«Խելքից պատուհաս»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ →Մեջբերումներ պիեսի մասին: վերջակետների ուղղում, փոխարինվեց: ը: → ը։ oգտվելով ԱՎԲ |
|||
Տող 67. | Տող 67. | ||
== Մեջբերումներ պիեսի մասին == |
== Մեջբերումներ պիեսի մասին == |
||
{{քաղվածք|Գրիբայեդովը իր «Խելքից պատուհաս»-ը ստեղծեց Կովկասում, այդ երկրի վայրի ու վեհ բնության որդիների եռանդուն կյանքն ու խստաշունչ պոեզիան ոգեպնդեցին Գրիբայեդովի վիրավորված մարդկային զգացումը' պատկերելու ֆամուսովների, ռոպետիլովների, մոչալովների, սկալոզուբների մարդկային բնության այդ ծաղրանկարների ապատիկ ու ոչնչական |
{{քաղվածք|Գրիբայեդովը իր «Խելքից պատուհաս»-ը ստեղծեց Կովկասում, այդ երկրի վայրի ու վեհ բնության որդիների եռանդուն կյանքն ու խստաշունչ պոեզիան ոգեպնդեցին Գրիբայեդովի վիրավորված մարդկային զգացումը' պատկերելու ֆամուսովների, ռոպետիլովների, մոչալովների, սկալոզուբների մարդկային բնության այդ ծաղրանկարների ապատիկ ու ոչնչական շրջանը։|Բելինսկի}} |
||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
08:44, 8 Հունիսի 2015-ի տարբերակ
Խելքից պատուհաս ռուս.՝ Горе отъ ума | |
---|---|
Պատկեր:Woe from Wit.jpg | |
Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
Ժանր | կոմեդիա |
Ձև | պիես |
Հեղինակ | Ալեքսանդր Գրիբոյեդով |
Երկիր | Ռուսական կայսրություն |
Բնագիր լեզու | ռուսերեն |
Գրվել է | 1822—1824 թթ. |
Տեսարան | Մոսկվա |
Կերպարներ | Ալեքսանդր Անդրևիչ Չացկի, Սոֆյա Պավլովնա Ֆամուսովա, Ալեքսեյ Ստեպանովիչ Մոլչալին, Պավել Աֆանասևիչ Ֆամուսով, Սերգեյ Սերգեևիչ Սկալոզուբ, Q4128193? և Liza? |
Նկարազարդող | Ֆրեդ Աֆրիկյան |
Հրատարակվել է | 1825 |
Թարգմանիչ | Սուրեն Վահունի |
Հայերեն հրատ. | 1981 թ. |
Վիքիքաղվածք | Խելքից պատուհաս |
Woe from Wit |
Խելքից պատուհաս (ռուս.՝ Горе от ума), Ալեքսանդր Գրիբոյեդովի չափածո կոմեդիան, որը հանդիսանում է 19-րդ դարի ռուս դասական գրականության նշանավոր երկերից մեկը։
Ստեղծման պատմություն
Ալեքսանդր Գրիբոյեդովը 1818 թվականին նշանակվում է ռուսականմիսիայի քարտուղար Պարսկաստանում։ 1822 թվականին Թիֆլիսում ստանձնում է Կովկասի ռուսական զորքրեի հրամանատարությանն առնթեր դիվանագիտական մասի քարտուղարի պաշտոնը։ Այս ժամանակահատվածում էլ Գրբոյեդովը ձեռնամուխ է լինում գրելու «Խելքից պատուհաս» կատակերգությունը[1]։
«Խելքից պատուհասում» պատկերված է 19-րդ դարի 1919-1920-ական թվականներին Մոսկվան, ռուսական հասարակայնության մեջ կազմավորված հակադիր երկու խմբավորումների պայքարը, մի կողմի` ճորտատիրականկարգերի սյուն հանդիսացող ազնվականության, մյուս կողմից` ազնվականության առաջադեմ երիտասարդությունը։
Գրիբայեդովը անձամբ մասնակցել է Երևանի գրավմանը, որի համար պարգևատրվել է «Երևանի գրավման» մեդալով։
Պետերբուրգից մեկնելուց առաջ Գրիբայեդովը փորձել է բեմադրել «Խելքից պատուհաս»-ը։ Քանի որ գրաքննությունն չի թույլատրում «Խելքից պատուհաս»-ի լրիվ տպագրումը կամ բեմադրումը հեղինակի օրով, պիեսը բազմաթիվ օրինակներով ձեռագիր արտագրվում ու հասնում էր Ռուսաստանի հեռավոր ծայրերն անգամ։
«Խելքից պատուհաս»-ի ձեռագիր օրինակները, դեռևս լրիվ տպագրվելուց առաջ, տարածված են եղել նաև հայկական շրջաններում, և նրանց օրինակներից մեկը հասել է մեզ՝ Միքայել Նալբանդյանի անձնական արխիվից։
Պիեսը տպագրելու նրա բոլոր ջանքերը իզուր են անցնում, իսկ 1824 թվականին Պետերբուրգում այն բեմադրելու փորձը՝ տապալվում, իրականանալով միայն երեք տարի անց՝ 1827 թվականին Երևանում։ 1827 թվականի դեկտեմբերի 10-ին Երևանի Սարդարի պալատում ռուս սպաների ուժերով առաջին անգամ բեմադրվել է Ա. Ս. Գրիբոյեդովի «Խելքից պատուհաս» կատակերգությունը հեղինակի ներկայությամբ[2]։
Սյուժե
«Խելքից պատուհասում» քննադատված են ռուսական հետամնաց ազնվական բարքերը։ Ֆամուսովների, Սկալոզուբների և նրանց շողոքորթող Մոլչալինների աշխարհի հետ բախվում է Չացկին։ Ֆամուսովյան Մոսկվան նրան հայտարարում է խելքից պատուհաս, իսկ նա իր անկեղծ սիրով դեպի հայրենիքը, իր բուռն ատելությամբ տգիտության, պահպանողականության, մորթապաշտության նկատմամբ, իր ազատատենչ գաղափարներով և ձգումներով, նա մի լուսավոր դեմք է, որը հալածվում և ծաղրվում է խավարամոլ շրջապատից։ Չացկին հումանիստ է, ազատության համար մարտնչող, անհատի անկախության ջատագով։ Նրա հասարակական դրամայի վրա ավելանում է սիրո դրաման։ Նրան ոչ ոք չի հասկանում, ոչ Սոֆյան, որինսիրում է, որ նրա հայրը` Ֆամուսովը, ոչ Սկալոզուբը, որի հետ Ֆամուսովն ուզում է ամուսնացնել Սոֆյային, որ անգամ Ռեպիլովը։ Չհասկացված անհատի, մտածող մարդու դրամա է, որը բնորոշ է լուսավորական դարաշրջանի գեղարվեստական մտածողության համար։
Գործող անձինք
- Պավել Աֆանասևիչ Ֆամուսով-պետական հիմնարկի կառավարիչ
- Սոֆյա Պավլովնա- նրա դուստրը
- Լիզանկա- սպասուհի
- Ալեքսեյ Ստեպանովիչ Մոլչալին- Ֆամուսովի քարտուղարը
- Ալեքսանդր Անդրևիչ Ցացկի
- Գնդապետ Սկալոզուր
- Սերգեյ Սերգեևիչ
- Նատալյա Դմիտևնա
- Պլատոն Միխայլովիչ
- Իշխան Տուգոուխովսկի
- Իշխանուհի
- Կոմսուհի տատ
- Կոմսուհի թոռ
- Անտոն Անտոնովիչ Զագորեցկի
- Պառավ Խլյոստովա
- Պարոն N
- Պարոն D
- Ռեպետիլով
- Պետրուշկա
Մեջբերումներ պիեսի մասին
Ծանոթագրություններ
- ↑ Ա. Ս. Գրիբոյեդով, Խելքից պատուհաս. «Սովետական գրող». 1981. էջ 196.
- ↑ Երևանն ազատող ռուս սպաները Սարդարի դահլիճում ներկայացնում են «Խելքից պատուհասը»` հեղինակի ներկայությամբ