«Միստիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ +անավարտ։ Special:Permalink/4212167#Անավարտի կաղապար, մաս N oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Միստիկա''' ({{lang-el|μυστικός}}-ից թարգմանաբար նշականում է «փակ», «գաղտնի»), հավատ դեպի [[գերբնական]] ուժերը, որի հետ մարդը անհասկանալի ձևով կարողանում է կապ հաստատել, ինչպես նաև սրբազան կրոնական գործունեություն, որի նպատակն է Աստծո |
'''Միստիկա''' ({{lang-el|μυστικός}}-ից թարգմանաբար նշականում է «փակ», «գաղտնի»), հավատ դեպի [[գերբնական]] ուժերը, որի հետ մարդը անհասկանալի ձևով կարողանում է կապ հաստատել, ինչպես նաև սրբազան [[կրոն|կրոնական]] գործունեություն, որի նպատակն է [[Աստված|Աստծո]] (կամ աստվածների, ոգիների, այլ աննյութական էությունների) հետ անմիջական միավորման վերապրումը։ [[Աստվածաբանություն|Աստվածաբանական]] և [[փիլիսոփայություն|փիլիսոփայական]] ուսմունքների այն միասնությունը, որը նվիրված է այս գործունեության արդարացմանը և իմաստավորմանը, կոչվում է [[միստիցիզմ]]<ref> |
||
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_philosophy/730/МИСТИКА Мистика] // Философия: Энциклопедический словарь. / Под редакцией А. А. Ивина. — М.: Гардарики, 2004. |
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_philosophy/730/МИСТИКА Мистика] // Философия: Энциклопедический словарь. / Под редакцией А. А. Ивина. — М.: Гардарики, 2004. |
||
* ''Аверинцев С. С.'' [http://iph.ras.ru/elib/1912.html Мистика] // Новая философская энциклопедия: в 4 т. / Институт философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета В. С. Стёпин. — М.: Мысль, 2000—2001. — ISBN 5-244-00961-3. 2-е изд., испр. и допол. — М.: Мысль, 2010. — ISBN 978-5-244-01115-9. |
* ''Аверинцев С. С.'' [http://iph.ras.ru/elib/1912.html Мистика] // Новая философская энциклопедия: в 4 т. / Институт философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета В. С. Стёпин. — М.: Мысль, 2000—2001. — ISBN 5-244-00961-3. 2-е изд., испр. и допол. — М.: Мысль, 2010. — ISBN 978-5-244-01115-9. |
||
Տող 5. | Տող 5. | ||
* ''Соловьёв В. С.'', Мистика и мистицизм // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907 |
* ''Соловьёв В. С.'', Мистика и мистицизм // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907 |
||
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/199466 Большого Энциклопедического словаря]</ref>: |
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/199466 Большого Энциклопедического словаря]</ref>: |
||
== Բառի բացատրություն == |
|||
Փոխաբերական իմաստով միստիկա նշանակում է երևույթների և գործողությունների ամբողջություն, որը հատուկ կերպով մարդուն կապում է աշխարհի գաղտնի ուժերի և արարածների հատ, անկախ տարածության պայմաններից, ժամանակից և ֆիզիկական պատճառականությունից։ Գոյություն ունի նաև իրական՝ մարգարեական ու գործնական՝ օպերատիվ միստիկա։ Մարգարեական միստիկան ձգտում է հետևել անխուսափելի երևույթներն ու առարկաները, որոնք չեն գտնվում տվյալ տարածության կամ ժամանակահատվածի հորիզոնում։ Սրան են պատկանում [[պայծառատեսություն]]ը, [[գուշակություն]]ը, պատգամախոսարանները, ինչպե նաև [[աստղագուշակություն]]ը։ Գործնական կամ օպերատիվ միստիկան իր հերթին ձգտում է սովորական միջոցների և պայմանների կողքին դուրս բերել տարատեսակ երևույթներ, ինչպես՝ գործել հեռավորության վրա, մեկ տիրողական ներշնչանքով կանգնեցնել և առաջացնել կյանքի գործառույթներ, ստեղծել պլաստիկ ձևեր, նյութականացնել հոգևոր էություններ կամ հակառակն անել մարմնականի հետ։ Սրան են վերաբերում կենդանական մագնիսականությունը, [[մոգություն]]ը (նեղ իմաստով), [[դիցահմայություն]]ը, [[մեռելահարցություն]]ը, կախարդության կամ հմայության բոլոր հնարավոր միջոցները, և վերջապես, [[մեդիում]]ական կամ [[սպիրիտիզմ]]ական երևույթների ամողջ ոլորտը։ |
|||
Քրիստոնեակամ տեսամկյունից իրական միստիկան (իր երկու տեսակներով) բաժանվում է առարկայի արժեվորման և նշանակության և միստիկական փոխազդեցության կողքին բաղկացած է աստվածային, բնական և դիվային տարատեսակների։ [[Ալքիմիան]] սովորաբար վերագրվում է միստիկային, սակայն չկան բավականաչափ հիմունքներ դրա համար, քանի որ ալքիմիկոսներն իրենց օպերացիաներում փորձում են օգտվել նյութերի բնական հատկություններից և ելակետը դրել էին նյութի միասնության սկզբունքը, որն այժմ ընդունվել է որպես դրական գիտություն։ |
|||
Մեկ այլ իմաստով միստիկա է համարվում է [[կրոն]]ա-[[փիլիսոփայություն|փիլիսոփայական]] ճանաչողական գործունեություն։ |
|||
== Տարբեր մտածողներ միստիկայի մասին == |
|||
* [[Նիկոլայ Բերդյաև]]․ |
|||
{{քաղվածք|Միստիկան [[ռեալիզմ (փիլիսոփայություն)|ռեալիզմն]] է, իրականությունների զգացումը, իրականությունների հետ մերձեցումը։ Ռացիոնալիստիկական դրականությունն էլ իլյուզիոնիզմն է, իրականությունների զգալու կորուստը, աշխարհի իրականությունների միջև պայթյունը։}} |
|||
* [[Գիլբերտ Կիտ Չեսթերտոն]]․ |
|||
{{քաղվածք|Միստիկայից մի փոքր գլուխ հանելու շնորհիվ ինձ չեն կարող հիմարեցնել դիլետանտները։ Ճշմարիտ միստիկաները չեն թաքցնում գաղտնիքները, այլ բացահայտում դրանք։ Նրանք ոչինչ չեն թողնում ստվերում, իսկ գաղտնիքն այդպես էլ մնում է գաղտնի։ Մինչև միստիկ-դիլետանտը չի կարող շրջանցել առանց առեղծվածայնության ծածկով, որը հանելով բացահայտում ես բացարձակ տափակություն։|«Հայր Բրաունի անվստահությունը»}} |
|||
* [[Ալբերտ Այնշտայն]]․ |
|||
{{цитата|Ժամանակակից միստիկական միտումները, որոնք ամհամեմատ աճում են այսպես կոչված թեոսոֆիայում և սպիրիտուալիզմում, ինձ համար ընդամենը թուլության և մոլորվածության հատկանիշներ են։ Քանի որ մեր ներքին փորձը բաղկացած է սենսորային ազդեցությունների վերարտադրությունից և կոմբինացիաներից, անմարմին հոգու ըմբռնումն ինձ թվում է դատարկ և անիմաստ։}} |
|||
== Տես նաև == |
== Տես նաև == |
||
Տող 10. | Տող 27. | ||
* [[Կաբալա]] |
* [[Կաբալա]] |
||
* [[Իսիխազմ]] |
* [[Իսիխազմ]] |
||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
||
{{ծանցանկ}} |
{{ծանցանկ}} |
||
== Գրականություն == |
|||
* ''Артемьева Т. В.'' Британские мистики в России XVIII века // Философский век. Альманах. Вып.17. История идейкак методология гуманитарных исследований. Часть I./ Отв. редакторы Т. В. Артемьева, М. И. Микешин. -СПб.: Санкт-Петербургский Центр Истории Идей,2001. — С. 313—341. ISBN 5-7187-0372-8 |
|||
* {{статья |
|||
|автор=Балагушкин Е. Г. |
|||
|заглавие=Сущность и структурное разнообразие мистики |
|||
|ссылка=http://www.amursu.ru/attachments/1320_2010_2.pdf |
|||
|издание=Религиоведение |
|||
|год=2010 |
|||
|номер=2 |
|||
|страницы=102—113 |
|||
|issn=2072-8662 |
|||
|ref=Балагушкин |
|||
}} |
|||
* {{статья |автор=Беспаленко П. Н., Римский В. П. |заглавие=Политико-идеологические и социокультурные основания типологии нетрадиционных религий |оригинал= |ссылка= http://cyberleninka.ru/article/n/politiko-ideologicheskie-i-sotsiokulturnye-osnovaniya-tipologii-netraditsionnyh-religiy|автор издания= |издание=Известия Тульского государственного университета. Гуманитарные науки |тип= |место=Тула|издательство=Тульский государственный университет |год=2009 |выпуск= |том= |номер=1 |страницы=3-13 |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref=Беспаленко, Римский |archiveurl= |archivedate=}} |
|||
* ''Бердяев Н. А.'' [http://krotov.info/library/02_b/berdyaev/1937_034_06.html Дух и реальность. Основы богочеловеческой духовности. Париж, 1937. — Глава VI. Мистика. Её противоречия и достижения]. |
|||
* Энциклопедия мистических терминов / Авт. сост. С. Васильев и др. -М.: ООО "Издательство «Астрель»: МИФ: ООО «Издательство АСТ», 2001.- 576 с. |
|||
* Fanning, Steven., Mystics of the Christian Tradition. New York: Routledge Press, 2001. |
|||
* Louth, Andrew., The Origins of the Christian Mystical Tradition. — Oxford: Oxford University Press, 2007. ISBN 978-0-19-929140-3. |
|||
* McGinn, Bernard., The Presence of God: A History of Western Christian Mysticism'.' Vol. 1 — 4. (The Foundations of Mysticism; The Growth of Mysticism; The Flowering of Mysticism) New York: Crossroad, 1997—2005. |
|||
[[Կատեգորիա:Խորհրդապաշտություն]] |
[[Կատեգորիա:Խորհրդապաշտություն]] |
||
[[Կատեգորիա:Կեղծ գիտություն]] |
[[Կատեգորիա:Կեղծ գիտություն]] |
||
{{Stub}} |
06:22, 26 Հոկտեմբերի 2016-ի տարբերակ
Միստիկա (հուն․՝ μυστικός-ից թարգմանաբար նշականում է «փակ», «գաղտնի»), հավատ դեպի գերբնական ուժերը, որի հետ մարդը անհասկանալի ձևով կարողանում է կապ հաստատել, ինչպես նաև սրբազան կրոնական գործունեություն, որի նպատակն է Աստծո (կամ աստվածների, ոգիների, այլ աննյութական էությունների) հետ անմիջական միավորման վերապրումը։ Աստվածաբանական և փիլիսոփայական ուսմունքների այն միասնությունը, որը նվիրված է այս գործունեության արդարացմանը և իմաստավորմանը, կոչվում է միստիցիզմ[1]:
Բառի բացատրություն
Փոխաբերական իմաստով միստիկա նշանակում է երևույթների և գործողությունների ամբողջություն, որը հատուկ կերպով մարդուն կապում է աշխարհի գաղտնի ուժերի և արարածների հատ, անկախ տարածության պայմաններից, ժամանակից և ֆիզիկական պատճառականությունից։ Գոյություն ունի նաև իրական՝ մարգարեական ու գործնական՝ օպերատիվ միստիկա։ Մարգարեական միստիկան ձգտում է հետևել անխուսափելի երևույթներն ու առարկաները, որոնք չեն գտնվում տվյալ տարածության կամ ժամանակահատվածի հորիզոնում։ Սրան են պատկանում պայծառատեսությունը, գուշակությունը, պատգամախոսարանները, ինչպե նաև աստղագուշակությունը։ Գործնական կամ օպերատիվ միստիկան իր հերթին ձգտում է սովորական միջոցների և պայմանների կողքին դուրս բերել տարատեսակ երևույթներ, ինչպես՝ գործել հեռավորության վրա, մեկ տիրողական ներշնչանքով կանգնեցնել և առաջացնել կյանքի գործառույթներ, ստեղծել պլաստիկ ձևեր, նյութականացնել հոգևոր էություններ կամ հակառակն անել մարմնականի հետ։ Սրան են վերաբերում կենդանական մագնիսականությունը, մոգությունը (նեղ իմաստով), դիցահմայությունը, մեռելահարցությունը, կախարդության կամ հմայության բոլոր հնարավոր միջոցները, և վերջապես, մեդիումական կամ սպիրիտիզմական երևույթների ամողջ ոլորտը։
Քրիստոնեակամ տեսամկյունից իրական միստիկան (իր երկու տեսակներով) բաժանվում է առարկայի արժեվորման և նշանակության և միստիկական փոխազդեցության կողքին բաղկացած է աստվածային, բնական և դիվային տարատեսակների։ Ալքիմիան սովորաբար վերագրվում է միստիկային, սակայն չկան բավականաչափ հիմունքներ դրա համար, քանի որ ալքիմիկոսներն իրենց օպերացիաներում փորձում են օգտվել նյութերի բնական հատկություններից և ելակետը դրել էին նյութի միասնության սկզբունքը, որն այժմ ընդունվել է որպես դրական գիտություն։
Մեկ այլ իմաստով միստիկա է համարվում է կրոնա-փիլիսոփայական ճանաչողական գործունեություն։
Տարբեր մտածողներ միստիկայի մասին
Միստիկան ռեալիզմն է, իրականությունների զգացումը, իրականությունների հետ մերձեցումը։ Ռացիոնալիստիկական դրականությունն էլ իլյուզիոնիզմն է, իրականությունների զգալու կորուստը, աշխարհի իրականությունների միջև պայթյունը։ |
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑
- Мистика // Философия: Энциклопедический словарь. / Под редакцией А. А. Ивина. — М.: Гардарики, 2004.
- Аверинцев С. С. Мистика // Новая философская энциклопедия: в 4 т. / Институт философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета В. С. Стёпин. — М.: Мысль, 2000—2001. — ISBN 5-244-00961-3. 2-е изд., испр. и допол. — М.: Мысль, 2010. — ISBN 978-5-244-01115-9.
- Мистика // Большой толковый словарь русского языка. / Гл. ред. С. А. Кузнецов.— СПб.: Норинт, 1998.
- Соловьёв В. С., Мистика и мистицизм // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907
- Большого Энциклопедического словаря
Գրականություն
- Артемьева Т. В. Британские мистики в России XVIII века // Философский век. Альманах. Вып.17. История идейкак методология гуманитарных исследований. Часть I./ Отв. редакторы Т. В. Артемьева, М. И. Микешин. -СПб.: Санкт-Петербургский Центр Истории Идей,2001. — С. 313—341. ISBN 5-7187-0372-8
- Балагушкин Е. Г. Сущность и структурное разнообразие мистики // Религиоведение. — 2010. — № 2. — С. 102—113. — ISSN 2072-8662.
- Беспаленко П. Н., Римский В. П. Политико-идеологические и социокультурные основания типологии нетрадиционных религий // Известия Тульского государственного университета. Гуманитарные науки. — Тула: Тульский государственный университет, 2009. — № 1. — С. 3-13.
- Бердяев Н. А. Дух и реальность. Основы богочеловеческой духовности. Париж, 1937. — Глава VI. Мистика. Её противоречия и достижения.
- Энциклопедия мистических терминов / Авт. сост. С. Васильев и др. -М.: ООО "Издательство «Астрель»: МИФ: ООО «Издательство АСТ», 2001.- 576 с.
- Fanning, Steven., Mystics of the Christian Tradition. New York: Routledge Press, 2001.
- Louth, Andrew., The Origins of the Christian Mystical Tradition. — Oxford: Oxford University Press, 2007. ISBN 978-0-19-929140-3.
- McGinn, Bernard., The Presence of God: A History of Western Christian Mysticism'.' Vol. 1 — 4. (The Foundations of Mysticism; The Growth of Mysticism; The Flowering of Mysticism) New York: Crossroad, 1997—2005.