«Արագոնի թագավորություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
|||
Տող 52. | Տող 52. | ||
}} |
}} |
||
'''Արագոնի թագավորություն''' ({{lang-an|Reino d'Aragón}}, {{lang-ca|Regne d'Aragó}}, {{lang-la|Regnum Aragonum}}, {{lang-es|Reino de Aragón}}) [[միջնադար]]յան և [[վաղ ժամանակակից]] [[միապետություն|թագավորություն]] [[Պիրենեյան թերակղզում]], տարածքներով մոտավոր է համընկնում է ներկայիս Իսպանիայի կազմի մեջ մտնող [[Արագոն]]ի ինքնավար համայնքի հետ: Այն տարբերվում է [[Արագոնի թագ]]ից, որը նաև ներառում էր այլ տարածներ այդ թվում` |
'''Արագոնի թագավորություն''' ({{lang-an|Reino d'Aragón}}, {{lang-ca|Regne d'Aragó}}, {{lang-la|Regnum Aragonum}}, {{lang-es|Reino de Aragón}}) [[միջնադար]]յան և [[վաղ ժամանակակից]] [[միապետություն|թագավորություն]] [[Պիրենեյան թերակղզում]], տարածքներով մոտավոր է համընկնում է ներկայիս Իսպանիայի կազմի մեջ մտնող [[Արագոն]]ի ինքնավար համայնքի հետ: Այն տարբերվում է [[Արագոնի թագ]]ից, որը նաև ներառում էր այլ տարածներ այդ թվում` [[Կատալոնիայի պրինցիպատ]]ը (որը ներառում էր [[Բարսելոնայի կոմսություն]]ը և այլ կատալոնական կոմսություններ), [[Վալենսիայի թագավորություն]]ը, [[Մալյորկայի թագավորություն]]ը և այլ տարածներ, որոնք ներկայիս [[Ֆրանսիա]]յի, [[Իտալիայի]] և [[Հունաստան]]ի մաս են կազմում: Այսպիսով [[Արագոնի թագավոր]]ը միշտ չէ որ նշանակում է Արագոնի թագավորության թագավոր: |
||
== Պատմություն == |
== Պատմություն == |
||
=== Անկախ թագավորություն === |
=== Անկախ թագավորություն === |
||
Արագոնը սկզբնական շրջանում եղել է [[Կառոլինյան կայսրություն|Կառոլինյան կայսրության]] [[ֆեոդալ]]ական կոմսություն [[Ժակա]] քաղաքի շրջակայքում, որը 9-րդ դարի առաջին կեսին դարձավ [[Պամպլոնիա]] թագավորության (ավելի ուշ [[Նավառեի թագավորություն| |
Արագոնը սկզբնական շրջանում եղել է [[Կառոլինյան կայսրություն|Կառոլինյան կայսրության]] [[ֆեոդալ]]ական կոմսություն [[Ժակա]] քաղաքի շրջակայքում, որը 9-րդ դարի առաջին կեսին դարձավ [[Պամպլոնիա]] թագավորության (ավելի ուշ [[Նավառեի թագավորություն|Նավառեի]]) կախյալ թագավորություն, իր սեփական տոհմով, որը ավարտվեց առանց արական սեռի ժառանգորդի 922 թվականին: Արագոն անվանումը գալիս է [[Արագոն գետ]]ից, որը հոսում է Ժակա քաղաքով: |
||
Նավառեի արքա [[Սանչո III]]-ի մահից հետո [[Նավարրայի թագավորություն]]ը բաժանվեց երեք մասի` (1) [[Պամպլոնա]] և այն գտնվում է Բասկերի երկրի արևմտյան և ափամերձ հատվածում, (2) [[Կատիլիայի թագավորություն|Կաստիլիա]] և (3) [[Սոբրարբե]], [[Ռիբագորսա]] և [[Արագոն]]: Սանչոյի որդուն` Գոնսալոյին անցան Սոբրարբեն և Ռիբարգորսան, իսկ նրա ոչ օրինական որդուն` Ռամիրոյին անցավ Արագոնը, սակայն Գոնսալոն սպանվեց շուտով և նրա տարածները անցան Ռամիրոյին և այդպիսով Ռամիրոն դե ֆակտո դարձավ Արագոնի թագավոր<ref>[http://www.caiaragon.com/en/arbol/index.asp?idNodo=50&idNodoP=21 CAI Tourism of Aragon]. Retrieved 2010-03-05</ref>, չնայած պաշտոնապես այս տիտղոսը չստացավ: |
