«Ալմանախ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
[[Պատկեր:Poor Richard Almanack 1739.jpg|thumb|[[1739]] թվականի ալմանախ]] |
|||
'''Ալմանախ''' ( |
'''Ալմանախ''' ({{lang-ar|ألمناخ}} - [[օրացույց]]), որևէ ընդհանուր հատկանիշով (թեմատիկ, [[ժանր]]ային, զաղափարա-գեղարվեստական, տեղային) առնչված [[գրականություն]]։ |
||
== Պատմություն == |
|||
[[Միջնադար]]ում ալմանախ էին կոչում [[արաբներ]]ից փոխառնված աստղաբաշխական և այլ կարգի գուշակումներ պարունակող հավաքածուները: Աստիճանաբար դրանք լրացվեցին պատմական իրադարձությունների, տոնավաճառների, դրամափոխությունների մասին լուրերով, պատմվածքներով, անեկդոտներով: Հետագայում դրանք դարձան կամ [[օրացույց]]ային տեղեկատուներ, կամ էլ գրական հավաքածուներ: Լինում են երաժշտական, թատերական, կանանց, մանկական և այլ ալմանախներ: |
|||
== Գրական ալմանախներ == |
|||
Գրական առաջին ալմանախը տպագրվել է [[Ֆրանսիա]]յում` «Մուսաների ալմանախ» ([[Փարիզ]], 1764-1833): |
|||
*[[Վահան Տերյան]]ը, [[Ալեքսանդր Ծատուրյան]]ը և այլք [[Մոսկվա]]յում [[1910]]-[[1912]] թվականներին հրատարակեցին «Գարուն» գրական ալմանախի երեք համարները: |
|||
*[[1910]]-[[1915]] թվականներին [[Թիֆլիս]]ում հրատարակվում է «Պատանի» ալմանախը, որտեղ [[1912]] թվականին տպագրվում է [[Եղիշե Չարենց]]ի «Ծաղիկները հեզ» բանաստեղծությունը: |
|||
*[[1940]] թվականին լույս տեսավ երիտասարդ գրողների ստեղծագործությունների ալմանախը` «Հայրենի վտակներ» խորագրով (կազմող և խմբագիր` [[Նաիրի Զարյան]]): |
|||
Ռուսական հնագույն ալմանախներից հայտնի է «Բևեռային աստղ» գրական գեղարվեստական հավաքածուն, որը հրատարակել են 1823-1825 թվականներին դեկաբրիստ գրողներ Ալեքսանդր Բեստուժև-Մարլենսկին և Կոնդրատի Ռիլեևը: Այդ ալմանախին մասնակցել են [[Ալեքսանդր Պուշկին]]ը, [[Ալեքսանդր Գրիբոեդով]]ը, [[Վասիլի Ժուկովսկի]]ն, [[Իվան Կռիլով]]ը և այդ ժամանակի մյուս ականավոր գրողները: |
|||
== Գրականություն == |
|||
* {{Cite book |
|||
|first1=Thomas F. |
|||
|last1=Glick |
|||
|first2=Steven John |
|||
|last2=Livesey |
|||
|first3=Faith |
|||
|last3=Wallis |
|||
|year=2005 |
|||
|title=Medieval Science, Technology, and Medicine: An Encyclopedia |
|||
|publisher=[[Routledge]] |
|||
|isbn=0-415-96930-1 |
|||
|ref=harv |
|||
|postscript=. |
|||
}} |
|||
== Արտաքին հղումներ == |
|||
* [http://libx.bsu.edu/cdm4/collection.php?CISOROOT=/AmrcnAmncs American Almanacs collection], Ball State University Digital Media Repository, includes representative samples for almanacs published in the United States primarily during the 18th century. |
|||
* [http://www.nlm.nih.gov/hmd/almanac/heyday.html Time, Tide and Tonics: The Patent Medicine Almanac in America]. [[United States National Library of Medicine]]. |
|||
* {{Wikisource-inline|list= |
|||
**“[[s:The New York Times/The Plan of the Export Almanac Publishing Company|The Plan of the Export Almanac Publishing Company]],” ''[[The New York Times]]'', January 5, 1888 |
|||
{{ՀՍՀ}} |
{{ՀՍՀ}} |
||
[[Կատեգորիա:Գրականություն]] |
|||
13:02, 31 Հուլիսի 2015-ի տարբերակ
Ալմանախ (արաբ․՝ ألمناخ - օրացույց), որևէ ընդհանուր հատկանիշով (թեմատիկ, ժանրային, զաղափարա-գեղարվեստական, տեղային) առնչված գրականություն։
Պատմություն
Միջնադարում ալմանախ էին կոչում արաբներից փոխառնված աստղաբաշխական և այլ կարգի գուշակումներ պարունակող հավաքածուները: Աստիճանաբար դրանք լրացվեցին պատմական իրադարձությունների, տոնավաճառների, դրամափոխությունների մասին լուրերով, պատմվածքներով, անեկդոտներով: Հետագայում դրանք դարձան կամ օրացույցային տեղեկատուներ, կամ էլ գրական հավաքածուներ: Լինում են երաժշտական, թատերական, կանանց, մանկական և այլ ալմանախներ:
Գրական ալմանախներ
Գրական առաջին ալմանախը տպագրվել է Ֆրանսիայում` «Մուսաների ալմանախ» (Փարիզ, 1764-1833):
- Վահան Տերյանը, Ալեքսանդր Ծատուրյանը և այլք Մոսկվայում 1910-1912 թվականներին հրատարակեցին «Գարուն» գրական ալմանախի երեք համարները:
- 1910-1915 թվականներին Թիֆլիսում հրատարակվում է «Պատանի» ալմանախը, որտեղ 1912 թվականին տպագրվում է Եղիշե Չարենցի «Ծաղիկները հեզ» բանաստեղծությունը:
- 1940 թվականին լույս տեսավ երիտասարդ գրողների ստեղծագործությունների ալմանախը` «Հայրենի վտակներ» խորագրով (կազմող և խմբագիր` Նաիրի Զարյան):
Ռուսական հնագույն ալմանախներից հայտնի է «Բևեռային աստղ» գրական գեղարվեստական հավաքածուն, որը հրատարակել են 1823-1825 թվականներին դեկաբրիստ գրողներ Ալեքսանդր Բեստուժև-Մարլենսկին և Կոնդրատի Ռիլեևը: Այդ ալմանախին մասնակցել են Ալեքսանդր Պուշկինը, Ալեքսանդր Գրիբոեդովը, Վասիլի Ժուկովսկին, Իվան Կռիլովը և այդ ժամանակի մյուս ականավոր գրողները:
Գրականություն
- Glick, Thomas F.; Livesey, Steven John; Wallis, Faith (2005). Medieval Science, Technology, and Medicine: An Encyclopedia. Routledge. ISBN 0-415-96930-1.
{{cite book}}: Invalid|ref=harv(օգնություն)CS1 սպաս․ postscript (link)
Արտաքին հղումներ
- American Almanacs collection, Ball State University Digital Media Repository, includes representative samples for almanacs published in the United States primarily during the 18th century.
- Time, Tide and Tonics: The Patent Medicine Almanac in America. United States National Library of Medicine.
- {{Wikisource-inline|list=
- “The Plan of the Export Almanac Publishing Company,” The New York Times, January 5, 1888
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|