«Ալ-Հասաքա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: աղյուսկաում → աղյուսակում oգտվելով ԱՎԲ
չ ավելորդ տող տեղեկաքարտից, փոխարինվեց: ` → ՝ (3), → oգտվելով ԱՎԲ
Տող 60. Տող 60.
| կայք =
| կայք =
}}
}}
'''Ալ-Հասաքա''' ({{lang-ar|الحسكة}}, {{lang-ku|Hesîçe, Hesêçe}}), քաղաք [[Սիրիայի Արաբական Հանրապետություն|Սիրիայի Արաբական Հանրապետության]] հյուսիս-արևելքում։ [[Ալ-Հասաքայի մարզ|Համանուն մարզի]] վարչական կենտրոնն է։ Բնակչության թվով` 188,160 մարդ, մեկն է Սիրիայի 10 ամենամեծ քաղաքներից և ամենամեծը մարզում։ Ալ-Հասաքայի բնակչության զգալի մասը կազմում են [[ասորիներ]]ն ու [[քրդեր]]ը, կան նաև [[արաբներ]] ու [[հայեր]]<ref>http://www.homsonline.com/EN/Citeis/AlHasakah.htm</ref>։ Քաղաքի տարածքով հոսում է Եփրատի վտակ [[Խաբուր]] գետը։ Գտնվում է [[Դամասկոս]]ից 600 կմ, [[Հալեպ]]ից` 494 կմ, [[Դեյր-էլ-Զոր]]ից` 179 կմ հեռավորության վրա։
'''Ալ-Հասաքա''' ({{lang-ar|الحسكة}}, {{lang-ku|Hesîçe, Hesêçe}}), քաղաք [[Սիրիայի Արաբական Հանրապետություն|Սիրիայի Արաբական Հանրապետության]] հյուսիս-արևելքում։ [[Ալ-Հասաքայի մարզ|Համանուն մարզի]] վարչական կենտրոնն է։ Բնակչության թվով՝ 188,160 մարդ, մեկն է Սիրիայի 10 ամենամեծ քաղաքներից և ամենամեծը մարզում։ Ալ-Հասաքայի բնակչության զգալի մասը կազմում են [[ասորիներ]]ն ու [[քրդեր]]ը, կան նաև [[արաբներ]] ու [[հայեր]]<ref>http://www.homsonline.com/EN/Citeis/AlHasakah.htm</ref>։ Քաղաքի տարածքով հոսում է Եփրատի վտակ [[Խաբուր]] գետը։ Գտնվում է [[Դամասկոս]]ից 600 կմ, [[Հալեպ]]ից` 494 կմ, [[Դեյր-էլ-Զոր]]ից` 179 կմ հեռավորության վրա։


==Աշխարհագրություն==
==Աշխարհագրություն==
Տող 67. Տող 67.
==Պատմություն==
==Պատմություն==
[[File:TellBrakMitanni.jpg|thumb|left|[[Միտաննի]]ի դարաշրջանի տուն Թել Բրակում]]
[[File:TellBrakMitanni.jpg|thumb|left|[[Միտաննի]]ի դարաշրջանի տուն Թել Բրակում]]
Ալ-Հասաքան շրջապատված է նախապատմական մի քանի բնակատեղիներով։ Դրանցից ամենահայտնիներն են Թել Բրակը, որ գտնվում է Ալ-Հասաքայից 45 կմ դեպի հյուսիս-արևելք, և Թել Քնեդիգը, որ տեղակայված է Ալ-Հասաքայից 20 կմ դեպի հարավ։
Ալ-Հասաքան շրջապատված է նախապատմական մի քանի բնակատեղիներով։ Դրանցից ամենահայտնիներն են Թել Բրակը, որ գտնվում է Ալ-Հասաքայից 45 կմ դեպի հյուսիս-արևելք, և Թել Քնեդիգը, որ տեղակայված է Ալ-Հասաքայից 20 կմ դեպի հարավ։
[[File:Hasakah,citadel.jpg|thumb|left|2007 թվականին կատարված պեղումները Ցիտադել Հիլում]]
[[File:Hasakah,citadel.jpg|thumb|left|2007 թվականին կատարված պեղումները Ցիտադել Հիլում]]
[[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] ժամանակ Ալ-Հասաքան աննշան քաղաք էր։ Ներկայիս բնակավայրը հիմնադրվել է 1922 թվականի ապրիլին Ֆրանսիական ռազմակայանի կողմից։ [[Հայոց ցեղասպանություն|Հայերի ցեղասպանությունից]] ու Թուրքիայից նրանց արտաքսումից հետո շատ հայեր հաստատվեցին ԱԼ-Հասաքայում և նպաստեցին քաղաքի զարգացմանը 1920-ական թվակյաններին։ Ֆրանսիական մանդատի տարիներին ասորիները, որ վտարվեցին Իրաքից [[Սումայիլյան կոտորած]]ի ժամանակ, մի շարք բնակավայրեր հիմնադրեցին Խաբուր գետի ափին 1930-ական թվականներին։ Այդ ժամանակ ֆրանսիական զորքերը տեղավորված էին Ցիտադել Հիլում։ 1942 թվականին Ալ-Հասաքան ուներ 7,835 բնակիչ, քաղաքում գործում էին մի քանի դպրոցներ, երկու եկեղեցի, բենզալցակայան։ Նոր քաղաքը սկսեց զարգանալ 1950-ական թվականներին` դառնալով գավառի վարչական կենտրոն։ Ալ-Հասաքա ու Քամիշլի քաղաքները ծաղկում ապրեցին 1960-ական թվականներին, երբ Սիրիայի հյուսիս-արևելքում սկսեց բուռն զարգացում ապրել [[բամբակագործություն]]ը։ 1970-ական թվականներին զարգացավ նաև [[նավթարդյունաբերություն]]ը։
[[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] ժամանակ Ալ-Հասաքան աննշան քաղաք էր։ Ներկայիս բնակավայրը հիմնադրվել է 1922 թվականի ապրիլին Ֆրանսիական ռազմակայանի կողմից։ [[Հայոց ցեղասպանություն|Հայերի ցեղասպանությունից]] ու Թուրքիայից նրանց արտաքսումից հետո շատ հայեր հաստատվեցին ԱԼ-Հասաքայում և նպաստեցին քաղաքի զարգացմանը 1920-ական թվակյաններին։ Ֆրանսիական մանդատի տարիներին ասորիները, որ վտարվեցին Իրաքից [[Սումայիլյան կոտորած]]ի ժամանակ, մի շարք բնակավայրեր հիմնադրեցին Խաբուր գետի ափին 1930-ական թվականներին։ Այդ ժամանակ ֆրանսիական զորքերը տեղավորված էին Ցիտադել Հիլում։ 1942 թվականին Ալ-Հասաքան ուներ 7,835 բնակիչ, քաղաքում գործում էին մի քանի դպրոցներ, երկու եկեղեցի, բենզալցակայան։ Նոր քաղաքը սկսեց զարգանալ 1950-ական թվականներին՝ դառնալով գավառի վարչական կենտրոն։ Ալ-Հասաքա ու Քամիշլի քաղաքները ծաղկում ապրեցին 1960-ական թվականներին, երբ Սիրիայի հյուսիս-արևելքում սկսեց բուռն զարգացում ապրել [[բամբակագործություն]]ը։ 1970-ական թվականներին զարգացավ նաև [[նավթարդյունաբերություն]]ը։


2007-2008 թվականներին Ալ-Հասաքայի կենտրոնում կատարվեցին հնագիտական պեղումներ և հայտնաբերվեցին կավե աղյուսներից կառուցված պատեր, որ վերաբերում են [[Ասորեստան|Նոր ասորական]] դարաշրջանին` մ. թ. ա. 8-11 դարերին, ինչպես նաև 5-րդ դարի բյուզանդական եկեղեցու ավերակներ։ Գտնվեցին նաև բնակության հետքեր, որոնք վերաբերում են վաղ [[իսլամ]]ական ժամանակաշրջանին։
2007-2008 թվականներին Ալ-Հասաքայի կենտրոնում կատարվեցին հնագիտական պեղումներ և հայտնաբերվեցին կավե աղյուսներից կառուցված պատեր, որ վերաբերում են [[Ասորեստան|Նոր ասորական]] դարաշրջանին՝ մ. թ. ա. 8-11 դարերին, ինչպես նաև 5-րդ դարի բյուզանդական եկեղեցու ավերակներ։ Գտնվեցին նաև բնակության հետքեր, որոնք վերաբերում են վաղ [[իսլամ]]ական ժամանակաշրջանին։


==Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմ==
==Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմ==

19:00, 7 Հոկտեմբերի 2015-ի տարբերակ

Քաղաք
Ալ-Հասաքա
الحسكة
ալ-Դարբասիա
ԵրկիրՍիրիա Սիրիա
ՄուհաֆազաԱլ-Հասաքայի մարզ
ՄինտակաԱլ-Հասաքայի գավառ
ԲԾՄ300 մետր
Կլիմայի տեսակբարեխառն ցամաքային
Պաշտոնական լեզուԱրաբերեն
Բնակչություն188,160 մարդ (2004[1])
Ագլոմերացիա255,000
Ազգային կազմասորիներ, քրդեր
Ժամային գոտիUTC+2, ամառը UTC+3
Հեռախոսային կոդ52
Ալ-Հասաքա (Սիրիա)##
Ալ-Հասաքա (Սիրիա)

Ալ-Հասաքա (արաբ․՝ الحسكة‎‎, քրդ.՝ Hesîçe, Hesêçe), քաղաք Սիրիայի Արաբական Հանրապետության հյուսիս-արևելքում։ Համանուն մարզի վարչական կենտրոնն է։ Բնակչության թվով՝ 188,160 մարդ, մեկն է Սիրիայի 10 ամենամեծ քաղաքներից և ամենամեծը մարզում։ Ալ-Հասաքայի բնակչության զգալի մասը կազմում են ասորիներն ու քրդերը, կան նաև արաբներ ու հայեր[2]։ Քաղաքի տարածքով հոսում է Եփրատի վտակ Խաբուր գետը։ Գտնվում է Դամասկոսից 600 կմ, Հալեպից` 494 կմ, Դեյր-էլ-Զորից` 179 կմ հեռավորության վրա։

