«Բլուա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
չ clean up, փոխարինվեց: → (4) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1. Տող 1.

{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
{{Տեղեկաքարտ Բնակավայր
| կարգավիճակ = Քաղաք
| կարգավիճակ = Քաղաք
Տող 11. Տող 10.
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Pont Jacques Ange Gabriel 01.JPG|300px|thumb|Мост [[Габриэль, Анж Жак|Жака-Анжа Габриэля]] в Блуа]]
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Pont Jacques Ange Gabriel 01.JPG|300px|thumb|Мост [[Габриэль, Анж Жак|Жака-Анжа Габриэля]] в Блуа]]


'''Բլոիս''' ({{lang-fr|Blois}}) — գլխավոր քաղաքը [[Լուար և Շեր]] դեպարտամնետի Ֆրանսիայում՝ տեղակայված [[Լուար (գետ)|Լուար գետի]] աջակողմյան ափին՝ [[Օռլեան|Օռլեանի]] և [[Տուր (քաղաք)|Տուրի]] միջև։ Միջնադարում Բլոիսի դուքսերին է պատկանել նաև [[Շամպայն (նահանգ)|Շամպայն նահանգը]]։
'''Բլոիս''' ({{lang-fr|Blois}}) — գլխավոր քաղաքը [[Լուար և Շեր]] դեպարտամնետի Ֆրանսիայում՝ տեղակայված [[Լուար (գետ)|Լուար գետի]] աջակողմյան ափին՝ [[Օռլեան]]ի և [[Տուր (քաղաք)|Տուրի]] միջև։ Միջնադարում Բլոիսի դուքսերին է պատկանել նաև [[Շամպայն (նահանգ)|Շամպայն նահանգը]]։


Բնակչությունը ֊ 47 854 բնակիչ (2007 թ․֊ին)։
Բնակչությունը ֊ 47 854 բնակիչ (2007 թ․֊ին)։



== Պատմություն==
== Պատմություն==


Միջնադարում լատինական պատմիչների մոտ, օր․ [[Գրիգոր Տուրցի|Գրիգոր Տուրցի]], Բլոիսը ունի նաև հետևյալ անունները {{lang-la|Blesum}} (նաև Blesis и Blesa) և հարակից հողերի հետ միասին ձևավորուոմ է հատուկ կոմսություն, որը [[XV դար|XV դարում]] ստացել է {{lang-ru|Блезуа}} անվանումը։
Միջնադարում լատինական պատմիչների մոտ, օր․ [[Գրիգոր Տուրցի]], Բլոիսը ունի նաև հետևյալ անունները {{lang-la|Blesum}} (նաև Blesis и Blesa) և հարակից հողերի հետ միասին ձևավորուոմ է հատուկ կոմսություն, որը [[XV դար]]ում ստացել է {{lang-ru|Блезуа}} անվանումը։


'''Դուքս Օռլեանսկիների կալվածքները'''
'''Դուքս Օռլեանսկիների կալվածքները'''


Երբ հին կոմսերի տոհմը, որին պատկանում է նաև անգլիական թագավոր [[Ստեֆան]]ը (1135—1154), մարեց տղամարդանց ծնունդը: Բլոիսների կոմսությունը, ամոււսանական պայմանագրի հիմնա վրա, փոխանցվեց {{lang-fr|Maison de Châtillon}} ընտանիքին։ Որի վերջին ժառանգը վաճառեց իր կալվածքները [[Շառլ Իմաստուն|Կարլոս V]] որդուն՝ դուքս [[Լյուդովիկ Օռլեանսկի|Լյուդովիկ Օռլեանսկիին]] ([[1391]])։
Երբ հին կոմսերի տոհմը, որին պատկանում է նաև անգլիական թագավոր [[Ստեֆան]]ը (1135—1154), մարեց տղամարդանց ծնունդը: Բլոիսների կոմսությունը, ամոււսանական պայմանագրի հիմնա վրա, փոխանցվեց {{lang-fr|Maison de Châtillon}} ընտանիքին։ Որի վերջին ժառանգը վաճառեց իր կալվածքները [[Շառլ Իմաստուն|Կարլոս V]] որդուն՝ դուքս [[Լյուդովիկ Օռլեանսկի]]ին ([[1391]])։


Օռլեանների թագավորման տարիներին Բլոիսը կարևոր դերակատարություն ուներ։ Լյուդովիկ Օռլեանսկին և նրա կինը՝ [[Վալենտինա Վիսկոնտի (դքսուհի Օռլեանսկի)|Վալենտինա Վիսկոնտին (դքսուհի Օռլեանսկի)]] [[Միլան|Միլանից]], հիմնք դրեցին գրքերի և փաստաթղթերի հավաքագրմանը, որը հետագայում ձևավորեց հայտնի պալատական գրադարանը՝ հարստացված [[Միլան|Միլանից]] և [[Նեապոլ|Նեապոլից]] հափշտակված գոհարներով։
Օռլեանների թագավորման տարիներին Բլոիսը կարևոր դերակատարություն ուներ։ Լյուդովիկ Օռլեանսկին և նրա կինը՝ [[Վալենտինա Վիսկոնտի (դքսուհի Օռլեանսկի)|Վալենտինա Վիսկոնտին (դքսուհի Օռլեանսկի)]] [[Միլան]]ից, հիմնք դրեցին գրքերի և փաստաթղթերի հավաքագրմանը, որը հետագայում ձևավորեց հայտնի պալատական գրադարանը՝ հարստացված [[Միլան]]ից և [[Նեապոլ]]ից հափշտակված գոհարներով։


Լյուդովիկոս I Օռլեանսկու սպանությունից հետո (1407), Բլոիսը 20 տարի շարունակ մնաց նրա գերդաստանի սեփականությունը։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] Բլոիսում (1465) պահում էր հիասքանչ բակ։ Կառլի ժամանակ, ով կարկառուն պոետ էր, Բլոիսում կազմակերպվում էին ասմունքի մրցույթներ։
Լյուդովիկոս I Օռլեանսկու սպանությունից հետո (1407), Բլոիսը 20 տարի շարունակ մնաց նրա գերդաստանի սեփականությունը։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] Բլոիսում (1465) պահում էր հիասքանչ բակ։ Կառլի ժամանակ, ով կարկառուն պոետ էր, Բլոիսում կազմակերպվում էին ասմունքի մրցույթներ։


== Թագավորական նստավայր ==
== Թագավորական նստավայր ==


[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Chateau Facade des loges 02.JPG|thumb|250px|[[Блуаский замок]] — крыло XVI века.]]
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Chateau Facade des loges 02.JPG|thumb|250px|[[Блуаский замок]] — крыло XVI века.]]
1498թ․֊ին Բլիոսը միացվել է գահին։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] որդին՝ Ֆրանսիայի թագավոր [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]], ով ծնվել է Բլոիսում, հաճախ էր այստեղ հրավիրում պալատական պաշտոնյանների և ամրոցում էր որոշում պետական շատ կարևոր հարցեր։ 1499թ․֊ի հուվարի 28֊ին այստեղ է կնքվել դաշինք [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայի]] և [[Վենետիկ]]ի միջև։ Իսկ 1513թ․֊ի մարտի 14֊ին հարձակողական և պաշպանողական դաշինք ընդդեմ Պապի և Կայսեր։ 1513թ․֊ին անմիջապես կնքվեց խաղաղության դաշինք [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]] և [[Ֆերդինանդ II (Արագոնի թագավոր)|Ֆերդինանդ II]] միջև։
1498թ․֊ին Բլիոսը միացվել է գահին։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] որդին՝ Ֆրանսիայի թագավոր [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]], ով ծնվել է Բլոիսում, հաճախ էր այստեղ հրավիրում պալատական պաշտոնյանների և ամրոցում էր որոշում պետական շատ կարևոր հարցեր։ 1499թ․֊ի հուվարի 28֊ին այստեղ է կնքվել դաշինք [[Ֆրանսիա]]յի և [[Վենետիկ]]ի միջև։ Իսկ 1513թ․֊ի մարտի 14֊ին հարձակողական և պաշպանողական դաշինք ընդդեմ Պապի և Կայսեր։ 1513թ․֊ին անմիջապես կնքվեց խաղաղության դաշինք [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]] և [[Ֆերդինանդ II (Արագոնի թագավոր)|Ֆերդինանդ II]] միջև։


1588թ․֊ին [[Հենրի III (Ֆրանսիա)|Հենրի III]] կանչեց ընտանիքների Բլոիս, որպեսզի այստեղ կանչի դուքս Հենրի I դե Գիզա և կարդինալ Լյուդովիկ դե Գիզա, որոնք սպանվել են ամրոցի «սև սենյակում» դեկտեմբերի 11֊ի գիշերը։ Նույն ամրոցում 1589թ․֊ին մահացել է [[Եկատերինա Մեդիչի|Եկատերինա Մեդիչիը]]։
1588թ․֊ին [[Հենրի III (Ֆրանսիա)|Հենրի III]] կանչեց ընտանիքների Բլոիս, որպեսզի այստեղ կանչի դուքս Հենրի I դե Գիզա և կարդինալ Լյուդովիկ դե Գիզա, որոնք սպանվել են ամրոցի «սև սենյակում» դեկտեմբերի 11֊ի գիշերը։ Նույն ամրոցում 1589թ․֊ին մահացել է [[Եկատերինա Մեդիչի]]ը։


=== XVI դարից հետո ===
=== XVI դարից հետո ===


Սկսած [[Հենրի IV (Ֆրանսիա)|Հենրի IV ]]֊ից՝ Բլոիսը դադարեց լնել թագավորական նստավայր և այդ ժամանակվանից կորցրեց իր պատմական դերը։
Սկսած [[Հենրի IV (Ֆրանսիա)|Հենրի IV]]֊ից՝ Բլոիսը դադարեց լնել թագավորական նստավայր և այդ ժամանակվանից կորցրեց իր պատմական դերը։
Լ[[Լուի Արդար|Լյուդովիկոս XIII]] բանալին հանձնեց իր եղբորը՝ [[Գաստոն Օռլեանսկի]], որի մահից հետո այն հանձնվեց [[Լուի Արև արքա|Լյուդովիկոս XIV]] եղբորը՝ Ֆիլիպ I Օռլեանսկի։ 1814թ․֊ի ապրիլի 1֊ին Բլոիս ժամանեց կայսրուհին իր որդու հետ։ 1870թ․֊ին Բլոիսը զբաղված էր [[Պրուս-Ֆրանսիական պատերազմ|պրուսական]] զորքերով և մնացել է նրանց ձեռքերում մինչ նախնական հաշտության պայմանգրի կնքելը։
Լ[[Լուի Արդար|Լյուդովիկոս XIII]] բանալին հանձնեց իր եղբորը՝ [[Գաստոն Օռլեանսկի]], որի մահից հետո այն հանձնվեց [[Լուի Արև արքա|Լյուդովիկոս XIV]] եղբորը՝ Ֆիլիպ I Օռլեանսկի։ 1814թ․֊ի ապրիլի 1֊ին Բլոիս ժամանեց կայսրուհին իր որդու հետ։ 1870թ․֊ին Բլոիսը զբաղված էր [[Պրուս-Ֆրանսիական պատերազմ|պրուսական]] զորքերով և մնացել է նրանց ձեռքերում մինչ նախնական հաշտության պայմանգրի կնքելը։


[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Cathedrale Saint Louis 01.JPG|thumb|250px|[[Собор святого Людовика (Блуа)|Соборная церковь св. Людовика]]]]
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Cathedrale Saint Louis 01.JPG|thumb|250px|[[Собор святого Людовика (Блуа)|Соборная церковь св. Людовика]]]]

19:19, 11 Նոյեմբերի 2015-ի տարբերակ

Քաղաք
Բլոիս
ֆր.՝ Blois
Զինանշան

ԵրկիրՖրանսիա Ֆրանսիա
Մակերես37,46 կմ²
ԲԾՄ73 մետր
Բնակչություն46 813 մարդ (հունվարի 1, 2021)[1]
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Փոստային դասիչ41000[2]
Պաշտոնական կայքblois.fr(ֆր.)
Բլուա (Ֆրանսիա)##
Բլուա (Ֆրանսիա)
Мост Жака-Анжа Габриэля в Блуа

Բլոիս (ֆր.՝ Blois) — գլխավոր քաղաքը Լուար և Շեր դեպարտամնետի Ֆրանսիայում՝ տեղակայված Լուար գետի աջակողմյան ափին՝ Օռլեանի և Տուրի միջև։ Միջնադարում Բլոիսի դուքսերին է պատկանել նաև Շամպայն նահանգը։

Բնակչությունը ֊ 47 854 բնակիչ (2007 թ․֊ին)։

Պատմություն

Միջնադարում լատինական պատմիչների մոտ, օր․ Գրիգոր Տուրցի, Բլոիսը ունի նաև հետևյալ անունները լատին․՝ Blesum (նաև Blesis и Blesa) և հարակից հողերի հետ միասին ձևավորուոմ է հատուկ կոմսություն, որը XV դարում ստացել է ռուս.՝ Блезуа անվանումը։

Դուքս Օռլեանսկիների կալվածքները

Երբ հին կոմսերի տոհմը, որին պատկանում է նաև անգլիական թագավոր Ստեֆանը (1135—1154), մարեց տղամարդանց ծնունդը: Բլոիսների կոմսությունը, ամոււսանական պայմանագրի հիմնա վրա, փոխանցվեց ֆր.՝ Maison de Châtillon ընտանիքին։ Որի վերջին ժառանգը վաճառեց իր կալվածքները Կարլոս V որդուն՝ դուքս Լյուդովիկ Օռլեանսկիին (1391

Օռլեանների թագավորման տարիներին Բլոիսը կարևոր դերակատարություն ուներ։ Լյուդովիկ Օռլեանսկին և նրա կինը՝ Վալենտինա Վիսկոնտին (դքսուհի Օռլեանսկի) Միլանից, հիմնք դրեցին գրքերի և փաստաթղթերի հավաքագրմանը, որը հետագայում ձևավորեց հայտնի պալատական գրադարանը՝ հարստացված Միլանից և Նեապոլից հափշտակված գոհարներով։

Լյուդովիկոս I Օռլեանսկու սպանությունից հետո (1407), Բլոիսը 20 տարի շարունակ մնաց նրա գերդաստանի սեփականությունը։ Դուքս Շառլ I Բլոիսում (1465) պահում էր հիասքանչ բակ։ Կառլի ժամանակ, ով կարկառուն պոետ էր, Բլոիսում կազմակերպվում էին ասմունքի մրցույթներ։

Թագավորական նստավայր

Блуаский замок — крыло XVI века.

1498թ․֊ին Բլիոսը միացվել է գահին։ Դուքս Շառլ I որդին՝ Ֆրանսիայի թագավոր Լյուդովիկոս XII, ով ծնվել է Բլոիսում, հաճախ էր այստեղ հրավիրում պալատական պաշտոնյանների և ամրոցում էր որոշում պետական շատ կարևոր հարցեր։ 1499թ․֊ի հուվարի 28֊ին այստեղ է կնքվել դաշինք Ֆրանսիայի և Վենետիկի միջև։ Իսկ 1513թ․֊ի մարտի 14֊ին հարձակողական և պաշպանողական դաշինք ընդդեմ Պապի և Կայսեր։ 1513թ․֊ին անմիջապես կնքվեց խաղաղության դաշինք Լյուդովիկոս XII և Ֆերդինանդ II միջև։

1588թ․֊ին Հենրի III կանչեց ընտանիքների Բլոիս, որպեսզի այստեղ կանչի դուքս Հենրի I դե Գիզա և կարդինալ Լյուդովիկ դե Գիզա, որոնք սպանվել են ամրոցի «սև սենյակում» դեկտեմբերի 11֊ի գիշերը։ Նույն ամրոցում 1589թ․֊ին մահացել է Եկատերինա Մեդիչիը։

XVI դարից հետո

Սկսած Հենրի IV֊ից՝ Բլոիսը դադարեց լնել թագավորական նստավայր և այդ ժամանակվանից կորցրեց իր պատմական դերը։ ԼԼյուդովիկոս XIII բանալին հանձնեց իր եղբորը՝ Գաստոն Օռլեանսկի, որի մահից հետո այն հանձնվեց Լյուդովիկոս XIV եղբորը՝ Ֆիլիպ I Օռլեանսկի։ 1814թ․֊ի ապրիլի 1֊ին Բլոիս ժամանեց կայսրուհին իր որդու հետ։ 1870թ․֊ին Բլոիսը զբաղված էր պրուսական զորքերով և մնացել է նրանց ձեռքերում մինչ նախնական հաշտության պայմանգրի կնքելը։

Соборная церковь св. Людовика

Այժմեականություն

Տնտեսություն

Քաղաքում կա ավտոմեքենանների, դեղգործական, օծանելիքի, մաքրման արդյունաբերություններ։

Ճարտարապետություն

1619թ․֊ից Բլոիսը եպիսկոպոսի նստավայրն է։ Քաղաքից 5 կմ հեռավորության վրա է գտնվում երկաթի բկական հանքերը՝ Սեն֊Դենի, իր գործարկման ձևով նման է Սպա քաղաքի հանքերին։

Հղումներ

Documentary photography of Blois by "Sayf"

Jewish Encyclopedia entry

INSEE commune file

Աղբյուր

Блуа // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

  1. Populations légales 2021The National Institute of Statistics and Economic Studies, 2023.
  2. Base officielle des codes postauxLa Poste, 2018.