«Ղազախներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ oգտվելով ԱՎԲ
չ փոխարինվեց: ` → ՝ (2) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1. Տող 1.
'''Ղազախներ''' (ղազախ. қазақтар), ազգ, [[Ղազախստան]]ի հիմնական բնակչությունը։ Ապրում են նաև [[Ուզբեկստան]]ում, [[Թուրքմենստան]]ում, [[Ղրղզստան]]ում, [[Տաջիկստան]]ում, [[Ռուսաստան]]ում, [[Չինաստան]]ում, [[Մոնղոլիա]]յում և [[Աֆղանստան]]ում: Խոսում են [[ղազախերեն]] լեզվով, որը պատկանում է [[Թյուրքական լեզվախումբ|Թյուրքական լեզվախմբին]]: [[Կրոն]]ը [[իսլամ]]ն է, հավատացյաները սուննի դավանանքի մուսուլմաններ են։
'''Ղազախներ''' (ղազախ. қазақтар), ազգ, [[Ղազախստան]]ի հիմնական բնակչությունը։ Ապրում են նաև [[Ուզբեկստան]]ում, [[Թուրքմենստան]]ում, [[Ղրղզստան]]ում, [[Տաջիկստան]]ում, [[Ռուսաստան]]ում, [[Չինաստան]]ում, [[Մոնղոլիա]]յում և [[Աֆղանստան]]ում: Խոսում են [[ղազախերեն]] լեզվով, որը պատկանում է [[Թյուրքական լեզվախումբ|Թյուրքական լեզվախմբին]]: [[Կրոն]]ը [[իսլամ]]ն է, հավատացյաները սուննի դավանանքի մուսուլմաններ են։


Մթա 3-2 դարերում Հարավային Ղազախստանում առաջացել է ուսունների ցեղային միավորումը։ 6-7-րդ դարերում Ղազախստանի հարավ-արևելյան մասում ապրող ցեղերը Արևմտա-Թյուրքական խաքանության տիրապետության տակ էին։ Հետագայում Ղազախստանի զանազան շրջաններում առաջացել են վաղ ֆեոդալական տիպի քաղաքական կազմավորումներ` Թյուրգեշական (8-րդ դար) և Կարլուկական (8-9-րդ դարեր) խաքանությունները, [[օղուզներ]]ի (9-11-րդ դարեր), կիմակների և [[ղփչաղներ]]ի (8-11-րդ դարեր) միավորումները։ Էթնիկական միաձուլմանը նպաստել է [[Կարախանյանների պետություն]]ը (10-12-րդ դարեր):
Մթա 3-2 դարերում Հարավային Ղազախստանում առաջացել է ուսունների ցեղային միավորումը։ 6-7-րդ դարերում Ղազախստանի հարավ-արևելյան մասում ապրող ցեղերը Արևմտա-Թյուրքական խաքանության տիրապետության տակ էին։ Հետագայում Ղազախստանի զանազան շրջաններում առաջացել են վաղ ֆեոդալական տիպի քաղաքական կազմավորումներ՝ Թյուրգեշական (8-րդ դար) և Կարլուկական (8-9-րդ դարեր) խաքանությունները, [[օղուզներ]]ի (9-11-րդ դարեր), կիմակների և [[ղփչաղներ]]ի (8-11-րդ դարեր) միավորումները։ Էթնիկական միաձուլմանը նպաստել է [[Կարախանյանների պետություն]]ը (10-12-րդ դարեր):


[[12-րդ դար]]ի սկզբին Ղազախստանի տարածք են ներխուժել կիդանները, որոնք ի վերջո խառնվել են տեղի թյուրքալեզու բնակչությանը։ [[13-րդ դար]]ում Մոնղոլիայից և [[Ալթայ]]ից Ղազախստան են թափանցել նայմաններն ու կերեիտները։ [[15-րդ դար]]ի կեսին [[Ոսկե հորդա]]յի արևելյան հատվածում առաջացել են Նողայական հորդան և Ուզբեկական խանությունը, որոնցում միավորված էին ղփչաղների, արգինների, կարլուկների, նայմանների և այլ թյուրքալեզու ցեղեր։ 15-րդ դարի վերջին, [[16-րդ դար]]ի սկզբին կազմավորվել է ղազախական ազգությունը` բաղկացած ցեղային երեք խմբավորումներից (ժուզ), որոնցից յուրաքանչյուրի մեջ մտնող ցեղերն առանձնանում էին տարածքով, բայց միմյանց հետ կապված էին տնտեսական շահերի ընդհանրությամբ։
[[12-րդ դար]]ի սկզբին Ղազախստանի տարածք են ներխուժել կիդանները, որոնք ի վերջո խառնվել են տեղի թյուրքալեզու բնակչությանը։ [[13-րդ դար]]ում Մոնղոլիայից և [[Ալթայ]]ից Ղազախստան են թափանցել նայմաններն ու կերեիտները։ [[15-րդ դար]]ի կեսին [[Ոսկե հորդա]]յի արևելյան հատվածում առաջացել են Նողայական հորդան և Ուզբեկական խանությունը, որոնցում միավորված էին ղփչաղների, արգինների, կարլուկների, նայմանների և այլ թյուրքալեզու ցեղեր։ 15-րդ դարի վերջին, [[16-րդ դար]]ի սկզբին կազմավորվել է ղազախական ազգությունը՝ բաղկացած ցեղային երեք խմբավորումներից (ժուզ), որոնցից յուրաքանչյուրի մեջ մտնող ցեղերն առանձնանում էին տարածքով, բայց միմյանց հետ կապված էին տնտեսական շահերի ընդհանրությամբ։


