«Հովհաննես Երզնկացի»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ կետադրական, ձևաչափ |
միացնել |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Անձ |
{{միացնել|Հովհաննես Պլուզ Երզնկացի}}{{Տեղեկաքարտ Անձ |
||
| ԱԱՀ = Հովհաննես Երզնկացի |
| ԱԱՀ = Հովհաննես Երզնկացի |
||
| բնագիր ԱԱՀ = |
| բնագիր ԱԱՀ = |
||
03:08, 27 Օգոստոսի 2015-ի տարբերակ
 |
Առաջարկվում է այս և Հովհաննես Պլուզ Երզնկացի հոդվածները միացնել իրար: (քննարկում) |
| Հովհաննես Երզնկացի | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1230 |
| Ծննդավայր | Երզնկա |
| Մահացել է | 1293 |
| Մահվան վայր | Երզնկա |
| Գերեզման | Երզնկա[1] |
| Ազգություն | հայ |
| Կրոն | քրիստոնյա |
| Մասնագիտություն | փիլիսոփա, գիտնական, մատենագիր, մեկնիչ, քերական, արվեստագետ, ուսուցիչ և հասարակական գործիչ |
 Hovhannes Yerznkatsi Pluz Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
Հովհաննես Երզնկացի Պլուզ (Պլուզ՝ «փոքր», մոտ 1230, Երզնկա -1293, Երզնկա), հայ միջնադարյան բանաստեղծ, փիլիսոփա։ Սերում է իշխանական տնից։ Սովորել է Երզնկայի Ս. Մինասի վանքում, այնուհետև աշակերտել Վարդան Արևելցուն։ 1268 թ. նրան շնորհվել է վարդապետական աստիճան։ Շրջել և ուսուցանել է Հայաստանի տարբեր գավառներում, ինչպես նաև Կիլիկյան Հայաստանում։ Այցելել է Երուսաղեմ։ Վերադառնալով Երզնկա՝ 1280 թ. ստեղծել է աշխարհիկ «Եղբայրաց միաբանությունը», որն իր մեջ ընդգրկելով տարբեր խավերի, մասնավորապես առևտրականների ու արհեստավորների ներկայացուցիչներին՝ նպատակ է ունեցել կազմակերպել տեղի հայության կյանքը, օժանդակել կարիքի մեջ գտնվողներին, վտանգի դեպքում պատրաստ լինել դիմադրելու արտաքին թշնամուն՝ նման միաբանություններ գործում էին նաև արաբական և եվրոական աշխարհում։ Երզնկացին դարձել է եղբայրության հոգևոր առաջնորդը և գրել նրա կանոնադրությունը («Սահման և կանոնք»)։ Նույն տարիներին գրել է «Յաղագս երկնային զարդուց» մեծածավալ երկը։[2] 1284 թ. այցելել է Թիֆլիս, որտեղ հայոց կաթուղիկե եկեղեցում ճառ է արտասանել Ումեկ իշխանի որդի Վախտանգի և Դոփյան Հովհան եպիսկոպոսի խնդրանքով։ Կյանքի վերջին տարիներն Երզնկացին անց է կացրել Կիլիկիայում, Ակների վանքում, որտեղ և 1293 թ. վախճանվել է։ Թաղվել է Երզնկայի Ս. Նշան եկեղեցում։
Երզնկացին գրել է ճառեր, կանոնական և մեկնողական գրվածքներ, խրատականներ ու թղթեր, տարբեր ժանրի չափածո ստեղծագործություններ, որոնցից ներկա դրությամբ միայն մի մասն է հրատարակված։ Բանաստեղծի բանաստեղծություններն աչքի են ընկնում խոհական-իմաստասիրական խորքով, խրատական ուղղվածությամբ, արտահայտության պարզությամբ։
Աշխատություններ
- Յովհաննէս Երզնկացի, Մատենագրութիւն, Հտ. Ա, Ճառեր եւ քարոզներ։ Աշխատասիրութեամբ Ա. Երզնկացի-Տէր-Սրապեանի եւ Է. Բաղդասարեանի, Երեւան, 2013։ ISBN 978-5-550-01705-0
Գրականություն
Ծանոթագրություններ
- ↑ Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ Աբրահամյան, Ա. Գ., Պետրոսյան, Գ. Բ., Հովհաննես Երզնկացու «Յաղագս երկնային շարժմանն» աշխատության նորահայտ ձեռագիրը.- Բնագիտության և տեխնիկայի պատմությունից. Գիտական աշխատությունների ժողովածու, 1987, № 8, էջ 52-80։
Արտաքին հղումներ
