«Պիեզոէլեկտրականություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

10:46, 18 Մարտի 2015-ի տարբերակ

Պիեզոէլեկտրականություն, պիեզոէլեկտրական էֆեկտ, մեխանիկական լարումների ազդեցությամբ անիզոտրոպ դիէլեկտրիկներում էլեկտրական բևեռացման (ինդուկցիայի) առաջացման (ուղիղ պիեզոէլեկտրական էֆեկտ) և էլեկտրական դաշտի ազդեցությամբ մեխանիկական դեֆորմացիաների առաջացման (հակառակ պիեզոէլեկտրական էֆեկտ) երևույթը։

Ուղիղ և հակառակ պիեզոէլեկտրական էֆեկտները դիտվում են միևնույն բյուրեղներում՝ պիեզոէլեկտրիկներում։ Պիեզոէլեկտրականությունյան երևույթը քվարցի բյուրեղում առաջինը մանրամասնորեն ուսումնասիրել է Պիեռ Կյուրին եղբոր հետ (1880)։ Հետագայում պիեզոէլեկտրական հատկություններ հայտնաբերվել են ավելի քան 1500 միացություններում, որոնցից լայնորեն օգտագործվում են սեգնետյան աղը, բարիումի տիտանատը և այլն։

Բյուրեղների պիեզոէլեկտրական հատկությունները կապված են դրանց կառուցվածքի հետ։ Այդպիսի հատկություններ ունեն բոլոր պիրոէլեկտրիկները։ Մեխանիկական դեֆորմացիայի դեպքում փոխվում է պիրոէլեկտրիկի ինքնակամ բևեռացման մեծությունը, և դա դիտվում է որպես ուղիղ պիեզոէլեկտրական էֆեկտ։ Պիեզոէլեկտրական էֆեկտներ դիտվում են նաև որոշ ոչ պիրոէլեկտրիկներում (օրինակ, քվարցում)։ Ճշմարիտ է հետևյալ ընդհանուր պնդումը, սիմետրիայի կենտրոն ունեցող բյուրեղները չեն կարող լինել պիեզոէլեկտրիկներ։ Դա բացատրվում է նրանով, որ բյուրեղի դեֆորմացման ժամանակ սիմետրիայի կենտրոնը պահպանվում է, իսկ վերջինիս առկայության դեպքում բևեռացում հնարավոր չէ։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-'''Պիեզոէլեկտրականություն''', պիեզոէլեկտրական էֆեկտ, մեխանիկական լարումների ազդեցությամբ ան[[իզոտրոպ]] [[դիէլեկտրիկ]]ներում [[էլեկտրական բևեռ]]ացման ([[ինդուկցիա]]յի) առաջացման (ուղիղ պիեզոէլեկտրական էֆեկտ) և [[էլեկտրական դաշտ]]ի ազդեցությամբ մեխանիկական [[դեֆորմացիա]]ների առաջացման (հակառակ պիեզոէլեկտրական էֆեկտ) երևույթը։ Ուղիղ և հակառակ պիեզոէլեկտրական էֆեկտները դիտվում են միևնույն բյուրեղներում՝ պիեզոէլեկտրիկներում։ Պիեզոէլեկտրականությունյան երեվույթը [[քվարց]]ի բյուրեղում առաջինը մանրամասնորեն ուսումնասիրել է Պ․ [[Կյուրի]]ն եղբոր հետ ([[1880]])։ Հետագայում պիեզոէլեկտրական հատկություններ հայտնաբերվել են ավելի քան 1500 միացություններում, որոնցից լայնորեն օգտագործվում են [[սեգնետյան աղ]]ը, [[բարիումի տիտանատ]]ը և այլն։ Բյուրեղների պիեզոէլեկտրական հատկությունները կապված են դրանց կառուցվածքի հետ։ Այդպիսի հատկություններ ունեն բոլոր [[պիրոէլեկտրիկ]]ները։ Մեխանիկական [[դեֆորմացիա]]յի դեպքում փոխվում է պիրոէլեկտրիկի ինքնակամ բևեռացման մեծությունը, և դա դիտվում է որպես ուղիղ պիեզոէլեկտրական էֆեկտ։ Պիեզոէլեկտրական էֆեկտներ դիտվում են նաև որոշ ոչ պիրոէլեկտրիկներում (օրինակ, [[քվարց]]ում)։ ճշմարիտ է հետևյալ ընդհանուր պնդումը, սիմետրիայի կենտրոն ունեցող բյուրեղները չեն կարող լինել պիեզոէլեկտրիկներ։ Դա բացատրվում է նրանով, որ [[բյուրեղ]]ի դեֆորմացման ժամանակ սիմետրիայի կենտրոնը պահպանվում է, իսկ վերջինիս առկայության դեպքում բևեռացում հնարավոր չէ։
+'''Պիեզոէլեկտրականություն''', '''պիեզոէլեկտրական էֆեկտ''', մեխանիկական լարումների ազդեցությամբ [[իզոտրոպություն|անիզոտրոպ]] [[դիէլեկտրիկ]]ներում [[էլեկտրական բևեռացում|էլեկտրական բևեռացման]] (ինդուկցիայի) առաջացման (ո''ւղիղ պիեզոէլեկտրական էֆեկտ'') և [[էլեկտրական դաշտ]]ի ազդեցությամբ մեխանիկական [[դեֆորմացիա]]ների առաջացման (''հակառակ պիեզոէլեկտրական էֆեկտ'') երևույթը։
+Ուղիղ և հակառակ պիեզոէլեկտրական էֆեկտները դիտվում են միևնույն բյուրեղներում՝ [[պիեզոէլեկտրիկներ]]ում։ Պիեզոէլեկտրականությունյան երևույթը [[քվարց]]ի բյուրեղում առաջինը մանրամասնորեն ուսումնասիրել է [[Պիեռ Կյուրի]]ն եղբոր հետ ([[1880]])։ Հետագայում պիեզոէլեկտրական հատկություններ հայտնաբերվել են ավելի քան 1500 միացություններում, որոնցից լայնորեն օգտագործվում են [[սեգնետյան աղ]]ը, [[բարիումի տիտանատ]]ը և այլն։
+Բյուրեղների պիեզոէլեկտրական հատկությունները կապված են դրանց կառուցվածքի հետ։ Այդպիսի հատկություններ ունեն բոլոր [[պիրոէլեկտրիկ]]ները։ Մեխանիկական [[դեֆորմացիա]]յի դեպքում փոխվում է պիրոէլեկտրիկի ինքնակամ բևեռացման մեծությունը, և դա դիտվում է որպես ուղիղ պիեզոէլեկտրական էֆեկտ։ Պիեզոէլեկտրական էֆեկտներ դիտվում են նաև որոշ ոչ պիրոէլեկտրիկներում (օրինակ, [[քվարց]]ում)։ Ճշմարիտ է հետևյալ ընդհանուր պնդումը, սիմետրիայի կենտրոն ունեցող բյուրեղները չեն կարող լինել պիեզոէլեկտրիկներ։ Դա բացատրվում է նրանով, որ [[բյուրեղ]]ի դեֆորմացման ժամանակ սիմետրիայի կենտրոնը պահպանվում է, իսկ վերջինիս առկայության դեպքում բևեռացում հնարավոր չէ։
 {{ՀՍՀ}}