«Անատոլիական լեզուներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Անատոլիական լեզուներ
Տարածված՝	նախկին Անատոլիա
Դասակարգում՝	Հնդեվրոպական լեզուներ; Անատոլիական լեզուներ
Կազմ՝	Խեթերեն Պալայերեն Լուվիերեն Լիդիերեն
ISO 639-5՝	ine-ana

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

00:55, 27 Հոկտեմբերի 2016-ի տարբերակ

Անատոլիական լեզուներ, Փոքր Ասիայի մեռած հին լեզուները, որոնք այժմ հիմնականում դիտվում են իբրև հնդեվոպական լեզվաընտանիքին պատկանող լեզուներ^[1]:

Լեզուներ

Ստորև գտնվող ցանկը ներկայացնում է անատոլիական լեզուները՝ համաձայն Ռոբերը Բիքեսի անատոլիական լեզուների դասակարգման (2010)^[2]: Այս մոդելը այս լեզուներում ընդունում է միայն մեկ արտահայտված ենթախումբ՝ լուվիական լեզուները. լեզուների դասակարգումը և ենթաճյուղերի ստեղծումը դեռ շարունակվում է: Երկրորդ տարբերակի համաձայն՝ խեթերենը և արևմտյան անատոլիերենը միացնում է լիդիերենին, պալայերենի և լուվիերենի ենթաճյուղերին^[3]:

խեթերեն
պալայերեն
լուվիական լեզուներ
- սեպագիր լուվիերեն
- հիերոգլիֆային լուվիերեն
- լիկիերեն
- միլիերեն
- կարիաերեն
- սիդետերեն
- փիսիդերեն
լիդիերեն

Ծագում

Համարվում է, որ անատոլիական ճյուղը հնդեվրոպական նախալեզվից ամենավաղ անջատված ճյուղն է, անջատումը տեղի է ունեցել ենթադրաբար մ.թ.ա. 4-րդ հազարամյակի կեսին՝ նախախեթերեն լեզվի տեսքով: Կուրգանի վարկածի համաձայն՝ վաղ անատոլիերեն խոսողների Անատոլիա հասնելու վերաբերյալ գոյություն ունի երկու հնարավոր տարբերակ. հյուսիսից՝ Կովկասը հատելով և արևմուտքից՝ Բալկաններից^[4]: Տարբերակներից վերջինը Մալլորին (1989) և Շտեյներն ավելի հավանական են համարում (1990):

Քուենտին Ատկինսոնի և մյուսների վիճակագրական վերլուծության համաձայն՝ հնդեվրոպական լեզուն ծագել է Անատոլիայում. մեթոդի ճշգրտությունը սակայն կասկածի տակ է առնվում^[5]^[6]:

Ծանոթագրություններ

↑ Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան (խմբ. Էդ. Բ. Աղայան), Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի հրատարակչություն», 1975, էջ 11։
↑ Beekes, R S P; Cor de Vaan, Michiel Arnoud (2011). Comparative Indo-European linguistics: an introduction (2nd ed.). Amsterdam; Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. էջեր 20–22.
↑ Luraghi 1998, էջ. 169.
↑ While models assuming an Anatolian PIE homeland of course do not assume any migration at all, and the model assuming an Armenian homeland assumes straightforward immigration from the East.
↑ [1] Language-tree divergence times support the Anatolian theory of Indo-European origin – Russell D. Gray & Quentin D. Atkinson, Department of Psychology, University of Auckland, Auckland, New Zealand.
↑ «Mapping the Origins and Expansion of the Indo-European Language Family».

[:0-1] Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան (խմբ. Էդ. Բ. Աղայան), Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի հրատարակչություն», 1975, էջ 11։

[2] Beekes, R S P; Cor de Vaan, Michiel Arnoud (2011). Comparative Indo-European linguistics: an introduction (2nd ed.). Amsterdam; Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. էջեր 20–22.

[3] Luraghi 1998, էջ. 169.

[4] While models assuming an Anatolian PIE homeland of course do not assume any migration at all, and the model assuming an Armenian homeland assumes straightforward immigration from the East.

[5] [1] Language-tree divergence times support the Anatolian theory of Indo-European origin – Russell D. Gray & Quentin D. Atkinson, Department of Psychology, University of Auckland, Auckland, New Zealand.

[6] «Mapping the Origins and Expansion of the Indo-European Language Family».

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Տող 14. / Տող 14. @@
 |glottorefname= Anatolian
 }}
-'''Անատոլիական լեզուներ''', [[Փոքր Ասիա|Փոքր Ասիայի]] մեռած հին լեզուները, որոնք այժմ հիմնականում դիտվում են իբրև [[Հնդեվրոպական լեզուներ|հնդեվոպական լեզվաընտանիքին]] պատկանող  լեզուներ<ref name=":0">{{Գիրք:Լեզվաբանական բառարան|11}}</ref>:
+'''Անատոլիական լեզուներ''', [[Փոքր Ասիա]]յի մեռած հին լեզուները, որոնք այժմ հիմնականում դիտվում են իբրև [[Հնդեվրոպական լեզուներ|հնդեվոպական լեզվաընտանիքին]] պատկանող  լեզուներ<ref name=":0">{{Գիրք:Լեզվաբանական բառարան|11}}</ref>:
 == Լեզուներ ==
-Ստորև գտնվող ցանկը ներկայացնում է անատոլիական լեզուները՝ համաձայն Ռոբերը Բիքեսի անատոլիական լեզուների դասակարգման (2010)<ref>{{cite book|title=Comparative Indo-European linguistics: an introduction|last=Beekes|first=R S P|last2=Cor de Vaan|first2=Michiel Arnoud|publisher=John Benjamins Publishing Company|year=2011|edition=2nd|location=Amsterdam; Philadelphia|pages=20–22}}</ref>: Այս մոդելը այս լեզուներում ընդունում է միայն մեկ արտահայտված ենթախումբ՝ [[Լուվիական լեզուներ|լուվիական լեզուները]]. լեզուների դասակարգումը և ենթաճյուղերի ստեղծումը դեռ շարունակվում է: Երկրորդ տարբերակի համաձայն՝ [[Խեթերեն|խեթերենը]] և արևմտյան անատոլիերենը միացնում է [[Լիդիերեն|լիդիերենին]], [[Պալայերեն|պալայերենի]] և [[Լուվիերեն|լուվիերենի]] ենթաճյուղերին<ref>{{harvnb|Luraghi|1998|p=169}}.</ref>:
+Ստորև գտնվող ցանկը ներկայացնում է անատոլիական լեզուները՝ համաձայն Ռոբերը Բիքեսի անատոլիական լեզուների դասակարգման (2010)<ref>{{cite book|title=Comparative Indo-European linguistics: an introduction|last=Beekes|first=R S P|last2=Cor de Vaan|first2=Michiel Arnoud|publisher=John Benjamins Publishing Company|year=2011|edition=2nd|location=Amsterdam; Philadelphia|pages=20–22}}</ref>: Այս մոդելը այս լեզուներում ընդունում է միայն մեկ արտահայտված ենթախումբ՝ [[լուվիական լեզուներ]]ը. լեզուների դասակարգումը և ենթաճյուղերի ստեղծումը դեռ շարունակվում է: Երկրորդ տարբերակի համաձայն՝ [[խեթերեն]]ը և արևմտյան անատոլիերենը միացնում է [[լիդիերեն]]ին, [[պալայերեն]]ի և [[լուվիերեն]]ի ենթաճյուղերին<ref>{{harvnb|Luraghi|1998|p=169}}.</ref>:
 * [[խեթերեն]]
 * [[պալայերեն]]
@@ Տող 31. / Տող 31. @@
 == Ծագում ==
-Համարվում է, որ անատոլիական ճյուղը հնդեվրոպական նախալեզվից ամենավաղ անջատված ճյուղն է, անջատումը տեղի է ունեցել ենթադրաբար մ.թ.ա. 4-րդ հազարամյակի կեսին՝ նախախեթերեն լեզվի տեսքով: Կուրգանի վարկածի համաձայն՝  վաղ անատոլիերեն խոսողների Անատոլիա հասնելու վերաբերյալ գոյություն ունի երկու հնարավոր տարբերակ. հյուսիսից՝ Կովկասը հատելով և արևմուտքից՝ Բալկաններից<ref>While models assuming an Anatolian PIE homeland of course do not assume any migration at all, and the model assuming an [[Armenia|Armenian]] homeland assumes straightforward immigration from the East.</ref>: Տարբերակներից վերջինը Մալլորին (1989) և Շտեյներն ավելի հավանական են համարում (1990):
+Համարվում է, որ անատոլիական ճյուղը հնդեվրոպական նախալեզվից ամենավաղ անջատված ճյուղն է, անջատումը տեղի է ունեցել ենթադրաբար մ.թ.ա. 4-րդ հազարամյակի կեսին՝ նախախեթերեն լեզվի տեսքով: Կուրգանի վարկածի համաձայն՝  վաղ անատոլիերեն խոսողների Անատոլիա հասնելու վերաբերյալ գոյություն ունի երկու հնարավոր տարբերակ. հյուսիսից՝ Կովկասը հատելով և արևմուտքից՝ Բալկաններից<ref>While models assuming an Anatolian PIE homeland of course do not assume any migration at all, and the model assuming an [[Armenia]]n homeland assumes straightforward immigration from the East.</ref>: Տարբերակներից վերջինը Մալլորին (1989) և Շտեյներն ավելի հավանական են համարում (1990):
 Քուենտին Ատկինսոնի և մյուսների վիճակագրական վերլուծության համաձայն՝ հնդեվրոպական լեզուն ծագել է Անատոլիայում. մեթոդի ճշգրտությունը սակայն կասկածի տակ է առնվում<ref>[http://language.psy.auckland.ac.nz/files/gray_and_atkinson2003/grayatkinson2003.pdf <nowiki>[1]</nowiki>] Language-tree divergence times support the Anatolian theory of Indo-European origin – Russell D. Gray & Quentin D. Atkinson, Department of Psychology, University of Auckland, Auckland, New Zealand.</ref><ref>{{cite web|url=http://www.sciencemag.org/content/337/6097/957|title=Mapping the Origins and Expansion of the Indo-European Language Family}}</ref>: