«Մելարեն»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
| Տող 43. | Տող 43. | ||
|վիքիպահեստ = Mälaren |
|վիքիպահեստ = Mälaren |
||
}} |
}} |
||
'''Մելարեն''' ({{lang-sv| |
'''Մելարեն''' ({{lang-sv|''Mälaren''}}), լիճ [[Շվեդիա]]յի միջին մասում, [[Ստոկհոլմ]]ի, Ուպսալի, Սեդերմանլենդ և Վեստմանլեդի միջակայքում։ Մակերեսը՝ 1140 կմ<sup>2</sup> (Շվեդիայում երրորդն է Վեներնից և Վեթերնից հետո), երկարությունը՝ մոտ 120 կմ, խորությունը՝ ավելի քան 61 մ։ Գտնվում է տեկտոնասառցադաշտային ծագում ունեցող գոգավորությունում, ծովի մակերևույթից 0, 3—0, 6 մ բարձրության վրա։ Ափերը կտրտված են, ունի մոտ 1200 կղզի։ Վտակներով և ջրանցքներով միացած է [[Բալթիկ ծով]] ի և [[Ելմարեն]] լճի հետ։ Նավարկելի է։ Արևելյան ծայրը գտնվում է երկրի մայրաքաղաք Ստոկհոլմի մոտ: Արևելքում Մելարենը միանում է Նորստրոմ վտակին, ինչպես նաև Բալթիկ ծովի Սեդերտել, Սլյուսեն և Համառբրուսսեն ջրարգելակավորման ուղիներով: Լիճը ունի մի շարք կղզիներ, որոնցից խոշորներն են Սելաենը (91 կմ<sup>2</sup>), Սվարտշյոլանդետը (79 կմ<sup>2</sup>): Նաև կղզիներում գտնվում են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտներ՝ վաղ միջնադարի քաղաքական կենտրոններ Բիրկի և Դրոտնինգհոմ ամրոցը: |
||
Մելարենի արևելայն ափի մոտ է [[Ստոկհոլմ]] քաղաքը։ |
|||
== Մեծ կղզիներ == |
|||
* Ադելսյո (Adelsö) |
|||
* Ասպյոն (Aspön) |
|||
* Բյորկյո (Björkö) |
|||
* Էկերյո (Ekerö) |
|||
* Հելգյո (Helgö) |
|||
* Կուրյոն (Kurön) |
|||
* Լիլա-Էսիգեն Лилла-Эссинген (Lilla Essingen) |
|||
* Լուվյո (Lovö) |
|||
* Մունսյո (Munsö) |
|||
* Սելայոն (Selaön) |
|||
* Ստորա-Էսիգեն (Stora Essingen) |
|||
* Սվարտշյոլանդետ (Svartsjölandet) |
|||
* Տոստերյոն (Tosterön) |
|||
== Ֆաունա == |
|||
Լճում կան ավելի քան 30 տեսակ ձկներ, ինչպիսիք են՝ գետային պերկեսը, բրամը, եռասեղ փշաձկնիկը, սպիտակաձուկը, գայլաձուկը և այլ ձկներ։ |
|||
Նաև լճում կան տարբեր տեսակի թռչուններ։ 2005 թվականի ուսումնասիրություններից հետո հայտնաբերվեց, որ 10 ամենատարածված տեսակները գետային ջրածիծառը, արծաթափայլ որորը, սովորական որորը, կռնչան բադը, գորշակապույտ որորը, փոմփոլավոր բադը, կանադական կազարկան, սովորական հողամաղը, կռռան և սպիտակավիզ կտցարն են։ Սպիտակապոչ ծովարծիվը, մոխրագույն սագը, սպիտակաթուշ կազարկան, սևախածի սուզահավը, սղոցակտուց բադը և մոխրագույն բադը քիչ են տարածված և Մալարեն լճի տարածաշրջանի որոշ տեսակներ ենթարկվել են բնաջնջման։ 1994 թվականին լճի վրա սկսվել են ջրագռավներ բնավորվել։ Ըստ 2005 թվականի լճում կատարված ուսւմնասիրության՝ հայտնաբերվել են 23 բնային խմբեր և 2178 բնադրավայրեր։ |
|||
Նաև այնտեղ տարածված են ջրարծիվ, որը լճի ամենաուժեղ ներկայացուցիչն է։ Ջրարծվի բնադրավայրերը ամբող լճի մակերեսով են։ |
|||
== Լեգենդ == |
|||
Գոյություն ունի մի սկանդինավյան լեգենդ, ըստ որի Մելարեն լճը ստեղծել է աստվածուհի Գևոնը, երբ խաբել էր շվեդական թագավոր Գյուլվուին։ Թագավորը խոստացել է Գևոնին այնքան շատ հողեր, որքան կարող են հերկել չորս ցուլեր մեկ օրում և մեկ երեկոյի ընթացքում։ Բայց նա օգտագործում է հսկաների երկրի ցուլերը, և դրա փոխարեն հերկել է երկիրը, նրանք արմատախիլ են արել ու փոխանցել Դանիայի կողմին և Զելանդիայում ձրավորվել է կղզի։ |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
{{ՎՊԵ|Mälaren}} |
