«Կուբա (կղզի)»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ oգտվելով ԱՎԲ |
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-(հարավ|հյուսիս)\-(արևելյան|արևմտյան) +\1\2); կոսմետիկ փոփոխություններ |
||
Տող 38. | Տող 38. | ||
}} |
}} |
||
'''Կուբա''' ({{lang-es|Cuba}}), |
'''Կուբա''' ({{lang-es|Cuba}}), կղզի [[Կարիբյան ծով]]ում։ Մտնում է [[Մեծ Անտիլյան կղզիներ]]ի կազմի մեջ։ [[Հյուսիսային Ամերիկա]]յից հյուսիսում առանձնանում է [[Ֆլորիդայի նեղուց]]ով, իսկ արևմուտքում՝ [[Յուկատանի նեղուց]]ով։ Ընդհանուր մակերեսը կազմում է 105 հազար կմ²։ [[Կուբայի Հանրապետություն|Կուբայի Հանրապետության]] խոշորագույն կղզին է։ |
||
Կուբայի ռելիեֆը մեծամասնությամբ հարթավայրային է, բարձունքները և լեռները զբաղեցնում են տարածքի մոտ 1/3-րդ մասը։ Կղզում առանձնացնում են մի քանի բնական շրջաններ։ Արևմտյան հատվածում [[Երկրաբանություն|երկրաբանական]] կառուցվածքը և կղզու ռելիեֆը մոզաիկ բնույթ են կրում, լայնորեն ներկայացված են [[կարստ]]ային գործընթացները։ [[Լանդշաֆտ]]ը ծածկված է գյուղատնտեսական հողատարածքներով և քաղաքային շինություններով։ Կենտրոնական հատվածն ունի խիտ գետային ցանց և մեծ քանակությամբ [[ճահիճ]]ներ։ [[Անտառ]]ները պահպանվել են միայն Գուամուայա լեռնազանգվածում, հողերը հարթավայրերում և հովիտներում մշակվում են։ Կենտրոնարևելյան շրջանն ունի ավելի հարթ լանդշաֆտ, բնական բուսականությունը փոխարինում են [[շաքարեղեգ]]ի պլանտացիաները և [[արոտավայր]]երը։ Կղզու |
Կուբայի ռելիեֆը մեծամասնությամբ հարթավայրային է, բարձունքները և լեռները զբաղեցնում են տարածքի մոտ 1/3-րդ մասը։ Կղզում առանձնացնում են մի քանի բնական շրջաններ։ Արևմտյան հատվածում [[Երկրաբանություն|երկրաբանական]] կառուցվածքը և կղզու ռելիեֆը մոզաիկ բնույթ են կրում, լայնորեն ներկայացված են [[կարստ]]ային գործընթացները։ [[Լանդշաֆտ]]ը ծածկված է գյուղատնտեսական հողատարածքներով և քաղաքային շինություններով։ Կենտրոնական հատվածն ունի խիտ գետային ցանց և մեծ քանակությամբ [[ճահիճ]]ներ։ [[Անտառ]]ները պահպանվել են միայն Գուամուայա լեռնազանգվածում, հողերը հարթավայրերում և հովիտներում մշակվում են։ Կենտրոնարևելյան շրջանն ունի ավելի հարթ լանդշաֆտ, բնական բուսականությունը փոխարինում են [[շաքարեղեգ]]ի պլանտացիաները և [[արոտավայր]]երը։ Կղզու հարավարևելյան հատվածում գտնվում է ուժեղ կտրտված լեռնային համակարգը, որտեղից հոսում են ջրառատ գետերը: Լեռնալանջերին գտնվում են շաքարեղեգի և [[սուրճ]]ի պլանտացիաները և արոտավայրերը: Ամենաբարձր լեռնային զանգվածը [[Սիերա Մաեստրա]]ն է, որը 250 կմ ձգվում է հարավարևելյան ջրափնյայի երկայնքով: Ամենաբարձր կետը Տուրկինո գագաթն է (1974 մ)<ref>Куба — статья из Большой советской энциклопедии.</ref>: |
||
== Երկրաբանական կառուցվածք և օգտակար հանածոներ == |
== Երկրաբանական կառուցվածք և օգտակար հանածոներ == |
||
[[Պատկեր:DirkvdM baracoa nipple-hill.jpg| |
[[Պատկեր:DirkvdM baracoa nipple-hill.jpg|մինի|165px|աջից|<center>Կուբա]] |
||
Կուբա կղզում առկա են [[նիկել]]ի, [[քրոմ]]ի, [[մանգան]]ի, [[երկաթ]]ի և [[պղինձ|պղնձի]], [[ասբեստ]]ի, [[քարաղ]]ի, [[ֆոսֆորիտ]]ների մեծ պաշարներ: Կղզու արևմուտքում հայտնաբերվել են [[նավթ]]ի և [[գազ]]ի հանքավայրեր: |
Կուբա կղզում առկա են [[նիկել]]ի, [[քրոմ]]ի, [[մանգան]]ի, [[երկաթ]]ի և [[պղինձ|պղնձի]], [[ասբեստ]]ի, [[քարաղ]]ի, [[ֆոսֆորիտ]]ների մեծ պաշարներ: Կղզու արևմուտքում հայտնաբերվել են [[նավթ]]ի և [[գազ]]ի հանքավայրեր: |
||
== Կլիմա == |
== Կլիմա == |
||
Կուբայի կլիման [[Արևադարձային կլիմա|արևադարձային]], [[պասսատային կլիմա|պասսատային]] է: Միջին տարեկան ջերմաստիճանը կազմում է 25,5 °C: Ամենացուրտ ամսվա ջերմաստիճանը ([[հունվար]]) կազմում է 22,5 °C և ամենաշոգ ամսվա ([[օգոստոս]])` 27,8 °C: Մակերեսային ջրերի ջերմաստիճանը ափերի մոտ ձմռանը կազմում է 22-24 °C, ամռանը` 28-30 °C: |
Կուբայի կլիման [[Արևադարձային կլիմա|արևադարձային]], [[պասսատային կլիմա|պասսատային]] է: Միջին տարեկան ջերմաստիճանը կազմում է 25,5 °C: Ամենացուրտ ամսվա ջերմաստիճանը ([[հունվար]]) կազմում է 22,5 °C և ամենաշոգ ամսվա ([[օգոստոս]])` 27,8 °C: Մակերեսային ջրերի ջերմաստիճանը ափերի մոտ ձմռանը կազմում է 22-24 °C, ամռանը` 28-30 °C: Տեղումների տարեկան քանակությունը կազմում է 1400 մմ, որոնց մեծ մասը սովորաբար թափվում է հորդառատ անձրևների տեսքով, սակայն լինում են նաև չորային տարիներ: |
||
Կուբայում վառ արտահայտված են երկու կլիմայական սեզոններ` անձրևային ([[մայիս]]-[[հոկտեմբեր]]) և չորային ([[նոյեմբեր]]-[[ապրիլ]]): Անձրևային սեզոնին թափվում է տարեկան տեղումների ¾-րդը: |
Կուբայում վառ արտահայտված են երկու կլիմայական սեզոններ` անձրևային ([[մայիս]]-[[հոկտեմբեր]]) և չորային ([[նոյեմբեր]]-[[ապրիլ]]): Անձրևային սեզոնին թափվում է տարեկան տեղումների ¾-րդը: |
||
[[Պատկեր:Satellite image of Cuba in November 2001.jpg| |
[[Պատկեր:Satellite image of Cuba in November 2001.jpg|մինի|228px|ձախից|<center>Կուբան տիեզերքից]] |
||
Կուբայում կլիմայի առանձնահատկությունը ամբողջ տարվա ընթացքում բարձր [[խոնավություն]]ն է: Բարձր խոնավության և բարձր ջերմաստիճանների համադրությունը անբարենպաստ պայմաններ է ստեղծում մարդկանց կյանքի համար: Սակայն ջրափնյայի մոտ ծովից եկող քամին մեղմացնում է շոգը, թարմություն բերում, իսկ երեկոյան` հովություն: |
Կուբայում կլիմայի առանձնահատկությունը ամբողջ տարվա ընթացքում բարձր [[խոնավություն]]ն է: Բարձր խոնավության և բարձր ջերմաստիճանների համադրությունը անբարենպաստ պայմաններ է ստեղծում մարդկանց կյանքի համար: Սակայն ջրափնյայի մոտ ծովից եկող քամին մեղմացնում է շոգը, թարմություն բերում, իսկ երեկոյան` հովություն: |
||
Կուբան գտնվում է արևադարձային [[ցիկլոն]]ների ազդեցության տակ, որոնք ի հայտ են գալիս ամռան և աշնան սեզոնին (հունիսից մինչև նոյեմբերի կեսերը) [[Փոքր Անտիլյան կղզիներ]]ից դեպի արևելք և Կարիբյան ծովի արևմուտքում, այնուհետև տեղաշարժվելով դեպի [[Ֆլորիդա]]յի կողմը: Թայֆուններն ուղեկցվում են հորդառատ անձրևներով և փոթորիկներով, որոնք կարող են մեծ վնաս պատճառել տնտեսությանը և կղզու բնակչությանը: Կուբայում գետերը կարճ են, ոչ շատ ջրառատ: Անտառները, որոնք ծածկում են տարածքի մոտ 10 |
Կուբան գտնվում է արևադարձային [[ցիկլոն]]ների ազդեցության տակ, որոնք ի հայտ են գալիս ամռան և աշնան սեզոնին (հունիսից մինչև նոյեմբերի կեսերը) [[Փոքր Անտիլյան կղզիներ]]ից դեպի արևելք և Կարիբյան ծովի արևմուտքում, այնուհետև տեղաշարժվելով դեպի [[Ֆլորիդա]]յի կողմը: Թայֆուններն ուղեկցվում են հորդառատ անձրևներով և փոթորիկներով, որոնք կարող են մեծ վնաս պատճառել տնտեսությանը և կղզու բնակչությանը: Կուբայում գետերը կարճ են, ոչ շատ ջրառատ: Անտառները, որոնք ծածկում են տարածքի մոտ 10 %-ը, պահպանվել են միայն լեռնային և ճահճապատ շրջաններում: Ցամաքի կենդանական աշխարհը աղքատ է: Մինչդեռ Կուբան շրջապատող ջրերում կան արժեքավոր առևտրային [[ձկներ]], [[փափկամարմիններ]], [[լանգուստ]]ներ, [[մանր ծովախեցգետիններ]], ինչպես նաև [[սպունգներ]]: |
||
== Տես նաև == |
== Տես նաև == |
12:02, 2 Հոկտեմբերի 2017-ի տարբերակ
Կուբա | |
---|---|
Տեսակ | կղզի |
Երկիր | Կուբա[1] |
Վարչատարածքային միավոր | Կուբա[1] |
Մասն է | Մեծ Անտիլյան կղզիներ և Կարիբյան ավազան[2] |
Երկարություն | 1250 կմ |
Մակերես | 105 000 |
Բնակչություն | The ID "P108211000000" is unknown to the system. Please use a valid entity ID. |
Կուբա (իսպ.՝ Cuba), կղզի Կարիբյան ծովում։ Մտնում է Մեծ Անտիլյան կղզիների կազմի մեջ։ Հյուսիսային Ամերիկայից հյուսիսում առանձնանում է Ֆլորիդայի նեղուցով, իսկ արևմուտքում՝ Յուկատանի նեղուցով։ Ընդհանուր մակերեսը կազմում է 105 հազար կմ²։ Կուբայի Հանրապետության խոշորագույն կղզին է։
Կուբայի ռելիեֆը մեծամասնությամբ հարթավայրային է, բարձունքները և լեռները զբաղեցնում են տարածքի մոտ 1/3-րդ մասը։ Կղզում առանձնացնում են մի քանի բնական շրջաններ։ Արևմտյան հատվածում երկրաբանական կառուցվածքը և կղզու ռելիեֆը մոզաիկ բնույթ են կրում, լայնորեն ներկայացված են կարստային գործընթացները։ Լանդշաֆտը ծածկված է գյուղատնտեսական հողատարածքներով և քաղաքային շինություններով։ Կենտրոնական հատվածն ունի խիտ գետային ցանց և մեծ քանակությամբ ճահիճներ։ Անտառները պահպանվել են միայն Գուամուայա լեռնազանգվածում, հողերը հարթավայրերում և հովիտներում մշակվում են։ Կենտրոնարևելյան շրջանն ունի ավելի հարթ լանդշաֆտ, բնական բուսականությունը փոխարինում են շաքարեղեգի պլանտացիաները և արոտավայրերը։ Կղզու հարավարևելյան հատվածում գտնվում է ուժեղ կտրտված լեռնային համակարգը, որտեղից հոսում են ջրառատ գետերը: Լեռնալանջերին գտնվում են շաքարեղեգի և սուրճի պլանտացիաները և արոտավայրերը: Ամենաբարձր լեռնային զանգվածը Սիերա Մաեստրան է, որը 250 կմ ձգվում է հարավարևելյան ջրափնյայի երկայնքով: Ամենաբարձր կետը Տուրկինո գագաթն է (1974 մ)[3]:
Երկրաբանական կառուցվածք և օգտակար հանածոներ
Կուբա կղզում առկա են նիկելի, քրոմի, մանգանի, երկաթի և պղնձի, ասբեստի, քարաղի, ֆոսֆորիտների մեծ պաշարներ: Կղզու արևմուտքում հայտնաբերվել են նավթի և գազի հանքավայրեր:
Կլիմա
Կուբայի կլիման արևադարձային, պասսատային է: Միջին տարեկան ջերմաստիճանը կազմում է 25,5 °C: Ամենացուրտ ամսվա ջերմաստիճանը (հունվար) կազմում է 22,5 °C և ամենաշոգ ամսվա (օգոստոս)` 27,8 °C: Մակերեսային ջրերի ջերմաստիճանը ափերի մոտ ձմռանը կազմում է 22-24 °C, ամռանը` 28-30 °C: Տեղումների տարեկան քանակությունը կազմում է 1400 մմ, որոնց մեծ մասը սովորաբար թափվում է հորդառատ անձրևների տեսքով, սակայն լինում են նաև չորային տարիներ:
Կուբայում վառ արտահայտված են երկու կլիմայական սեզոններ` անձրևային (մայիս-հոկտեմբեր) և չորային (նոյեմբեր-ապրիլ): Անձրևային սեզոնին թափվում է տարեկան տեղումների ¾-րդը:
Կուբայում կլիմայի առանձնահատկությունը ամբողջ տարվա ընթացքում բարձր խոնավությունն է: Բարձր խոնավության և բարձր ջերմաստիճանների համադրությունը անբարենպաստ պայմաններ է ստեղծում մարդկանց կյանքի համար: Սակայն ջրափնյայի մոտ ծովից եկող քամին մեղմացնում է շոգը, թարմություն բերում, իսկ երեկոյան` հովություն:
Կուբան գտնվում է արևադարձային ցիկլոնների ազդեցության տակ, որոնք ի հայտ են գալիս ամռան և աշնան սեզոնին (հունիսից մինչև նոյեմբերի կեսերը) Փոքր Անտիլյան կղզիներից դեպի արևելք և Կարիբյան ծովի արևմուտքում, այնուհետև տեղաշարժվելով դեպի Ֆլորիդայի կողմը: Թայֆուններն ուղեկցվում են հորդառատ անձրևներով և փոթորիկներով, որոնք կարող են մեծ վնաս պատճառել տնտեսությանը և կղզու բնակչությանը: Կուբայում գետերը կարճ են, ոչ շատ ջրառատ: Անտառները, որոնք ծածկում են տարածքի մոտ 10 %-ը, պահպանվել են միայն լեռնային և ճահճապատ շրջաններում: Ցամաքի կենդանական աշխարհը աղքատ է: Մինչդեռ Կուբան շրջապատող ջրերում կան արժեքավոր առևտրային ձկներ, փափկամարմիններ, լանգուստներ, մանր ծովախեցգետիններ, ինչպես նաև սպունգներ:
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 GEOnet Names Server — 2018.
- ↑ https://www.caribbeanislands.com/
- ↑ Куба — статья из Большой советской энциклопедии.
Գրականություն
- Бродский А. К. Тропики, острова, биоценозы: Животный мир Кубы / Отв. ред. доктор биологических наук Д. В. Наумов. — Л.: Наука, Ленингр. отд-ние, 1983. — 160 с. — (Человек и окружающая среда). — 22 000 экз.
|