Մինչև ղազախական հողերի Ռուսաստանին միացվելը ([[19-րդ դար]]ի կեսեր), ղազախների հիմնական զբաղմունքը քոչվոր [[անասնապահություն]]ն էր, մասամբ զբաղվում էին նաև տնային արհեստներով, [[ձկնորսություն|ձկնորսությամբ]], [[որսորդություն|որսորդությամբ]]: Տարիների ընթացքում փոխվեց ղազախների կենցաղն ու [[մշակույթ]]ը, նրանք անցան նստակեցության։
Մինչև ղազախական հողերի Ռուսաստանին միացվելը ([[19-րդ դար]]ի կեսեր), ղազախների հիմնական զբաղմունքը քոչվոր [[անասնապահություն]]ն էր, մասամբ զբաղվում էին նաև տնային արհեստներով, [[ձկնորսություն|ձկնորսությամբ]], [[որսորդություն|որսորդությամբ]]: Տարիների ընթացքում փոխվեց ղազախների կենցաղն ու [[մշակույթ]]ը, նրանք անցան նստակեցության։

15:49, 22 Հուլիսի 2016-ի տարբերակ

Ղազախներ (ղազախ. қазақтар), ազգ, Ղազախստանի հիմնական բնակչությունը։ Ապրում են նաև Ուզբեկստանում, Թուրքմենստանում, Ղրղզստանում, Տաջիկստանում, Ռուսաստանում, Չինաստանում, Մոնղոլիայում և Աֆղանստանում: Խոսում են ղազախերեն լեզվով, որը պատկանում է Թյուրքական լեզվախմբին: Կրոնը իսլամն է, հավատացյաները սուննի դավանանքի մուսուլմաններ են։

Մթա 3-2 դարերում Հարավային Ղազախստանում առաջացել է ուսունների ցեղային միավորումը։ 6-7-րդ դարերում Ղազախստանի հարավ-արևելյան մասում ապրող ցեղերը Արևմտա-Թյուրքական խաքանության տիրապետության տակ էին։ Հետագայում Ղազախստանի զանազան շրջաններում առաջացել են վաղ ֆեոդալական տիպի քաղաքական կազմավորումներ՝ Թյուրգեշական (8-րդ դար) և Կարլուկական (8-9-րդ դարեր) խաքանությունները, օղուզների (9-11-րդ դարեր), կիմակների և ղփչաղների (8-11-րդ դարեր) միավորումները։ Էթնիկական միաձուլմանը նպաստել է Կարախանյանների պետությունը (10-12-րդ դարեր):

12-րդ դարի սկզբին Ղազախստանի տարածք են ներխուժել կիդանները, որոնք ի վերջո խառնվել են տեղի թյուրքալեզու բնակչությանը։ 13-րդ դարում Մոնղոլիայից և Ալթայից Ղազախստան են թափանցել նայմաններն ու կերեիտները։ 15-րդ դարի կեսին Ոսկե հորդայի արևելյան հատվածում առաջացել են Նողայական հորդան և Ուզբեկական խանությունը, որոնցում միավորված էին ղփչաղների, արգինների, կարլուկների, նայմանների և այլ թյուրքալեզու ցեղեր։ 15-րդ դարի վերջին, 16-րդ դարի սկզբին կազմավորվել է ղազախական ազգությունը՝ բաղկացած ցեղային երեք խմբավորումներից (ժուզ), որոնցից յուրաքանչյուրի մեջ մտնող ցեղերն առանձնանում էին տարածքով, բայց միմյանց հետ կապված էին տնտեսական շահերի ընդհանրությամբ։

Մինչև ղազախական հողերի Ռուսաստանին միացվելը (19-րդ դարի կեսեր), ղազախների հիմնական զբաղմունքը քոչվոր անասնապահությունն էր, մասամբ զբաղվում էին նաև տնային արհեստներով, ձկնորսությամբ, որսորդությամբ: Տարիների ընթացքում փոխվեց ղազախների կենցաղն ու մշակույթը, նրանք անցան նստակեցության։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։