Jump to content

«Դելիի սուլթանություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

→‎Պատմություն: ուղղագրական, կետադրություն, ճշտումներ
→‎Պատմություն: ուղղագրական, կետադրություն, ճշտումներ
Տող 60.
 
== Պատմություն ==
Սուլթանության սկզբնավորումն անմիջականորեն կապված էր իսլամական Գուրիդների արքայատոհմի հետ, ովքեր հաստատվել են այս տարածքներում գալով [[Աֆղանստան|Աֆղանստանի]] Գոր լեռնային երկրամասից: [[12-րդ դար|12-րդ դարում]] Մուհամադ Ղուրին Լահորը դարձրեց երկրի մայրաքաղաք և իրեն ենթարկեցրեց [[Հնդկաստան|Հնդկաստանի]] հյուսիսարևմտյան հատվածը: Հրամանատար Քութբ ադ-դին Այբեքը գրավեց Հնդկաստանի տիրույթները [[1192|1192 թվականի]] Տարաորի և [[1194|1194 թվականին]] Չանադավարեի ճակատամարտում տարած հաղթանակից հետո: Նա ապստամբեց տեղի կառավարության դեմ և իրեն հռչակեց Դելիի առաջին սուլթան՝ Հնդկաստանում սկիզբ դնելով առաջին խոշոր մուսուլմանական թագավորության ստեղծմանըթագավորությանը<ref>Босворт К. Э. Мусульманские династии. Справочник по хронологии и генеалогии. — М.: Главная редакция восточной литературы издательства «Наука», 1971. — С. 243—250.</ref>:
 
Դելիի առաջին սուլթանները, լինելով [[թյուրքեր]], մշակութային և քաղաքական տեսանկյունից կախում են ունեցել իրականալեզու աշխարհից: Դելիի երրորդ սուլթանը եղել է Շամս ադ-դին Իլթութմիշ իբն Յալամը ամրացրել է ռամավարական կարևոր նշանակություն ունեցող հյուսիսային հնդկական տափաստանային տարածքները Դելիի սուլթանության կազմում:
 
ԵռեսնամյաԵրեսնամյա երկպառակտությունից հետո Դելիի գահը մնաց թափուր: [[1265|1265 թվականին]] Դելիի գահն անցավ Ղիյաս ադ-դին Բալբանը: Նա պաշտանեց սուլթանությունը ռազմատենչ ռաջպուտներից և մոնղոլների ներխուժումից: [[13-րդ դար|13-րդ դարում]] Դելիի սուլթանությունը հասավ իր հզորության գագաթնակետին: Այն կապված էր Դելիում սուլթան Ալա ադ-դին Մուհամմադ-շահի կառավարման հետ: Ալա ադ-դին Մուհամմադ-շահը [[1297|1297 թվականին]] գրավեց [[Գուջարաթ|Գուջարաթը]], իսկ 1301-1312 թվականներին սուլթանությանը միացրեց [[Ռաջաստան|Ռաջաստանը]]: Նա նաև պաշտպանեց երկրի սահմանները չագատայցիների ներխուժումից: Սակայն նա և իր կողմնակիցները սուլթանության զորքերը երկրի հարավում կենտրոնացնելով նպաստավոր պայմաններ ստեղծեցին սուլթանության կործանման և քայքայման համար:
 
Մուհամմադ իբն Թուղլաքը երկրի մայրաքաղաքը [[Դելի|Դելիից]] տեղափոխեց [[Դեկանի սարահարթ|Դեկանի սարահարթում]] գտնվող համարնուն քաղաք: Մուսուլմանական բանակը կենտրոնացվեց երկրի հարավում: Արևմտյան Հնդկաստանում ստեղծվեց մի նոր իրանական պետություն՝ ի դեմս Մադրայիի սուլթանության: