«Արհեստական լեզուներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
չNo edit summary |
չ oգտվելով ԱՎԲ |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Արհեստական լեզուներ''', անհատների կողմից ստեղծված լեզուներ։ Արհեստական լեզուներ չեն եղել որևէ ժողովրդի [[խոսակցական լեզու]]։ |
'''Արհեստական լեզուներ''', անհատների կողմից ստեղծված լեզուներ։ Արհեստական լեզուներ չեն եղել որևէ ժողովրդի [[խոսակցական լեզու]]։ |
||
== Պատմություն == |
== Պատմություն == |
||
Առաջ են եկել մարդկանց՝ մի ընդհանուր լեզվով հաղորդակցվելու պահանջով և հավակնում են միջազգային լեզու լինելու նպատակ։ Գոյություն ունի արհեստական լեզուների ստեղծման երկու եղանակ՝ հանրախոսություն և հանրագրություն։ Հանրախոսությունը նպատակ է հետապնդում ստեղծելու քերականական պարզագույն կանոններից այս կամ այն հին ու նոր լեզուների արմատներից և միջազգային տերմիններից կազմված այնպիսի լեզու, որով մարդիկ կարողանան դյուրությամբ հաղորդակցվել միմյանց հետ։ |
Առաջ են եկել մարդկանց՝ մի ընդհանուր լեզվով հաղորդակցվելու պահանջով և հավակնում են միջազգային լեզու լինելու նպատակ։ Գոյություն ունի արհեստական լեզուների ստեղծման երկու եղանակ՝ հանրախոսություն և հանրագրություն։ Հանրախոսությունը նպատակ է հետապնդում ստեղծելու քերականական պարզագույն կանոններից այս կամ այն հին ու նոր լեզուների արմատներից և միջազգային տերմիններից կազմված այնպիսի լեզու, որով մարդիկ կարողանան դյուրությամբ հաղորդակցվել միմյանց հետ։ |
||
Համամարդկային լեզվի ստեղծման փորձեր արել են դեռևս Ռ․Դեկարտը՝ [[1629]] թվականին, Գ․Լայբնիցը՝ [[1666]] թվականին, բայց միայն [[19-րդ դար|19]]-[[20-րդ դար]]երին է հաջողվել կազմել մի շարք արհեստական լեզուներ։ Դրանցից նշանավորներն են՝ [[վոլապյուկ]]ը ([[1880]]), որ ստեղծել է [[գերմանացի]] կրոնավոր Ի․Մ․[[Շլայեր]]ը, ունիվերսալը՝ բժիշկ [[Մոլենար]]ը, [[Էսպերանտո]]ն ([[1887]])՝ [[լեհ]]ական [[հրեա]], [[բժիշկ]] [[Զամենհոֆ]]ը, Լանգբլոն (1900)՝ Բոլլաքը, Սահլեռայը ([[աշխարհլեզու]])՝ մի զմյուռնիացի հայ, Նովիալը ([[1928]])՝ [[լեզվաբան]] [[Եսպերսեն]]ը, [[իալան]] ([[1947]])՝ [[Սորբոնի համալսարան]]ի դասախոս [[Մարտինե]]ն, [[ինտերլինգվա]]ն։ Հանրագրությունը նպատակ է հետապնդում ստեղծելու արհեստական նշանների մի համակարգ, նման [[մաթեմատիկական սիմվոլներ]]ին, որ հասկանալի կլինի ամեն մեկին, ով ծանոթ է այդ նշաններին կամ ձեռքի տակ ունի դրանց [[բառարան]]ը։ Հանրագրության արհեստական համակարգ են ստեղծել [[Մեմիյո]]ն՝ [[1797]] թվականին, [[Պաիկ]]ը՝ [[1859]] թվականին, [[Վիեննա]]յի Մխիթարյան միաբան [[Աթանաս Տիրոյան]]ը՝ [[1907]] թվականին և այլն։ Հանրագրությունը տարածում չի գտել։ |
