«Թան (դինաստիա)»–ի խմբագրումների տարբերություն
| Տող 20. | Տող 20. | ||
=== Մշակույթ և տնտեսություն === |
=== Մշակույթ և տնտեսություն === |
||
[[պատկեր:Gilt silver eared cup.jpg|thumb|Танская [[Позолота|позолоченная]] [[серебро|серебряная]] чашечка с цветочным мотивом]] |
|||
Խաղաղությունն ու կարգը երկրում հնարավոր դարձրեց ժողովրդի բոլոր ուժերը կենտրոնացնել Չինաստանի զարգացման վրա: Սկսեցին ծաղկել [[գյուղատնտեսություն]]ը, արհեստները և առևտուրը: Նոր հաջողություններ եղան ներկման, կավագործության, մետալուրգիայի, նավաշինության տեխնոլոգիաների վերաբերյալ: Ամբողջ երկիրը ծածկված էր հողային և ջրային ցանցով: Չինաստանը տնտեսական և մշակութային կապեր էր հաստատել [[Ճապոնիա]]յի, [[Կորեա]]յի, [[Հնդկաստան]]ի, [[Պարսկաստան]]ի, [[Արաբիա]]յի և այլ երկրների հետ: |
Խաղաղությունն ու կարգը երկրում հնարավոր դարձրեց ժողովրդի բոլոր ուժերը կենտրոնացնել Չինաստանի զարգացման վրա: Սկսեցին ծաղկել [[գյուղատնտեսություն]]ը, արհեստները և առևտուրը: Նոր հաջողություններ եղան ներկման, կավագործության, մետալուրգիայի, նավաշինության տեխնոլոգիաների վերաբերյալ: Ամբողջ երկիրը ծածկված էր հողային և ջրային ցանցով: Չինաստանը տնտեսական և մշակութային կապեր էր հաստատել [[Ճապոնիա]]յի, [[Կորեա]]յի, [[Հնդկաստան]]ի, [[Պարսկաստան]]ի, [[Արաբիա]]յի և այլ երկրների հետ: |
||
08:32, 9 Դեկտեմբերի 2017-ի տարբերակ
Խնդրում ենք նշել կաղապարի տեղադրման ամսաթիվը 2024-04-24 22:34:35 ֆորմատով
|
| ||||
| Ընդհանուր տեղեկանք | ||||
| Լեզու | Չիներեն | |||
| Կրոն | Բուդդայականություն, դաոսականություն, կոնֆուցիականություն | |||
| Արժույթ | Հին չինական մետաղադրամ | |||
| Իշխանություն | ||||
| Պետական կարգ | Միապետություն | |||
Տան դինաստիա (18 հունիսի 618 — 4 հունիսի 907, չինարեն՝ 唐朝, Տանգաո), Լի Յուանի կողմից հիմնադրված չինական կայսրական դինաստիա: Նրա որդին` կայսր Լի Շիմինը, գյուղացիական ապստամբությունների և անջատողական ֆեոդալական ուժերի վերջնական ճնշումներից հետո սկսել է առաջադեմ քաղաքականություն վարել: Տան դարաշրջանը Չինաստանում ավանդաբար համարվել է բոլոր ժամանակների ամենահզոր դիանստիաներից մեկը, քանի որ նա իր զարգացմամբ գերազանցում էր մնացած ժամանակակից երկրներին:
Պատմություն
Տան դինաստիան հիմնադրվել է Լի Յուանի կողմից, որը ընդգրկել է Չինաստանի հյուսիսային սահմանամերձ հսկայական տարածքները, որտեղ հիմնականում բնակեցված էին Թաբաշի ազգությունները: Մի ժամանակ բնագետ Լ. Գյումիլևը այս տարածաշրջանը բնութագրել է որպես Էթնոս ազգերի տարածաշրջան:
Լի Յուանը իր որդու` Լի Շիմինի հետ միասին հաղթեց քաղաքացիական պատերազմում, ինչի պատճառը եղավ կայսր Յան Դիի կոշտ և անխոհեմ քաղաքականությունը և նրա մահից անմիջապես հետո՝ 618 թվականին Լի Յուանը Չանգանում բազմեց գահին: Այնուհետև նա իշխանությունից ազատեց Լի Շիմինին: Այնուամենայնիվ, նրա կողմից հիմնադրված դինաստիան պահպանվեց մինչև 907 թվականը:
Գաղափարախոսություն
Տան դինաստիան հենց սկզբից միատեղում էր բնօրինակ չինական և տափաստանային սկզբունքների համադրությունը: Դինաստիայի հիմնադիրը, որին Լ. Գյումիլևը համեմատում էր Ալեքսանդր Մակեդոնացու հետ, մի մարդ էր, ով լավ ծանոթ էր Մեծ պատերազմի ժողովուրդներին, նրանց սովորույթներին և սովորություններին:
Մշակույթ և տնտեսություն
Խաղաղությունն ու կարգը երկրում հնարավոր դարձրեց ժողովրդի բոլոր ուժերը կենտրոնացնել Չինաստանի զարգացման վրա: Սկսեցին ծաղկել գյուղատնտեսությունը, արհեստները և առևտուրը: Նոր հաջողություններ եղան ներկման, կավագործության, մետալուրգիայի, նավաշինության տեխնոլոգիաների վերաբերյալ: Ամբողջ երկիրը ծածկված էր հողային և ջրային ցանցով: Չինաստանը տնտեսական և մշակութային կապեր էր հաստատել Ճապոնիայի, Կորեայի, Հնդկաստանի, Պարսկաստանի, Արաբիայի և այլ երկրների հետ:
Սկսեց զարգացում ապրել գիտությունը: 725 թվականին ստեղծվեց առաջին մեխանիկական ժամացույցը` մշակված Սինոմ և Լիան վարպետների կողմից: Նաև ստեղծվեց վառոդը, որը օգտագործվում էր հրթիռների և նավատորմերի մեջ, իսկ հետո այն կիրառվեց փամփուշտների և արկերի արտադրության մեջ։
Թեյը տարածված է ամբողջ երկրում: Թեյի առանձնահատկությունները ձևավորել են թեյի արվեստը (Չայ, 茶艺), որի միջոցով թեյը, որը նախկինում համարվում էր որպես դեղ կամ սննդամթերք, այժմ դարձել է չինական մշակույթի կարևոր տարր: Չինական դասական գրականությունը անմահացրել է Տան-Լու Տունայի և Լու Յույայի ժամանակաշրջանի թեյի հայտնի վարպետների անունները:
Անհրաժեշտություն
Տանի անկման պատճառները հաստատված չեն, սակայն 8-րդ դարում մի շարք ապստամբությունների և ռազմական պարտությունների շարքում նշվել է կենտրոնական կառավարության թուլացման սկիզբը: Թալասի ճակատամարտում (751), չինացի զորքերը դուրս են եկել ռազմաճակատ, ինչը ստիպել է հրամանատար Գաո Սյանչժիին նահանջել: Շուտով Ան Լուշանի մեծ ապստամբությունը (756-761) ավերել է բարգավաճումը: Ան Լուշանը ստեղծել է Յանի պետությունը (756-763), որը զբաղեցրել է զգալի տարածքներ: 858 թվականին Մեծ ջրանցքի տարածքում ջուրը լցվել էր Հյուսիսային Չինաստանի հսկայական հարթավայրերը և հանգեցրել էր տասնյակ հազարավոր մարդկանց մահվան: