«Լիլի Չուգասզյան»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ մաքրվեց, փոխարինվեց: ։ → : (24) oգտվելով ԱՎԲ |
չ վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: յ: → յ։ (15) |
||
| Տող 20. | Տող 20. | ||
| URL = |
| URL = |
||
}} |
}} |
||
'''Լիլի Չուգասզյան''' ({{lang-en|Lili Chookasian}}, [[1920]], [[օգոստոսի 1]], Չիկագո - [[2012]], [[ապրիլի 9]]<ref>[http://www.nytimes.com/2012/04/13/arts/music/lili-chookasian-opera-singer-dies-at-90.html?ref=deathsobituaries&_r=0 Lili Chookasian, Contralto Praised for Her Velvety Voice, Dies at 90]</ref>:), հայտնի ամերիկացի օպերային երգչուհի ([[կոնտրալտո]]), ծագումով |
'''Լիլի Չուգասզյան''' ({{lang-en|Lili Chookasian}}, [[1920]], [[օգոստոսի 1]], Չիկագո - [[2012]], [[ապրիլի 9]]<ref>[http://www.nytimes.com/2012/04/13/arts/music/lili-chookasian-opera-singer-dies-at-90.html?ref=deathsobituaries&_r=0 Lili Chookasian, Contralto Praised for Her Velvety Voice, Dies at 90]</ref>:), հայտնի ամերիկացի օպերային երգչուհի ([[կոնտրալտո]]), ծագումով հայ։ Երգել է աշխարհահռչակ օպերային թատրոններում և հայտնի նվագախմբերի հետ։ Իր կարիերան սկսել է 1940-ական թվականներին, որպես համերգային երգչուհի։ 1960-1970-ական թվականներին համարվում էր կոնտրալտո ձայն ունեցող առաջատար երգչուհիներից մեկը։ 1960-1980-ական թվականներին երգել է [[Մետրոպոլիտեն օպերա]]յում և Նյու-Յորք սիթիի օպերային թատրոններում։ |
||
1967 թվականի սեպտեմբերին հանդես է եկել [[Երևան]]ի [[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն]]ում՝ կատարելով Փառանձեմի դերերգը [[Տիգրան Չուխաճյան]]ի «[[Արշակ Բ (օպերա)|Արշակ Բ]]» |
1967 թվականի սեպտեմբերին հանդես է եկել [[Երևան]]ի [[Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն]]ում՝ կատարելով Փառանձեմի դերերգը [[Տիգրան Չուխաճյան]]ի «[[Արշակ Բ (օպերա)|Արշակ Բ]]» օպերայում։ |
||
== Կյանքը և կենսագործունեությունը == |
== Կյանքը և կենսագործունեությունը == |
||
Լիլի Չուգասզյանի ընտանիքը գախթել է [[Սեբաստիայի վիլայեթ|Սեբաստիա]]յից(Արևմտյան Հայաստան): Նա մանկուց երգել է երաժշտական երեկույթներում, դպրոցական համերգներում, տոնական միջոցառումների ժամանակ և |
Լիլի Չուգասզյանի ընտանիքը գախթել է [[Սեբաստիայի վիլայեթ|Սեբաստիա]]յից(Արևմտյան Հայաստան): Նա մանկուց երգել է երաժշտական երեկույթներում, դպրոցական համերգներում, տոնական միջոցառումների ժամանակ և այլն։ Չուգասզյանը աշակերտել է հայտնի երաժիշտ [[Ֆիլիպ Մանուել]]ին: 1950-ական թվականներին երգել է հայկական եկեղեցիների երգչախմբերում։ 1959 թվականին հանդես է եկել [[Լիթլ Ռոք]] քաղաքի օպերային թատրոնում և արժանացել է մեծ ճանաչման։ Երգել է նաև [[Արկանզաս]]ի, [[Բալթիմոր]]ի օպերային թատրոններում։ [[1961]] թվականին կոմպոզիտոր [[Ջան Կարլո Մենոտտի]]ն Չուգասզյանին հրավիրել է երգելու Ապոլետոյի ([[Իտալիա]]) փառատոնում, որտեղ հասել է մեծ հաջողության։ [[1962]] թվականից եղել է [[Նյու Յորք]]ի [[Մետրոպոլիտեն օպերա]]յին թատրոնի մեներգչուհի, 1980- ական թվականների վերջից՝ խորհրդատու, դասավանդել է [[Յեյլի համալսարան]]ում: Չուգասզյանը կատարել է շուրջ 30 գլխավոր դերերգեր՝ Նորմա ([[Վինչեցո Բելլինի]]ի «Նորմա»), Ամներիս, Ազուչենա ([[Ջուզեպպե Վերդի]]ի «Աիդա», «Տրուբադուր»), Ֆլորա ([[Ջան Կարլո Մենոտի|Մենոտտի]]ի «Մեդիում»), Դալիլա ([[Քամիլ Սեն-Սանս|Սեն Սանս]]ի «Սամսոն և Դալիլա») և այլն։ Համերգներով ելույթ է ունեցել աշխարհի լավագույն նվագախմբերի և անվանի դիրիժորների ([[Լեոպոլդ Ստոկովսկի]], [[Լեոնարդ Բեռնստայն]], [[Հերբերտ ֆոն Կարայան]] և ուրիշներ) հետ։ Բացառիկ ձայնածավալի շնորհիվ տարբեր ոճերի երգերի ([[Յոհան Սեբաստիան Բախ]], [[Ֆրանց Շուբերտ]], [[Յոհաննես Բրամս]] և ուրիշներ) հետ երկացանկում ունեցել է նաև մեծակտավ գործեր՝ Բախի [[պասսիոն]]ներից, [[կանտատ]]ներից, [[օրատորիա]]ն, Գեորգ Ֆրիդրիխ Հենդելի «[[Մեսսա]]ն», [[Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտ]]ի, [[Ջուզեպպե Վերդի]]ի «[[Ռեքվիեմ]]»-ները, [[Ջովաննի Բատիստա Պերգոլեզի]]ի և [[Ջոակինո Ռոսսինի]]ի «[[Ստաբատ մատեր]]»-ները և այլն։ Կատարել է նաև հայկական երգեր(«[[Կռունկ (երգ)|Կռունկ]]», [[Ալեքսանդր Սպենդիարյան]]ի «Օրորոցային» և այլն): 1978 թվականին [[Վաշինգտոն]]ում՝ [[Սպիտակ տուն|Սպիտակ Տան]]ը, երգել է հայերեն։ Չուգասզյանն արժանացել է [[ՀԽՍՀ Մշակույթի նախարարություն|ՀԽՍՀ մշակույթի նախարարության]] [[Պետրոս Ադամյան]]ի անվան մրցանակի ([[1981]] թ.)<ref>[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=1531 Չուգասզյան Լիլի, Դպրոցական Մեծ Հանրագիտարան, Գիրք 2, Հատոր 2, էջ 284]</ref>: |
||
== Չուգասզյանի մասին == |
== Չուգասզյանի մասին == |
||
01:51, 22 փետրվարի 2016-ի տարբերակ
| Լիլի Չուգասզյան | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Ի ծնե անուն | Լիլի Չուգասզյան |
| Ծնվել է | 1920 օգոստոսի 1 Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ |
| Երկիր |  ԱՄՆ |
| Մահացել է | ապրիլի 9, 2012 (տարիքը 91) Բրենֆորդ |
| Գերեզման | Branford Center Cemetery |
| Ժանրեր | օպերա |
| Մասնագիտություն | Երգչուհի, կոնտրալտո |
| Երգչաձայն | կոնտրալտո |
| Գործիքներ | վոկալ |
| Աշխատավայր | Եյլի համալսարան և Մետրոպոլիտեն օպերա |
Լիլի Չուգասզյան (անգլ.՝ Lili Chookasian, 1920, օգոստոսի 1, Չիկագո - 2012, ապրիլի 9[1]:), հայտնի ամերիկացի օպերային երգչուհի (կոնտրալտո), ծագումով հայ։ Երգել է աշխարհահռչակ օպերային թատրոններում և հայտնի նվագախմբերի հետ։ Իր կարիերան սկսել է 1940-ական թվականներին, որպես համերգային երգչուհի։ 1960-1970-ական թվականներին համարվում էր կոնտրալտո ձայն ունեցող առաջատար երգչուհիներից մեկը։ 1960-1980-ական թվականներին երգել է Մետրոպոլիտեն օպերայում և Նյու-Յորք սիթիի օպերային թատրոններում։
1967 թվականի սեպտեմբերին հանդես է եկել Երևանի Ա. Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում՝ կատարելով Փառանձեմի դերերգը Տիգրան Չուխաճյանի «Արշակ Բ» օպերայում։
Կյանքը և կենսագործունեությունը
Լիլի Չուգասզյանի ընտանիքը գախթել է Սեբաստիայից(Արևմտյան Հայաստան): Նա մանկուց երգել է երաժշտական երեկույթներում, դպրոցական համերգներում, տոնական միջոցառումների ժամանակ և այլն։ Չուգասզյանը աշակերտել է հայտնի երաժիշտ Ֆիլիպ Մանուելին: 1950-ական թվականներին երգել է հայկական եկեղեցիների երգչախմբերում։ 1959 թվականին հանդես է եկել Լիթլ Ռոք քաղաքի օպերային թատրոնում և արժանացել է մեծ ճանաչման։ Երգել է նաև Արկանզասի, Բալթիմորի օպերային թատրոններում։ 1961 թվականին կոմպոզիտոր Ջան Կարլո Մենոտտին Չուգասզյանին հրավիրել է երգելու Ապոլետոյի (Իտալիա) փառատոնում, որտեղ հասել է մեծ հաջողության։ 1962 թվականից եղել է Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն օպերային թատրոնի մեներգչուհի, 1980- ական թվականների վերջից՝ խորհրդատու, դասավանդել է Յեյլի համալսարանում: Չուգասզյանը կատարել է շուրջ 30 գլխավոր դերերգեր՝ Նորմա (Վինչեցո Բելլինիի «Նորմա»), Ամներիս, Ազուչենա (Ջուզեպպե Վերդիի «Աիդա», «Տրուբադուր»), Ֆլորա (Մենոտտիի «Մեդիում»), Դալիլա (Սեն Սանսի «Սամսոն և Դալիլա») և այլն։ Համերգներով ելույթ է ունեցել աշխարհի լավագույն նվագախմբերի և անվանի դիրիժորների (Լեոպոլդ Ստոկովսկի, Լեոնարդ Բեռնստայն, Հերբերտ ֆոն Կարայան և ուրիշներ) հետ։ Բացառիկ ձայնածավալի շնորհիվ տարբեր ոճերի երգերի (Յոհան Սեբաստիան Բախ, Ֆրանց Շուբերտ, Յոհաննես Բրամս և ուրիշներ) հետ երկացանկում ունեցել է նաև մեծակտավ գործեր՝ Բախի պասսիոններից, կանտատներից, օրատորիան, Գեորգ Ֆրիդրիխ Հենդելի «Մեսսան», Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտի, Ջուզեպպե Վերդիի «Ռեքվիեմ»-ները, Ջովաննի Բատիստա Պերգոլեզիի և Ջոակինո Ռոսսինիի «Ստաբատ մատեր»-ները և այլն։ Կատարել է նաև հայկական երգեր(«Կռունկ», Ալեքսանդր Սպենդիարյանի «Օրորոցային» և այլն): 1978 թվականին Վաշինգտոնում՝ Սպիտակ Տանը, երգել է հայերեն։ Չուգասզյանն արժանացել է ՀԽՍՀ մշակույթի նախարարության Պետրոս Ադամյանի անվան մրցանակի (1981 թ.)[2]:
Չուգասզյանի մասին
«Նա եկավ, տեսավ և հաղթեց՝ ձեռք բերելով հազարավոր նոր բարեկամներ: Երգչուհին հայկական երգերն այնպես է մատուցում, որ դահլիճում նստածները շունչները պահած հետևում են նրա յուրաքանչյուր հնչյունին: Չուգասզյանը մեծ է, չափազանց մեծ»: Սիլվիա Կատլեր, երաժշտական քննադատ (ԱՄՆ)
Չուգասզյանի մտքերը
|
Հայը չպետք է ծույլ լինի: | 
|