«Աբրահամ Գյուլխանդանյան»–ի խմբագրումների տարբերություն
ավելացվեց Կատեգորիա:Փարիզ քաղաքում մահացածներ ՀոթՔաթ գործիքով |
չNo edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Անձ |
|||
[[File:Abraham-Gyulkhandanyan.jpg|մինի|Աբրահամ Գյուլխանդանյան]] |
|||
| ԱԱՀ = |
|||
| բնագիր ԱԱՀ = |
|||
| background-color = #ededed |
|||
| պատկեր = Abraham-Gyulkhandanyan.jpg |
|||
| չափ = |
|||
| նկարագրում = |
|||
| ծննդյան օր = 1875 |
|||
| ծննդավայր = [[Վաղարշապատ]] |
|||
| վախճանի օր = {{ՄՏՏ|1946|1875}} |
|||
| վախճանի վայրը = [[Փարիզ]] |
|||
| քաղաքացիություն = |
|||
| հպատակություն = |
|||
| ազգություն = |
|||
| ալմա մատեր = |
|||
| կրոն = |
|||
| ազդվել է = |
|||
| ազդել է = |
|||
| գրքեր = |
|||
| աշխատանք = |
|||
| կարողություն = |
|||
| մասնագիտություն = |
|||
| աշխատավայր = |
|||
| ամուսին = |
|||
| ծնողներ = |
|||
| երեխաներ = |
|||
| պարգևներ և մրցանակներ = |
|||
| կայք = |
|||
| ստորագրություն =Abraham_gyulkhandanyan_signature.jpg |
|||
| Վիքիպահեստ = |
|||
}} |
|||
'''Աբրահամ Գյուլխանդանյան''' ([[1875]], [[Վաղարշապատ]] - [[1946]], [[Փարիզ]]), հասարակական, քաղաքական գործիչ։ [[Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն|ՀՀԴ կուսակցության]] անդամ։ |
'''Աբրահամ Գյուլխանդանյան''' ([[1875]], [[Վաղարշապատ]] - [[1946]], [[Փարիզ]]), հասարակական, քաղաքական գործիչ։ [[Հայ Յեղափոխական Դաշնակցություն|ՀՀԴ կուսակցության]] անդամ։ |
||
Ավարտել է [[Էջմիածին|էջմիածնի]] [[Գևորգյան ճեմարան]]ը, [[1914]] թվականին՝ Յարոսլավլի Դեմիդովյան բարձրագույն վարժարանի իրավաբանական բաժինը։ [[1898]] թվականից զբաղվել է [[Բաքու|Բաքվի]] նավթաշրջանի հայ բնակչության ազգային և սոցիալական պայքարը կազմակերպելու գործով։ 1905-1906 թթ․ հայ-թաթարական ընդհարումների ժամանակ մասնակցել է մարտերին, կազմակերպել [[Գանձակ]]ի հայության ինքնապաշտպանությունը։ |
Ավարտել է [[Էջմիածին|էջմիածնի]] [[Գևորգյան ճեմարան]]ը, [[1914]] թվականին՝ Յարոսլավլի Դեմիդովյան բարձրագույն վարժարանի իրավաբանական բաժինը։ [[1898]] թվականից զբաղվել է [[Բաքու|Բաքվի]] նավթաշրջանի հայ բնակչության ազգային և սոցիալական պայքարը կազմակերպելու գործով։ 1905-1906 թթ․ հայ-թաթարական ընդհարումների ժամանակ մասնակցել է մարտերին, կազմակերպել [[Գանձակ]]ի հայության ինքնապաշտպանությունը։ |
||
[[1910]] թվականին ցարական իշխանությունները Գյուլխանդանյանին ձերբակալել են և բանտարկել (մինչև [[1912]] թվականը)։ [[1913]] թվականին մտել է ազգային բյուրոյի կողմից [[Արևմտյան Հայաստան|Թուրքահայաստանում]] բարենորոգումներ անցկացնելու գործին օժանդակող պատասխանատու մարմնի մեջ։ [[1916]] թվականից՝ Բաքվի Հայոց ազգային խորհրդի նախագահ։ [[1918]] թվականին (Ռոստոմի հետ) մասնակցել է Բաքվի հայության դիմադրության կազմակերպմանը։ |
|||
[[1919]] թվականի հունիսին Գյուլխանդանյանը ընտրվել է Հայաստանի Հանրապետության խորհրդարանի անդամ, եղել ներքին գործերի և արդարադատության, [[1920]] թվականին՝ ելևմտական նախարար։ 1920 թվականի [[դեկտեմբերի 2]]ին [[Ալեքսանդր Խատիսյան]]ի հետ ստորագրել է [[Ալեքսանդրապոլի պայմանագիր]]ը։ Խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո անցել է [[Թիֆլիս]], [[Կ. Պոլիս]], ապա հաստատվել [[Ֆրանսիա]]յում։ [[Փարիզ]]ում զբաղվել է դաշնակցության դիվանում պահվող ավելի քան 100 հազար վավերագրերի ու փաստաթղթերի կարգավորմամբ։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի ավարտին, Փարիզը գերմանացիներից ազատագրելուց հետո, ֆրանսիացի կոմունիստների պահանջով որդու հետ ձերբակալվել է, բանտարկվել ([[1944]] թվականի [[հոկտեմբեր]] - [[1945]] թվականի [[սեպտեմբեր]])։ |