{{ՎՊԵ|Mälaren}} |
||
12:14, 11 Նոյեմբերի 2016-ի տարբերակ
 Mälaren | ||
 | ||
| Կոորդինատներ | ||
| Երկիր |  Շվեդիա
| |
| Հայելու բացարձակ բարձրությունը | 0,7 մ | |
| Ավազանի մակերեսը | 1172 կմ² | |
| Ծավալը | 14 կմ³ | |
| Ամենամեծ խորությունը | 76 մ | |
| Միջին խորությունը | 13 մ | |
 Վիքիպահեստում
| ||
Մելարեն (շվեդ.՝ Mälaren), լիճ Շվեդիայի միջին մասում, Ստոկհոլմի, Ուպսալի, Սեդերմանլենդ և Վեստմանլեդի միջակայքում։ Մակերեսը՝ 1140 կմ2 (Շվեդիայում երրորդն է Վեներնից և Վեթերնից հետո), երկարությունը՝ մոտ 120 կմ, խորությունը՝ ավելի քան 61 մ։ Գտնվում է տեկտոնասառցադաշտային ծագում ունեցող գոգավորությունում, ծովի մակերևույթից 0, 3—0, 6 մ բարձրության վրա։ Ափերը կտրտված են, ունի մոտ 1200 կղզի։ Վտակներով և ջրանցքներով միացած է Բալթիկ ծով ի և Ելմարեն լճի հետ։ Նավարկելի է։ Արևելյան ծայրը գտնվում է երկրի մայրաքաղաք Ստոկհոլմի մոտ: Արևելքում Մելարենը միանում է Նորստրոմ վտակին, ինչպես նաև Բալթիկ ծովի Սեդերտել, Սլյուսեն և Համառբրուսսեն ջրարգելակավորման ուղիներով: Լիճը ունի մի շարք կղզիներ, որոնցից խոշորներն են Սելաենը (91 կմ2), Սվարտշյոլանդետը (79 կմ2): Նաև կղզիներում գտնվում են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտներ՝ վաղ միջնադարի քաղաքական կենտրոններ Բիրկի և Դրոտնինգհոմ ամրոցը:
Մեծ կղզիներ
- Ադելսյո (Adelsö)
- Ասպյոն (Aspön)
- Բյորկյո (Björkö)
- Էկերյո (Ekerö)
- Հելգյո (Helgö)
- Կուրյոն (Kurön)
- Լիլա-Էսիգեն Лилла-Эссинген (Lilla Essingen)
- Լուվյո (Lovö)
- Մունսյո (Munsö)
- Սելայոն (Selaön)
- Ստորա-Էսիգեն (Stora Essingen)
- Սվարտշյոլանդետ (Svartsjölandet)
- Տոստերյոն (Tosterön)
Ֆաունա
Լճում կան ավելի քան 30 տեսակ ձկներ, ինչպիսիք են՝ գետային պերկեսը, բրամը, եռասեղ փշաձկնիկը, սպիտակաձուկը, գայլաձուկը և այլ ձկներ։
Նաև լճում կան տարբեր տեսակի թռչուններ։ 2005 թվականի ուսումնասիրություններից հետո հայտնաբերվեց, որ 10 ամենատարածված տեսակները գետային ջրածիծառը, արծաթափայլ որորը, սովորական որորը, կռնչան բադը, գորշակապույտ որորը, փոմփոլավոր բադը, կանադական կազարկան, սովորական հողամաղը, կռռան և սպիտակավիզ կտցարն են։ Սպիտակապոչ ծովարծիվը, մոխրագույն սագը, սպիտակաթուշ կազարկան, սևախածի սուզահավը, սղոցակտուց բադը և մոխրագույն բադը քիչ են տարածված և Մալարեն լճի տարածաշրջանի որոշ տեսակներ ենթարկվել են բնաջնջման։ 1994 թվականին լճի վրա սկսվել են ջրագռավներ բնավորվել։ Ըստ 2005 թվականի լճում կատարված ուսւմնասիրության՝ հայտնաբերվել են 23 բնային խմբեր և 2178 բնադրավայրեր։
Նաև այնտեղ տարածված են ջրարծիվ, որը լճի ամենաուժեղ ներկայացուցիչն է։ Ջրարծվի բնադրավայրերը ամբող լճի մակերեսով են։
Լեգենդ
Գոյություն ունի մի սկանդինավյան լեգենդ, ըստ որի Մելարեն լճը ստեղծել է աստվածուհի Գևոնը, երբ խաբել էր շվեդական թագավոր Գյուլվուին։ Թագավորը խոստացել է Գևոնին այնքան շատ հողեր, որքան կարող են հերկել չորս ցուլեր մեկ օրում և մեկ երեկոյի ընթացքում։ Բայց նա օգտագործում է հսկաների երկրի ցուլերը, և դրա փոխարեն հերկել է երկիրը, նրանք արմատախիլ են արել ու փոխանցել Դանիայի կողմին և Զելանդիայում ձրավորվել է կղզի։
Ծանոթագրություններ
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Մելարեն կատեգորիայում։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 382)։ 
|
|
Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։ |