«Սուրեն Ստեփանյան (քանդակագործ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ
Տող 12. Տող 12.


== Ստեղծագործություններ ==
== Ստեղծագործություններ ==
Ստեփանյանը ստեղծագործել է մոնումենտալ և հաստոցային [[Քանդակագործություն|քանդակագործության]], [[Խեցեգործություն|խեցեգործության]] բնագավառներում։ Հայաստանի Կառավարական տան ([[1926]]-[[1941]]), մասամբ և [[Երևանի Օպերայի և բալետի պետական ակադեմիական թատրոն|Երևանի օպերայի և բալետի թատրոն]]ի ([[1926]]-1953) դեկորատիվ զարդաքանդակները Ստեփանյանի և [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի համատեղ գործունեության արդյունքն են և բնորոշվում են պլաստիկական նուրբ արտահայտչականությամբ, ազգային զարդաքանդակի խոր իմացությամբ։ Ստեփանյանի մոնումենտալ ստեղծագործություններից են [[Մեշադի Ազիզբեկով]]ի (հանված արձան, [[գիպս]], [[1927]], [[բազալտ]], [[1932]]), [[Ղուկաս Ղուկասյան]]ի (հանված արձան, [[գրանիտ]], [[1934]]), Խաչատուր Աբովյանի ([[բրոնզ]], [[1950]], [[Երևան]]ում), [[Վլադիմիր Լենին]]ի ([[բազալտ]], [[1940]], [[Գորիս]], բազալտ, [[1941]], [[Սիսիան]]), [[Ստեփան Շահումյան]]ի (բրոնզ, բազալտ, [[1954]], [[Ստեփանակերտ]])՝ գեղարվեստական տարբեր առանձնահատկություններ ունեցող հուշարձանները։ Ղուկաս Ղուկասյանի հուշարձանի, ինչպես և Ստեփանյանի մյուս հարթաքանդակները պլաստիկական արտահայտչականությամբ և շարժումների բազմազանությամբ նոր մակարդակ էին խորհրդահայ արձանագործության մեջ։
Ստեփանյանը ստեղծագործել է մոնումենտալ և հաստոցային [[Քանդակագործություն|քանդակագործության]], [[Խեցեգործություն|խեցեգործության]] բնագավառներում։ Հայաստանի Կառավարական տան ([[1926]]-[[1941]]), մասամբ և [[Երևանի Օպերայի և բալետի պետական ակադեմիական թատրոն|Երևանի օպերայի և բալետի թատրոնի]] ([[1926]]-1953) դեկորատիվ զարդաքանդակները Ստեփանյանի և [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ի համատեղ գործունեության արդյունքն են և բնորոշվում են պլաստիկական նուրբ արտահայտչականությամբ, ազգային զարդաքանդակի խոր իմացությամբ։ Ստեփանյանի մոնումենտալ ստեղծագործություններից են [[Մեշադի Ազիզբեկով]]ի (հանված արձան, [[գիպս]], [[1927]], [[բազալտ]], [[1932]]), [[Ղուկաս Ղուկասյան]]ի (հանված արձան, [[գրանիտ]], [[1934]]), Խաչատուր Աբովյանի ([[բրոնզ]], [[1950]], [[Երևան]]ում), [[Վլադիմիր Լենին]]ի ([[բազալտ]], [[1940]], [[Գորիս]], բազալտ, [[1941]], [[Սիսիան]]), [[Ստեփան Շահումյան]]ի (բրոնզ, բազալտ, [[1954]], [[Ստեփանակերտ]])՝ գեղարվեստական տարբեր առանձնահատկություններ ունեցող հուշարձանները։ Ղուկաս Ղուկասյանի հուշարձանի, ինչպես և Ստեփանյանի մյուս հարթաքանդակները պլաստիկական արտահայտչականությամբ և շարժումների բազմազանությամբ նոր մակարդակ էին խորհրդահայ արձանագործության մեջ։


[[Պատկեր:Sculptor Suren Stepanyan's plaque.JPG|մինի|Սուրեն Ստեփանյանի հուշատախտակը Երևանում]]
[[Պատկեր:Sculptor Suren Stepanyan's plaque.JPG|մինի|Սուրեն Ստեփանյանի հուշատախտակը Երևանում]]
Ստեփանյանը ստեղծել է հայ նշանավոր մտավորականների դիմաքանդակների մի ամբողջ շարք՝
Ստեփանյանը ստեղծել է հայ նշանավոր մտավորականների դիմաքանդակների մի ամբողջ շարք՝
* «Տարագրոս», բազալտ, [[1929]]
* «Տարագրոս», բազալտ, [[1929]]
* «[[Պերճ Պռոշյանի կիսանդրի (Աշտարակ)|Պերճ Պռոշյան]]», բազալտ, [[1948]]
* «[[Պերճ Պռոշյանի կիսանդրի (Աշտարակ)|Պերճ Պռոշյան»]], բազալտ, [[1948]]
* «[[Ստեփան Աղաջանյան]]», գիպս, 1938
* «[[Ստեփան Աղաջանյան]]», գիպս, 1938
* «[[Հովսեփ Օրբելի]]», [[մարմար]], [[1945]]
* «[[Հովսեփ Օրբելի]]», [[մարմար]], [[1945]]
* «Կոմպոզիտոր [[Կոմիտաս]]», գիպս, [[1946]], մարմար, [[1960]]
* «Կոմպոզիտոր [[Կոմիտաս]]», գիպս, [[1946]], մարմար, [[1960]]
* «[[Դերենիկ Դեմիրճյան]]», բրոնզ, [[1948]]
* «[[Դերենիկ Դեմիրճյան]]», բրոնզ, [[1948]]
* «[[Արա Սարգսյան]]», բրոնզ, [[1954]]
* «[[Արա Սարգսյան]]», բրոնզ, [[1954]]
* «Նոննա», գիպս, [[1935]], (, Քանդակագործի դուստրը»)
* «Նոննա», գիպս, [[1935]], (, Քանդակագործի դուստրը»)
* «Քանդակագործի կինը», մարմար, 1935
* «Քանդակագործի կինը», մարմար, 1935
* «Դերասանուհի [[Սիրանույշ]]ը», մարմար, 1942
* «Դերասանուհի [[Սիրանույշ]]ը», մարմար, 1942
* «Կոմպոզիտոր [[Կոնստանտին Օրբելյան]]», բրոնզ, [[1956]]
* «Կոմպոզիտոր [[Կոնստանտին Օրբելյան]]», բրոնզ, [[1956]]
* «Երաժշտագետ Մ․ Հարությունյան», բրոնզ, [[1943]]
* «Երաժշտագետ Մ․ Հարությունյան», բրոնզ, [[1943]]
Տող 31. Տող 31.
Փոքրածավալ, կամերային հորինվածքներից են «Վերադարձ շուկայից» (գիպս, [[1915]]), «Կժով գեղջկուհին» (գիպս, [[1930]]), «Երեխային լողացնող մայրը» (գիպս, [[1940]])։ «Կուլի» (գիպս, [[1930]]), «Լիպարիտ Մխչյանի մահը» (գիպս, 1935), «Հետախույզները թշնամու թիկունքում» (գիպս, [[1942]]), «Նռնակ նետողը» (գիպս, 1943) հորինվածքներում և վաղ շրջանի այլ գործերում Ստեփանյանին գրավել են քաղաքացիականության և հերոսականության գաղափարները։ Ավելի ուշ շրջանի ստեղծագործություններում դրամատիզմով առլեցուն արտահայտչամիջոցները փոխարինվել են ձևերի հստակությամբ և պլաստիկ պարզությամբ («Երեխայի լոգանք», գիպս, [[1961]], «Կրկեսի ձիավարուհին», գիպս, [[1963]])։
Փոքրածավալ, կամերային հորինվածքներից են «Վերադարձ շուկայից» (գիպս, [[1915]]), «Կժով գեղջկուհին» (գիպս, [[1930]]), «Երեխային լողացնող մայրը» (գիպս, [[1940]])։ «Կուլի» (գիպս, [[1930]]), «Լիպարիտ Մխչյանի մահը» (գիպս, 1935), «Հետախույզները թշնամու թիկունքում» (գիպս, [[1942]]), «Նռնակ նետողը» (գիպս, 1943) հորինվածքներում և վաղ շրջանի այլ գործերում Ստեփանյանին գրավել են քաղաքացիականության և հերոսականության գաղափարները։ Ավելի ուշ շրջանի ստեղծագործություններում դրամատիզմով առլեցուն արտահայտչամիջոցները փոխարինվել են ձևերի հստակությամբ և պլաստիկ պարզությամբ («Երեխայի լոգանք», գիպս, [[1961]], «Կրկեսի ձիավարուհին», գիպս, [[1963]])։


