«Մովսես Գ Տաթևացի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Մովսես Գ Տաթևացի;
Ծնվել է	անհայտ
Մահացել է	1632
Գերեզման	Կոզեռն
Մասնագիտություն	քահանա
Զբաղեցրած պաշտոններ	Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

10:37, 27 Հուլիսի 2016-ի տարբերակ

Մովսես Գ Տաթևացի, (աղբյուրներում հիշատակվում է նաև որպես՝ Մովսես Գ Սյունեցի, Աճանանցի, Խոտանանցի, ծնվել է 1578, գ. Խոտանան (Սյունիք) – 1632, Երևան, ամփոփվել է Կոզեռնի գերեզմանոցում), Ամենայն հայոց կաթողիկոս 1629 թվականից։ Հաջորդել է Դավիթ Դ Վաղարշապատցուն։

Կենսագրություն

Կրթություն ստանալով Տաթևի վանքում՝ 1592 թվականին ձեռնադրվում է կուսակրոն աբեղա, մեկնում Ամիդ և մինչև 1606 թվականը աշակերտում Սրապիոն Եդեսացուն (Ուռհայեցի)։ 1610 թվականից Երուսաղեմում դարձել է Սբ. Հարություն տաճարի լուսարար։ 1613 թվականին վերադառնում է Տաթև, մտնում Սյունյաց Մեծ անապատ։ Նախքան կաթողիկոս դառնալը՝ հիմնել է դպրոցներ, զբաղվել դրանց բարեկարգման հարցերով, կարգավորել Սյունիքի վանքերը։

Մոտ 1620 թվականին Երևանում քարոզում է Սբ. Կաթողիկե եկեղեցում, վերաշինում Երևանի Սբ. Անանիա առաքյալ անապատը, կարգավորում է Այրարատի եկեղեցիներն ու վանքերը, վերաբացում Հովհաննավանքի և Սաղմոսավանքի վանական դպրոցները։ 1623 թվականին ձեռնադրվում է եպիսկոպոս, 1626 թվականին Սպահանում է։ Պարսից շահ Աբբաս I-ը, 1627 թվականի հունվարին ներկա գտնվելով և հիանալով Սբ. Ծննդյան տոնի՝ նրա կատարած արարողությամբ, պարգև է առաջարկել և տվել խնդրածը՝ Սբ. Էջմիածնի վանքի լուսարարի պաշտոն և վանքը նորոգելու թույլտվություն-հրովարտակ։ 1627 թվականի հունիսից վերանորոգում է Սբ. Էջմիածնի վանքը, Վեհարանը, օժանդակ կառույցները և պարիսպները։ 1628 թվականի սկզբից հիշատակվում է որպես «ընտրեալ կաթողիկոս», պաշտոնապես օծվում է 1629 թվականի հունվարի 13-ին։

Մովսես Գ Տաթևացին շահից ստանում է իր կաթողիկոսության հաստատման և Ս. Էջմիածնի վանքի պարտքի զիջման հրովարտակներ։ Իր աշակերտների և հետևորդների (Փիլիպոս Աղբակեցի, Խաչատուր Կեսարացի, Եսայի Կարճավանցի և ուրիշներ) հետ վերակենդանացնում է ավերված Արևելյան Հայաստանի մշակութային, կրթական, լուսավորական և գրական կյանքը, վերականգնում ու բարվոքում եկեղեցիներն ու վանքերը։

Կաթողիկոսական գահին Մովսես Գ Տաթևացուն հաջորդում է Փիլիպոս Ա Աղբակեցին։

Նախորդող՝
Դավիթ Դ Վաղարշապատցի

Կաթողիկոս
1629 –1632

Հաջորդող՝
Փիլիպոս Ա Աղբակեցի

Աղբյուրներ

Առաքել Դաւիրժեցի, Գիրք պատմութեանց, Երեւան, 1990։

Գրականություն

Ներսէս Ակինեան, Մովսէս Գ. Տաթեւացի Հայոց կաթողիկոսն եւ իր ժամանակը, Վիեննա, 1936։
Կարապետ եպս. Ամատունի, Մովսէս Գ Տաթեացի կաթողիկոս Էջմիածնի, Վենետիկ-Ս. Ղազար, 1992 (Հայագիտական մատենաշար «Բազմավէպ» 39)։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 (հայ.) — հատոր 8. — էջ 40.

Արտաքին հղումներ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո:

[_d9b4074ae086c199-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 (հայ.) — հատոր 8. — էջ 40.

[1]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
+{{Անձ}}
 '''Մովսես Գ Տաթևացի''', (աղբյուրներում հիշատակվում է նաև որպես՝ Մովսես Գ Սյունեցի, Աճանանցի, Խոտանանցի, ծնվել է [[1578]], գ. Խոտանան ([[Սյունիք]]) – [[1632]], [[Երևան]], ամփոփվել է [[Հովհաննես Կոզեռն|Կոզեռն]]ի գերեզմանոցում), [[Ամենայն հայոց կաթողիկոս]] [[1629]] թվականից։ Հաջորդել է [[Դավիթ Դ Վաղարշապատցի|Դավիթ Դ Վաղարշապատցուն]]։
@@ Տող 21. / Տող 22. @@
 * [http://www.digilib.am/digilib/?menu=10&wrk=1147&media=109&mediaPg=0&mediaZoo=400&wrpg=0&aupg=0 Ներսէս Ակինեան, Մովսէս Գ. Տաթեւացի Հայոց կաթողիկոսն եւ իր ժամանակը, Վիեննա, 1936։]
 * Կարապետ եպս. Ամատունի, Մովսէս Գ Տաթեացի կաթողիկոս Էջմիածնի, Վենետիկ-Ս. Ղազար, 1992 (Հայագիտական մատենաշար «Բազմավէպ» 39)։
 == Ծանոթագրություններ ==
 {{ծանցանկ}}
-===Արտաքին հղումներ===
+=== Արտաքին հղումներ ===
 * [http://nt.am/am/dates/618/ Մովսես Գ Տաթևացին «Նոյյան տապանի» հիշարժան տարեթվերում]
 * [http://armenpress.am/arm/news/718553/ Մայիսի 14-ը Մովսես Տաթեւացու հիշատակության օրն է։]
-{{ՔՀՀ}}
 {{կաթողիկոսներ}}
+{{ՔՀՀ}}
-[[Կատեգորիա:Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսներ]]
-[[Կատեգորիա:1578 ծնունդներ]]
-[[Կատեգորիա:1632 մահեր]]