Նավառեի արքա [[Սանչո III]]-ի մահից հետո [[Նավարրայի թագավորություն]]ը բաժանվեց երեք մասի` (1) [[Պամպլոնա]] և այն գտնվում է Բասկերի երկրի արևմտյան և ափամերձ հատվածում, (2) [[Կատիլիայի թագավորություն|Կաստիլիա]] և (3) [[Սոբրարբե]], [[Ռիբագորսա]] և [[Արագոն]]: Սանչոյի որդուն` Գոնսալոյին անցան Սոբրարբեն և Ռիբարգորսան, իսկ նրա ոչ օրինական որդուն` Ռամիրոյին անցավ Արագոնը, սակայն Գոնսալոն սպանվեց շուտով և նրա տարածները անցան Ռամիրոյին և այդպիսով Ռամիրոն դե ֆակտո դարձավ Արագոնի թագավոր<ref>[http://www.caiaragon.com/en/arbol/index.asp?idNodo=50&idNodoP=21 CAI Tourism of Aragon]. Retrieved 2010-03-05</ref>, չնայած պաշտոնապես այս տիտղոսը չստացավ: |
||
Տող 66. | Տող 66. | ||
{{Ծանցանկ}} |
{{Ծանցանկ}} |
||
{{Ռեկոնկիստա}} |
{{Ռեկոնկիստա}} |
||
[[Կատեգորիա:Արագոնի թագավորություն]] |
[[Կատեգորիա:Արագոնի թագավորություն]] |
19:11, 24 Ապրիլի 2017-ի տարբերակ
| |||||
| |||||
Քարտեզ | |||||
Ընդհանուր տեղեկանք | |||||
Մայրաքաղաք | Ջակա, Հուեսկա, Սարագոսա | ||||
Լեզու | Արագոներեն, կատալոներեն, իսպաներեն և Լատիներեն | ||||
Կրոն | Կաթոլիկ | ||||
Իշխանություն | |||||
Պետական կարգ | Միապետություն | ||||
Պետության գլուխ | Թագավոր | ||||
Պատմություն |
Արագոնի թագավորություն (արագոներեն՝ Reino d'Aragón, կատ.՝ Regne d'Aragó, լատին․՝ Regnum Aragonum, իսպ.՝ Reino de Aragón) միջնադարյան և վաղ ժամանակակից թագավորություն Պիրենեյան թերակղզում, տարածքներով մոտավոր է համընկնում է ներկայիս Իսպանիայի կազմի մեջ մտնող Արագոնի ինքնավար համայնքի հետ: Այն տարբերվում է Արագոնի թագից, որը նաև ներառում էր այլ տարածներ այդ թվում` Կատալոնիայի պրինցիպատը (որը ներառում էր Բարսելոնայի կոմսությունը և այլ կատալոնական կոմսություններ), Վալենսիայի թագավորությունը, Մալյորկայի թագավորությունը և այլ տարածներ, որոնք ներկայիս Ֆրանսիայի, Իտալիայի և Հունաստանի մաս են կազմում: Այսպիսով Արագոնի թագավորը միշտ չէ որ նշանակում է Արագոնի թագավորության թագավոր:
Պատմություն
Անկախ թագավորություն
Արագոնը սկզբնական շրջանում եղել է Կառոլինյան կայսրության ֆեոդալական կոմսություն Ժակա քաղաքի շրջակայքում, որը 9-րդ դարի առաջին կեսին դարձավ Պամպլոնիա թագավորության (ավելի ուշ Նավառեի) կախյալ թագավորություն, իր սեփական տոհմով, որը ավարտվեց առանց արական սեռի ժառանգորդի 922 թվականին: Արագոն անվանումը գալիս է Արագոն գետից, որը հոսում է Ժակա քաղաքով:
Նավառեի արքա Սանչո III-ի մահից հետո Նավարրայի թագավորությունը բաժանվեց երեք մասի` (1) Պամպլոնա և այն գտնվում է Բասկերի երկրի արևմտյան և ափամերձ հատվածում, (2) Կաստիլիա և (3) Սոբրարբե, Ռիբագորսա և Արագոն: Սանչոյի որդուն` Գոնսալոյին անցան Սոբրարբեն և Ռիբարգորսան, իսկ նրա ոչ օրինական որդուն` Ռամիրոյին անցավ Արագոնը, սակայն Գոնսալոն սպանվեց շուտով և նրա տարածները անցան Ռամիրոյին և այդպիսով Ռամիրոն դե ֆակտո դարձավ Արագոնի թագավոր[1], չնայած պաշտոնապես այս տիտղոսը չստացավ:
Հաղթելով իր եղբորը ` Գարսիա Սանչես III-ին` Ռամիրոն անկախացրեց Արագոնը: Նրա որդին` Սանչո Ռամիրեսը հայտարարեց իրեն Արագոնի թագավոր[2]: Հարավում տարածներ նվաճելով Ալ Անդալուսից` մայրաքաղաքը տեղափոխվեց Հուեսկա (1096), ավելի ուշ Սարագոսա (1118): 1135 թվականին անզավակ մահացավ Արագոնի թագավոր Ալֆոնսո ճակատամարտողտ և Նավարրայի և Արագոնի թագավորությունների թագավոր դարձավ միևնույն անձը: 1285 թվականին ավարտվեց Արագոնի ազատագրումը մուսուլմաններից:
Ծանոթագրություններ
- ↑ CAI Tourism of Aragon. Retrieved 2010-03-05
- ↑ Antonio Ubieto, Creación y desarrollo de la Corona de Aragón, Anubar, Zaragoza, 1987, pp. 58–59. ISBN 84-7013-227-X
|