«Դանեշմանդի ամիրայություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Դանեշմանդի ամիրայություն''', թուրքմենական տոհմ արևելյան Անատոլիայում, ստեղծված [[1071]] թվականին [[Դանեշմանդ Ղազի]]ի կողմից [[Մանազկերտի ճակատամարտ]]ում տարած հաղթանակից հետո և կազմալուծված [[սելջուկներ]]ի կողմից [[1176]] թվականին։ 1134 թվականին [[Բաղդադ]]ի [[խալիֆա]]խալիֆ ալ-Մուստարշիդը Դանեշմանդներին շնորհեց ''[[մելիք]]ի'' տիտղոս։

Տոհմի հիմնադիրի մասին կան սակավաթիվ հավաստի տեղեկություններ։ Ըստ որոշ ժամանակակից ([[Ռիչարդ Հովհաննիսյան]]<ref>Richard G. Hovannisian «The Armenian People from Ancient to Modern Times» Vol. 1. Chapter 10 [http://rbedrosian.com/asmp1.htm Armenia during the Seljuk and Mongol Periods] by Robert Bedrosian</ref>) և միջնադրյան ([[Վարդան Պատմիչ]], [[Մաթևոս Ուռհայեցի]]<ref>{{книгаգիրք| Ժամանակագրություն |автор հեղինակ= [[Մաթևոս Ուռհայեցի]] |часть հատոր= 3-րդ հատոր|заглавиеվերնագիր= ժամանակագրություն|ссылка հղում=http://www.vostlit.info/Texts/rus3/Matfei_II/frametext31.htm|место վայր= Lanham, N. Y. |издательство հրատարակություն=|год = 1993|էջ =21}}</ref>, Նիկիտաս Քոնիաթ) պատմիչների նա [[Արշակունիներ|Արշակունյաց շառավիղ]] [[իսլամ|մահմեդական]]իսլամադավան [[հայեր|հայ]] էր։ Նրա անունը՝ [[Դանեշմանդ Ղազի]] (dānishmand՝ այստեղից է ծագել տոհմի անունը) պարսկերենից թարգմանաբար նշանակում է «ուսյալ»։ [[Առաջին խաչակրաց արշավանք]]ի ընթացքում Դանեշմանդը հայտնվեց ուղիղ խաչակիրների ճամփին։ [[1097]] թվականին [[ԴորիլեայԴորիլեայի ճակատամարտ (1097)|Դորիլեայի ճակատամարտում]] նա պարտվողի դերում հայտնվեց, իսկ 1100 թվականին նրան հաջողվեց գերի վերցնել [[Բոհեմունդ I (Անտիոքի դուքս)|Բոհեմունդ I]]-ին։ Շարունակելով ռազմարշավը Դանեշմանդը գրավեց իր ծննդավայր՝ [[Մալաթիա]]ն։ն, որտեղ գոյություն ուներ [[Մալաթիայի իշխանություն|հայկական իշխանություն]]։ Իրենց քրիստոնյաների դեմ վարած հաջող պատերազմների համար [[1134]] թվականին [[Բաղդադ]]ի [[խալիֆա]]խալիֆ ալ-Մուստարշիդը Դանեշմանդներին շնորհեց ''[[մելիք]]ի'' տիտղոս։

Ի սկզբանե Դանեշմանդների տերությունը տարածվում էր մեծամասամբ Հյուսիսային Անատոլիայում՝ [[Եվդոկիա|Թոքհատ]], [[Ամասիա (քաղաք)|Ամասիա]] և [[Սեբաստիա]] քաղաքների շուրջ։ [[Դանեշմանդ Ղազի]]ի որդին՝ Գյումուշթեքին Ղազին միջամտեց Ռումի և ՍերջուկյանՍելջուկյան սուլթանությունների գահակալական կռիվներին, մարտընչեցմարտնչեց հայերի հետ ՀյուսւսայինՀյուսիսային [[Կիլիկիա]]յում և ֆռանկերիֆրանկերի հետ [[Եդեսիայի կոմսություն]]ում, իսկ 1127 թվականին զբաղեցրեց [[Անկարա]] և [[Կեսարիա|Կայսերի]] քաղաքները։

Ի սկզբանե [[Սեբաստիա]]յի շրջակայքում ամփոփված՝ Դանեշմանդները հետագայում նվաճեցին Թոքհաթի շրջակայքը, [[Ալբիստանի գավառակ]]ը, Նեոկեսարիան, արևմուտքում՝ [[Անկարա]]ն և Կայսերին, հարավում՝ [[Մալաթիա]]ն։ XII12-րդ դարի սկզբում Դանեշմանդները [[Ռումի սուլթանություն|Ռումի սուլթանության]] հակառակորդներն էին, ինչպես նաև մարտընչում էին [[խաչակիրներ]]ի դեմ<ref>Բոսվորտ Կ. Է. "Մահմեդական տոհմերը". դանեշմանդներ, 181 էջ.</ref>։