«Տաճարականների միաբանություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ կետադրական, փոխարինվեց: : → ։ (13) |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
[[Պատկեր:Molay.jpg|250px|մինի|Pauperes commilitones Christi Templique Solomonici, Քրիստոսի ասպետների միաբանություն]] |
|||
'''Տամպլիերներ'''({{lang-fr|templiers}} «թեմփլ»,տաճար, «տաճարականներ»<ref name="Տամպլիեր">Նովիկով,1985, էջ 435</ref>) կամ Քրիստոսի և [[Սողոմոն]]ի տաճարի({{lang-lat|Templique Solomonici}}) Աղքատ Ասպետները, |
'''Տամպլիերներ'''({{lang-fr|templiers}} «թեմփլ»,տաճար, «տաճարականներ»<ref name="Տամպլիեր">Նովիկով,1985, էջ 435</ref>) կամ Քրիստոսի և [[Սողոմոն]]ի տաճարի({{lang-lat|Templique Solomonici}}) Աղքատ Ասպետները, կաթոլիկական ռազմավանական <ref name="Տամպլիեր" />(հոգևոր-ասպետական) [[միաբանություն]] է, որը հիմնվել է [[Սուրբ Հող]]ի վրա Առաջին [[խաչակրաց աշրավանք]]ից հետո, [[1119]] թվականին, ասպետների սակավաթիվ խմբով` Գուգո դը Փեյնի գլխավորությամբ<ref>Walter Map. De nugis curialium / ed. M. R. James, rev. C. N. L. Brooke and R. A. B. Mynors. — Oxford, 1983, էջ 54-55</ref>։ Հոսպիտալյերների հետ միասին համարվում է առաջին կրոնական ռազմական միաբանություններւց մեկը։ |
||
[[12]]- [[13]] դարերին միաբանությունը բավականին հարուստ էր, նրան էին պատկանում ընդարձակ հողատարածքները ինչպես [[Պաղեստին]]ի և [[Սիրիա]]յի տարածքներում, այնպես էլ [[Եվրոպա]]յում։ ՄԻաբանությունը տիրապետում էր նաև եկեղեցական և իրավաբանական արտոնություններով, որպես պարգև [[Հռոմի պապ]]ից, ում անվերախոս ենթարկվում էր միաբանությունը, ինչպես նաև վանականներից, որոնց հողերում միաբանությունն ուներ հողեր և անշարժ գույք։ Միաբանությունը բազմիցս իրականացնում էր պետությունների ռազմական պաշտպանության գործառնություն, որոնք ստեղծվել էին արևմուտքում խաչակիրների կողմից, չնայած որ միաբանության առաջնային նպատակը, հաստատակարգում հռչակված, համարվում էր ուխտագնացների պաշտպանությունը Սուրբ Հողում<ref name="Տամպլիեր" />։ |
[[12]]- [[13]] դարերին միաբանությունը բավականին հարուստ էր, նրան էին պատկանում ընդարձակ հողատարածքները ինչպես [[Պաղեստին]]ի և [[Սիրիա]]յի տարածքներում, այնպես էլ [[Եվրոպա]]յում։ ՄԻաբանությունը տիրապետում էր նաև եկեղեցական և իրավաբանական արտոնություններով, որպես պարգև [[Հռոմի պապ]]ից, ում անվերախոս ենթարկվում էր միաբանությունը, ինչպես նաև վանականներից, որոնց հողերում միաբանությունն ուներ հողեր և անշարժ գույք։ Միաբանությունը բազմիցս իրականացնում էր պետությունների ռազմական պաշտպանության գործառնություն, որոնք ստեղծվել էին արևմուտքում խաչակիրների կողմից, չնայած որ միաբանության առաջնային նպատակը, հաստատակարգում հռչակված, համարվում էր ուխտագնացների պաշտպանությունը Սուրբ Հողում<ref name="Տամպլիեր" />։ |
||
Տող 8. | Տող 9. | ||
Միաբանության թվաքանակի պատճառով պատմագրության մեջ առկա է այն միտումը, որը չափազանցնում է նրա հետևորդների քանակը. Վիլկեն համարում էր, որ միաբանությունում կար մոտավորապես 15 000 [[ասպետ]] (այս թիվը ներկայացված է նաև «Աթեիստական ֆառարանում»<ref name="Տամպլիեր" />), իսկ Ցեկլերը ներկայացնում է ասպետների 20000 թվաքանակ, Մալյար դը Շամբյուրը` 30000 ասպետ։ Այս բոլոր թվերը այնքան էլ մեծ չեն և չեն համապատասխանում ասպետների թվաքանակի հետ, որոնք մասնակցել են Ֆիլիպ V պատերազմին միաբանության հետ։ [[Ֆրանսիա]]յում ձերբակալվել է 538 ասպետ, [[Կիպրոս]]ում` 75, [[Մայորկա]]յում կռվել են 25 ասպետ, և բոլորը պարտության են մատնվել։ Թե' Կիպրոսը, թե' Մայորկան և թե' Ֆրանսիան եղել են միաբանության ուղղորդողները։ Ակնհայտ է, որ պատմաբանները Միաբանության աշխատողներին, ծառաներին և զինակիրներին ներառում են ասպետների թվաքանակի մեջ։ |
Միաբանության թվաքանակի պատճառով պատմագրության մեջ առկա է այն միտումը, որը չափազանցնում է նրա հետևորդների քանակը. Վիլկեն համարում էր, որ միաբանությունում կար մոտավորապես 15 000 [[ասպետ]] (այս թիվը ներկայացված է նաև «Աթեիստական ֆառարանում»<ref name="Տամպլիեր" />), իսկ Ցեկլերը ներկայացնում է ասպետների 20000 թվաքանակ, Մալյար դը Շամբյուրը` 30000 ասպետ։ Այս բոլոր թվերը այնքան էլ մեծ չեն և չեն համապատասխանում ասպետների թվաքանակի հետ, որոնք մասնակցել են Ֆիլիպ V պատերազմին միաբանության հետ։ [[Ֆրանսիա]]յում ձերբակալվել է 538 ասպետ, [[Կիպրոս]]ում` 75, [[Մայորկա]]յում կռվել են 25 ասպետ, և բոլորը պարտության են մատնվել։ Թե' Կիպրոսը, թե' Մայորկան և թե' Ֆրանսիան եղել են միաբանության ուղղորդողները։ Ակնհայտ է, որ պատմաբանները Միաբանության աշխատողներին, ծառաներին և զինակիրներին ներառում են ասպետների թվաքանակի մեջ։ |
||
== Տամպլիերների Միաբանության նշանավոր մագիստրները == |
|||
[[Պատկեր:Cross of the Knights Templar.svg|մինի]] |
|||
# Գուգո դը Փեյն ([[1119]] — [[մայիսի 24]], [[1136]]) |
|||
# Ռոբեր դը Կրաուն ([[1137]] — [[Հունվարի 13]], [[1149]]) |
|||
# Էվրար դը Բար ([[1149]]—[[1152]]) |
|||
# Բերնարդ դը Թրեմբլ ([[1152]] —[[օգոստոսի 16]], [[1153]]) |
|||
# Անդրե դը Մոնբար ([[1153]]—[[1156]]) |
|||
# Բերտրան դը Բլանշֆոր ([[1156]]—[[1169]]) |
|||
# Ֆիլպ դը Միլի ([[1169]] — [[1171]]) |
|||
# Օդո դը Սենտ-Աման ([[1171]] —[[հոկտեմբերի 8]], [[1179]]) |
|||
# Արնո դը Տորոժ ([[1180]] — [[Սեպտեմբերի 30]], [[1184]]) |
|||
# Ժերար դը Րիդֆոր ([[1185]] — [[հոկտեմբերի 4]], [[1189]]) |
|||
# Ռոբեր դը Սաբլե ([[1191]] —[[Սեպտեմբերի 23]], [[1193]]) |
|||
# Ժիլբեր Էրայլ (1194—1200) |
|||
# Ֆիլիպ դը Պլեսյե ([[1200]] — [[1209]]) |
|||
# Գիլմոն դը Շարտր ([[1209]] —[[Օգոստոսի 26]], [[1219]]) |
|||
# Պիեր դը Մոնտեգյու ([[1219]] — [[Հունվարի 28]],[[1232]]) |
|||
