«Հենրիխ I Թռչնորս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 8. Տող 8.
Հենրիխը սերում էր սաքսոնական օստֆալերի (բառացի՝ արևելցիներ) Լյուդոֆինգների հայտնի և հզոր տոհմից: Լեգենդի համաձայն, այս տոհմը ծագել է [[Կառլոս Մեծ]]ի օրոք սաքսոնների առաջնորդ Բրունո Էնգերնեցուց, որ էնգերների ու օստֆալների հետ առանձնանում էր հեթանոս սաքսոններից: Սակայն, հին աղբյուրները տոհմի ծագումնաբանության մասին տեղեկություններ են հաղորդում միայն 9-րդ դարից, երբ հիշատակվում է Արևելյան Սաքսոնիայի (Օստֆալիայի) կոմս [[Լյուդոլֆ]]ը, ում անունով էլ հետագա դարերում կոչվեց այս տոհմը: Հետագայի ժամանակագիրները նրան հիշատակում են որպես Արևելյան սաքսոնների դուքս: Սաքսոնիայի դուքս են կոչվում նաև Լյուդոլֆի որդիները՝ Բրունոն և Օտտոն:
Հենրիխը սերում էր սաքսոնական օստֆալերի (բառացի՝ արևելցիներ) Լյուդոֆինգների հայտնի և հզոր տոհմից: Լեգենդի համաձայն, այս տոհմը ծագել է [[Կառլոս Մեծ]]ի օրոք սաքսոնների առաջնորդ Բրունո Էնգերնեցուց, որ էնգերների ու օստֆալների հետ առանձնանում էր հեթանոս սաքսոններից: Սակայն, հին աղբյուրները տոհմի ծագումնաբանության մասին տեղեկություններ են հաղորդում միայն 9-րդ դարից, երբ հիշատակվում է Արևելյան Սաքսոնիայի (Օստֆալիայի) կոմս [[Լյուդոլֆ]]ը, ում անունով էլ հետագա դարերում կոչվեց այս տոհմը: Հետագայի ժամանակագիրները նրան հիշատակում են որպես Արևելյան սաքսոնների դուքս: Սաքսոնիայի դուքս են կոչվում նաև Լյուդոլֆի որդիները՝ Բրունոն և Օտտոն:
Սաքսոնիայի դքսի երեք որդիներից կրտսերի՝ Օտտոն I-ի և Գեդվիգա Բաբենբերգցու ընտանիքում էլ ծնվեց Հենրիխը՝ ապագա թագավորը: Նրա ծննդյան ստույգ տարեթիվը հայտնի չէ, սակայն ենթադրվում է, որ ծնվել է շուրջ [[876]] թվականին: Հենրիխ I-ի մանկության և պատանեկության տարիներից պատմական աղբյուրներում ոչինչ չի հաղորդվում: Դրանցում նա հիշատակվում է արդեն բավականին հասուն տարիքից: Նրա ավագ եղբայրները մահացել էին դեռևս հոր կենդանության օրոք, ինչի արդյունքում էլ Հենրիխը դարձավ Սաքսոնիայի ժառանգորդը:
Սաքսոնիայի դքսի երեք որդիներից կրտսերի՝ Օտտոն I-ի և Գեդվիգա Բաբենբերգցու ընտանիքում էլ ծնվեց Հենրիխը՝ ապագա թագավորը: Նրա ծննդյան ստույգ տարեթիվը հայտնի չէ, սակայն ենթադրվում է, որ ծնվել է շուրջ [[876]] թվականին: Հենրիխ I-ի մանկության և պատանեկության տարիներից պատմական աղբյուրներում ոչինչ չի հաղորդվում: Դրանցում նա հիշատակվում է արդեն բավականին հասուն տարիքից: Նրա ավագ եղբայրները մահացել էին դեռևս հոր կենդանության օրոք, ինչի արդյունքում էլ Հենրիխը դարձավ Սաքսոնիայի ժառանգորդը:

