«Պրոմեթիում»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Լավ/Ընտրյալ հոդվածի կամ ցանկի կաղապարների հեռացում: Այժմ Վիքիշտեմարանից է գալիս։, ջնջվեց: {{Link GA|en}} |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Քիմիական տարր |
|||
[[Պատկեր:Pm-TableImage.png|մինի|Պրոմեթիում]] |
|||
| անվանում = Պրոմեթիում / Promethium (Pm) |
|||
{{Նշան|Pm}} |
|||
| համար = 61 |
|||
'''Պրոմեթիում''', քիմիական տարր է, որի նշանն է ''Pm'' և ատոմային թիվը՝ 61։ |
|||
| սիմվոլ = Pm |
|||
| վերևից = |
|||
| ներքևից = [[Նեպտունիում|Np]] |
|||
| խումբ = |
|||
| պարբերություն = |
|||
| բլոկ = |
|||
| արտաքին տեսք =[[Պատկեր:Хлорид прометия.jpeg|180px|Պրոմեթիումի քլորիդը]] {{nobr|Светло-серый радиоактивный металл}} |
|||
| պատկեր = |
|||
| ատոմային զանգված =144,9127 |
|||
| կոնֆիգուրացիա = [Xe] 4f<sup>5</sup> 6s<sup>2</sup> |
|||
| էլեկտրոնային թաղանթ = |
|||
| ատոմի շառավիղ = 183 |
|||
| կովալենտային շառավիղ =199 |
|||
| Վան-դեր-Վալսի շառավիղ = |
|||
| իոնի շառավիղ =(+3e)111 |
|||
| էլեկտրաբացասականություն =1,1 |
|||
| էլեկտրոդային պոտենցիալ = Pm←Pm<sup>3+</sup> −2,29В |
|||
| օքսիդացման աստիճան = 3 |
|||
| իոնիզացման էներգիա 1 = 536,0(5,56) |
|||
| իոնիզացման էներգիա 2 = |
|||
| իոնիզացման էներգիա 3 = |
|||
| ֆազ = |
|||
| խտություն = 7,26 |
|||
| խտություն2 = |
|||
| խտություն3 = |
|||
| խտություն հջ = |
|||
| հալման ջերմաստիճան = 1441 |
|||
| եռման ջերմաստիճան = ~3273 |
|||
| կրիտիկական կետ Կ = |
|||
| հալման ջերմունակություն = |
|||
| հալման ջերմունակություն2 = |
|||
| գոլորշիացման ջերմունակություն = |
|||
| ջերմունակություն = 27,6<ref name="ХЭ">{{ռուսերեն գիրք |
|||
|автор = Редкол.:Зефиров Н. С. (гл. ред.) |
|||
|часть = |
|||
|заглавие = Химическая энциклопедия: в 5 т |
|||
|оригинал = |
|||
|ссылка = |
|||
|ответственный = |
|||
|издание = |
|||
|место = Москва |
|||
|издательство = Советская энциклопедия |
|||
|год = 1995 |
|||
|том = 4 |
|||
|страницы = 100 |
|||
|страниц = 639 |
|||
|серия = |
|||
|isbn = 5—85270—039—8 |
|||
|тираж = 20 000 |
|||
}} |
|||
</ref> |
|||
| ջերմունակություն2 = |
|||
| մոլային ծավալ = 19,96 |
|||
| հագեցած գոլորշի = |
|||
| ճնշում հգ 1 = |
|||
| ճնշում հգ 10 = |
|||
| ճնշում հգ 100 = |
|||
| ճնշում հգ 1 k = |
|||
| ճնշում հգ 10 k = |
|||
| ճնշում հգ 100 k = |
|||
| բյուրեղացանցի կառուցվածք =վեցանկյուն |
|||
| բյուրեղացանցի տվյալներ =a=3,65 c=11,65 |
|||
| C/a հարաբերություն = 3,19 |
|||
| Դեբայի ջերմաստիճան = |
|||
| մագնիսական կառուցվածք = |
|||
| տեսակարար դիմադրություն = |
|||
| ջերմահաղորդականություն = 17,9 |
|||
| ջերմաստիճանահաղորդականություն = |
|||
| ջերմային ընդարձակում = |
