«Նիկոլայ Բասով»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ կետադրական |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Անձ |
{{Տեղեկաքարտ Անձ |
||
| բնագիր ԱԱՀ = Николай Геннадиевич Басов |
|||
| ԱԱՀ = ''Նիկոլայ Բասով'' |
|||
| բնագիր ԱԱՀ = Никола́й Генна́диевич Ба́сов |
|||
| պատկեր = Basov.jpg |
|||
| նկարագրում = |
|||
| ծննդյան օր = [[դեկտեմբերի 14]], [[1922]] |
|||
| ծննդավայր = [[Ուսման]], [[Տամբովի գուբերնիա]], ([[Ռուսաստան]]) |
|||
| վախճանի օր = [[հուլիսի 1]], [[2001]] |
|||
| վախճանի վայրը = |
|||
}} |
}} |
||
'''Նիկոլայ Գենադիևիչ Բասով''' |
'''Նիկոլայ Գենադիևիչ Բասով''' ({{lang-ru|Николай Геннадиевич Басов}}, [[1922]], [[դեկտեմբերի 14]] - [[2001]], [[հուլիսի 1]]), ռուս ֆիզիկոս, [[քվանտային էլեկտրոնիկա]]յի հիմնադիրներից, ակադեմիկոս, [[Նոբելյան մրցանակ]]ի դափնեկիր (1964)։ |
||
Ավարտել է Մոսկվայի ինժեներատեխնիկական ինստիտուտը (1950)։ 1950-ից աշխատել է ԽՍՀՄ ԳԱ ֆիզիկայի ինստիտուտում (1958-1972-ին՝ տնօրենի տեղակալ, իսկ 1973-ից՝ տնօրեն)։ |
Ավարտել է Մոսկվայի ինժեներատեխնիկական ինստիտուտը (1950)։ 1950-ից աշխատել է ԽՍՀՄ ԳԱ ֆիզիկայի ինստիտուտում (1958-1972-ին՝ տնօրենի տեղակալ, իսկ 1973-ից՝ տնօրեն)։ 1963-ից՝ Մոսկվայի ինժեներատեխնիկական ինստիտուտի պրոֆեսոր էր։ |
||
Աշխատանքները նվիրված են [[քվանտային ռադիոֆիզիկա]]յի և նրա բազմազան կիրառությունների հիմնահարցերին։ |
Աշխատանքները նվիրված են [[քվանտային ռադիոֆիզիկա]]յի և նրա բազմազան կիրառությունների հիմնահարցերին։ |
||
Տող 31. | Տող 24. | ||
== Աղբյուրներ == |
== Աղբյուրներ == |
||
* Պավել Ծատուրյան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ. 1901-2000, գիրք Ա, Երևան, «ՎՄՎ-Պրինտ» հրատարակչություն, 2007, էջ 210-211։ |
* Պավել Ծատուրյան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ. 1901-2000, գիրք Ա, Երևան, «ՎՄՎ-Պրինտ» հրատարակչություն, 2007, էջ 210-211։ |
||
{{Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ}} |
{{Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ}} |
||
{{DEFAULTSORT:Բասով, Նիկոլայ}} |
{{DEFAULTSORT:Բասով, Նիկոլայ}} |
||
[[Կատեգորիա:Ռուս ֆիզիկոսներ]] |
[[Կատեգորիա:Ռուս ֆիզիկոսներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Ռուս խմբագիրներ]] |
[[Կատեգորիա:Ռուս խմբագիրներ]] |
||
[[Կատեգորիա:1922 ծնունդներ]] |
|||
[[Կատեգորիա:2001 մահեր]] |
|||
[[Կատեգորիա:Դեկտեմբերի 14 ծնունդներ]] |
|||
[[Կատեգորիա:Հուլիսի 1 մահեր]] |
|||
[[Կատեգորիա:Ֆիզիկոսներ այբբենական կարգով]] |
[[Կատեգորիա:Ֆիզիկոսներ այբբենական կարգով]] |
16:48, 15 Մայիսի 2015-ի տարբերակ
Նիկոլայ Գենադիևիչ Բասով (ռուս.՝ Николай Геннадиевич Басов, 1922, դեկտեմբերի 14 - 2001, հուլիսի 1), ռուս ֆիզիկոս, քվանտային էլեկտրոնիկայի հիմնադիրներից, ակադեմիկոս, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (1964)։
Ավարտել է Մոսկվայի ինժեներատեխնիկական ինստիտուտը (1950)։ 1950-ից աշխատել է ԽՍՀՄ ԳԱ ֆիզիկայի ինստիտուտում (1958-1972-ին՝ տնօրենի տեղակալ, իսկ 1973-ից՝ տնօրեն)։ 1963-ից՝ Մոսկվայի ինժեներատեխնիկական ինստիտուտի պրոֆեսոր էր։
Աշխատանքները նվիրված են քվանտային ռադիոֆիզիկայի և նրա բազմազան կիրառությունների հիմնահարցերին։
Հայտնագործել է քվանտային համակարգերի գեներացիայի և ուժեղացման սկզբունքը, մշակել հաճախությունների նմուշների ֆիզիկական հիմունքները, առաջադրել է մի շարք գաղափարներ քվանտային կիսահաղորդչային գեներատորների բնագավառում, կատարել է հետազոտություններ լույսի հզոր աղբյուրների ստացման և նրանց ուժեղացման ուղղությամբ, մշակել է պլազմայի տաքացման մեթոդը կառավարվող ջերմամիջուկային սինթեզի համար, զգալի աշխատանքներ ունի հզոր գազային քվանտային գեներատորների ստեղծման բնագավառում։ Ստեղծել է քվանտային լազերներ, առաջադրել է օպտիկաէլեկտրոնիկայի բնագավառում լազերների կիրառության նոր առաջադիմական գաղափարներ։
1954-ին, Ալեքսանդր Պրոխորովի, ստեղծել է առաջին քվանտային գեներատորը ամիակի մոլեկուկների փնջի օգտագործումով, իսկ 1955-ին առաջարկել է անհավասարակշռված քվանտային համակարգի եռամակարդակ մեթոդը, որը շատ լայն կիրառություն է ստացե քվանտայինլ գեներատորներում և ուժեղացուցիչներում։
Գիտնականի այդ աշխատանքներով, ինչես նաև ամերիկացի ֆիզիկոս Չարլզ Հարդ Թաունսի հետազոտություններով, փաստորեն, հիմք դրվեց նոր գիտական ուղղության, որն այսօր ողջ աշխարհում հայտնի է քվանտային էլեկտրոնիկա անվանումով։
1959-ին Բասովը և Պրոխորովը արժանացան Լենինյան, իսկ 1964-ին, Թաունսի հետ, լազերների և մազերների ստեղծման համար՝ Նոբելյան մրցանակի։
Բասովին է պատկանում լազերներում կիսահաղորդիչների օգտագործման գաղափարը, նա է զարգացրել կիսահաղորդչային լազերների ստեղծման զանազան մեթոդները։ 1961-ին Բասովը ուշադրություն է դարձրել ջերմամիջուկային սինթեզների օգտագործման հնարավորությունների վրա և նրա հետագա աշխատանքներով ստեղծել է լազերային ջերմամիջուկային սինթեզի մեթոդը։
1978-ից եղել է «Գիտելիք» համամիութենական ընկերության նախագահ, արժանացել է Վոլտայի անվան մեդալի։
Նա «Քվանտային էլեկտրոնիկա» և «Պրիրոդա» հանրահայտ գիտական ամսագրերի գլխավոր խմբագիրն էր։
Աղբյուրներ
- Պավել Ծատուրյան, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ. 1901-2000, գիրք Ա, Երևան, «ՎՄՎ-Պրինտ» հրատարակչություն, 2007, էջ 210-211։
- ↑ Басов Николай Геннадиевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ The Nobel Prize in Physics 1964 — Nobel Foundation.
- ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
- ↑ Kalinga Prize for the Popularization of Science — Kalinga Prize.
- ↑ Большая золотая медаль РАН имени М.В.Ломоносова — RAS.
- ↑ https://www.upm.es/UPM/Historia/HonorisCausa
- ↑ APS Fellow Archive — APS.
- ↑ APS Council Announces 1998 APS Fellows — APS, 1999.
- ↑ http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-58.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12
- Դեկտեմբերի 14 ծնունդներ
- 1922 ծնունդներ
- Հուլիսի 1 մահեր
- 2001 մահեր
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Նովոդևիչյան գերեզմանատանը թաղվածներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսներ
- Ռուսաստանի «Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 2-րդ աստիճանի շքանշանի ասպետներ
- Լենինի շքանշանի ասպետներ
- Հայրենական պատերազմի 2-րդ աստիճանի շքանշանակիրներ
- Լենինյան մրցանակի դափնեկիրներ
- ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամներ
- Լեոպոլդինայի անդամներ
- Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Շվեդիայի ճարտարագիտական գիտությունների թագավորական ակադեմիայի անդամներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Ռուս ֆիզիկոսներ
- Ռուս խմբագիրներ
- Ֆիզիկոսներ այբբենական կարգով