«Թուրքմենչայի պայմանագիր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Թուրքմենչայի պայմանագիր
	; Դուք Ի. Պասկևիչ և արքայազն Աբաս-Միրզա խաղաղության պայմանագրի ստորագրման պահին
Պայմանագրի տիպ	խաղաղության պայմանագիր
Պատրաստվել է	1828 թ. փետրվարի 10 (21)
Ստորագրել են	Ի. Պասկևիչ (Ռուսաստան) և Աբբաս-Միրզա (Պարսկաստան)
Կողմեր	Ռուսական կայսրություն Իրան
Լեզուներ	ռուսերեն, պարսկերեն
	Վիքիդարան պարունակում է տեքստը.; ru:Туркманчайский мирный договор

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

20:45, 11 Սեպտեմբերի 2015-ի տարբերակ

Թուրքմենչայի Պայմանագիրը 1828 (ռուսերեն՝ Туркманчайский договор. պարսկերեն՝ عهدنامه ترکمنچای), ստորագրվել է Ռուսաստանի և Պարսկաստանի միջև փետրվարի 21-ին, Պարսկաստանի Արևելյան Ադրբեջան նահանգի Թուրքմենչայ գյուղում` 1826-1828 թթ. ռուս–պարսկական պատերազմներին վերջ տալու համար։

1828 թ. Թուրքմենչայի պայմանագիրը կնքվել է Ռուսաստանի և Իրանի միջև՝ նշանավորելով 1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմի ավարտը։ Պայմանագիրը ստորագրվել է փետրվարի 21-ին Թուրքմենչայ գյուղում(Թավրիզի մերձակայքում)։ Ռուսական կողմից այն ստորագրել է Իվան Պասկևիչը, Պարսկաստանի կողմից՝ արքայազն Աբաս-Միրզան։ Խաղաղության պայմանների մշակմանը մասնակցել է Ալեքսանդր Գրիբոեդովը^[1]։

Այն կնքելով` երկու երկրները համաձայնվեցին հետևյալի մասին:

Պայմանագրի 4-րդ հոդվածի համաձայն` Իրանը հանձնում է Երևանը և այսօր Ադրբեջանի մաս կազմող՝ Նախիջևանը, Թալիշը, Օրդուբադը և Արրան նահանգի Մուղան շրջանները Ռուսաստանին, ինչպես նաև այն շրջանները, որ Ռուսաստանին էր հանձնել Գյուլիստանի պայմանագրի ընթացքում։
Արաքսն է նոր սահմանը Իրանի և Ռուսաստանի միջև, «Արարատ ղալայից մինչև Աստարա-ի գետի ելանցքը»։
Պայմանագրի 6-րդ հոդվածի համաձայն` Իրանը խոստացավ Ռուսաստանին վճարել 10 քորուր ոսկի (1828թ. արժույթով)։
Պայմանագրի 8-րդ հոդվածի համաձայն` պարսկական նավերը կորցնում են իրենց իրավունքները Կասպից ծովում և իր ափերին շրջելու, որը տրվում է Ռուսաստանին։
Իրանը ճանաչում է կապիտուլյացիայի իրավունքներ Պարսկաստանում գտնվող ռուսերի համար։
Պայմանագրի 10-րդ հոդվածի համաձայն` Ռուսաստանը շահում է իր հյուպատոսարան պատվիրակներին Պարսկաստանում այլուր ուղարկելու իրավունքը։
Պայմանագրի 13-րդ հոդվածի համաձայն` պատերազմի գերիների փոխանակում։
Պայմանագրի 10-րդ հոդվածի համաձայն` Պարսկաստանը ուժադրված է տնտեսական պայմանագրեր կնքել Ռուսաստանի հետ՝ ինչպես որ Ռուսաստանը կոնկրետացնի։
Պայմանագրի 7-րդ հոդվածի համաձայն` Ռուսաստանը խոստանում է աջակցել Աբբաս Միրզային որպես Պարսկաստանի թագաժառանգը Ֆաթհալի Շահի մահից հետո։
Պարսկաստանը պաշտոնապես ներողություն է խնդրում իր կողմից Գյուլիստանի պայմանագրի համաձայնությունների խախտման համար։
Պայմանագրի 15-րդ հոդվածի համաձայն` Ֆաթհալի Շահը խոստանում է հյուսիս-արևմտյան շրջանում որևէ խանությունների անջատման շարժունմերը չհալածել։

Աղբյուրներ

↑ «Երևանում բացվել է Թուրքմենչայի պայմանագրի կնքման 180-ամյակին նվիրված ցուցահանդես». Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 18-ին.

Տես նաև

Գյուլիստանի պայմանագիր

Արտաքին հղումներ

Թուրքմենչայի պայմանագրի տեքստը (ռուսերեն)

[1] «Երևանում բացվել է Թուրքմենչայի պայմանագրի կնքման 180-ամյակին նվիրված ցուցահանդես». Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 18-ին.

[1]

@@ Տող 27. / Տող 27. @@
 թ. Թուրքմենչայի պայմանագիրը կնքվել է Ռուսաստանի և Իրանի միջև՝ նշանավորելով 1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմի ավարտը։ Պայմանագիրը ստորագրվել է [[փետրվարի 21]]-ին Թուրքմենչայ գյուղում([[Թավրիզ]]ի մերձակայքում)։ Ռուսական կողմից այն ստորագրել է [[Իվան Պասկևիչ]]ը, Պարսկաստանի կողմից՝ արքայազն Աբաս-Միրզան։ Խաղաղության պայմանների մշակմանը մասնակցել է [[Ալեքսանդր Գրիբոեդով]]ը<ref>{{cite web|url=http://ar.newsarmenia.ru/arm1/20080208/41818158.html|title=Երևանում բացվել է Թուրքմենչայի պայմանագրի կնքման 180-ամյակին նվիրված ցուցահանդես|accessdate=2009 թ․ հունվարի 18}}</ref>։
-Այն կնքելով` երկու երկրները համաձայնվեցին հետևյալի մասին. <ref>{{cite web|url=cais-soas.com/CAIS/Iran/torkmanchai.htm|title=Թուրքմենչայի պայմանագիրը (անգլերեն)|accessdate=2009 թ․ հունվարի 18}}</ref>
+Այն կնքելով` երկու երկրները համաձայնվեցին հետևյալի մասին:
 # Պայմանագրի 4-րդ հոդվածի համաձայն` Իրանը հանձնում է [[Երևան]]ը և այսօր [[Ադրբեջան]]ի մաս կազմող՝ [[Նախիջևան]]ը, [[Թալիշ]]ը, Օրդուբադը և Արրան նահանգի [[Մուղան]] շրջանները Ռուսաստանին, ինչպես նաև այն շրջանները, որ Ռուսաստանին էր հանձնել [[Գյուլիստանի պայմանագիր|Գյուլիստանի պայմանագրի]] ընթացքում։