«Արուսյակ Փափազյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Արուսյակ Փափազյան
Ծնվել է	1841 մարտի 18
Ծննդավայր	Կոստանդնուպոլիս
Մահացել է	ապրիլի 27, 1907 (տարիքը 66)
Մահվան վայր	Կոստանդնուպոլիս
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	Դերասանուհի
Պարգևներ և մրցանակներ

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

20:40, 25 Ապրիլի 2017-ի տարբերակ

Արուսյակ Փափազյան (Մարիամ Պեզիրճյան) (1841, մարտի 18, Կոստանդնուպոլիս - 1927, ապրիլի 27, Կոստանդնուպոլիս), հայ դերասան, ՀՀ վաստակավոր արտիստ (2003)։

Եղել է նկարիչ Սոփոն Պեզիճյանի կինը։

Կենսագրություն

Արուսյակ Փափազյանը ծնվել է 1841 թվականին, Կոստանդնուպոլսի Գում–Գափու թաղամասում։ Իսակական անունը եղել է Մարիամ։ Սովորել է Խասըգյուղի Ներսիսյան դպրոցում, Պեպեքի ֆրանսիական իգական դպրոցում։ Որպես ուսուցչուհի աշխատել է Ենի-Գափուի Հայկանուշյան դպրոցում։ 1858 թվականին մտնում է Հեքիմյանի խումբը, ընդունելով «Արուսյակ» բեմական անունը։ Եղել է հայ առաջին պրոֆեսիոնալ դերասանուհին։ 1861 թվականի դեկտեմբերի 14-ին Կ. Պոլսում հիմնված հայ առաջին պրոֆեսիոնալ թատրոնի առաջին ներկայացմանը խաղացել է առաջին կարևոր դերը՝ Թերեզա (Ռոթայի «Երկու հիսնապետ») պիեսում Պետրոս Մաղաքյանի բեմադրությամբ։ 1857-1859 թթ. խաղացել է Սրապիոն Հեքիմյանի թատերախմբում։ 1861-1863 թթ. եղել է «Արևելյան թատրոն»-ի առաջատար դերասանուհի։ 1863 թվականից խաղացել է «Վասպուրական թատրոն»-ում։ 1866 թվականին Ստեփան Էքշյանի հետ ստեղծել է սեփական թատերախումբը։ Դերասանուհու գործունեությունը նպաստել է հայ երիտասարդության ազգային ինքնագիտակցության զարթոնքին^[1]^[2]։

Դերեր

Սանդուխտ՝ Թ. Թերզյանի «Սանդուխտ կույս»
Ռոքսանա՝ Մկրտիչ Պեշիկթաշլյանի «Արշակ Բ»
Փառանձեմ՝ Ռ. Սետեֆճյանի «Վարդան Մամիկոնյան»
Սաֆո՝ Գրիլպարցերի «Սաֆո»
Բլանշ՝ Հյուգոյի «Արքան զբոսնում է»
Անտիգոնե՝ Սոֆոկլեսի «Անտիգոնե»
Մերոպե՝ Ալֆիերիի «Մերոպե»
Ֆրանչեսկա՝ Պելիկոյի «Ֆրանչեսկա դա Ռիմինի
Էլիզա` Մոլիերի «Ագահը»
Պամելա՝ Գոլդոնիի «Պամելա»
Մեդեա՝ Եվրիպիդէսի «Մեդեա»
Քլոտեդ՝ Շիլլերի «Ավազակներ»
Լուկրեցիա՝ Վիկտոր Հյուգոյի «Լուկրեցիա Բորջիա»
Բլանշ՝ Վիկտոր Հյուգոյի «Արքան զվարճանում է»
Սոֆի՝ Շիլլերի «Ավազակներ»

Մեջբերումներ Արուսյակ Փափազյանի մասին

Հայկական թատրոնի պատմությունը չէ պիտո մոռանա Արուսյակ և Աղավնի Փափազյանց արգո օրիորդների անունները, որոնք առաջինն են, որ քաջությամբ ոտք կոխեցին թատերաբեմի վերա։ Քաջությամբ պատերազմեցան հասարակաց նախապաշարմունքի յուրյանց վերա արած ազդեցության հետ և հաղթելով նորանց, հրապարակ իջան։ Կեցցե՛ն։

- Միքայել Նալբանդյան

Յուրաքանչյուր ժողովրդի թատրոնի պատմության մեջ կան սրբացված անուններ` խորհրդանշային, ազգային բեմի գաղափարը կրող դեմքեր։ Դրանցից է հայ առաջին ողբերգակ դերասանուհին` Արուսյակ Փափազյանը։

- Հենրիկ Հովհաննիսյան

Գրականություն

Գառնիկ Ստեփանյան, «Արուսյակ Փափազյան», ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1955, 112 էջ^[3]
Ալիս Նավասարդյան, «Բեմին նվիրված հայուհիներ»

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

Մոռացվող անուններ. Արուսյակ Փափազյան-170

[1] Հայ երիտասարդությունը հայրենասիրական ներկայացումների ժամանակ փոքրիկ հայկական դրոշակներ է նետել բեմ և նրան կոչել իր Ժաննա դ’Արկը

[2] Արուսյակ Փափազյանի կենսագրությունը AV Production կայքում

[3] Գառնիկ Խաչատուրի Ստեփանյան, «Արուսյակ Փափազյան»

[1]

[2]

[3]

@@ Տող 34. / Տող 34. @@
 == Կենսագրություն ==
-Արուսյակ Փափազյանը ծնվել է 1841 թվականին, Կոստանդնուպոլսի Գում–Գափու թաղամասում։ Իսակական անունը եղել է Մարիամ։ Սովորել է Խասըգյուղի Ներսիսյան դպրոցում, Պեպեքի ֆրանսիական իգական դպրոցում։ Որպես ուսուցչուհի աշխատել է Ենի-Գափուի Հայկանուշյան դպրոցում։ 1858 թվականին մտնում է Հեքիմյանի խումբը, ընդունելով «Արուսյակ» բեմական անունը։ Եղել է հայ առաջին պրոֆեսիոնալ դերասանուհին։ 1861 թվականի դեկտեմբերի 14-ին Կ. Պոլսում հիմնված հայ առաջին պրոֆեսիոնալ թատրոնի առաջին ներկայացմանը խաղացել է առաջին կարևոր դերը՝ Թերեզա (Ռոթայի «Երկու հիսնապետ») պիեսում [[Պետրոս Մաղաքյան]]ի բեմադրությամբ։ 1857-1859 թթ. խաղացել է [[Սրապիոն Հեքիմյան]]ի թատերախմբում։ 1861-1863 թթ. եղել է «[[Արևելյան թատրոն (Թուրքիա)|Արևելյան թատրոն]]»-ի առաջատար դերասանուհի։ 1863 թվականից խաղացել է «[[Վասպուրական թատրոն]]»-ում։ 1866 թվականին [[Ստեփան Էքշյան]]ի հետ ստեղծել է սեփական թատերախումբը։ Դերասանուհու գործունեությունը նպաստել է հայ երիտասարդության ազգային ինքնագիտակցության զարթոնքին<ref>[http://m.lurer.com/?p=128314&l=am Հայ երիտասարդությունը հայրենասիրական ներկայացումների ժամանակ փոքրիկ հայկական դրոշակներ է նետել բեմ և նրան կոչել իր Ժաննա դ’Արկը]</ref><ref>[http://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=3105 Արուսյակ Փափազյանի կենսագրությունը AV Production կայքում]</ref>։