# Արման դը Պերիգոր ([[1232]] — [[Հոկտեմբերի 17]], [[1244]]) |
|||
# Րիշառ դը Բյուր ([[1244]] — [[մայիսի 9]],[[1247]]) |
|||
# Գիոմ դը Սոնակ ([[1247]] — [[փետրվարի 11]], [[1250]]) |
|||
# Ռենո դը Վիշյե ([[1250]] —[[հունվարի 20]], [[1256]]) |
|||
# Տոմա Բեռար ([[1256]] — [[մարտի 25]], [[1273]]) |
|||
# Գիլմոն դը Բոժե ([[մայիսի 13]], [[1273]] — [[1291]]) |
|||
# Տիբո Գոդեն ([[1291]]—[[1293]]) |
|||
# Ժակ դը Մոլե ([[1293]] — [[Մարտի 18]], [[1314]]) |
|||
==Միաբանության պատմությունը == |
|||
[[Պատկեր:Jerusalem Al-Aqsa Mosque BW 2010-09-21 06-38-12.JPG|250px|մինի|Ալ-Ակսա մզկիթը Տաճարի լեռան հարավ-արևելյան մասում: Այստեղ գտնվում էր տամպլիերների շտաբը]] Մոտավորապես [[1118]] թվականին ֆրանսիացի ազնվական Գուգը դը Փեյնը հավաքեց իր շուրջը ութ իր բարեկամ ասպետներին, ինչպես նաև Գոտֆուրդ դը Սենտ-Օմերին, և հիմնեց Միաբանությունը, որի միակ նպատակը ուխտագնացների պաշտպանությունն էր Սուրբ Հողում, Մերձավոր Արևելքում: Իրենց միաբանությունը անվանեցին «Աղքատ ասպետներ»: Նրանք այնքան աղքատ էին, որ երկու մարդու համար նախատեսված էր մեկ ձի: Այդ իսկ պատճառով նրանց տպագրությունը երկար ժամանակ իրենից ներկայացնում էր ձիու պատկեր, որի վրա նստած են երկու ձիավոր<ref>Ֆօ.Լոբեր, 2007, էջ 26</ref>: |
|||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
07:57, 31 Մայիսի 2015-ի տարբերակ
Տամպլիերներ(ֆր.՝ templiers «թեմփլ»,տաճար, «տաճարականներ»[1]) կամ Քրիստոսի և Սողոմոնի տաճարի(լատին․՝ Templique Solomonici) Աղքատ Ասպետները, կաթոլիկական ռազմավանական [1](հոգևոր-ասպետական) միաբանություն է, որը հիմնվել է Սուրբ Հողի վրա Առաջին խաչակրաց աշրավանքից հետո, 1119 թվականին, ասպետների սակավաթիվ խմբով` Գուգո դը Փեյնի գլխավորությամբ[2]։ Հոսպիտալյերների հետ միասին համարվում է առաջին կրոնական ռազմական միաբանություններւց մեկը։
12- 13 դարերին միաբանությունը բավականին հարուստ էր, նրան էին պատկանում ընդարձակ հողատարածքները ինչպես Պաղեստինի և Սիրիայի տարածքներում, այնպես էլ Եվրոպայում։ ՄԻաբանությունը տիրապետում էր նաև եկեղեցական և իրավաբանական արտոնություններով, որպես պարգև Հռոմի պապից, ում անվերախոս ենթարկվում էր միաբանությունը, ինչպես նաև վանականներից, որոնց հողերում միաբանությունն ուներ հողեր և անշարժ գույք։ Միաբանությունը բազմիցս իրականացնում էր պետությունների ռազմական պաշտպանության գործառնություն, որոնք ստեղծվել էին արևմուտքում խաչակիրների կողմից, չնայած որ միաբանության առաջնային նպատակը, հաստատակարգում հռչակված, համարվում էր ուխտագնացների պաշտպանությունը Սուրբ Հողում[1]։
Սակայն 1921 թվականին խաչակիրները վտարվել են Պաղեստինից եգիպտական սուլթան Հալիլ ալ-Աշրաֆի կողմից, իսկ տամպլիերները անցում կատարեցին դեպի վաշխառություն և առևտուր, կուտակեցին զգալի հարստություն և հայտնվեցին դժվար գույքային հարաբերությունների մեջ պապի և եվրոպական պետությունների թագավորների հետ [1]։
1307-1314 թթ. միաբանության անդամները ենթարկվեցին ձերբաբակալությունների, տանջաքների և մահապատիժների ֆրանսիացի թագավոր Ֆիլիպ IV, խոշոր ֆեոդալների և Հռոմեական կաթոլիկական եկեղեցու կողմից, ինչի հետևանքով միաբանությունը լուծարվեց Կլիմենտ V պապի կողմից 1312 թվականին [1]։
Միաբանության թվաքանակի պատճառով պատմագրության մեջ առկա է այն միտումը, որը չափազանցնում է նրա հետևորդների քանակը. Վիլկեն համարում էր, որ միաբանությունում կար մոտավորապես 15 000 ասպետ (այս թիվը ներկայացված է նաև «Աթեիստական ֆառարանում»[1]), իսկ Ցեկլերը ներկայացնում է ասպետների 20000 թվաքանակ, Մալյար դը Շամբյուրը` 30000 ասպետ։ Այս բոլոր թվերը այնքան էլ մեծ չեն և չեն համապատասխանում ասպետների թվաքանակի հետ, որոնք մասնակցել են Ֆիլիպ V պատերազմին միաբանության հետ։ Ֆրանսիայում ձերբակալվել է 538 ասպետ, Կիպրոսում` 75, Մայորկայում կռվել են 25 ասպետ, և բոլորը պարտության են մատնվել։ Թե' Կիպրոսը, թե' Մայորկան և թե' Ֆրանսիան եղել են միաբանության ուղղորդողները։ Ակնհայտ է, որ պատմաբանները Միաբանության աշխատողներին, ծառաներին և զինակիրներին ներառում են ասպետների թվաքանակի մեջ։
Տամպլիերների Միաբանության նշանավոր մագիստրները
- Գուգո դը Փեյն (1119 — մայիսի 24, 1136)
- Ռոբեր դը Կրաուն (1137 — Հունվարի 13, 1149)
- Էվրար դը Բար (1149—1152)
- Բերնարդ դը Թրեմբլ (1152 —օգոստոսի 16, 1153)
- Անդրե դը Մոնբար (1153—1156)
- Բերտրան դը Բլանշֆոր (1156—1169)
- Ֆիլպ դը Միլի (1169 — 1171)
- Օդո դը Սենտ-Աման (1171 —հոկտեմբերի 8, 1179)
- Արնո դը Տորոժ (1180 — Սեպտեմբերի 30, 1184)
- Ժերար դը Րիդֆոր (1185 — հոկտեմբերի 4, 1189)
- Ռոբեր դը Սաբլե (1191 —Սեպտեմբերի 23, 1193)
- Ժիլբեր Էրայլ (1194—1200)
- Ֆիլիպ դը Պլեսյե (1200 — 1209)
- Գիլմոն դը Շարտր (1209 —Օգոստոսի 26, 1219)
- Պիեր դը Մոնտեգյու (1219 — Հունվարի 28,1232)
- Արման դը Պերիգոր (1232 — Հոկտեմբերի 17, 1244)
- Րիշառ դը Բյուր (1244 — մայիսի 9,1247)
- Գիոմ դը Սոնակ (1247 — փետրվարի 11, 1250)
- Ռենո դը Վիշյե (1250 —հունվարի 20, 1256)
- Տոմա Բեռար (1256 — մարտի 25, 1273)
- Գիլմոն դը Բոժե (մայիսի 13, 1273 — 1291)
- Տիբո Գոդեն (1291—1293)
- Ժակ դը Մոլե (1293 — Մարտի 18, 1314)
Միաբանության պատմությունը
Մոտավորապես 1118 թվականին ֆրանսիացի ազնվական Գուգը դը Փեյնը հավաքեց իր շուրջը ութ իր բարեկամ ասպետներին, ինչպես նաև Գոտֆուրդ դը Սենտ-Օմերին, և հիմնեց Միաբանությունը, որի միակ նպատակը ուխտագնացների պաշտպանությունն էր Սուրբ Հողում, Մերձավոր Արևելքում: Իրենց միաբանությունը անվանեցին «Աղքատ ասպետներ»: Նրանք այնքան աղքատ էին, որ երկու մարդու համար նախատեսված էր մեկ ձի: Այդ իսկ պատճառով նրանց տպագրությունը երկար ժամանակ իրենից ներկայացնում էր ձիու պատկեր, որի վրա նստած են երկու ձիավոր[3]:
Ծանոթագրություններ
։