«Պրոտոն»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 24. | Տող 24. | ||
'''Պրոտոն''' (հին հունարեն՝ ''πρῶτος — առաջին, հիմնական'' բառից), նշանակումը՝ p, [[հադրոններ]]ի դասի դրական [[էլեկտրական լիցք|լիցք]] ունեցող [[տարրական մասնիկներ|տարրական մասնիկ]], որը կազմում է [[Միջուկ (ատոմ)|ատոմի միջուկ]]ը: |
'''Պրոտոն''' (հին հունարեն՝ ''πρῶτος — առաջին, հիմնական'' բառից), նշանակումը՝ p, [[հադրոններ]]ի դասի դրական [[էլեկտրական լիցք|լիցք]] ունեցող [[տարրական մասնիկներ|տարրական մասնիկ]], որը կազմում է [[Միջուկ (ատոմ)|ատոմի միջուկ]]ը: |
||
Պրոտոնի լիցքը բացարձակ |
Պրոտոնի լիցքը բացարձակ արժեքով հավասար է [[էլեկտրոն]]ի լիցքին։ Բոլոր [[հիմնարար փոխազդեցություններ|հայտնի փոխազդեցություների]] նկատմամբ պրոտոնը կայուն է, մի բան, որ բարիոնային [[լիցքի պահպանման օրենքի]] դրսևորումն է։ Պրոտոնները [[նեյտրոններ]]ի հետ կազմում են քիմիական տարրերի միջուկի լիցքը, այնպես որ տվյալ միջուկի լիցքը հավասար է իր կազմի մեջ մտնող պրոտոնների թվին։ |
||
== Հայտնագործում == |
== Հայտնագործում == |
||
Տող 41. | Տող 41. | ||
{{Թարմացնել}} |
{{Թարմացնել}} |
||
Ըստ [[քվարկային մոդել]]ի՝ պրոտոնը երեք [[քվարկ]]ներից կազմված համակարգի որոշակի էնեգետիկ վիճակ է։ Դաշտի միասնական տեսությամբ բոլոր տեսակի փոխազդեցություների միավորման փորձերը հիմք են տալիս կանխագուշակելու նոր գերթույլ փոխազդեցություների գոյությունը, որոնց դեպքում խախտվելու է բարիոնային լիցքի պահպանման օրենքը և պրոտոնը տրոհվելու է լեպտոնի ու [[մեզոն]]ի` շատ փոքր կարգի ժամանակամիջոցում։ Փորձեր նախատեսվում են այդ տրոհումների անմիջական հայտնաբերման համար։ |
Ըստ [[քվարկային մոդել]]ի՝ պրոտոնը երեք [[քվարկ]]ներից կազմված համակարգի որոշակի էնեգետիկ վիճակ է։ Դաշտի միասնական տեսությամբ բոլոր տեսակի փոխազդեցություների միավորման փորձերը հիմք են տալիս կանխագուշակելու նոր գերթույլ փոխազդեցություների գոյությունը, որոնց դեպքում խախտվելու է բարիոնային լիցքի պահպանման օրենքը և պրոտոնը տրոհվելու է լեպտոնի ու [[մեզոն]]ի` շատ փոքր կարգի ժամանակամիջոցում։ Փորձեր նախատեսվում են այդ տրոհումների անմիջական հայտնաբերման համար։ |
||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
{{մասնիկներ}} |
{{մասնիկներ}} |
||
07:59, 31 Մայիսի 2015-ի տարբերակ
Պրոտոն (հին հունարեն՝ πρῶτος — առաջին, հիմնական բառից), նշանակումը՝ p, հադրոնների դասի դրական լիցք ունեցող տարրական մասնիկ, որը կազմում է ատոմի միջուկը:
Պրոտոնի լիցքը բացարձակ արժեքով հավասար է էլեկտրոնի լիցքին։ Բոլոր հայտնի փոխազդեցություների նկատմամբ պրոտոնը կայուն է, մի բան, որ բարիոնային լիցքի պահպանման օրենքի դրսևորումն է։ Պրոտոնները նեյտրոնների հետ կազմում են քիմիական տարրերի միջուկի լիցքը, այնպես որ տվյալ միջուկի լիցքը հավասար է իր կազմի մեջ մտնող պրոտոնների թվին։
