Էնդհաուզի առեղծվածը

Էնդհաուզի առեղծվածը անգլ.՝ Peril at End House
Հեղինակ	Ագաթա Քրիստի
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	դետեկտիվ և քրեական
Բնօրինակ լեզու	անգլերեն
Կերպար(ներ)	Էրքյուլ Պուարո
Նկարագրում է	Կոռնուոլ
Շարք	Էրքյուլ Պուարոյի կանոնը
Նախորդ	Սիթաֆորդի առեղծվածը
Հաջորդ	Երեսուն խորհրդավոր խնդիրներ
Երկիր	ԱՄՆ
Հրատարակիչ	Dodd, Mead & Co
Հրատարակման տարեթիվ	փետրվար 1932

Էնդհաուզի առեղծվածը կամ «Ծայրամասի տան վտանգը» (անգլ.՝ Peril at End House), անգլիացի գրող Ագաթա Քրիստիի դետեկտիվ վեպը, գրված 1932 թվականին։ Այս ստեղծագործությունը չի համարվում Ագաթա Քրիստիի լավագույն ստեղծագործություններից մեկը, բայց համարվում է ամենահայտնիներից։

Սյուժե

Անգլիայի ծովափում հանգստի ժամանակ, Էրկյուլ Պուերոն և կապիտան Գաստինգսը ծանոթանում են երիտասարդ և հմայից Նիկ Բակլիի հետ։ Նրա հետ ունեցած առաջին զրույցից հետո Պուարոն ցույց է տալիս Գաստինգսին փամփուշտ, որը խցել է օրիորդ Բակլիի գլխարկը և պետք է սպաներ նրան։

Պուարոն որոշում է պաշտպանել Նիկին և բռնել հանցագործին։ Նա և Գաստինգսը գնում են Նիկի տուն, որը կոչվում է «Էնդհաուզ» («տուն ծայրամասում»)։ Պուարոն բացատրում է նրան ամեն ինչ, իսկ Նիկը խոստովանում է, որ մինչ կատարվածը նրա վրա արդեն կատարվել է երեք մահափորձ, բայց նա չի կարևորել դրանք, կարծելով, որ դժբախտ պատահարներ են եղել։ Պուարոն նախազգուշական քայլեր է ձեռնարկում և խորհուրդ է տալիս Նիկին իր մոտ կանչել իր ընկերուհուն, ու նա կարող է վստահել, որպեսզի պաշտպանի նրան։ Նիկը որոշում է հրավիրել իր զարմուհուն՝ Մեգգի Բակլիին։

Երբ նրա մոտ հյուրեր են գալիս հրավառություն նայելու նպատակով, կատարվում է հանցագործություն։ Սկզբում Պուաորն մտածում էր, որ Նիկը մահացել է, բայց երբ նրանք գտնում են դիակը, ապա տեսնում են, որ այն Մեգգին է, ում շփոթել են Նիկի հետ կարմիր գլխարկի պատճառով։

Այժմ Պուարոն սկսում է զբաղվել սպանության հետաքննությամբ և պետք է հոգ տանի Նիկ Բակլիի կյանքի համար։

Հերոսներ

• Էրկյուլ Պուարո - Հայտնի դետեկտիվ, հետաքննել է մի շարք գործեր։
• Կապիտան Հաստինգս - Պուարոյի հավատարիմ ուղեկիցը

Էնդհաուզի բնակիչներ

• Նիկ Բակլի - Երիտասարդ աղջիկ, շատ ակտիվ
• Էլլեն - Նիկի ծառան
• Պարոն Քրոֆթ - Արմատներով Ավստրալիայից, վարձում է սենյակ Էնդհաուզում
• Պարոն Քրոֆթ - Պարոն Քրոֆթի կինը, նույնպես Ավստրիալիայից

Ուրիշներ

• Ֆրեդերիկա Ռայս - Նիկի ընկերուհին, գլխավոր կասկածյալ
• Ջիմ Լազարուս - Երիտասարդ մարդ, ով ունի ընկերություն, Ֆրեդերիկի ծանոթը
• Կապիտան Չելլենջեր - Երիտասարդ ծովահեն, Նիկի ծանոթը
• Չարլզ Վայզ - Նիկ Բակլիի զարմիկը
• Մեգգի Բակլի - Նիկ Բակլիի զարմուհին

Երկրորդական հերոսներ

• Պարոն Ուիթֆիլդ - Փաստաբան
• Պարոն Ռայս - Ֆրեդերիկ Ռայսի կորած ամուսինը, ով փախել է
• Ավագ տեսուչ Ջեպպ - Պուերոյի ծանոթ ոստիկանը
• Տիկին Բակլի - Մեգգիի մայրը

Ագաթա Քրիստին իր վեպի մասին

«Էնդհաուզի առեղծվածը»՝ ևս մեկ գիրք, որը անբացատրելի տպավորություններ է թողել, ինչը ես նույնիսկ չեմ հասկանում, թե ինչպես եմ այն գրել։ Ինչպես կարող է լինել, ավելի վաղ ես բավարար չափով մշակել եմ սյուժեն:

Հրատարակչության պատմություն

Առաջին անգամ տպագրվել է Ամերիկայում Dodd Mead and Company ընկերությունում (270 էջ), 1932 թվականի փետրվարին (270 էջ)։ Հետագայում Collins Crime Club (250 էջ) ընկերությունում, որը միշտ առաջին է տպագրել Ագաթի Քրիստիի վեպերը.

Էկրանավորում

• Էնդհաուզի գաղտնիքները (1989 թվական) — Վազիմ Դերբենևի ռուսական էկրանաորումն է։ Էրկյուլյա Պուարոյի դերը խաղացել է Անատոլի Ռավիկովիչ։
• Ծայրամասի տան վտանգը (1990 թվական) — հայտնի անգլիական «Պուարո Ագաթի Քրիստի» հեռուստասերիալի լավագույն էպիզոդներից է, գլխավոր դերում՝ Դեյվիդ Սուշեն, Նիկ Բակլիի դերը մարմնավորել է Պոլլի ՈՒոկերը։

Ծանոթացում

Գրքի հետ ծանոթացման մասում ասվում է՝

«Էդեն Ֆիլպոտսին, ում ես միշտ պարտական եմ նրա ընկերության և քաջալերանքների համար, որը նա ինձ տվել է մի քանի տարի առաջ»

Արտաքին հղումներ

• Peril at End House at the official Agatha Christie website
• Peril at End House (1990)(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում
• Agatha Christie: Peril at End House computer game