====Հենրիխի ամուսնությունները====
[[906]] թվականին Հենրիխը, որ այդ ժամանակ մոտ 30 տարեկան էր, ամուսնացավ Էրվինի կոմսի դստեր՝ Հատեբուրգի հետ: Կոմսը, հավանաբար, իշխում էր [[Մերզեբուրգ]] քաղաքի շրջակայքում: 10-11-րդ դարերի գերմանացի ժամանակագիր [[Թիտմար Մերզեբուրգցի]]ն հաղորդում է, որ Հենրիխը համառորեն աղջկան էր առաջարկում իր ձեռքն ու սիրտը՝ հանուն վերջինիս գեղեցկության և հարուստ ժառանգության օգտի: Եկեղեցական իշխանությունն արգելեց այդ ամուսնությունը, քանի որ Հատեբուրգն այդ ընթացքում արդեն հասցրել էր այրիանալ և մենաստան մտնել, սակայն դա Հենրիխին չկանգնեցրեց: Այդ ամուսնությունից ծնվեց նրանց միակ որդին՝ Թանկմարը: 909 թվականին Հենրիխն ու Հատեբուրգն ամուսնալուծվեցին: Բաժանության առիթը եղավ ամուսնության անօրինականությունը: Սակայն Հենրիխի ապօրինածին որդին եղավ իր առաջին ժառանգը: Հենրիխի եղբայրները՝ Թանկմարը և Լյուդոլֆը մահացան, որից հետո իրենց հոր միակ ժառանգը մնաց ինքը: Հասարակության մեջ իր դիրքն ամրապնդելու համար Հենրիխը որոշեց ամուսնանալ առավել հայտնի մի կնոջ հետ: Հատեբուրգն ամուսնալուծությունից հետո կրկին մենաստան մտավ, բայց նրա օժիտը Հենրիխն իրեն պահեց: Նրա նոր ընտրյալը [[Մաթիլդա Վեստֆալացի]]ն էր՝ հարուստ և հանրաճանաչ վեստֆալյան տոհմից, որը սերում էր [[սաքսեր]]ի 8-րդ դարի հռչակավոր առաջնորդ [[Վիդուկինդ Սաքսոնացի|Վիդուկինդից]]: Շնորհիվ այդ ամուսնության՝ Հենրիխն իր իշխանությունը տարածեց նաև [[Վեստֆալ]]ի վրա:




== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==

08:05, 20 Դեկտեմբերի 2016-ի տարբերակ

Հենրիխ I Թռչնորս
Ծնվել է՝մոտ 876
ԾննդավայրՄեմլեբեն, Արևելյան Ֆրանկիա
Մահացել է՝հուլիսի 2, 936
Վախճանի վայրՄեմլեբեն, Արևելյան Ֆրանկիա
Quedlinburg Abbey
Երկիր Արևելյան Ֆրանկիա
ՏոհմOttonian dynasty?
գերիշխան
ՀայրՕտտո I
ՄայրՀեդվիգա
ԵրեխաներՀեդվիգ Սաքսոնացի, Օտտոն I[1], Գերբերգա Սաքսոնացի, Հենրի I[2], Բրունո Մեծ[2] և Թենքմար
Հավատքքրիստոնեություն

Հենրիխ I Թռչնորս, (գերմ.՝ Heinrich der Vogeler, հոկտ. 876 — 2 հուլիսի 936, Մեմլեբեն), Սաքսոնիայի դուքսը 912 թվականից, իսկ 919-ից՝ Գերմանիայի Արևելաֆրանկյան թագավորության առաջին թագավորը՝ Սաքսոնական հարստությունից: Իր թագավորության ընթացքում Հենրիխ I-ը վարեց արտաքին հարձակողական քաղաքականություն: Լինելով տաղանդավոր ղեկավար և հմուտ քաղաքական գործիչ, նա կարողացավ նշանակալիորեն ամրապնդել Գերմանիայի թագավորությունը և ընդարձակել նրա տարածքները՝ միավորելով Լոթարինգիան: Հունգարների դեմ պաշտպանության համար Հենրիխ I-ը կառուցեց հզոր ամրություններ և ստեղծեց կանոնավոր հեծելազոր: Դա նրան թույլ տվեց հաղթանակ տանել Ռիադի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում: Հենրիխի թագավորության օրոք սկսվեց պոլաբյան սլավոնների նվաճումը: Նրա արշավանքների արդյունքում մի շարք սլավոնական ցեղեր, որոնց տարածքները կցվեցին թագավորությանը, դարձան Գերմանիայի թագավորի հարկատուները: Իր մահվան պահին Հենրիխ I Թռչնորսը Եվրոպայի ամենահզոր տիրակալն էր:

Երիտասարդ տարիները

Դքսության ժառանգը

Ծագումը

Հենրիխը սերում էր սաքսոնական օստֆալերի (բառացի՝ արևելցիներ) Լյուդոֆինգների հայտնի և հզոր տոհմից: Լեգենդի համաձայն, այս տոհմը ծագել է Կառլոս Մեծի օրոք սաքսոնների առաջնորդ Բրունո Էնգերնեցուց, որ էնգերների ու օստֆալների հետ առանձնանում էր հեթանոս սաքսոններից: Սակայն, հին աղբյուրները տոհմի ծագումնաբանության մասին տեղեկություններ են հաղորդում միայն 9-րդ դարից, երբ հիշատակվում է Արևելյան Սաքսոնիայի (Օստֆալիայի) կոմս Լյուդոլֆը, ում անունով էլ հետագա դարերում կոչվեց այս տոհմը: Հետագայի ժամանակագիրները նրան հիշատակում են որպես Արևելյան սաքսոնների դուքս: Սաքսոնիայի դուքս են կոչվում նաև Լյուդոլֆի որդիները՝ Բրունոն և Օտտոն: Սաքսոնիայի դքսի երեք որդիներից կրտսերի՝ Օտտոն I-ի և Գեդվիգա Բաբենբերգցու ընտանիքում էլ ծնվեց Հենրիխը՝ ապագա թագավորը: Նրա ծննդյան ստույգ տարեթիվը հայտնի չէ, սակայն ենթադրվում է, որ ծնվել է շուրջ 876 թվականին: Հենրիխ I-ի մանկության և պատանեկության տարիներից պատմական աղբյուրներում ոչինչ չի հաղորդվում: Դրանցում նա հիշատակվում է արդեն բավականին հասուն տարիքից: Նրա ավագ եղբայրները մահացել էին դեռևս հոր կենդանության օրոք, ինչի արդյունքում էլ Հենրիխը դարձավ Սաքսոնիայի ժառանգորդը:

Հենրիխի ամուսնությունները

906 թվականին Հենրիխը, որ այդ ժամանակ մոտ 30 տարեկան էր, ամուսնացավ Էրվինի կոմսի դստեր՝ Հատեբուրգի հետ: Կոմսը, հավանաբար, իշխում էր Մերզեբուրգ քաղաքի շրջակայքում: 10-11-րդ դարերի գերմանացի ժամանակագիր Թիտմար Մերզեբուրգցին հաղորդում է, որ Հենրիխը համառորեն աղջկան էր առաջարկում իր ձեռքն ու սիրտը՝ հանուն վերջինիս գեղեցկության և հարուստ ժառանգության օգտի: Եկեղեցական իշխանությունն արգելեց այդ ամուսնությունը, քանի որ Հատեբուրգն այդ ընթացքում արդեն հասցրել էր այրիանալ և մենաստան մտնել, սակայն դա Հենրիխին չկանգնեցրեց: Այդ ամուսնությունից ծնվեց նրանց միակ որդին՝ Թանկմարը: 909 թվականին Հենրիխն ու Հատեբուրգն ամուսնալուծվեցին: Բաժանության առիթը եղավ ամուսնության անօրինականությունը: Սակայն Հենրիխի ապօրինածին որդին եղավ իր առաջին ժառանգը: Հենրիխի եղբայրները՝ Թանկմարը և Լյուդոլֆը մահացան, որից հետո իրենց հոր միակ ժառանգը մնաց ինքը: Հասարակության մեջ իր դիրքն ամրապնդելու համար Հենրիխը որոշեց ամուսնանալ առավել հայտնի մի կնոջ հետ: Հատեբուրգն ամուսնալուծությունից հետո կրկին մենաստան մտավ, բայց նրա օժիտը Հենրիխն իրեն պահեց: Նրա նոր ընտրյալը Մաթիլդա Վեստֆալացին էր՝ հարուստ և հանրաճանաչ վեստֆալյան տոհմից, որը սերում էր սաքսերի 8-րդ դարի հռչակավոր առաջնորդ Վիդուկինդից: Շնորհիվ այդ ամուսնության՝ Հենրիխն իր իշխանությունը տարածեց նաև Վեստֆալի վրա:


Ծանոթագրություններ