«Վեստ Ինդիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ կետադրական
չ կրճատումների բացում՝, փոխարինվեց: մլն → միլիոն oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1. Տող 1.
'''Վեստ Ինդիա''' ( {{lang-en|Wes Indies}}, բառացի՝ Արևմտյան [[Հնդկաստան]]), [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ի կղզիների ընդհանուր անվանումը [[Հյուսիսային Ամերիկա|Հյուսիսային]] և [[Հարավային Ամերիկա]] մայրցամաքների միջև։ Ձգվում է աղեղնաձև մոտ 3 հազար կմ երկարությամբ։ Ընդգրկում է [[Բահամյան Կղզիներ|Բահամյան]], Մեծ Անտիլյան և Փոքր Անտիլյան կղզիները, որոնք պատկանում են Հյուսիսային Ամերիկային։ Կղզիների ընդհանուր տարածությունը մոտ 240 հազար կմ<sup>2</sup> է, բնակչությունը՝ 29 մլն ([[1980]])։ Կղզիների մեծ մասը հայտնագործել է [[Քրիստափոր Կոլումբոս]]ը իր նավարկությունների ժամանակ ([[1492]]-[[1502]]) և սխալմամբ դրանք ընդունել որպես Հնդկաստանի մի մասը։ Ի տարբերություն Հնդկաստանի (Օստ Ինդիա), այդ կղզիներն ավելի ուշ սկսեցին անվանել Վեստ Ինդիա։ [[Կղզի]]ների ռելիեֆը լեռնային է, մասնատված։ Առավելագույն բարձրությունը 3176 մ է (Դուարտե լեռ, [[Հայիթի կղզի|Հայիթի կղզում]])։ Կան բազմաթիվ գործող և հանգած հրաբուխներ։ Հաճախակի են [[երկրաշարժ]]երը։
'''Վեստ Ինդիա''' ( {{lang-en|Wes Indies}}, բառացի՝ Արևմտյան [[Հնդկաստան]]), [[Ատլանտյան օվկիանոս]]ի կղզիների ընդհանուր անվանումը [[Հյուսիսային Ամերիկա|Հյուսիսային]] և [[Հարավային Ամերիկա]] մայրցամաքների միջև։ Ձգվում է աղեղնաձև մոտ 3 հազար կմ երկարությամբ։ Ընդգրկում է [[Բահամյան Կղզիներ|Բահամյան]], Մեծ Անտիլյան և Փոքր Անտիլյան կղզիները, որոնք պատկանում են Հյուսիսային Ամերիկային։ Կղզիների ընդհանուր տարածությունը մոտ 240 հազար կմ<sup>2</sup> է, բնակչությունը՝ 29 միլիոն ([[1980]])։ Կղզիների մեծ մասը հայտնագործել է [[Քրիստափոր Կոլումբոս]]ը իր նավարկությունների ժամանակ ([[1492]]-[[1502]]) և սխալմամբ դրանք ընդունել որպես Հնդկաստանի մի մասը։ Ի տարբերություն Հնդկաստանի (Օստ Ինդիա), այդ կղզիներն ավելի ուշ սկսեցին անվանել Վեստ Ինդիա։ [[Կղզի]]ների ռելիեֆը լեռնային է, մասնատված։ Առավելագույն բարձրությունը 3176 մ է (Դուարտե լեռ, [[Հայիթի կղզի|Հայիթի կղզում]])։ Կան բազմաթիվ գործող և հանգած հրաբուխներ։ Հաճախակի են [[երկրաշարժ]]երը։


== Օգտակար հանածոները ==
== Օգտակար հանածոները ==

05:31, 20 Մայիսի 2015-ի տարբերակ

Վեստ Ինդիա ( անգլ.՝ Wes Indies, բառացի՝ Արևմտյան Հնդկաստան), Ատլանտյան օվկիանոսի կղզիների ընդհանուր անվանումը Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկա մայրցամաքների միջև։ Ձգվում է աղեղնաձև մոտ 3 հազար կմ երկարությամբ։ Ընդգրկում է Բահամյան, Մեծ Անտիլյան և Փոքր Անտիլյան կղզիները, որոնք պատկանում են Հյուսիսային Ամերիկային։ Կղզիների ընդհանուր տարածությունը մոտ 240 հազար կմ2 է, բնակչությունը՝ 29 միլիոն (1980)։ Կղզիների մեծ մասը հայտնագործել է Քրիստափոր Կոլումբոսը իր նավարկությունների ժամանակ (1492-1502) և սխալմամբ դրանք ընդունել որպես Հնդկաստանի մի մասը։ Ի տարբերություն Հնդկաստանի (Օստ Ինդիա), այդ կղզիներն ավելի ուշ սկսեցին անվանել Վեստ Ինդիա։ Կղզիների ռելիեֆը լեռնային է, մասնատված։ Առավելագույն բարձրությունը 3176 մ է (Դուարտե լեռ, Հայիթի կղզում)։ Կան բազմաթիվ գործող և հանգած հրաբուխներ։ Հաճախակի են երկրաշարժերը։

Օգտակար հանածոները

Տարածված է կարստը։ Հայտնի են մանգանի, քրոմիտների, նիկել պարունակող երկաթի հանքանյութերի (Կուբայում), ասֆալտի, նավթի (Տրինիդադ կղզում), բոքսիտների (Ճամայկայում), ֆոսֆորիտների (Արուբա և Կյուրասաո կղզիներում) հանքավայրեր։

Կլիման

Կլիման արևադարձային պասսատային է։ Հունվարի միջին ջերմաստիճանը 21-26 °C է, հուլիսինը՝ մոտ 28 °C։ Տեղումների տարեկան քանակը տարածքի մեծ մասում 1000-1500 մմ է։ Վեստ Ինդիան արևադարձային փոթորիկների (80% ը օգոստոս-հոկտեմբերին) սաղմնավորման մարզ է։

Հողածածկույթը

Հողածածկույթում գերակշռում են բարձրախոտային սավաննաների կարմրահողերը (գլխավորապես Կուբայում) և արևադարձային տերևաթափ չոր անտառների կարմրադարչնագույն հողերը (գլխավորապես Հայիթիում)։ Դաշտավայրերում գերակշռում է կուլտուրական բուսականությունը։ Լեռները հիմնականում ծածկված են դափնու և փշատերև անտառներով։

Բնակչությունը

Վեստ Ինդիայի ժամանակակից բնակչության հիմնական զանգվածը կազմում են նեգրերը (Հայիթիում՝ 90%, Բարբադոսում՝ մոտ 90%, Ճամայկայում՝ 80%) և մուլատները ՝(Դոմինիկյան Հանրապետությունում՝ 75%)։ Եվրոպացիների (գլխավորապես իսպանացիների) հետնորդները շատ են Պուերտո Ռիկոյում (73%), Կուբայում (մոտ 50%)։ Գաղութացման ժամանակ գրեթե ամբողջապես բնաջնջված հնդկացի բնիկ բնակչության սակավաթիվ հետնորդներ պահպանվել են միայն Դոմինիկա, Կուբա, Տրինիդադ կղզիներում։ Վեստ Ինդիայում են գտնվում Կուբա, Բահամյան կղզիներ, Հայիթի, Դոմինիկյան Հանրապետություն, Գրենադա, Տրինիդադ և Տոբագո, Բարբադոս, Ճամայկա, Դոմինիկա, Սենտ Վինսենտ և Գրենադիններ, Սենտ Լյուսիա, Անտիգուա և Բարբուդա պետությունները, ինչպես նաև Մեծ Բրիտանիայի, Նիդերլանդների, Ֆրանսիայի և ԱՄՆ-ի մի շարք տիրույթները։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։