Հայտնագործում
Պրոտոնների մասին պատկերացում ստեղծվել է 1910-ական թվականերից ատոմային միջուկների և ռադիոակտիվության ուսումնասիրության փորձերից։1919-20-ականերին Էռնեստ Ռեզերֆորդը փորձով դիտել է որոշ տարրերի միջուկներից α-մասնիկներով պոկված ջրածնի միջուկներ. նա էլ հենց 20-ական թվակաների սկզբին ներմուծել է «պրոտոն» տերմինը։ Պրոտոնի համապատասխան հակամասնիկը` հակապրոտոնն է, հայտնաբերվել է 1955 թվականին։
Հատկություններ
Որպես լիցքավոված մասնիկ՝ պրոտոնը ենթարկվում է էլեկտրամագնիսական փոխազդեցության, իսկ այդ մասնիկների ատոմային միջուկներում շաղկապող ուժերը պրոտոնների ուժեղ փոխազդեցության դրսևորումներից են։ Բացի ուժեղ և էլեկտրամագնիսական փոխազդեցություներից, պրոտոնը մասնակցում է նաև թույլ փոխազդեցությունների, օրինակ՝ β-տրոհման պրոցեսներում։ Կայունության և ստացման պարզության շնորհիվ արագացված պրոտոնների փնջերը տարրական մասնիկների փորձարարական ֆիզիկայի հիմանական գործիքներից են։
Պրոտոնները նաև տիեղերական ճառագայթների առաջնային բաղադրիչի հիմնական բաղկացուցիչ մասն են։
Պրոտոնային արագացուցիչներ
Տեղեկությունը այս հոդվածում կամ նրա որոշ բաժիններում հնացել է: Դուք կարող եք օգնել նախագծին՝ թարմացնելով այն և դրանից հետո հեռացնել կաղապարը: |
Խոշորագույն պրոտոնային արագացուցիչները գտնվում են Բատավիայում(ԱՄՆ), Սերպուխովում(ՄՄՀՄ) և Միջուկային հետազոտությունների եվրոպական կենտրոնում։
Պրոտոնի քվարկային մոդելը
Տեղեկությունը այս հոդվածում կամ նրա որոշ բաժիններում հնացել է: Դուք կարող եք օգնել նախագծին՝ թարմացնելով այն և դրանից հետո հեռացնել կաղապարը: |
Ըստ քվարկային մոդելի՝ պրոտոնը երեք քվարկներից կազմված համակարգի որոշակի էնեգետիկ վիճակ է։ Դաշտի միասնական տեսությամբ բոլոր տեսակի փոխազդեցություների միավորման փորձերը հիմք են տալիս կանխագուշակելու նոր գերթույլ փոխազդեցություների գոյությունը, որոնց դեպքում խախտվելու է բարիոնային լիցքի պահպանման օրենքը և պրոտոնը տրոհվելու է լեպտոնի ու մեզոնի` շատ փոքր կարգի ժամանակամիջոցում։ Փորձեր նախատեսվում են այդ տրոհումների անմիջական հայտնաբերման համար։
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 1,30 1,31 1,32 1,33 1,34 1,35 1,36 1,37 1,38 1,39 1,40 1,41 1,42 1,43 1,44 1,45 1,46 1,47 1,48 1,49 1,50 1,51 1,52 1,53 1,54 1,55 1,56 1,57 1,58 1,59 1,60 1,61 Gene Ontology release 2019-11-16 — 2019.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 Gene Ontology release 2020-05-02 — 20200502 — 2020.
- ↑ 3,0 3,1 Gene Ontology release 2022-07-01 — 2022-07-01 — 2022.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Mohr, P.J.; Taylor, B.N. and Newell, D.B. (2011), "The 2010 CODATA Recommended Values of the Fundamental Physical Constants", National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, US.