորոճողներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 22. Տող 22.
}}
}}


'''Չորոճողներ''' ({{lang-lat|''Nonruminantia''}}) կամ '''խոզայիններ''' ({{lang-la|Suina}}) [[երկսմբակավորներ]]ի կարգ, ենթակարգն ընդգրկում է 3 ընտանիքներ՝
'''Չորոճողներ''' ({{lang-lat|''Nonruminantia''}}) կամ '''խոզայիններ''' ({{lang-la|Suina}}) [[երկսմբակավորներ]]ի կարգ, ենթակարգն ընդգրկում է 3 ընտանիքներ՝
*խոզայիններ,
* խոզայիններ,
* մշկախոզայիններ
* մշկախոզայիններ
* գետաձիայիններ։
* գետաձիայիններ։


Տող 53. Տող 53.
Տարածված են ջրամերձ վայրերում։ Ուտում են բույսերի արմատներ։
Տարածված են ջրամերձ վայրերում։ Ուտում են բույսերի արմատներ։


=== Խոզայինների ընտանիք===
=== Խոզայինների ընտանիք ===
Խոզայինների ընտանիքը ({{lang-lat|Suidae}}) ներառում է 5 ցեղի 19 տեսակի խոզեր։ Վայրի խոզերը բնակվում են [[Եվրասիա]]յում և [[Աֆրիկա]]յում, իսկ ընտանի խոզը տարածված է բոլոր մայրացամաքներու։ Վայրի խոզին անվանում են վարազ։
Խոզայինների ընտանիքը ({{lang-lat|Suidae}}) ներառում է 5 ցեղի 19 տեսակի խոզեր։ Վայրի խոզերը բնակվում են [[Եվրասիա]]յում և [[Աֆրիկա]]յում, իսկ ընտանի խոզը տարածված է բոլոր մայրացամաքներու։ Վայրի խոզին անվանում են վարազ։


Տող 62. Տող 62.


== Գրականություն ==
== Գրականություն ==
*Կենդանիների Հանրագիտարան, Վահագն Աբրահամյան
* Կենդանիների Հանրագիտարան, Վահագն Աբրահամյան
* D. E. Wilson, D. M. Reeder։ ''[[Mammal Species of the World]]''. Johns Hopkins University Press, Baltimore 2005, ISBN 0-8018-8221-4
* D. E. Wilson, D. M. Reeder։ ''[[Mammal Species of the World]]''. Johns Hopkins University Press, Baltimore 2005, ISBN 0-8018-8221-4
* Donald R. Prothero, Scott E. Foss։ ''The Evolution of Artiodactyls''. Johns Hopkins University Press, 2007, ISBN 0-8018-8735-6
* Donald R. Prothero, Scott E. Foss։ ''The Evolution of Artiodactyls''. Johns Hopkins University Press, 2007, ISBN 0-8018-8735-6

20:04, 8 հունվարի 2018-ի տարբերակ

Չորոճողներ (լատին․՝ Nonruminantia) կամ խոզայիններ (լատին․՝ Suina) երկսմբակավորների կարգ, ենթակարգն ընդգրկում է 3 ընտանիքներ՝

  • խոզայիններ,
  • մշկախոզայիններ
  • գետաձիայիններ։

Հետևյալ գծապատկերով ցույց է տրվում խոզայինների և մշկախոզայինների տեսակների ներսում ազգակցական կապերը.

 Cetartiodactyla 

Tylopoda

 Suoidea (ընտանիք Suidae (Խոզեր) և Tayassuidae (Մշկախոզեր))

 Ruminantia (կարգ որոճողներ)

 Cetancodonta 

 Hippopotamidae (ընտանիք Գետաձիայիններ)

 Cetacea

Ներկայացուցիչներ

Գետաձիայիններ

Գետաձիայիններ (լատին․՝ Hippopotamidae) երկսմբակավորների ընտանիք, ընդգրկում են 2 դաս՝ սովորական և գաճաճ գետաձիերից, որոնք բնակվում են Աֆրիկայում։

Գետաձին ամենևին նման չէ ձիուն, պարզապես նրա նման փռնչացնում է։ Սովորական գետաձին խոշոր խոտակեր է։ Մարմնի երկարությունը 5 մ է, քաշը 4,5 տ է։ Ունի հաստ մաշկ, հսկա գլուխ։ Ապրում է հոտերուվ, օրվա մեծ մասն անցկացնում է ջրում, սնվում է ջրային բույսերուվ։ Գաճաճ գետաձիու մարմնի երկարությունը 1,5 մ է, քաշը 240 կգ է։ Տարածված են ջրամերձ վայրերում։ Ուտում են բույսերի արմատներ։

Խոզայինների ընտանիք

Խոզայինների ընտանիքը (լատին․՝ Suidae) ներառում է 5 ցեղի 19 տեսակի խոզեր։ Վայրի խոզերը բնակվում են Եվրասիայում և Աֆրիկայում, իսկ ընտանի խոզը տարածված է բոլոր մայրացամաքներու։ Վայրի խոզին անվանում են վարազ։

Վարազը ուտում է ամեն ինչ՝ պտուղներ, խխունջներ, ձվեր և այլն։ Մարմնի երկարությունը 2,4 մ է իսկ քաշը 270 կգ է, ապրում է 20 տարի։ Ընտանեկան խոզը քաշով ու մեծությամբ գերազանցում է վարազին։ Ընտանեկան խոզը լույս աշխարհ է բերում 10-12 ձագ։ Խոզի ձագերը գիրանում են արագ։ Հայտնի է ընտանեկան խոզի 100 տեսակ։

Մշկախոզայինների ընտանիք

Մշկախոզայինների ընտանիքը (լատին․՝ Tayassuidae) կազմված է 4 տեսակի կենդանիներից, որոնք նախկինում ընդգրկվում էին խոզայինների ընտանիքում։ Մշկախոզերը փոքր են մյուս խոզերից։ Մարմնի երկարությունը 1մ է, իսկ քաշը 30կգ։ Տարածված են Ամերիկայում։ Ամենահայտնին վզնոցավոր մշկախոզն է։

Գրականություն

  • Կենդանիների Հանրագիտարան, Վահագն Աբրահամյան
  • D. E. Wilson, D. M. Reeder։ Mammal Species of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 2005, ISBN 0-8018-8221-4
  • Donald R. Prothero, Scott E. Foss։ The Evolution of Artiodactyls. Johns Hopkins University Press, 2007, ISBN 0-8018-8735-6

Արտաքին հղումներ