Համամարդկային լեզվի ստեղծման փորձեր արել են դեռևս Ռ․Դեկարտը՝ [[1629]] թվականին, Գ․Լայբնիցը՝ [[1666]] թվականին, բայց միայն [[19-րդ դար|19]]-[[20-րդ դար]]երին է հաջողվել կազմել մի շարք արհեստական լեզուներ։ Դրանցից նշանավորներն են՝ [[վոլապյուկ]]ը ([[1880]]), որ ստեղծել է [[գերմանացի]] կրոնավոր Ի․Մ․[[Շլայեր]]ը, ունիվերսալը՝ բժիշկ [[Մոլենար]]ը, [[Էսպերանտո]]ն ([[1887]])՝ [[լեհ]]ական [[հրեա]], [[բժիշկ]] [[Զամենհոֆ]]ը, Լանգբլոն (1900)՝ Բոլլաքը, Սահլեռայը ([[աշխարհլեզու]])՝ մի զմյուռնիացի հայ, Նովիալը ([[1928]])՝ [[լեզվաբան]] [[Եսպերսեն]]ը, [[իալան]] ([[1947]])՝ [[Սորբոնի համալսարան]]ի դասախոս [[Մարտինե]]ն, [[ինտերլինգվա]]ն։ Հանրագրությունը նպատակ է հետապնդում ստեղծելու արհեստական նշանների մի համակարգ, նման [[մաթեմատիկական սիմվոլներ]]ին, որ հասկանալի կլինի ամեն մեկին, ով ծանոթ է այդ նշաններին կամ ձեռքի տակ ունի դրանց [[բառարան]]ը։ Հանրագրության արհեստական համակարգ են ստեղծել [[Մեմիյո]]ն՝ [[1797]] թվականին, [[Պաիկ]]ը՝ [[1859]] թվականին, [[Վիեննա]]յի Մխիթարյան միաբան [[Աթանաս Տիրոյան]]ը՝ [[1907]] թվականին և այլն։ Հանրագրությունը տարածում չի գտել։ |
||
07:31, 13 Ապրիլի 2016-ի տարբերակ
Արհեստական լեզուներ, անհատների կողմից ստեղծված լեզուներ։ Արհեստական լեզուներ չեն եղել որևէ ժողովրդի խոսակցական լեզու։
Պատմություն
Առաջ են եկել մարդկանց՝ մի ընդհանուր լեզվով հաղորդակցվելու պահանջով և հավակնում են միջազգային լեզու լինելու նպատակ։ Գոյություն ունի արհեստական լեզուների ստեղծման երկու եղանակ՝ հանրախոսություն և հանրագրություն։ Հանրախոսությունը նպատակ է հետապնդում ստեղծելու քերականական պարզագույն կանոններից այս կամ այն հին ու նոր լեզուների արմատներից և միջազգային տերմիններից կազմված այնպիսի լեզու, որով մարդիկ կարողանան դյուրությամբ հաղորդակցվել միմյանց հետ։
Համամարդկային լեզվի ստեղծման փորձեր արել են դեռևս Ռ․Դեկարտը՝ 1629 թվականին, Գ․Լայբնիցը՝ 1666 թվականին, բայց միայն 19-20-րդ դարերին է հաջողվել կազմել մի շարք արհեստական լեզուներ։ Դրանցից նշանավորներն են՝ վոլապյուկը (1880), որ ստեղծել է գերմանացի կրոնավոր Ի․Մ․Շլայերը, ունիվերսալը՝ բժիշկ Մոլենարը, Էսպերանտոն (1887)՝ լեհական հրեա, բժիշկ Զամենհոֆը, Լանգբլոն (1900)՝ Բոլլաքը, Սահլեռայը (աշխարհլեզու)՝ մի զմյուռնիացի հայ, Նովիալը (1928)՝ լեզվաբան Եսպերսենը, իալան (1947)՝ Սորբոնի համալսարանի դասախոս Մարտինեն, ինտերլինգվան։ Հանրագրությունը նպատակ է հետապնդում ստեղծելու արհեստական նշանների մի համակարգ, նման մաթեմատիկական սիմվոլներին, որ հասկանալի կլինի ամեն մեկին, ով ծանոթ է այդ նշաններին կամ ձեռքի տակ ունի դրանց բառարանը։ Հանրագրության արհեստական համակարգ են ստեղծել Մեմիյոն՝ 1797 թվականին, Պաիկը՝ 1859 թվականին, Վիեննայի Մխիթարյան միաբան Աթանաս Տիրոյանը՝ 1907 թվականին և այլն։ Հանրագրությունը տարածում չի գտել։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|