[[1965]] թվականին Երևանում բացվել է Ստեփանյանի անհատական ցուցահանդեսը։ Նրա աշխատանքները գտնվում են [[Հայաստանի ազգային պատկերասրահ]]ում և նրա մասնաճյուղերում, [[Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարան|Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի]], [[Մոսկվա]]յի [[Արևելյան ժողովուրդների արվեստի պետական թանգարան|Արևելքի ժողովուրդների արվեստի պետական թանգարան]]ներում։
[[1965]] թվականին Երևանում բացվել է Ստեփանյանի անհատական ցուցահանդեսը։ Նրա աշխատանքները գտնվում են [[Հայաստանի ազգային պատկերասրահ]]ում և նրա մասնաճյուղերում, [[Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարան|Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի]], [[Մոսկվա]]յի [[Արևելյան ժողովուրդների արվեստի պետական թանգարան|Արևելքի ժողովուրդների արվեստի պետական թանգարաններում]]։


Ամենահայտնի գործերից է [[Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան (Երևան, Աբովյան պուրակ)|Խաչատուր Աբովյանի հուշարձանը]] [[Երևան]]ի [[Աբովյան պուրակ (Երևան)|Աբովյան պուրակ]]ում։
Ամենահայտնի գործերից է [[Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան (Երևան, Աբովյան պուրակ)|Խաչատուր Աբովյանի հուշարձանը]] [[Երևան]]ի [[Աբովյան պուրակ (Երևան)|Աբովյան պուրակում]]։


== Պատկերասրահ ==
== Պատկերասրահ ==
<gallery mode="packed" heights="160">
<gallery mode="packed" heights="160">
Խաչատուր Աբովյան....JPG|Խաչատուր Աբովյանի հուշարձանը Երևանի Աբովյան պուրակում, քանդակագործ Սուրեն Ստեփանյան
Խաչատուր Աբովյան....JPG|Խաչատուր Աբովյանի հուշարձանը Երևանի Աբովյան պուրակում, քանդակագործ Սուրեն Ստեփանյան
Պերճ Պռոշյան.JPG|[[Պերճ Պռոշյանի կիսանդրի (Աշտարակ)|Պերճ Պռոշյանի հուշարձան]]ը [[Պերճ Պռոշյանի տուն-թանգարան|թանգարանի]] բակում, քանդակագործ՝ Սուրեն Ստեփանյան
Պերճ Պռոշյան.JPG|[[Պերճ Պռոշյանի կիսանդրի (Աշտարակ)|Պերճ Պռոշյանի հուշարձանը]] [[Պերճ Պռոշյանի տուն-թանգարան|թանգարանի]] բակում, քանդակագործ՝ Սուրեն Ստեփանյան
</gallery>
</gallery>



17:40, 16 փետրվարի 2017-ի տարբերակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սուրեն Ստեփանյան (այլ կիրառումներ)
Սուրեն Ստեփանյան
Ծնվել էհունիսի 10 (22), 1895
ԾննդավայրԳանձակ, Ռուսական կայսրություն[1]
Մահացել էդեկտեմբերի 29, 1971(1971-12-29) (76 տարեկան)
Վախճանի վայրըԵրևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի համալսարան և Վխուտեմաս (1925)
ՈւսուցիչԼեոնիդ Շերվուդ
Ստեղծագործություն(ներ)Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն, Պերճ Պռոշյանի կիսանդրի, Խաչատուր Աբովյանի հուշարձան և Հուշարձան Աղասի Խանջյանի
Մասնագիտությունքանդակագործ
ԱշխատավայրԵրևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ
Պարգևներ և
մրցանակներ
Հայկական ԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ
ԵրեխաներՆոնա Ստեփանյան
Սուրեն Ստեփանյան Վիքիդարանում
 Suren Stepanyan Վիքիպահեստում

Սուրեն Լևոնի Ստեփանյան (հունիսի 10, 1895, Գանձակ - դեկտեմբերի 29, 1971, Երևան), հայ քանդակագործ, մանկավարժ, արվեստի տեսաբան։ ՀԽՍՀ ժողովրդական նկարիչ (1950

Հայ քանդակագործ Արմենակ Ստեփանյանի եղբայրն է։

Կենսագրական

Ծնվել է 1895 թվականին Ելիզավետպոլ (Գանձակ) քաղաքում։ 1915 թվականին ընդունվել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան։ Այդ ընթացքում հաճախել է քանդակագործ Լեոնիդ Շերվուդի մասնավոր ստուդիան։ Մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմին։ 1918-ից 1920 թվականներին սովորել է Թիֆլիսի Գեղարվեստը խրախուսող կովկասյան ընկերության Գեղանկարչության և քանդակագործության ուսումնարանում։ 1920 թվականին աշխատել է Բաքռոսստայի (Ռուսաստանի հեռագրական գործակալության Բաքվի բաժանմունք) արհեստանոցներում։ 1925 թվականին ավարտել է ՎԽՈԻՏԵՄԱՍ-ը (Մոսկվայի Բարձրագույն գեղարվեստական տեխնիկական արվեստանոց) Բորիս Կորոլյովի ղեկավարությամբ։ 1927 թվականին վերադառնում է Երևան և աշխատում Ալեքսանդր Թամանյանի ղեկավարած արվեստանոցում։ 1926 թվականից նասնակցել է գեղարվեստական ցուցահանդեսների։ 1945-ից 1971 թվականներին դասավանդել է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտում։ 1947 թվականին պրոֆեսորի կոչում է ստացել[2]։

Ստեղծագործություններ

Ստեփանյանը ստեղծագործել է մոնումենտալ և հաստոցային քանդակագործության, խեցեգործության բնագավառներում։ Հայաստանի Կառավարական տան (1926-1941), մասամբ և Երևանի օպերայի և բալետի թատրոնի (1926-1953) դեկորատիվ զարդաքանդակները Ստեփանյանի և Ալեքսանդր Թամանյանի համատեղ գործունեության արդյունքն են և բնորոշվում են պլաստիկական նուրբ արտահայտչականությամբ, ազգային զարդաքանդակի խոր իմացությամբ։ Ստեփանյանի մոնումենտալ ստեղծագործություններից են Մեշադի Ազիզբեկովի (հանված արձան, գիպս, 1927, բազալտ, 1932), Ղուկաս Ղուկասյանի (հանված արձան, գրանիտ, 1934), Խաչատուր Աբովյանի (բրոնզ, 1950, Երևանում), Վլադիմիր Լենինի (բազալտ, 1940, Գորիս, բազալտ, 1941, Սիսիան), Ստեփան Շահումյանի (բրոնզ, բազալտ, 1954, Ստեփանակերտ)՝ գեղարվեստական տարբեր առանձնահատկություններ ունեցող հուշարձանները։ Ղուկաս Ղուկասյանի հուշարձանի, ինչպես և Ստեփանյանի մյուս հարթաքանդակները պլաստիկական արտահայտչականությամբ և շարժումների բազմազանությամբ նոր մակարդակ էին խորհրդահայ արձանագործության մեջ։

Սուրեն Ստեփանյանի հուշատախտակը Երևանում

Ստեփանյանը ստեղծել է հայ նշանավոր մտավորականների դիմաքանդակների մի ամբողջ շարք՝

Փոքրածավալ, կամերային հորինվածքներից են «Վերադարձ շուկայից» (գիպս, 1915), «Կժով գեղջկուհին» (գիպս, 1930), «Երեխային լողացնող մայրը» (գիպս, 1940)։ «Կուլի» (գիպս, 1930), «Լիպարիտ Մխչյանի մահը» (գիպս, 1935), «Հետախույզները թշնամու թիկունքում» (գիպս, 1942), «Նռնակ նետողը» (գիպս, 1943) հորինվածքներում և վաղ շրջանի այլ գործերում Ստեփանյանին գրավել են քաղաքացիականության և հերոսականության գաղափարները։ Ավելի ուշ շրջանի ստեղծագործություններում դրամատիզմով առլեցուն արտահայտչամիջոցները փոխարինվել են ձևերի հստակությամբ և պլաստիկ պարզությամբ («Երեխայի լոգանք», գիպս, 1961, «Կրկեսի ձիավարուհին», գիպս, 1963

1965 թվականին Երևանում բացվել է Ստեփանյանի անհատական ցուցահանդեսը։ Նրա աշխատանքները գտնվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում և նրա մասնաճյուղերում, Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի, Մոսկվայի Արևելքի ժողովուրդների արվեստի պետական թանգարաններում։

Ամենահայտնի գործերից է Խաչատուր Աբովյանի հուշարձանը Երևանի Աբովյան պուրակում։

Պատկերասրահ

Ծանոթագրություններ

  1. Большая российская энциклопедия (ռուս.)М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
  2. «СТЕПАНЯН СУРЕН ЛЕВОНОВИЧ». Словари, энциклопедии и справочники - бесплатно Онлайн - Slovar.cc. Վերցված է 2016-11-29-ին.