«Սովորական տրիտոն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ oգտվելով ԱՎԲ |
չ Բոտ: կոսմետիկ փոփոխություններ |
||
Տող 13. | Տող 13. | ||
| range map = Triturus vulgaris dis.png |
| range map = Triturus vulgaris dis.png |
||
}} |
}} |
||
'''Սովորական տրիտոն''' ({{lang-lat|Triturus vulgaris}}), սալամանդրների ընտանիքի տրիտոնների ցեղի պոչավոր [[երկկենցաղ]]։ |
'''Սովորական տրիտոն''' ({{lang-lat|Triturus vulgaris}}), սալամանդրների ընտանիքի տրիտոնների ցեղի պոչավոր [[երկկենցաղ]]։ |
||
== Տարածվածություն == |
== Տարածվածություն == |
||
[[ՀՀ]]-ում հանդիպում է միայն [[Լոռու մարզ|Լոռու]] մարզում։ Բնակվում է խոնավ անտառային ու մարգագետնատափաստանային գոտու կանգուն ու հոսող ջրավազաններում և նրանց մերձակայքում։ [[ՀՀ]]-ում բնակատեղին ունի մնացորդային բնույթ, պահպանվել է հետսառցային շրջանում կլիմայական պայմանների փոփոխություններից։ Մարմնի երկարությունը 1,2-6,2 սմ է, պոչը՝ գրեթե նույն երկարության։ |
[[ՀՀ]]-ում հանդիպում է միայն [[Լոռու մարզ|Լոռու]] մարզում։ Բնակվում է խոնավ անտառային ու մարգագետնատափաստանային գոտու կանգուն ու հոսող ջրավազաններում և նրանց մերձակայքում։ [[ՀՀ]]-ում բնակատեղին ունի մնացորդային բնույթ, պահպանվել է հետսառցային շրջանում կլիմայական պայմանների փոփոխություններից։ Մարմնի երկարությունը 1,2-6,2 սմ է, պոչը՝ գրեթե նույն երկարության։ |
||
== Արտաքին տեսք == |
== Արտաքին տեսք == |
||
Մաշկը հարթ է կամ թեթևակի բշտիկավոր։ Գլուխը մուգ, երկայնաձիգ զոլերով է, որոնցից մեկն անցնում է աչքերի երկարությամբ և ակնառու է։ Մեջքը և կողքերը գորշ են, գորշ շագանակագույն, դեղնաշագանակագույն կամ կանաչագորշավուն։ Փորիկը բաց դեղնավուն է կամ նարնջագույն՝ մուգ կետերով կամ բծերով։ Զուգավորման շրջանում արուի մեջքի երկայնքով զարգանում է կատար, հետին վերջույթների վրա՝ լայն լողաթաղանթներ, մարմնի և պոչի վրա հայտնվում են բաց երկնագույն զոլեր։ Արուի մեջքային և որովայնային մակերեսները պատված են խոշոր, մուգ գույնի բծերով, մեջքի ընդհանուր գունավորումն ավելի մուգ է, քան Էգինը։ Վարում է գլխավորապես մթնշաղային ու գիշերային կենսակերպ։ Սնվում է հիմնականում մանր անողնաշարավորներով։ |
Մաշկը հարթ է կամ թեթևակի բշտիկավոր։ Գլուխը մուգ, երկայնաձիգ զոլերով է, որոնցից մեկն անցնում է աչքերի երկարությամբ և ակնառու է։ Մեջքը և կողքերը գորշ են, գորշ շագանակագույն, դեղնաշագանակագույն կամ կանաչագորշավուն։ Փորիկը բաց դեղնավուն է կամ նարնջագույն՝ մուգ կետերով կամ բծերով։ Զուգավորման շրջանում արուի մեջքի երկայնքով զարգանում է կատար, հետին վերջույթների վրա՝ լայն լողաթաղանթներ, մարմնի և պոչի վրա հայտնվում են բաց երկնագույն զոլեր։ Արուի մեջքային և որովայնային մակերեսները պատված են խոշոր, մուգ գույնի բծերով, մեջքի ընդհանուր գունավորումն ավելի մուգ է, քան Էգինը։ Վարում է գլխավորապես մթնշաղային ու գիշերային կենսակերպ։ Սնվում է հիմնականում մանր անողնաշարավորներով։ |
||
== Օգտագործումը == |
== Օգտագործումը == |
||
Օգտակար է. ոչնչացնում է վնասատու փափկամարմիններին ու միջատներին։ [[Ձմեռ]]ում է ցամաքում՝ [[աշուն|աշնան]] վերջից [[գարուն|գարնան]] սկիզբը։ Զուգավորումը տեղի է ունենում [[գարուն|գարնանը]]։ Բեղմնավորումը ներքին է. էգը հավաքում է ջրավազանի հատակից արուի դրած սպերմատոֆորը, ձուն կպցնում է տերևին կամ այլ ստորջրյա առարկաների։ Թրթուրը ծնվում է ձվադրումից 14-20 օր հետո։ Կերպարանափոխությունը տեղի է ունենում ամռան վերջից աշնան սկիզբը։ Հայտնի են թրթուրների ձմեռման դեպքեր և չկերպարանափոխված (ևեոտենիկ) ձևեր։ Առաջարկվել է գրանցել [[ՀՀ]] [[Կարմիր գիրք|Կարմիր |
Օգտակար է. ոչնչացնում է վնասատու փափկամարմիններին ու միջատներին։ [[Ձմեռ]]ում է ցամաքում՝ [[աշուն|աշնան]] վերջից [[գարուն|գարնան]] սկիզբը։ Զուգավորումը տեղի է ունենում [[գարուն|գարնանը]]։ Բեղմնավորումը ներքին է. էգը հավաքում է ջրավազանի հատակից արուի դրած սպերմատոֆորը, ձուն կպցնում է տերևին կամ այլ ստորջրյա առարկաների։ Թրթուրը ծնվում է ձվադրումից 14-20 օր հետո։ Կերպարանափոխությունը տեղի է ունենում ամռան վերջից աշնան սկիզբը։ Հայտնի են թրթուրների ձմեռման դեպքեր և չկերպարանափոխված (ևեոտենիկ) ձևեր։ Առաջարկվել է գրանցել [[ՀՀ]] [[Կարմիր գիրք|Կարմիր գրքում]]։ |
||
== Պատկերասրահ == |
== Պատկերասրահ == |
||
<gallery> |
<gallery> |
14:31, 16 փետրվարի 2017-ի տարբերակ
Սովորական տրիտոն | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Գիտական դասակարգում | ||||||
|
||||||
Լատիներեն անվանում | ||||||
Triturus vulgaris | ||||||
Հատուկ պահպանություն | ||||||
Արեալ | ||||||
Սովորական տրիտոն (լատին․՝ Triturus vulgaris), սալամանդրների ընտանիքի տրիտոնների ցեղի պոչավոր երկկենցաղ։
Տարածվածություն
ՀՀ-ում հանդիպում է միայն Լոռու մարզում։ Բնակվում է խոնավ անտառային ու մարգագետնատափաստանային գոտու կանգուն ու հոսող ջրավազաններում և նրանց մերձակայքում։ ՀՀ-ում բնակատեղին ունի մնացորդային բնույթ, պահպանվել է հետսառցային շրջանում կլիմայական պայմանների փոփոխություններից։ Մարմնի երկարությունը 1,2-6,2 սմ է, պոչը՝ գրեթե նույն երկարության։
Արտաքին տեսք
Մաշկը հարթ է կամ թեթևակի բշտիկավոր։ Գլուխը մուգ, երկայնաձիգ զոլերով է, որոնցից մեկն անցնում է աչքերի երկարությամբ և ակնառու է։ Մեջքը և կողքերը գորշ են, գորշ շագանակագույն, դեղնաշագանակագույն կամ կանաչագորշավուն։ Փորիկը բաց դեղնավուն է կամ նարնջագույն՝ մուգ կետերով կամ բծերով։ Զուգավորման շրջանում արուի մեջքի երկայնքով զարգանում է կատար, հետին վերջույթների վրա՝ լայն լողաթաղանթներ, մարմնի և պոչի վրա հայտնվում են բաց երկնագույն զոլեր։ Արուի մեջքային և որովայնային մակերեսները պատված են խոշոր, մուգ գույնի բծերով, մեջքի ընդհանուր գունավորումն ավելի մուգ է, քան Էգինը։ Վարում է գլխավորապես մթնշաղային ու գիշերային կենսակերպ։ Սնվում է հիմնականում մանր անողնաշարավորներով։
Օգտագործումը
Օգտակար է. ոչնչացնում է վնասատու փափկամարմիններին ու միջատներին։ Ձմեռում է ցամաքում՝ աշնան վերջից գարնան սկիզբը։ Զուգավորումը տեղի է ունենում գարնանը։ Բեղմնավորումը ներքին է. էգը հավաքում է ջրավազանի հատակից արուի դրած սպերմատոֆորը, ձուն կպցնում է տերևին կամ այլ ստորջրյա առարկաների։ Թրթուրը ծնվում է ձվադրումից 14-20 օր հետո։ Կերպարանափոխությունը տեղի է ունենում ամռան վերջից աշնան սկիզբը։ Հայտնի են թրթուրների ձմեռման դեպքեր և չկերպարանափոխված (ևեոտենիկ) ձևեր։ Առաջարկվել է գրանցել ՀՀ Կարմիր գրքում։
Պատկերասրահ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ |