«Միստիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
'''Միստիկա''' ({{lang-el|μυστικός}}-ից թարգմանաբար նշականում է «փակ», «գաղտնի»), հավատ դեպի [[գերբնական]] ուժերը, որի հետ մարդը անհասկանալի ձևով կարողանում է կապ հաստատել, ինչպես նաև սրբազան կրոնական գործունեություն, որի նպատակն է Աստծո հետ անմիջական միավորման վերապրումը (կամ աստվածների, ոգիների, այլ աննյութական էությունների)։ Աստվածաբանական և փիլիսոփայական ուսմունքների այն միասնությունը, որը նվիրված է այս գործունեության արդարացմանը և իմաստավորմանը, կոչվում է [[միստիցիզմ]]<ref>
'''Միստիկա''' ({{lang-el|μυστικός}}-ից թարգմանաբար նշականում է «փակ», «գաղտնի»), հավատ դեպի [[գերբնական]] ուժերը, որի հետ մարդը անհասկանալի ձևով կարողանում է կապ հաստատել, ինչպես նաև սրբազան [[կրոն|կրոնական]] գործունեություն, որի նպատակն է [[Աստված|Աստծո]] (կամ աստվածների, ոգիների, այլ աննյութական էությունների) հետ անմիջական միավորման վերապրումը։ [[Աստվածաբանություն|Աստվածաբանական]] և [[փիլիսոփայություն|փիլիսոփայական]] ուսմունքների այն միասնությունը, որը նվիրված է այս գործունեության արդարացմանը և իմաստավորմանը, կոչվում է [[միստիցիզմ]]<ref>
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_philosophy/730/МИСТИКА Мистика] // Философия: Энциклопедический словарь. / Под редакцией А. А. Ивина. — М.: Гардарики, 2004.
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_philosophy/730/МИСТИКА Мистика] // Философия: Энциклопедический словарь. / Под редакцией А. А. Ивина. — М.: Гардарики, 2004.
* ''Аверинцев С. С.'' [http://iph.ras.ru/elib/1912.html Мистика] // Новая философская энциклопедия: в 4 т. / Институт философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета В. С. Стёпин. — М.: Мысль, 2000—2001. — ISBN 5-244-00961-3. 2-е изд., испр. и допол. — М.: Мысль, 2010. — ISBN 978-5-244-01115-9.
* ''Аверинцев С. С.'' [http://iph.ras.ru/elib/1912.html Мистика] // Новая философская энциклопедия: в 4 т. / Институт философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета В. С. Стёпин. — М.: Мысль, 2000—2001. — ISBN 5-244-00961-3. 2-е изд., испр. и допол. — М.: Мысль, 2010. — ISBN 978-5-244-01115-9.
Տող 5. Տող 5.
* ''Соловьёв В. С.'', Мистика и мистицизм // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907
* ''Соловьёв В. С.'', Мистика и мистицизм // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/199466 Большого Энциклопедического словаря]</ref>:
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/199466 Большого Энциклопедического словаря]</ref>:

== Բառի բացատրություն ==
Փոխաբերական իմաստով միստիկա նշանակում է երևույթների և գործողությունների ամբողջություն, որը հատուկ կերպով մարդուն կապում է աշխարհի գաղտնի ուժերի և արարածների հատ, անկախ տարածության պայմաններից, ժամանակից և ֆիզիկական պատճառականությունից։ Գոյություն ունի նաև իրական՝ մարգարեական ու գործնական՝ օպերատիվ միստիկա։ Մարգարեական միստիկան ձգտում է հետևել անխուսափելի երևույթներն ու առարկաները, որոնք չեն գտնվում տվյալ տարածության կամ ժամանակահատվածի հորիզոնում։ Սրան են պատկանում [[պայծառատեսություն]]ը, [[գուշակություն]]ը, պատգամախոսարանները, ինչպե նաև [[աստղագուշակություն]]ը։ Գործնական կամ օպերատիվ միստիկան իր հերթին ձգտում է սովորական միջոցների և պայմանների կողքին դուրս բերել տարատեսակ երևույթներ, ինչպես՝ գործել հեռավորության վրա, մեկ տիրողական ներշնչանքով կանգնեցնել և առաջացնել կյանքի գործառույթներ, ստեղծել պլաստիկ ձևեր, նյութականացնել հոգևոր էություններ կամ հակառակն անել մարմնականի հետ։ Սրան են վերաբերում կենդանական մագնիսականությունը, [[մոգություն]]ը (նեղ իմաստով), [[դիցահմայություն]]ը, [[մեռելահարցություն]]ը, կախարդության կամ հմայության բոլոր հնարավոր միջոցները, և վերջապես, [[մեդիում]]ական կամ [[սպիրիտիզմ]]ական երևույթների ամողջ ոլորտը։