[[1919]] թվականի հունիսին Գյուլխանդանյանը ընտրվել է Հայաստանի Հանրապետության խորհրդարանի անդամ, եղել ներքին գործերի և արդարադատության, [[1920]] թվականին՝ ելևմտական նախարար։ 1920 թվականի [[դեկտեմբերի 2]]ին [[Ալեքսանդր Խատիսյան]]ի հետ ստորագրել է [[Ալեքսանդրապոլի պայմանագիր]]ը։ Խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո անցել է [[Թիֆլիս]], [[Կ. Պոլիս]], ապա հաստատվել [[Ֆրանսիա]]յում։ [[Փարիզ]]ում զբաղվել է դաշնակցության դիվանում պահվող ավելի քան 100 հազար վավերագրերի ու փաստաթղթերի կարգավորմամբ։ [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի ավարտին, Փարիզը գերմանացիներից ազատագրելուց հետո, ֆրանսիացի կոմունիստների պահանջով որդու հետ ձերբակալվել է, բանտարկվել ([[1944]] թվականի [[հոկտեմբեր]] - [[1945]] թվականի [[սեպտեմբեր]])։ |
||
10:03, 10 փետրվարի 2015-ի տարբերակ
 | |
| Ծնվել է | 1875 |
| Ծննդավայր | Վաղարշապատ |
| Մահացել է | 1946 (70–71 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Փարիզ |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն և .svg){kind=small} Հայաստանի Առաջին Հանրապետություն |
| Կրթություն | Գևորգյան Հոգևոր Ճեմարան |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ, գրող և պատմաբան |
| Կուսակցություն | ՀՅԴ |
Ստորագրություն | |
 Abraham Gyulkhandanyan Վիքիպահեստում | |
Աբրահամ Գյուլխանդանյան (1875, Վաղարշապատ - 1946, Փարիզ), հասարակական, քաղաքական գործիչ։ ՀՀԴ կուսակցության անդամ։
Ավարտել է էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանը, 1914 թվականին՝ Յարոսլավլի Դեմիդովյան բարձրագույն վարժարանի իրավաբանական բաժինը։ 1898 թվականից զբաղվել է Բաքվի նավթաշրջանի հայ բնակչության ազգային և սոցիալական պայքարը կազմակերպելու գործով։ 1905-1906 թթ․ հայ-թաթարական ընդհարումների ժամանակ մասնակցել է մարտերին, կազմակերպել Գանձակի հայության ինքնապաշտպանությունը։
1910 թվականին ցարական իշխանությունները Գյուլխանդանյանին ձերբակալել են և բանտարկել (մինչև 1912 թվականը)։ 1913 թվականին մտել է ազգային բյուրոյի կողմից Թուրքահայաստանում բարենորոգումներ անցկացնելու գործին օժանդակող պատասխանատու մարմնի մեջ։ 1916 թվականից՝ Բաքվի Հայոց ազգային խորհրդի նախագահ։ 1918 թվականին (Ռոստոմի հետ) մասնակցել է Բաքվի հայության դիմադրության կազմակերպմանը։
1919 թվականի հունիսին Գյուլխանդանյանը ընտրվել է Հայաստանի Հանրապետության խորհրդարանի անդամ, եղել ներքին գործերի և արդարադատության, 1920 թվականին՝ ելևմտական նախարար։ 1920 թվականի դեկտեմբերի 2ին Ալեքսանդր Խատիսյանի հետ ստորագրել է Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրը։ Խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո անցել է Թիֆլիս, Կ. Պոլիս, ապա հաստատվել Ֆրանսիայում։ Փարիզում զբաղվել է դաշնակցության դիվանում պահվող ավելի քան 100 հազար վավերագրերի ու փաստաթղթերի կարգավորմամբ։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտին, Փարիզը գերմանացիներից ազատագրելուց հետո, ֆրանսիացի կոմունիստների պահանջով որդու հետ ձերբակալվել է, բանտարկվել (1944 թվականի հոկտեմբեր - 1945 թվականի սեպտեմբեր)։
Մեծ է Գյուլխանդանյանի վաստակը հայ հեղափոխական, ազգային-ազատագրական շարժման ղեկավարման և անկախ Հայաստանի պետական կյանքի կազմակերպման գործում։
Երկեր
- Հայ-թաթարական ընդհարումները, Փարիզ, 1933։
- Ազգային շարժումների դրդապատճառները XIXդ., Փարիզ, 1939։
- Հեղափոխական հայուհիներ, Փարիզ, 1939։
Գրականություն
- Լազյան Գ., Դեմքեր հայ ազատագրական շարժումեն, Կահիրե, 1949։
Ծանոթագրություններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։ 
|