«Ալպյան ծալքավորություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
չ oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
[[Պատկեր:Tectonic map Mediterranean DE.svg|thumb|right|250px|Ալպյան ծալքավորության տեկտոնիկ քարտեզ]] |
[[Պատկեր:Tectonic map Mediterranean DE.svg|thumb|right|250px|Ալպյան ծալքավորության տեկտոնիկ քարտեզ]] |
||
'''Ալպյան ծալքավորություն''', [[երկրակեղև]]ի շերտերի ծալքավորություն, որը տեղի է ունեցել մասամբ [[Մեզոզոյան դարաշրջան|մեզոզոյան]] և առավելապես [[Կայնոզոյի դարաշրջան|կայնոզոյան դարաշրջան]]ներում։ |
'''Ալպյան ծալքավորություն''', [[երկրակեղև]]ի շերտերի ծալքավորություն, որը տեղի է ունեցել մասամբ [[Մեզոզոյան դարաշրջան|մեզոզոյան]] և առավելապես [[Կայնոզոյի դարաշրջան|կայնոզոյան դարաշրջան]]ներում։ |
||
== Դրսևորման շրջաններ == |
== Դրսևորման շրջաններ == |
||
Բնորոշ դրսևորման շրջաններից են [[Ալպեր]]ը, որից և ծագում է Ալպյան ծալքավորություն անվանումը։ Հաճախ տրիասի, յուրայի և ստորին [[Կավիճ|կավճ]]ի ծալքավորություևև առանձնացնում են և անվանում վաղ ալպյան կամ կիմերյան ծալքավորություն։ Այն մարզերում, որտեղ տրիասի նստվածքները ծալքավորված են պերմակարբոնի նստվածքների հետ միասին ([[Կովկաս]], [[Միջին Ասիա]] և այլն), ալպյան ծալքավորության համապատասխան մասն անվանում են էպիհերցինյան։ |
Բնորոշ դրսևորման շրջաններից են [[Ալպեր]]ը, որից և ծագում է Ալպյան ծալքավորություն անվանումը։ Հաճախ տրիասի, յուրայի և ստորին [[Կավիճ|կավճ]]ի ծալքավորություևև առանձնացնում են և անվանում վաղ ալպյան կամ կիմերյան ծալքավորություն։ Այն մարզերում, որտեղ տրիասի նստվածքները ծալքավորված են պերմակարբոնի նստվածքների հետ միասին ([[Կովկաս]], [[Միջին Ասիա]] և այլն), ալպյան ծալքավորության համապատասխան մասն անվանում են էպիհերցինյան։ |
||
Ալպյան ծալքավորությունը ընդգրկում է (լայն առումով) [[Խաղաղ օվկիանոս]]ն օղակող լեռների համակարգը. |
Ալպյան ծալքավորությունը ընդգրկում է (լայն առումով) [[Խաղաղ օվկիանոս]]ն օղակող լեռների համակարգը. |
||
Տող 21. | Տող 21. | ||
** Ալեության կղզիներ, |
** Ալեության կղզիներ, |
||
**Վերխոյանսկի լեռևաշղթա |
**Վերխոյանսկի լեռևաշղթա |
||
* [[Ալպ-հիմալայան գեոսինկլինալ]]ի տարածման մարզերը։ |
* [[Ալպ-հիմալայան գեոսինկլինալ]]ի տարածման մարզերը։ |
||
Ալպյան ծալքավորության սահմաններում գտնվում են համեմատաբար երիտասարդ և բարձր լեռնաշղթաները, ակտիվ սեյսմիկ օջախները, բազմաթիվ գործող և հանգած հրաբուխները, ծանրաթյան ուժի բացասական խոշոր անոմալիաները։ Նորագույն տվյալներով ալպյան ծալքավորությանն են պատկանում նաև համաշխարհային օվկիանոսի հատակում լայնորեն տարածված ստորջրյա լեռնաշղթաները, երկրակեղևի ստորջրյա խզվածքները և խորջրյա տեկտոգենները։ |
Ալպյան ծալքավորության սահմաններում գտնվում են համեմատաբար երիտասարդ և բարձր լեռնաշղթաները, ակտիվ սեյսմիկ օջախները, բազմաթիվ գործող և հանգած հրաբուխները, ծանրաթյան ուժի բացասական խոշոր անոմալիաները։ Նորագույն տվյալներով ալպյան ծալքավորությանն են պատկանում նաև համաշխարհային օվկիանոսի հատակում լայնորեն տարածված ստորջրյա լեռնաշղթաները, երկրակեղևի ստորջրյա խզվածքները և խորջրյա տեկտոգենները։ |
||
Ալպյան ծալքավորության մարզերը ներդրված են գաբրոպերիդոտիտային և գրանիտային մագմայի բազմաթիվ ինտրուզիաներով, որոնց հետ էլ կապված են մետաղային օգտակար հանածոների բազմազան հանքավայրեր։ |
Ալպյան ծալքավորության մարզերը ներդրված են գաբրոպերիդոտիտային և գրանիտային մագմայի բազմաթիվ ինտրուզիաներով, որոնց հետ էլ կապված են մետաղային օգտակար հանածոների բազմազան հանքավայրեր։ |
20:56, 12 Ապրիլի 2016-ի տարբերակ
Ալպյան ծալքավորություն, երկրակեղևի շերտերի ծալքավորություն, որը տեղի է ունեցել մասամբ մեզոզոյան և առավելապես կայնոզոյան դարաշրջաններում։
Դրսևորման շրջաններ
Բնորոշ դրսևորման շրջաններից են Ալպերը, որից և ծագում է Ալպյան ծալքավորություն անվանումը։ Հաճախ տրիասի, յուրայի և ստորին կավճի ծալքավորություևև առանձնացնում են և անվանում վաղ ալպյան կամ կիմերյան ծալքավորություն։ Այն մարզերում, որտեղ տրիասի նստվածքները ծալքավորված են պերմակարբոնի նստվածքների հետ միասին (Կովկաս, Միջին Ասիա և այլն), ալպյան ծալքավորության համապատասխան մասն անվանում են էպիհերցինյան։
Ալպյան ծալքավորությունը ընդգրկում է (լայն առումով) Խաղաղ օվկիանոսն օղակող լեռների համակարգը.
- Արշիպելագ
- Ասիա
- Մալայան արշիպելագ,
- Նոր Գվինեա,
- Ֆիլիպինյան,
- Ճապոնական կղզիներ,
- Սախալին,
- Կուրիլյան կղզիներ,
- Կամչատկա,
- Ալեության կղզիներ,
- Վերխոյանսկի լեռևաշղթա
- Ալպ-հիմալայան գեոսինկլինալի տարածման մարզերը։
Ալպյան ծալքավորության սահմաններում գտնվում են համեմատաբար երիտասարդ և բարձր լեռնաշղթաները, ակտիվ սեյսմիկ օջախները, բազմաթիվ գործող և հանգած հրաբուխները, ծանրաթյան ուժի բացասական խոշոր անոմալիաները։ Նորագույն տվյալներով ալպյան ծալքավորությանն են պատկանում նաև համաշխարհային օվկիանոսի հատակում լայնորեն տարածված ստորջրյա լեռնաշղթաները, երկրակեղևի ստորջրյա խզվածքները և խորջրյա տեկտոգենները։
Ալպյան ծալքավորության մարզերը ներդրված են գաբրոպերիդոտիտային և գրանիտային մագմայի բազմաթիվ ինտրուզիաներով, որոնց հետ էլ կապված են մետաղային օգտակար հանածոների բազմազան հանքավայրեր։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |