«Շպինելներ»–ի խմբագրումների տարբերություն
հեռացվել է Կատեգորիա:Քիմիա, ավելացվեց Կատեգորիա:Միներալներ ՀոթՔաթ գործիքով |
չ հստակեցնում եմ աղբյուրը oգտվելով ԱՎԲ |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
'''Շպինելներ''' ([[գերմաներեն|գերմ]]․ Spinell), բարդ [[օքսիդ]]ների կարգի [[միներալ]]ների խումբ ''A''(A, B)o<sub>4</sub> ընդհանուր բանաձևով, որտեղ A=Mg, Zn, Mn, Fe<sup>2+</sup>Co, Ni․B-Al, Fe<sup>3+</sup>, Cr, Mn<sup>9+</sup>, Ti<sup>4+</sup>, V<sup>3+</sup>։ Շպինեները պինդ լուծույթների համակարգեր են՝ A և В [[կատիոն]]ների լայն զարգացած [[իզոմորֆիզ]]մով։ Կատիոնի գերակշռող քանակից կախված տարբերում են [[ալյումաշպինելներ]], [[ֆեռիշպինելներ]], [[քրոմշպինելներ]], [[տիտանշպինելներ]], [[վանադիումշպինելներ]]։ Շպինելների բյուրեղային համակարգը խորանարդային է։ Առաջացնում են հիմնականում օկտաէդրիկ [[բյուրեղ]]ներ։ Կարծրությունը՝ 5-8, խտությունը՝ 3500—5100 կգ/մ<sup>3</sup>։ Շպինելներն առաջանում են բարձր ջերմաստիճանային պայմաններում։ [[Քրոմ]]ի, [[երկաթ]]ի, [[մանգան]]ի, [[ցինկ]]ի կարևոր հանքանյութեր են։ Կիրառվում են նաև [[Խեցեգործություն|խեցեգործության]], հրակայուն իրերի, ջերմակայուն ներկերի արտադրության մեջ։ Կարմիր և կապտավուն (հազվադեպ) շպինելները (ազնիվ շպինելներ) թանկարժեք քարեր են ([[ռուբին]], [[ռուբիցել]] և այլն)։ |
'''Շպինելներ''' ([[գերմաներեն|գերմ]]․ Spinell), բարդ [[օքսիդ]]ների կարգի [[միներալ]]ների խումբ ''A''(A, B)o<sub>4</sub> ընդհանուր բանաձևով, որտեղ A=Mg, Zn, Mn, Fe<sup>2+</sup>Co, Ni․B-Al, Fe<sup>3+</sup>, Cr, Mn<sup>9+</sup>, Ti<sup>4+</sup>, V<sup>3+</sup>։ Շպինեները պինդ լուծույթների համակարգեր են՝ A և В [[կատիոն]]ների լայն զարգացած [[իզոմորֆիզ]]մով։ Կատիոնի գերակշռող քանակից կախված տարբերում են [[ալյումաշպինելներ]], [[ֆեռիշպինելներ]], [[քրոմշպինելներ]], [[տիտանշպինելներ]], [[վանադիումշպինելներ]]։ Շպինելների բյուրեղային համակարգը խորանարդային է։ Առաջացնում են հիմնականում օկտաէդրիկ [[բյուրեղ]]ներ։ Կարծրությունը՝ 5-8, խտությունը՝ 3500—5100 կգ/մ<sup>3</sup>։ Շպինելներն առաջանում են բարձր ջերմաստիճանային պայմաններում։ [[Քրոմ]]ի, [[երկաթ]]ի, [[մանգան]]ի, [[ցինկ]]ի կարևոր հանքանյութեր են։ Կիրառվում են նաև [[Խեցեգործություն|խեցեգործության]], հրակայուն իրերի, ջերմակայուն ներկերի արտադրության մեջ։ Կարմիր և կապտավուն (հազվադեպ) շպինելները (ազնիվ շպինելներ) թանկարժեք քարեր են ([[ռուբին]], [[ռուբիցել]] և այլն)։ |
||
{{ՀՍՀ}} |
{{ՀՍՀ|հատոր=8|էջ=554}} |
||
[[Կատեգորիա:Միներալներ]] |
[[Կատեգորիա:Միներալներ]] |
||
17:57, 9 Ապրիլի 2016-ի տարբերակ
Շպինելներ (գերմ․ Spinell), բարդ օքսիդների կարգի միներալների խումբ A(A, B)o4 ընդհանուր բանաձևով, որտեղ A=Mg, Zn, Mn, Fe2+Co, Ni․B-Al, Fe3+, Cr, Mn9+, Ti4+, V3+։ Շպինեները պինդ լուծույթների համակարգեր են՝ A և В կատիոնների լայն զարգացած իզոմորֆիզմով։ Կատիոնի գերակշռող քանակից կախված տարբերում են ալյումաշպինելներ, ֆեռիշպինելներ, քրոմշպինելներ, տիտանշպինելներ, վանադիումշպինելներ։ Շպինելների բյուրեղային համակարգը խորանարդային է։ Առաջացնում են հիմնականում օկտաէդրիկ բյուրեղներ։ Կարծրությունը՝ 5-8, խտությունը՝ 3500—5100 կգ/մ3։ Շպինելներն առաջանում են բարձր ջերմաստիճանային պայմաններում։ Քրոմի, երկաթի, մանգանի, ցինկի կարևոր հանքանյութեր են։ Կիրառվում են նաև խեցեգործության, հրակայուն իրերի, ջերմակայուն ներկերի արտադրության մեջ։ Կարմիր և կապտավուն (հազվադեպ) շպինելները (ազնիվ շպինելներ) թանկարժեք քարեր են (ռուբին, ռուբիցել և այլն)։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 554)։ 
|