Աշխարհագրություն

Ալ-Հասաքան տեղակայված է Թուրքիայի Քամիշլի սահմանամերձ քաղաքից 80 կմ հեռավորության վրա։ Եփրատի ձախ վտակ Խաբուր գետը, որ սկիզբ է առնում Թուրքիայի սահմանի մոտ գտնվող Ռաս ալ-Այն (ալ-Հասաքա) քաղաքի մոտ, հոսում է Ալ-Հասաքա քաղաքի միջով։ Վերջինիս մոտ Խաբուր գետին է միախառնվում Ջայջայ գետը։

Պատմություն

Միտաննիի դարաշրջանի տուն Թել Բրակում

Ալ-Հասաքան շրջապատված է նախապատմական մի քանի բնակատեղիներով։ Դրանցից ամենահայտնիներն են Թել Բրակը, որ գտնվում է Ալ-Հասաքայից 45 կմ դեպի հյուսիս-արևելք, և Թել Քնեդիգը, որ տեղակայված է Ալ-Հասաքայից 20 կմ դեպի հարավ։

2007 թվականին կատարված պեղումները Ցիտադել Հիլում

Օսմանյան կայսրության ժամանակ Ալ-Հասաքան աննշան քաղաք էր։ Ներկայիս բնակավայրը հիմնադրվել է 1922 թվականի ապրիլին Ֆրանսիական ռազմակայանի կողմից։ Հայերի ցեղասպանությունից ու Թուրքիայից նրանց արտաքսումից հետո շատ հայեր հաստատվեցին ԱԼ-Հասաքայում և նպաստեցին քաղաքի զարգացմանը 1920-ական թվակյաններին։ Ֆրանսիական մանդատի տարիներին ասորիները, որ վտարվեցին Իրաքից Սումայիլյան կոտորածի ժամանակ, մի շարք բնակավայրեր հիմնադրեցին Խաբուր գետի ափին 1930-ական թվականներին։ Այդ ժամանակ ֆրանսիական զորքերը տեղավորված էին Ցիտադել Հիլում։ 1942 թվականին Ալ-Հասաքան ուներ 7,835 բնակիչ, քաղաքում գործում էին մի քանի դպրոցներ, երկու եկեղեցի, բենզալցակայան։ Նոր քաղաքը սկսեց զարգանալ 1950-ական թվականներին՝ դառնալով գավառի վարչական կենտրոն։ Ալ-Հասաքա ու Քամիշլի քաղաքները ծաղկում ապրեցին 1960-ական թվականներին, երբ Սիրիայի հյուսիս-արևելքում սկսեց բուռն զարգացում ապրել բամբակագործությունը։ 1970-ական թվականներին զարգացավ նաև նավթարդյունաբերությունը։

2007-2008 թվականներին Ալ-Հասաքայի կենտրոնում կատարվեցին հնագիտական պեղումներ և հայտնաբերվեցին կավե աղյուսներից կառուցված պատեր, որ վերաբերում են Նոր ասորական դարաշրջանին՝ մ. թ. ա. 8-11 դարերին, ինչպես նաև 5-րդ դարի բյուզանդական եկեղեցու ավերակներ։ Գտնվեցին նաև բնակության հետքեր, որոնք վերաբերում են վաղ իսլամական ժամանակաշրջանին։

Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմ

Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ Ալ-Հասաքան վերահսկվում էր սիրիական բանակի ու քրդերի կողմից։ 2014 թվականի օգոստոսին քաղաքը պաշարեցին Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության զորքերը, որոնց մինչ այդ անհաջող փորձեր էին արել գրավելու այն[3][4]։

Ժողովրդագրություն

2004 թվականին քաղաքի բնակչությունը կազմում էր 188,160 մարդ։ Նրանց մեծ ման արսորիներ ու քրդեր են։ ԿԱն նաև քիչ թվով արաբներ ու հայեր։ Քաղաքում կան առնվազն չորս մեծ եկեղեցիներ, քանզի քաղաքում մեծ թիվ են կազմում քրիստոնյաները։

Մարզական կյանքը

Բասել ալ-Ասադ մարզադաշտը

Ալ-Ջազիրան քաղաքի ամենամեծ ֆուտբոլային ակումբն է, որը խաղում է Բասել ալ-Ասադ մարզադաշտում։

Պատկերասրահ

Ծանոթագրություններ

  1. al-Hasakah city population
  2. http://www.homsonline.com/EN/Citeis/AlHasakah.htm
  3. «IS-extremisten rukken op in Syrië». Nieuwsblad. 1 August 2014. Վերցված է 11 August 2014-ին.
  4. Halabi, Alaa (24 June 2014). «Hasakah residents fear ISIS rally in east Syria». al-Safir. Վերցված է 11 August 2014-ին.