«Չեխիայի սահմանադրություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չNo edit summary |
չ եւ → և |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Չեխիայի սահմանադրություն''' ({{lang-cz|Ústava České republiky}}), ընդունվել է [[Չեխիայի Ազգային խորհրդի]] կողմից՝ [[1992 թվական]]ի [[դեկտեմբերի 16]]-ին |
'''Չեխիայի սահմանադրություն''' ({{lang-cz|Ústava České republiky}}), ընդունվել է [[Չեխիայի Ազգային խորհրդի]] կողմից՝ [[1992 թվական]]ի [[դեկտեմբերի 16]]-ին և օրինական ուժի մեջ մտել հաջորդ տարվա [[հունվարի 1]]-ից՝ փոխարինելով [[1960 թվական]]ի Չեխոսլովակիայի սահմանադրությանն ու թիվ 143/1968 սահմանադրական ակտին: Այնուհետև [[Չեխոսլովակիա]]ն խաղաղ բաժանվեց [[Չեխիա]]յի ու [[Սլովակիա]]յի: |
||
Սահմանադրությունը Հիմնարար իրավունքների ու հիմնական ազատությունների խարտիայի հետ մեկտեղ համարվում է |
Սահմանադրությունը Հիմնարար իրավունքների ու հիմնական ազատությունների խարտիայի հետ մեկտեղ համարվում է կարևոր սահմանադրական ակտ: Բաղկացած է նախաբանից և 8 գլխից: |
||
==Չեխոսլովակիայի դաշնայնացում== |
==Չեխոսլովակիայի դաշնայնացում== |
||
Տող 7. | Տող 7. | ||
==Դաշնության լուծարմանն ուղղված նախապատրաստական աշխատանքներ== |
==Դաշնության լուծարմանն ուղղված նախապատրաստական աշխատանքներ== |
||
1992 թվականի հունիսի 5-ին |
1992 թվականի հունիսի 5-ին և 6-ին կայացան Չեխիայի ու Սլովակիայի դաշնային հանրապետության (խորհրդարանի), Չեխիայի Ազգային խորհրդի ու Սլովակիայի Ազգային խորհրդի ընտրությունները: |
||
Չեխիայում հաղթանակ տարավ Քաղաքացիա-ժողովրդավարական կուսակցությունը, իսկ Սլովակիայում՝ Ժողովրդական Սլովակիա շարժում կուսակցությունը: |
Չեխիայում հաղթանակ տարավ Քաղաքացիա-ժողովրդավարական կուսակցությունը, իսկ Սլովակիայում՝ Ժողովրդական Սլովակիա շարժում կուսակցությունը: |
||
1992 թվականի հոկտեմբերի 19-ից 24-ը [[Կարլովի Վար]]իում մեկնարկեցին աշխատանքները սահմանադրության վերջնական նախագծի ուղղությամբ:<ref>http://eurocrisislaw.eui.eu/country/czech-republic/topic/national-law-changes/</ref> |
1992 թվականի հոկտեմբերի 19-ից 24-ը [[Կարլովի Վար]]իում մեկնարկեցին աշխատանքները սահմանադրության վերջնական նախագծի ուղղությամբ:<ref>http://eurocrisislaw.eui.eu/country/czech-republic/topic/national-law-changes/</ref> |
||
Տող 13. | Տող 13. | ||
''Երկրորդ գլխում'' ներկայացված է օրենսդիր մարմինը՝ խորհրդարանը, իր պալատներով ու անդամներով: Խորհրդարանը բաղկացած է Պատգամավորների պալատից ու Սենատից: Առաջինն ունի 200 անդամ, ովքեր ընտրվում են 4-ամյա ժամկետով՝ համամասնական ընտրակարգով: Երկրորդն ունի 81 անդամ, ովքեր ընտրվում են 6-ամյա ժամկետով՝ մեծամասնական ընտրակարգով: |
''Երկրորդ գլխում'' ներկայացված է օրենսդիր մարմինը՝ խորհրդարանը, իր պալատներով ու անդամներով: Խորհրդարանը բաղկացած է Պատգամավորների պալատից ու Սենատից: Առաջինն ունի 200 անդամ, ովքեր ընտրվում են 4-ամյա ժամկետով՝ համամասնական ընտրակարգով: Երկրորդն ունի 81 անդամ, ովքեր ընտրվում են 6-ամյա ժամկետով՝ մեծամասնական ընտրակարգով: |
||
''Երրորդ գլխում'' ներկայացված է գործադիր իշխանությունը, որն իրականացնում են հանրապետության նախագահն ու կառավարությունը: |
''Երրորդ գլխում'' ներկայացված է գործադիր իշխանությունը, որն իրականացնում են հանրապետության նախագահն ու կառավարությունը: |
||
''Չորրորդ գլուխը'' կարգավորում է դատական իշխանությանը վերաբերող սահմանադրական նորմերը: Ըստ այդմ՝ Չեխիայի տարածքում գործում է |
''Չորրորդ գլուխը'' կարգավորում է դատական իշխանությանը վերաբերող սահմանադրական նորմերը: Ըստ այդմ՝ Չեխիայի տարածքում գործում է հետևյալ դատական համակարգը՝ Չեխիայի հանրապետության բարձրագույն դատարան, Բարձրագույն ադմինիստրատիվ դատարան, բարձր դատարաններ, տարածաշրջանային ու շրջանային դատարաններ: |
||
''Հինգերորդ գլխով'' հիմնադրվեց Բարձրագույն կառավարման գրասենյակը: |
''Հինգերորդ գլխով'' հիմնադրվեց Բարձրագույն կառավարման գրասենյակը: |
||
''Վեցերորդ գլխով'' հիմնադրվեց Չեխիայի Ազգային բանկն իր իրավասություններով: |
''Վեցերորդ գլխով'' հիմնադրվեց Չեխիայի Ազգային բանկն իր իրավասություններով: |
||
''Յոթերորդ գլուխը'' վերաբերում է տեղական կառավարման հիմունքներին: |
''Յոթերորդ գլուխը'' վերաբերում է տեղական կառավարման հիմունքներին: |
||
''Ութերորդ գլուխը'' վերաբերում է հանրապետության |
''Ութերորդ գլուխը'' վերաբերում է հանրապետության ձևավորման առաջին ժամանակահատվածում ծառացած տարատեսակ խնդիրների իրավական կարգավորմանը:<ref>http://eur-lex.europa.eu/n-lex/info/info-cz/index_en</ref> |
||
==Ծանոթագրություններ== |
==Ծանոթագրություններ== |
||
{{Ծանցանկ}} |
{{Ծանցանկ}} |
19:59, 23 հունվարի 2017-ի տարբերակ
Չեխիայի սահմանադրություն (չեխ.՝ Ústava České republiky), ընդունվել է Չեխիայի Ազգային խորհրդի կողմից՝ 1992 թվականի դեկտեմբերի 16-ին և օրինական ուժի մեջ մտել հաջորդ տարվա հունվարի 1-ից՝ փոխարինելով 1960 թվականի Չեխոսլովակիայի սահմանադրությանն ու թիվ 143/1968 սահմանադրական ակտին: Այնուհետև Չեխոսլովակիան խաղաղ բաժանվեց Չեխիայի ու Սլովակիայի: Սահմանադրությունը Հիմնարար իրավունքների ու հիմնական ազատությունների խարտիայի հետ մեկտեղ համարվում է կարևոր սահմանադրական ակտ: Բաղկացած է նախաբանից և 8 գլխից:
Չեխոսլովակիայի դաշնայնացում
Չեխոսլովակիայի սոցիալիստական հանրապետության Ազգային ժողովի 28-րդ գումարման ընթացքում՝ 1968 թվականի հոկտեմբերի 27-ին, Չեխիայի ու Սլովակիայի Ազգային խորհուրդների ու Չեխոսլովական կաբինետի հետ համատեղ ներկայացվեց Չեխոսլովակիայի դաշնության Սահմանադրական ակտը: 1969 թվականի հունվարի 1-ից օրինական ուժի մեջ մտնելուց հետո այն ստեղծեց Չեխիայի ու Սլովակիայի սոցիալիստական հանրապետությունները, որոնք դաշնության կազմում հավասարազոր էին: Դաշնային սահմանադրության նոր անհրաժեշտությունն առաջին անգամ ներկայացվեց 1986 թվականի գարնանը՝ Չեխոսլովակիայի Կոմունիստական կուսակցության 17-րդ համագումարի ընթացքում:
Դաշնության լուծարմանն ուղղված նախապատրաստական աշխատանքներ
1992 թվականի հունիսի 5-ին և 6-ին կայացան Չեխիայի ու Սլովակիայի դաշնային հանրապետության (խորհրդարանի), Չեխիայի Ազգային խորհրդի ու Սլովակիայի Ազգային խորհրդի ընտրությունները: Չեխիայում հաղթանակ տարավ Քաղաքացիա-ժողովրդավարական կուսակցությունը, իսկ Սլովակիայում՝ Ժողովրդական Սլովակիա շարժում կուսակցությունը: 1992 թվականի հոկտեմբերի 19-ից 24-ը Կարլովի Վարիում մեկնարկեցին աշխատանքները սահմանադրության վերջնական նախագծի ուղղությամբ:[1] Սահմանադրության առաջին գլխում ներկայացված են հիմնարար դրույթներ կառավարության, դատական ու քաղաքական համակարգերի, բնապահպանության, տարածքային ինքնակառավարման, սահմանադրական փոփոխությունների, միջազգային պայմանագրերի, տարածքային ամբողջականության, Չեխիայի քաղաքացիության ձեռբերման, մայրաքաղաքի ու պետության խորհրդանիշների մասին: Երկրորդ գլխում ներկայացված է օրենսդիր մարմինը՝ խորհրդարանը, իր պալատներով ու անդամներով: Խորհրդարանը բաղկացած է Պատգամավորների պալատից ու Սենատից: Առաջինն ունի 200 անդամ, ովքեր ընտրվում են 4-ամյա ժամկետով՝ համամասնական ընտրակարգով: Երկրորդն ունի 81 անդամ, ովքեր ընտրվում են 6-ամյա ժամկետով՝ մեծամասնական ընտրակարգով: Երրորդ գլխում ներկայացված է գործադիր իշխանությունը, որն իրականացնում են հանրապետության նախագահն ու կառավարությունը: Չորրորդ գլուխը կարգավորում է դատական իշխանությանը վերաբերող սահմանադրական նորմերը: Ըստ այդմ՝ Չեխիայի տարածքում գործում է հետևյալ դատական համակարգը՝ Չեխիայի հանրապետության բարձրագույն դատարան, Բարձրագույն ադմինիստրատիվ դատարան, բարձր դատարաններ, տարածաշրջանային ու շրջանային դատարաններ: Հինգերորդ գլխով հիմնադրվեց Բարձրագույն կառավարման գրասենյակը: Վեցերորդ գլխով հիմնադրվեց Չեխիայի Ազգային բանկն իր իրավասություններով: Յոթերորդ գլուխը վերաբերում է տեղական կառավարման հիմունքներին: Ութերորդ գլուխը վերաբերում է հանրապետության ձևավորման առաջին ժամանակահատվածում ծառացած տարատեսակ խնդիրների իրավական կարգավորմանը:[2]