«Ուրվական»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չNo edit summary
չNo edit summary
Տող 1. Տող 1.
[[Պատկեր:John Dee evoking a spirit.jpg|մինի|[[Ջոն Դի]]ն հոգի է կանչում]]
{{Տեղեկաքարտ Դիցաբանական կերպար
'''Ուրվական''', [[ֆոլկլոր|ֆոլկլորում]], [[դիցաբանություն]]ում, [[Գեղարվեստական գրականություն|գեղարվեստական գրականության]] մեջ մահացած մարդու կամ կենդանու հոգին է, որը կարող է լինել տեսանելի մյուս կենդանի օրգանիզմների համար։ Ուրվականների նկարագրությունները տարբերվում են՝ համարյա թափանցիկ, հազիվ տեսանելիից մինչև իրական, կենդանանման ձևեր։ Մահացած անձի հոգու հետ կամ հաստատելու փորձն անվանվում է [[նեկրոմանտիա]], [[սպիրիտիզմ]] կամ սեանս (''séance):''
| Անուն =
| Բնօրինակ գրաձև =
| Անվան մեկնաբանում =
| Տիպ =
| Դիցաբանություն =
| Սեռ =
| Կյանքի ժամանակաշրջան =
| Պատկեր = Hammersmith Ghost.PNG
| Պատկերի չափ =
| Պատկերի նկարագրում = Համերսմիթի ուրվականի փորագրությունը, 1804<ref name=Kirby>{{Cite book | title=Kirby's Wonderful and Scientific Museum | chapter=The Hammersmith Ghosts | pages=65–79 | year=1804 | url=http://books.google.com/books?id=ggMhkDz-33EC&pg=PA65 | author=Kirby, R.S. }}</ref>
| Հատկանիշներ =
| Անունը այլ լեզուներով =
| Հունական գրաձև =
| Լատինական գրաձև =
| Այլ մշակույթներում =
| Վայր =
| Զբաղմունք =
| Ծագում =
| Հիշատակումներ =
| Դինաստիա =
| Հայր =
| Մայր =
| Եղբայր =
| Քույր =
| Ամուսին =
| Զավակներ =
| Թաղման վայր =
| Կապված հասկացողություններ =
| Կապված իրադարձություններ =
| Կապված կերպարներ =
| Ատրիբուտներ =
| Բնորոշ գծեր =
| Վահանա =
| Մանտրա =
| Վիքիպահեստ =
}}
'''Ուրվական''', ֆոլկլորում, դիցաբանությունում, գեղարվեստական գրականության մեջ մահացած մարդու կամ կենդանու հոգին է, որը կարող է լինել տեսանելի մյուս կենդանի օրգանիզմների համար։ Ուրվականների նկարագրությունները տարբերվում են՝ համարյա թափանցիկ, հազիվ տեսանելի ձևերից մինչև իրական, կենդանանման ձևեր։ Մահացած անձի հոգու հետ կամ հաստատելու փորձն անվանվում է նեկրոմանտիա, սպիրիտիզմ կամ սեանս (''séance):''


Մահացած մարդու հոգու հայտնվելու հանդեպ հավատը շատ տարածված է և թվագրվում է սկզբնական մշակույթներում անիմիզմի, նախնիների պաշտամունքի ժամանակներին։ Որոշակի կրոնական պրակտիկաներ՝ թաղման ծեսերը, էքզորցիզմը, ծիսական մոգության և սպիրիտուալիզմի որոշակի պրակտկաներ հատուկ նախատեսված են մահացածի հոգու հանգստություն համար։ Ուրվականներին սովորաբար նկարագրում են որպես միայնակ էություններ, որոնք բնակվում են կոնկրետ վայրում, առարկաների կամ մարդկանց հետ. հայտնի են նաև ուրվական զորքերի, ուրվական, ուրվական նավեր և նույնիսկ կենդանիների ուրվականներ
Մահացած մարդու հոգու հայտնվելու հանդեպ հավատը շատ տարածված է և թվագրվում է սկզբնական մշակույթներում [[Անիմիզմ|անիմիզմի]], [[նախնիների պաշտամունք]]ի ժամանակներին։ Որոշակի կրոնական պրակտիկաներ՝ [[թաղման ծեսեր]]ը, [[էքզորցիզմ]]ը, [[մոգություն|ծիսական մոգության]] և [[սպիրիտուալիզմ]]ի որոշակի պրակտիկաներ հատուկ նախատեսված են մահացածի հոգու հանգստություն համար։ Ուրվականներին սովորաբար նկարագրում են որպես միայնակ էություններ, որոնք բնակվում են կոնկրետ վայրում, առարկաների կամ մարդկանց հետ. հայտնի են նաև ուրվական զորքերի, ուրվական, ուրվական նավեր և նույնիսկ կենդանիների ուրվականներ


== Ստուգաբանություն ==
== Ստուգաբանություն ==

11:24, 5 Սեպտեմբերի 2015-ի տարբերակ

Ջոն Դին հոգի է կանչում

Ուրվական, ֆոլկլորում, դիցաբանությունում, գեղարվեստական գրականության մեջ մահացած մարդու կամ կենդանու հոգին է, որը կարող է լինել տեսանելի մյուս կենդանի օրգանիզմների համար։ Ուրվականների նկարագրությունները տարբերվում են՝ համարյա թափանցիկ, հազիվ տեսանելիից մինչև իրական, կենդանանման ձևեր։ Մահացած անձի հոգու հետ կամ հաստատելու փորձն անվանվում է նեկրոմանտիա, սպիրիտիզմ կամ սեանս (séance):

Մահացած մարդու հոգու հայտնվելու հանդեպ հավատը շատ տարածված է և թվագրվում է սկզբնական մշակույթներում անիմիզմի, նախնիների պաշտամունքի ժամանակներին։ Որոշակի կրոնական պրակտիկաներ՝ թաղման ծեսերը, էքզորցիզմը, ծիսական մոգության և սպիրիտուալիզմի որոշակի պրակտիկաներ հատուկ նախատեսված են մահացածի հոգու հանգստություն համար։ Ուրվականներին սովորաբար նկարագրում են որպես միայնակ էություններ, որոնք բնակվում են կոնկրետ վայրում, առարկաների կամ մարդկանց հետ. հայտնի են նաև ուրվական զորքերի, ուրվական, ուրվական նավեր և նույնիսկ կենդանիների ուրվականներ

Ստուգաբանություն

Հայերեն ուրվական (ուրուական) բառը ուրու բառի բաղադրությունն է։ Ուրու (ուրվական, տեսիլք) բառը ծագել է բնիկ հնդևրոպական *prop-, *prep- աչքի ընկնել, երևալ արմատից, որից ծագել է նաև երեւիլ բառը։ 

Տիպոլոգիա

Մարդաբանական ենթատեքստ

Գերբնական էակների՝ հոգիների, ուրվականների, աստվածությունների և դևերի մասին հասկացությունները ընդհանրական են բոլոր մշակույթների համար։ Սկզբնական տեղական կրոններում, այս բոլոր հավատալիքները միավորվում էին անիմիզմում կամ նախնիների պաշտամունքում

Շատ մշակույթներում չար ոգիները տարբերվում են նախնիների պաշտամունքում ընգրկված բարի ոգիներից

Նախնիների պաշտամունքը սովորաբար ներառում է մահվան չար, վատ հոգիների՝ չարքերի դեմն առնելու ծեսեր։ Չար ոգիների կանխման ծեսերը կարող է ներառել՝ զոհաբերությունը, մեռածների ստիպողական արտաքսումը, որպեսզի նրանք չվերադառնան։ Մեռածների զոհաբերության ծեսերից է Չինաստանի Ոսկու փառատոնը, կամ Արևմուտքի Ուրվականների օրը։ Ոգիների արտաքսումը առկա է շատ երկրների հուղարկավորության ծեսերում։ Դամբարանաբլուրում հայտնաբերված դիակների մեծ մասը ծիսական կերպով կապված են, մեռածների կապումը պահպանվում է նաև այժմ Անատոլիայի գյուղական վայրերում

19-րդ դարի մարդաբան Ջեյմս Ֆրեզերը իր «Ոսկե ճյուղը» դասական գործում փաստում է, որ ոգիները, ուրվականները կենդանի մարմնում ապրող էակներ են

Ուրվականները և հետմահու կյանքը

Չնայած մարդու հոգին հնագույն մշակույթներում խորհրդանշորեն պատկերվում է որպես թռչուն կամ այլ կենդանի, այն համարվել է մարմնի բոլոր հատկանիշների, նույնիսկ հագուստի ուղղակի կրկնօրինակը։ Սա պատկերվում է հնագույն մշակույթների տեքստերում, օրինակ՝ Եգիպտական մեռյալների գիրքը, որտեղ մեռյալները պատկերված են իրենց կենդանի կերպարանքներով։

Ուրվականների վախ