Քրիստոնեակամ տեսամկյունից իրական միստիկան (իր երկու տեսակներով) բաժանվում է առարկայի արժեվորման և նշանակության և միստիկական փոխազդեցության կողքին բաղկացած է աստվածային, բնական և դիվային տարատեսակների։ [[Ալքիմիան]] սովորաբար վերագրվում է միստիկային, սակայն չկան բավականաչափ հիմունքներ դրա համար, քանի որ ալքիմիկոսներն իրենց օպերացիաներում փորձում են օգտվել նյութերի բնական հատկություններից և ելակետը դրել էին նյութի միասնության սկզբունքը, որն այժմ ընդունվել է որպես դրական գիտություն։

Մեկ այլ իմաստով միստիկա է համարվում է [[կրոն]]ա-[[փիլիսոփայություն|փիլիսոփայական]] ճանաչողական գործունեություն։

== Տարբեր մտածողներ միստիկայի մասին ==
* [[Նիկոլայ Բերդյաև]]․
{{քաղվածք|Միստիկան [[ռեալիզմ (փիլիսոփայություն)|ռեալիզմն]] է, իրականությունների զգացումը, իրականությունների հետ մերձեցումը։ Ռացիոնալիստիկական դրականությունն էլ իլյուզիոնիզմն է, իրականությունների զգալու կորուստը, աշխարհի իրականությունների միջև պայթյունը։}}

* [[Գիլբերտ Կիտ Չեսթերտոն]]․
{{քաղվածք|Միստիկայից մի փոքր գլուխ հանելու շնորհիվ ինձ չեն կարող հիմարեցնել դիլետանտները։ Ճշմարիտ միստիկաները չեն թաքցնում գաղտնիքները, այլ բացահայտում դրանք։ Նրանք ոչինչ չեն թողնում ստվերում, իսկ գաղտնիքն այդպես էլ մնում է գաղտնի։ Մինչև միստիկ-դիլետանտը չի կարող շրջանցել առանց առեղծվածայնության ծածկով, որը հանելով բացահայտում ես բացարձակ տափակություն։|«Հայր Բրաունի անվստահությունը»}}

* [[Ալբերտ Այնշտայն]]․
{{цитата|Ժամանակակից միստիկական միտումները, որոնք ամհամեմատ աճում են այսպես կոչված թեոսոֆիայում և սպիրիտուալիզմում, ինձ համար ընդամենը թուլության և մոլորվածության հատկանիշներ են։ Քանի որ մեր ներքին փորձը բաղկացած է սենսորային ազդեցությունների վերարտադրությունից և կոմբինացիաներից, անմարմին հոգու ըմբռնումն ինձ թվում է դատարկ և անիմաստ։}}


== Տես նաև ==
== Տես նաև ==
Տող 10. Տող 27.
* [[Կաբալա]]
* [[Կաբալա]]
* [[Իսիխազմ]]
* [[Իսիխազմ]]

== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ծանցանկ}}

== Գրականություն ==
* ''Артемьева Т. В.'' Британские мистики в России XVIII века // Философский век. Альманах. Вып.17. История идейкак методология гуманитарных исследований. Часть I./ Отв. редакторы Т. В. Артемьева, М. И. Микешин. -СПб.: Санкт-Петербургский Центр Истории Идей,2001. — С. 313—341. ISBN 5-7187-0372-8
* {{статья
|автор=Балагушкин Е. Г.
|заглавие=Сущность и структурное разнообразие мистики
|ссылка=http://www.amursu.ru/attachments/1320_2010_2.pdf
|издание=Религиоведение
|год=2010
|номер=2
|страницы=102—113
|issn=2072-8662
|ref=Балагушкин
}}
* {{статья |автор=Беспаленко П. Н., Римский В. П. |заглавие=Политико-идеологические и социокультурные основания типологии нетрадиционных религий |оригинал= |ссылка= http://cyberleninka.ru/article/n/politiko-ideologicheskie-i-sotsiokulturnye-osnovaniya-tipologii-netraditsionnyh-religiy|автор издания= |издание=Известия Тульского государственного университета. Гуманитарные науки |тип= |место=Тула|издательство=Тульский государственный университет |год=2009 |выпуск= |том= |номер=1 |страницы=3-13 |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |язык= |ref=Беспаленко, Римский |archiveurl= |archivedate=}}
* ''Бердяев Н. А.'' [http://krotov.info/library/02_b/berdyaev/1937_034_06.html Дух и реальность. Основы богочеловеческой духовности. Париж, 1937. — Глава VI. Мистика. Её противоречия и достижения].
* Энциклопедия мистических терминов / Авт. сост. С. Васильев и др. -М.: ООО "Издательство «Астрель»: МИФ: ООО «Издательство АСТ», 2001.- 576 с.
* Fanning, Steven., Mystics of the Christian Tradition. New York: Routledge Press, 2001.
* Louth, Andrew., The Origins of the Christian Mystical Tradition. — Oxford: Oxford University Press, 2007. ISBN 978-0-19-929140-3.
* McGinn, Bernard., The Presence of God: A History of Western Christian Mysticism'.' Vol. 1 — 4. (The Foundations of Mysticism; The Growth of Mysticism; The Flowering of Mysticism) New York: Crossroad, 1997—2005.


[[Կատեգորիա:Խորհրդապաշտություն]]
[[Կատեգորիա:Խորհրդապաշտություն]]
[[Կատեգորիա:Կեղծ գիտություն]]
[[Կատեգորիա:Կեղծ գիտություն]]


{{Stub}}

06:22, 26 Հոկտեմբերի 2016-ի տարբերակ

Միստիկա (հուն․՝ μυστικός-ից թարգմանաբար նշականում է «փակ», «գաղտնի»), հավատ դեպի գերբնական ուժերը, որի հետ մարդը անհասկանալի ձևով կարողանում է կապ հաստատել, ինչպես նաև սրբազան կրոնական գործունեություն, որի նպատակն է Աստծո (կամ աստվածների, ոգիների, այլ աննյութական էությունների) հետ անմիջական միավորման վերապրումը։ Աստվածաբանական և փիլիսոփայական ուսմունքների այն միասնությունը, որը նվիրված է այս գործունեության արդարացմանը և իմաստավորմանը, կոչվում է միստիցիզմ[1]:

Բառի բացատրություն

Փոխաբերական իմաստով միստիկա նշանակում է երևույթների և գործողությունների ամբողջություն, որը հատուկ կերպով մարդուն կապում է աշխարհի գաղտնի ուժերի և արարածների հատ, անկախ տարածության պայմաններից, ժամանակից և ֆիզիկական պատճառականությունից։ Գոյություն ունի նաև իրական՝ մարգարեական ու գործնական՝ օպերատիվ միստիկա։ Մարգարեական միստիկան ձգտում է հետևել անխուսափելի երևույթներն ու առարկաները, որոնք չեն գտնվում տվյալ տարածության կամ ժամանակահատվածի հորիզոնում։ Սրան են պատկանում պայծառատեսությունը, գուշակությունը, պատգամախոսարանները, ինչպե նաև աստղագուշակությունը։ Գործնական կամ օպերատիվ միստիկան իր հերթին ձգտում է սովորական միջոցների և պայմանների կողքին դուրս բերել տարատեսակ երևույթներ, ինչպես՝ գործել հեռավորության վրա, մեկ տիրողական ներշնչանքով կանգնեցնել և առաջացնել կյանքի գործառույթներ, ստեղծել պլաստիկ ձևեր, նյութականացնել հոգևոր էություններ կամ հակառակն անել մարմնականի հետ։ Սրան են վերաբերում կենդանական մագնիսականությունը, մոգությունը (նեղ իմաստով), դիցահմայությունը, մեռելահարցությունը, կախարդության կամ հմայության բոլոր հնարավոր միջոցները, և վերջապես, մեդիումական կամ սպիրիտիզմական երևույթների ամողջ ոլորտը։

Քրիստոնեակամ տեսամկյունից իրական միստիկան (իր երկու տեսակներով) բաժանվում է առարկայի արժեվորման և նշանակության և միստիկական փոխազդեցության կողքին բաղկացած է աստվածային, բնական և դիվային տարատեսակների։ Ալքիմիան սովորաբար վերագրվում է միստիկային, սակայն չկան բավականաչափ հիմունքներ դրա համար, քանի որ ալքիմիկոսներն իրենց օպերացիաներում փորձում են օգտվել նյութերի բնական հատկություններից և ելակետը դրել էին նյութի միասնության սկզբունքը, որն այժմ ընդունվել է որպես դրական գիտություն։

Մեկ այլ իմաստով միստիկա է համարվում է կրոնա-փիլիսոփայական ճանաչողական գործունեություն։

Տարբեր մտածողներ միստիկայի մասին

Միստիկան ռեալիզմն է, իրականությունների զգացումը, իրականությունների հետ մերձեցումը։ Ռացիոնալիստիկական դրականությունն էլ իլյուզիոնիզմն է, իրականությունների զգալու կորուստը, աշխարհի իրականությունների միջև պայթյունը։
Միստիկայից մի փոքր գլուխ հանելու շնորհիվ ինձ չեն կարող հիմարեցնել դիլետանտները։ Ճշմարիտ միստիկաները չեն թաքցնում գաղտնիքները, այլ բացահայտում դրանք։ Նրանք ոչինչ չեն թողնում ստվերում, իսկ գաղտնիքն այդպես էլ մնում է գաղտնի։ Մինչև միստիկ-դիլետանտը չի կարող շրջանցել առանց առեղծվածայնության ծածկով, որը հանելով բացահայտում ես բացարձակ տափակություն։
- «Հայր Բրաունի անվստահությունը»

Կաղապար:Цитата

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

    • Мистика // Философия: Энциклопедический словарь. / Под редакцией А. А. Ивина. — М.: Гардарики, 2004.
    • Аверинцев С. С. Мистика // Новая философская энциклопедия: в 4 т. / Институт философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета В. С. Стёпин. — М.: Мысль, 2000—2001. — ISBN 5-244-00961-3. 2-е изд., испр. и допол. — М.: Мысль, 2010. — ISBN 978-5-244-01115-9.
    • Мистика // Большой толковый словарь русского языка. / Гл. ред. С. А. Кузнецов.— СПб.: Норинт, 1998.
    • Соловьёв В. С., Мистика и мистицизм // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907
    • Большого Энциклопедического словаря

Գրականություն