|||
| ձայնի արագություն = |
|||
| Յունգի մոդուլ = |
|||
| CAS համար = |
|||
| արգելվող գոտի = |
|||
| իզոտոպներ = |
|||
| իզոտոպներ լրացումներ = |
|||
}} |
|||
{{Պարբերական համակարգի տարր|align=center|fontsize=100%|number=61}} |
|||
'''Պրոմեթիում''' ({{lang-lat|''Prometium''}}), քիմիական տարր է, որի նշանն է ''Pm'', տարրերի [[պարբերական համակարգ]]ի 6-րդ պարբերության 3-րդ խմբի արհեստական ռադիոակտիվ տարր։ Պատկանում է [[լանթանիդներ]]ի ընտանիքին։ Կարգահամարը՝ 61, ստացվել են 141-154 զանգվածի թվերով [[իզոտոպներ]], որոնցից ամենակայունն է <sup>145</sup> Pm(T<sub>1/2</sub> = 18 տարի)։ |
|||
Պրոմեթիումի կայուն իզոտոպները հայտնի չեն, նրանց մեծ մասը β-ճառագայթողներ են։ f-տարր է, ատոմի էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքն է 4s<sup>2</sup> 4p<sup>6</sup> 4d<sup>10</sup> 4f<sup>5</sup> 5s<sup>2</sup> 5p<sup>6</sup> 6s<sup>2</sup><ref> Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. p. 1233. ISBN 0080379419.</ref>։ |
|||
== Պատմություն == |
|||
Բնության մեջ №JSP 61 տարրը հայտնաբերելու փորձերը սկսվել են 20-րդ դարի 20-ական թվականներիցо<ref>Фигурновский Н. А. Открытие элементов и происхождение их названий. — М.: Наука, 1970.</ref>.։ Պրոմեթիումը ՝<sup>147</sup>Pm և <sup>149</sup>Pm առաջինը ստացել են (5-10<sup>-6</sup> գ) ամերիկացի քիմիկոսներ Ջ․ Մարինսկին, Լ․ Դլենդենինը և Չ․ Կորիելը ([[1945]])՝ անջատելով [[ուրան]]ի քայքայման արգասիքներից։ |
|||
Անվանվել է ի պատիվ հին հունական դիցաբանական հերոս [[Պրոմեթեոս]]ի։ Միջուկային ռեակտորներում զգալի քանակներով ստացվում է <sup>147</sup>Pm (T<sub>1/2</sub> = 2,64 տարի), որը կարելի է անջատել գրամներով և պրոմեթիումմ ամենալավ ուսումնասիրված իզոտոպն է։ |
|||
== Բության մեջ == |
|||
Բնության մեջ պրոմեթիումը առաջանում է աննշան քանակներով, որպես [[Միջուկային ռեակցիաներ|միջուկային ռեակցիաներ]]ի արդյունք։ Բնական պրոմեթիումը հայտնաբերվել է [[1968]] թվաականին և գործնական նշանակություն չունի: |
|||
== Հատկություններ == |
|||
=== Ֆիզիկական === |
|||
Տարրական պրոմեթիումը աոաջին անգամ ստացվեւ է [[1963]] թվականին, այն արծաթափայլ, դեղնավուն մետաղ է, հալման ջերմաստիճանը՝ մոտ 1080 °C, եռմանը՝ 3200 °C, [[խտություն]]ը՝ 7260 կգ/մ<sup>3</sup>։ Միացություններում պրոմեթիումի [[օքսիդացման աստիճան]]ը + 3 է: |
|||
=== Քիմիական === |
|||
Հայտնի են պրոմեթիումի օքսիդը՝ Pm<sup>2</sup>O<sub>3</sub>, հիդրօքսիդը՝ Pm(OH)<sub>3</sub>, ջրում լուծելի նիտրատը՝ Рm(NO<sub>3</sub>)<sub>3</sub>, քլորիդը՝ РmСl<sub>3</sub> և այլն։ |
|||
{| Class = "wikitable" style = "text-align: center" |
|||
!Բանաձև |
|||
!Սիմետրիա |
|||
!Բյուրեղագրաֆիկ խումբ |
|||
! Ոչ |
|||
! [[Պիրսոնի սինվոլ]] |
|||
! ''a'' (pm) |
|||
! ''b'' (pm) |
|||
! ''c'' (pm) |
|||
! ''Z'' |
|||
!խտություն, <br/>գ/սմ<sup>3</sup> |
|||
|- |
|||
| α-Pm |
|||
| [[վեցանկյուն]]<ref name=str>{{cite journal|doi=10.1016/0022-5088(71)90101-9|title=The crystal structure of promethium|date=1971|last1=Pallmer|first1=P.G.|last2=Chikalla|first2=T.D.|journal=Journal of the Less Common Metals|volume=24|issue=3|pages=233}}</ref><ref name=CRCrare> |
|||
{{cite book | editor = Lide, D. R.|author=Gschneidner, K.A., Jr. |chapter=Physical Properties of the rare earth metals| title = CRC Handbook of Chemistry and Physics | edition = 86th | location = Boca Raton (FL) | publisher = CRC Press | date = 2005 | isbn = 0-8493-0486-5 |url=http://203.158.253.140/media/e-Book/Engineer/Chemistry/Handbook%20of%20Chemistry%20and%20Physics/Section%2004/04_03_86.pdf}}</ref> |
|||
| P6<sub>3</sub>/mmc |
|||
| 194 |
|||
| hP4 |
|||
| 365 |
|||
| 365 |
|||
| 1165 |
|||
| 4 |
|||
| 7.26 |
|||
|- |
|||
| β-Pm |
|||
| [[Խորանարդային համակարգ]] |
|||
| Fm{{overline|3}}m |
|||
| 225 |
|||
| cF4 |
|||
| 410 |
|||
| 410 |
|||
| 410 |
|||
| 4 |
|||
| 6.99 |
|||
|- |
|||
| Pm<sub>2</sub>O<sub>3</sub> |
|||
| Խորանարդ |
|||
| Ia{{overline|3}} |
|||
| 206 |
|||
| cI80 |
|||
| 1099 |
|||
| 1099 |
|||
| 1099 |
|||
| 16 |
|||
| 6.77 |
|||
|- |
|||
| Pm<sub>2</sub>O<sub>3</sub> |
|||
| Մոնոցիկլիկ<ref name=PmO>{{cite journal|doi=10.1111/j.1151-2916.1972.tb11329.x|title=Polymorphic Modifications of Pm2O3|date=1972|last1=Chikalla|first1=T. D.|last2=McNeilly|first2=C. E.|last3=Roberts|first3=F. P.|journal=Journal of the American Ceramic Society|volume=55|issue=8|pages=428}}</ref> |
|||
| C2/m |
|||
| 12 |
|||
| mS30 |
|||
| 1422 |
|||
| 365 |
|||
| 891 |
|||
| 6 |
|||
| 7.40 |
|||
|- |
|||
| Pm<sub>2</sub>O<sub>3</sub> |
|||
| Վեցանկյուն |
|||
| P{{overline|3}}m1 |
|||
| 164 |
|||
| hP5 |
|||
| 380.2 |
|||
| 380.2 |
|||
| 595.4 |
|||
| 1 |
|||
| 7.53 |
|||
|} |
|||
== Կիրառություն == |
|||
Պրոմեթիումը ամենաշատ օգտագործվող ([[պլուտոնիում]]ից, [[նեպտունիում]]ից և [[Տեխնեցիում|տեխնիցիում]]ից հետո) արհեստական տարրերից է, որն անջատում են միջուկային ռեակտորների բեկորային մետաղներից։ |
|||
<sup>147</sup>Рm օգտագործվում է ատոմական մարտկոցներ պատրաստելու համար, որոնցում տեղի է ունենում β-ճառագայթման էներգիայի փոխարկում էլեկտրականի։ Հեռանկարային է նրանց օգտագործումը ժամացույցներում, լսողական և այլ ռադիոէլեկտրոնային սարքերում<ref>Лаврухина А. К., Поздняков А. А. Аналитическая химия технеция, прометия, астатина и франция. — Наука, 1966. — С. 308. стр.118</ref>։ |
|||
== Տես նաև == |
|||