+Արուսյակ Փափազյանը ծնվել է 1841 թվականին, Կոստանդնուպոլսի Գում–Գափու թաղամասում։ Իսակական անունը եղել է Մարիամ։ Սովորել է Խասըգյուղի Ներսիսյան դպրոցում, Պեպեքի ֆրանսիական իգական դպրոցում։ Որպես ուսուցչուհի աշխատել է Ենի-Գափուի Հայկանուշյան դպրոցում։ 1858 թվականին մտնում է Հեքիմյանի խումբը, ընդունելով «Արուսյակ» բեմական անունը։ Եղել է հայ առաջին պրոֆեսիոնալ դերասանուհին։ 1861 թվականի դեկտեմբերի 14-ին Կ. Պոլսում հիմնված հայ առաջին պրոֆեսիոնալ թատրոնի առաջին ներկայացմանը խաղացել է առաջին կարևոր դերը՝ Թերեզա (Ռոթայի «Երկու հիսնապետ») պիեսում [[Պետրոս Մաղաքյան]]ի բեմադրությամբ։ 1857-1859 թթ. խաղացել է [[Սրապիոն Հեքիմյան]]ի թատերախմբում։ 1861-1863 թթ. եղել է «[[Արևելյան թատրոն (Թուրքիա)|Արևելյան թատրոն»]]-ի առաջատար դերասանուհի։ 1863 թվականից խաղացել է «[[Վասպուրական թատրոն]]»-ում։ 1866 թվականին [[Ստեփան Էքշյան]]ի հետ ստեղծել է սեփական թատերախումբը։ Դերասանուհու գործունեությունը նպաստել է հայ երիտասարդության ազգային ինքնագիտակցության զարթոնքին<ref>[http://m.lurer.com/?p=128314&l=am Հայ երիտասարդությունը հայրենասիրական ներկայացումների ժամանակ փոքրիկ հայկական դրոշակներ է նետել բեմ և նրան կոչել իր Ժաննա դ’Արկը]</ref><ref>[http://avproduction.am/?ln=am&page=person&id=3105 Արուսյակ Փափազյանի կենսագրությունը AV Production կայքում]</ref>։
 == Դերեր ==
@@ Տող 44. / Տող 44. @@
 * Անտիգոնե՝ Սոֆոկլեսի «Անտիգոնե»
 * Մերոպե՝ Ալֆիերիի «Մերոպե»
 * Ֆրանչեսկա՝ Պելիկոյի «Ֆրանչեսկա դա Ռիմինի
 * Էլիզա` Մոլիերի «Ագահը»
 * Պամելա՝ Գոլդոնիի «Պամելա»
@@ Տող 53. / Տող 53. @@
 * Սոֆի՝ Շիլլերի «Ավազակներ»
-== Մեջբերումներ Արուսյակ Փափազյանի մասին==
+== Մեջբերումներ Արուսյակ Փափազյանի մասին ==
 {{քաղվածք|Հայկական թատրոնի պատմությունը չէ պիտո մոռանա Արուսյակ և Աղավնի Փափազյանց արգո օրիորդների անունները, որոնք առաջինն են, որ քաջությամբ ոտք կոխեցին թատերաբեմի վերա։ Քաջությամբ պատերազմեցան հասարակաց նախապաշարմունքի յուրյանց վերա արած ազդեցության հետ և հաղթելով նորանց, հրապարակ իջան։ Կեցցե՛ն։|[[Միքայել Նալբանդյան]]}}
@@ Տող 59. / Տող 59. @@
 == Գրականություն ==
-*[[Գառնիկ Ստեփանյան]], «Արուսյակ Փափազյան», ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1955, 112 էջ<ref>[https://books.google.am/books/about/%D4%B1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%AF_%D5%93%D5%A1%D6%83%D5%A1%D5%A6%D5%B5%D5%A1%D5%B6.html?id=V58FoQEACAAJ&redir_esc=y Գառնիկ Խաչատուրի Ստեփանյան, «Արուսյակ Փափազյան»]</ref>
+* [[Գառնիկ Ստեփանյան]], «Արուսյակ Փափազյան», ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1955, 112 էջ<ref>[https://books.google.am/books/about/%D4%B1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%B5%D5%A1%D5%AF_%D5%93%D5%A1%D6%83%D5%A1%D5%A6%D5%B5%D5%A1%D5%B6.html?id=V58FoQEACAAJ&redir_esc=y Գառնիկ Խաչատուրի Ստեփանյան, «Արուսյակ Փափազյան»]</ref>
-*Ալիս Նավասարդյան, «Բեմին նվիրված հայուհիներ»
+* Ալիս Նավասարդյան, «Բեմին նվիրված հայուհիներ»
 == Ծանոթագրություններ ==