* [[Պարբերական աղյուսակ]] |
* [[Պարբերական աղյուսակ]] |
||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ|2}} |
|||
== Գրականություն == |
|||
* {{cite book |last=Emsley|first=John |title=Nature's Building Blocks: An A–Z Guide to the Elements |url=http://books.google.com/books?id=4BAg769RfKoC&pg=PA428#v=twopage&q&f=false |edition=new |date=2011 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-960563-7 |pages=428–430 |ref=harv}} |
|||
* {{cite book |script-title=ru:Аналитическая химия технеция, прометия, астатина и франция |trans-title=Analytical Chemistry of Technetium, Promethium, Astatine, and Francium |language=Russian |first1=A. K. |last1=Lavrukhina |first2=A. A. |last2=Pozdnyakov |date=1966 |publisher=[[Nauka (publisher)|Nauka]] |ref=harv}} |
|||
* ''[[Comprehensive Inorganic Chemistry]]'', The Lanthanides, S. 42–44. |
|||
* James E. Huheey: ''Anorganische Chemie'', 1. Auflage, de Gruyter, Berlin 1988, ISBN 3-11-008163-6, S. 873–900. |
|||
* John Emsley: ''Nature's building blocks: an A-Z guide to the elements'', Oxford University Press, 2001, ISBN 0-19-850340-7, S. 343–346 ({{Google Buch|BuchID=j-Xu07p3cKwC|Seite=343}}). |
|||
== Արտաքին հղումներ == |
|||
* [http://education.jlab.org/itselemental/ele061.html It's Elemental – Promethium] |
|||
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Pm/key.html Պրոմեթիումը Webelements-ում] |
|||
* [http://n-t.ru/ri/ps/pb061.htm Պրոմեթիումը քիմիական տարրերի հայտնի գրադարանում ] |
|||
{{Փոքր պարբերական աղյուսակ}} |
{{Փոքր պարբերական աղյուսակ}} |
||
{{ՀՍՀ}} |
|||
[[Կատեգորիա:Լանթանոիդներ]] |
[[Կատեգորիա:Լանթանոիդներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Պրոմեթիում]] |
[[Կատեգորիա:Պրոմեթիում]] |
||
{{Chem-stub}} |
14:57, 10 Հունիսի 2015-ի տարբերակ
| |||||
---|---|---|---|---|---|
Պրոմեթիումի քլորիդը Светло-серый радиоактивный металл | |||||
Ատոմի հատկություններ | |||||
Անվանում, սիմվոլ, կարգաթիվ | Պրոմեթիում / Promethium (Pm), Pm, 61 | ||||
Ատոմային զանգված (մոլային զանգված) | 144,9127 զ. ա. մ. (գ/մոլ) | ||||
Էլեկտրոնային կոնֆիգուրացիա | [Xe] 4f5 6s2 | ||||
Ատոմի շառավիղ | 183 պմ | ||||
Քիմիական հատկություններ | |||||
Կովալենտ շառավիղ | 199 պմ | ||||
Իոնի շառավիղ | (+3e)111 պմ | ||||
Էլեկտրաբացասականություն | 1,1 (Պոլինգի սանդղակ) | ||||
Էլեկտրոդային պոտենցիալ | Pm←Pm3+ −2,29В | ||||
Օքսիդացման աստիճաններ | 3 | ||||
Իոնացման էներգիա (առաջին էլեկտրոն) | 536,0(5,56) կՋ/մոլ (էՎ) | ||||
Պարզ նյութի թերմոդինամիկական հատկություններ | |||||
Հալման ջերմաստիճան | 1441 Կ | ||||
Եռման ջերմաստիճան | ~3273 Կ | ||||
Մոլյար ջերմունակություն | 27,6[1] Ջ/(Կ·մոլ) | ||||
Մոլային ծավալ | 19,96 սմ³/մոլ | ||||
Պարզ նյութի բյուրեղային ցանց | |||||
Բյուրեղացանցի կառուցվածք | վեցանկյուն | ||||
Բյուրեղացանցի տվյալներ | a=3,65 c=11,65 | ||||
C/a հարաբերություն | 3,19 | ||||
Այլ հատկություններ | |||||
Ջերմահաղորդականություն | (300 Կ) 17,9 Վտ/(մ·Կ) | ||||
CAS համար | CAS գրանցման համար? |
61 | Պրոմեթիում
|
144,913 | |
4f56s2 |
Պրոմեթիում (լատին․՝ Prometium), քիմիական տարր է, որի նշանն է Pm, տարրերի պարբերական համակարգի 6-րդ պարբերության 3-րդ խմբի արհեստական ռադիոակտիվ տարր։ Պատկանում է լանթանիդների ընտանիքին։ Կարգահամարը՝ 61, ստացվել են 141-154 զանգվածի թվերով իզոտոպներ, որոնցից ամենակայունն է 145 Pm(T1/2 = 18 տարի)։
Պրոմեթիումի կայուն իզոտոպները հայտնի չեն, նրանց մեծ մասը β-ճառագայթողներ են։ f-տարր է, ատոմի էլեկտրոնային թաղանթների կառուցվածքն է 4s2 4p6 4d10 4f5 5s2 5p6 6s2[2]։
Պատմություն
Բնության մեջ №JSP 61 տարրը հայտնաբերելու փորձերը սկսվել են 20-րդ դարի 20-ական թվականներիցо[3].։ Պրոմեթիումը ՝147Pm և 149Pm առաջինը ստացել են (5-10-6 գ) ամերիկացի քիմիկոսներ Ջ․ Մարինսկին, Լ․ Դլենդենինը և Չ․ Կորիելը (1945)՝ անջատելով ուրանի քայքայման արգասիքներից։
Անվանվել է ի պատիվ հին հունական դիցաբանական հերոս Պրոմեթեոսի։ Միջուկային ռեակտորներում զգալի քանակներով ստացվում է 147Pm (T1/2 = 2,64 տարի), որը կարելի է անջատել գրամներով և պրոմեթիումմ ամենալավ ուսումնասիրված իզոտոպն է։
Բության մեջ
Բնության մեջ պրոմեթիումը առաջանում է աննշան քանակներով, որպես միջուկային ռեակցիաների արդյունք։ Բնական պրոմեթիումը հայտնաբերվել է 1968 թվաականին և գործնական նշանակություն չունի:
Հատկություններ
Ֆիզիկական
Տարրական պրոմեթիումը աոաջին անգամ ստացվեւ է 1963 թվականին, այն արծաթափայլ, դեղնավուն մետաղ է, հալման ջերմաստիճանը՝ մոտ 1080 °C, եռմանը՝ 3200 °C, խտությունը՝ 7260 կգ/մ3։ Միացություններում պրոմեթիումի օքսիդացման աստիճանը + 3 է:
Քիմիական
Հայտնի են պրոմեթիումի օքսիդը՝ Pm2O3, հիդրօքսիդը՝ Pm(OH)3, ջրում լուծելի նիտրատը՝ Рm(NO3)3, քլորիդը՝ РmСl3 և այլն։
Բանաձև | Սիմետրիա | Բյուրեղագրաֆիկ խումբ | Ոչ | Պիրսոնի սինվոլ | a (pm) | b (pm) | c (pm) | Z | խտություն, գ/սմ3 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
α-Pm | վեցանկյուն[4][5] | P63/mmc | 194 | hP4 | 365 | 365 | 1165 | 4 | 7.26 |
β-Pm | Խորանարդային համակարգ | Fm3m | 225 | cF4 | 410 | 410 | 410 | 4 | 6.99 |
Pm2O3 | Խորանարդ | Ia3 | 206 | cI80 | 1099 | 1099 | 1099 | 16 | 6.77 |
Pm2O3 | Մոնոցիկլիկ[6] | C2/m | 12 | mS30 | 1422 | 365 | 891 | 6 | 7.40 |
Pm2O3 | Վեցանկյուն | P3m1 | 164 | hP5 | 380.2 | 380.2 | 595.4 | 1 | 7.53 |
Կիրառություն
Պրոմեթիումը ամենաշատ օգտագործվող (պլուտոնիումից, նեպտունիումից և տեխնիցիումից հետո) արհեստական տարրերից է, որն անջատում են միջուկային ռեակտորների բեկորային մետաղներից։
147Рm օգտագործվում է ատոմական մարտկոցներ պատրաստելու համար, որոնցում տեղի է ունենում β-ճառագայթման էներգիայի փոխարկում էլեկտրականի։ Հեռանկարային է նրանց օգտագործումը ժամացույցներում, լսողական և այլ ռադիոէլեկտրոնային սարքերում[7]։
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ Редкол.:Зефиров Н. С. (гл. ред.) Химическая энциклопедия: в 5 т. — Москва: Советская энциклопедия, 1995. — Т. 4. — С. 100. — 639 с. — 20 000 экз. — ISBN 5—85270—039—8
- ↑ Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. p. 1233. ISBN 0080379419.
- ↑ Фигурновский Н. А. Открытие элементов и происхождение их названий. — М.: Наука, 1970.
- ↑ Pallmer, P.G.; Chikalla, T.D. (1971). «The crystal structure of promethium». Journal of the Less Common Metals. 24 (3): 233. doi:10.1016/0022-5088(71)90101-9.
- ↑
Gschneidner, K.A., Jr. (2005). «Physical Properties of the rare earth metals». In Lide, D. R. (ed.). CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ Chikalla, T. D.; McNeilly, C. E.; Roberts, F. P. (1972). «Polymorphic Modifications of Pm2O3». Journal of the American Ceramic Society. 55 (8): 428. doi:10.1111/j.1151-2916.1972.tb11329.x.
- ↑ Лаврухина А. К., Поздняков А. А. Аналитическая химия технеция, прометия, астатина и франция. — Наука, 1966. — С. 308. стр.118
Գրականություն
- Emsley, John (2011). Nature's Building Blocks: An A–Z Guide to the Elements (new ed.). Oxford University Press. էջեր 428–430. ISBN 978-0-19-960563-7.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(օգնություն) - Lavrukhina, A. K.; Pozdnyakov, A. A. (1966). Аналитическая химия технеция, прометия, астатина и франция [Analytical Chemistry of Technetium, Promethium, Astatine, and Francium] (Russian). Nauka.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(օգնություն)CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - Comprehensive Inorganic Chemistry, The Lanthanides, S. 42–44.
- James E. Huheey: Anorganische Chemie, 1. Auflage, de Gruyter, Berlin 1988, ISBN 3-11-008163-6, S. 873–900.
- John Emsley: Nature's building blocks: an A-Z guide to the elements, Oxford University Press, 2001, ISBN 0-19-850340-7, S. 343–346 ([1], p. 343, at Google Books).
Արտաքին հղումներ
- It's Elemental – Promethium
- Պրոմեթիումը Webelements-ում
- Պրոմեթիումը քիմիական տարրերի հայտնի գրադարանում
Պարբերական աղյուսակ | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||
Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn |
Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |